Kontrola legalności aktów prawa wspólnotowego

Na czym polega kontrola legalności aktów prawa wspólnotowego? 

Zgodnie z art. 230 Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską (dalej: TWE), Europejski Trybunał Sprawiedliwości kontroluje legalność aktów uchwalonych wspólnie przez Parlament Europejski i Radę, aktów Rady, Komisji i EBC, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów Parlamentu Europejskiego zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich.

W tym celu Trybunał jest właściwy do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez państwo członkowskie, Parlament Europejski, Radę lub Komisję, podnoszących zarzut braku kompetencji, naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, naruszenia Traktatu ustanawiającego Wspólnotę Europejską lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z jego stosowaniem lub nadużycia władzy.

Trybunał Sprawiedliwości jest właściwy, na tych samych warunkach, do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez Trybunał Obrachunkowy i przez EBC, zmierzających do zapewnienia ochrony ich prerogatyw.

Każda osoba fizyczna lub prawna może wnieść, na tych samych warunkach, skargę na decyzje, których jest adresatem oraz na decyzje, które mimo przyjęcia w formie rozporządzenia lub decyzji skierowanej do innej osoby dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie.  

Kto może wnieść skargę o stwierdzenie nieważności aktu prawa wspólnotowego? 

Do wniesienia skargi w trybie art. 230 TWE legitymacja czynna przysługuje:

  1. państwom członkowskim UE, Radzie UE, Parlamentowi Europejskiemu, oraz Komisji Europejskiej - legitymacja czynna o charakterze ogólnym (generalnym);

  2. Trybunałowi Obrachunkowemu i EBC – legitymacja tylko w celu ochrony kompetencji tych instytucji, które zostały naruszone;

  3. osobie fizycznej lub osobie prawnej – ale tylko, jeśli:

  • jest adresatem decyzji wydanej przez organ wspólnotowy albo

  • decyzja czy rozporządzenie wspólnotowe dotyczy jej bezpośrednio i indywidualnie.

Ograniczenia dotyczące legitymacji czynnej indywidualnych podmiotów wynikają z potrzeby przeciwdziałania zagrożeniu przeciążenia ETS. 

Warunek „indywidualności” należy przy tym interpretować szeroko, by zapewnić indywidualnym osobom kontrolę aktów Wspólnoty. Akt prawa wspólnotowego dotyczy pewnych osób „indywidualnie”, gdy wpływa na ich sytuację prawną z racji pewnych cech im szczególnych lub z racji okoliczności faktycznych odróżniających pewne osoby od wszelkich innych osób i wyróżniających je indywidualnie w sposób identyczny jak przypadku osoby będącej adresatem decyzji.

Natomiast akt prawa wspólnotowego dotyczy pewnych osób „bezpośrednio”, gdy znajduje zastosowanie do pewnych działań, czynności tych osób.         

Warto tu zauważyć, że skargi pochodzące od osób fizycznych lub prawnych rozpatrywane są przez Sąd Pierwszej Instancji przy ETS.  

W jakim terminie należy wnieść skargę? 

Skargi przewidziane w artykule 230 TWE powinny być wniesione w terminie dwóch miesięcy, stosownie do przypadku:

  • od daty publikacji aktu

  • lub jego notyfikowania skarżącemu

  • lub, w razie ich braku, od daty powzięcia przez niego wiadomości o tym akcie.  

Jakie mogą być skutki wniesionej skargi?

 

Artykuł 231 TWE stanowi natomiast, że jeżeli skarga jest zasadna, to Trybunał Sprawiedliwości orzeka o nieważności danego aktu.

Wyrok wydany w tym trybie jest skuteczny erga omnes, czyli w stosunku do wszystkich podmiotów. Każdy może więc się niego powołać w innym postępowaniu. Wyrok taki powoduje wyeliminowanie danego aktu prawnego z obrotu prawnego.

Jednakże w odniesieniu do rozporządzeń, Trybunał Sprawiedliwości, jeśli uzna to za niezbędne, wskazuje, jakie skutki rozporządzenia, o którego nieważności orzekł, powinny być uważane za ostateczne.  

Na jakiej podstawie można kwestionować ważność przepisów wspólnotowych? 

Do przesłanek skutkujących stwierdzeniem w wyniku zastosowania art. 230 TWE nieważności wspólnotowego aktu prawnego należą:

  1. brak kompetencji organu, który go wydał;

  2. naruszenie norm Traktatu o WE;

  3. istotne naruszenie obowiązującej procedury (np. brak opinii Parlamentu Europejskiego w prawodawczej procedurze konsultacji);

  4. nadużycie władzy przez organ, który wydał dany akt prawny.

Podstawa prawna:

  • Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską [dawna nazwa: EWG] z dnia 25 marca 1957 r. (tekst skonsolidowany: Dz. Urz. 2002 r., UE C 325)


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • Qxx 2020-06-28 00:17:18

    Mam pytanie dowiedziałam sie ze partner mojej siostry został skazany za kradzież art 279 par1 już upłynęło 15 lat i nadal widnieje na stronie jako poszukiwany wiec moje pytanie brzmi czy to się mu przedawniło cZy jeszcze nie ??

  • Olek 2019-07-18 08:35:36

    Witam w 2009 roku zostałem przyłapany na kradzieży , wszystko było zwrócono poszkodowanej stronie. I sprawa była zamknięta w ten sam dzień . ( zwrócono ok.4000zl) . Pytanie kiedy sprawa będzie przedawniona i czy to może być przyczyna do odmowy obywatelstwa polskiego ?

  • Ernest 2019-03-24 20:54:59

    Witam w 2007roku zostałem przyłapany na kradzieży w Niemczech siedziałem miesiąc i dostałem 1200 euro do zapłaty . Zapłaciłem 700euro reszte se odpusciłem z powodu ciężkiej sytułacji . Dodam jeszcze że jak przestałem płacić to przysłali mi że odwieszajom mi zawiasy dwa lata . Jak długo może wisieć nademnom ten wyrok

  • Beata 2019-01-28 23:20:02

    Witam. Czy jak moja siostra ukradła moim dzieciom pieniądze w kwocie 800 zl we wrześniu ubiegłego roku to czy teraz ktoś się tym zajmie? Dodam że już byłam z tym na policji i ona zadeklarowała się ze odda te pieniądze po czym oddala tylko 150 zl i dalej cisza.

  • Marcin od quada 2018-02-19 19:57:41

    Dodam ze kradzierz byla zgloszona przez znajomego w dzien kradzierzy i od tamtej pory minal rok

  • Marcin od quada 2018-02-19 19:43:35

    Prawidlowy E-meil przepraszam za pomylke

  • Marcin 2018-02-19 19:24:32

    Witam rok temu powierzylem znajomemu quada do naprawy ktorego skradziono gdy bylem dzis na komisariacie zglosic ze wiem kto tego quada skradl i mam dowody dowiedzialem sie ze sprawa ulegla przedawnieniu bo minal rok od zgloszenia czy to mozliwe ze nikt za ta kradzierz niebedzie odpowiadac ?

  • anna 2018-01-25 02:58:55

    Przedawnienie: Mąż pięć lat temu wziął nowy skuter na raty,po tygodniu jego brat go sprzedał,bez wiedzy i woli męża.Chciał zgłosić sprawę na policję,ale jego matka go szantażowała że nie będzie mieć gdzie mieszkać.Nie zobaczył nawet grosza ze sprzedaży.Czy jest szansa że jeśli zgłosi sprawę to policja się tym zajmie?Nie chodzi nawet o odzyskanie pieniędzy,ale mąż w dalszym ciągu widnieje (jak podejrzewam) jako właściciel skutera.

  • ro 2017-11-12 20:42:22

    Mam pytanie mialem zawiady minely ciche tez po jakim czasie dostane kwitek ze nie karany ????

  • wacek 2017-08-09 21:13:32

    W 2014zostalem przylapany na kradziezy byl to pierwszy raz nigdy nie mialem wczesnie na bakier z prawem zostalem ukarany mandatem mam pytanie czy widnieje jako osoba karana


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika