Jak wpłynąć na zmianę stronniczego sędziego w postępowaniu sądowoadministracyjnym? Skład sądu

W jakim składzie sądy administracyjne rozpoznają sprawy?

Podstawową zasadą jest, że sądy administracyjne rozpoznają toczące się przed nimi sprawy w składzie trzech sędziów zawodowych. Przykładowo trzech sędziów rozpoznaje sprawy wszczęte na skutek wniesienia skargi lub skargi kasacyjnej. Od tej zasady ustawa przewiduje jednak kilka wyjątków. Otóż w składzie jednego sędziego:

  • sÄ…d administracyjny rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym,
  • sÄ…d rozpoznaje sprawy w trybie uproszczonym na posiedzeniu niejawnym,
  • Naczelny SÄ…d Administracyjny orzeka w sprawie skargi kasacyjnej, która może być rozpoznawana na posiedzeniu niejawnym. Co do zasady skarga kasacyjna rozpoznawana jest na rozprawie. WyjÄ…tkowo, na posiedzeniu niejawnym mogÄ… być rozpoznawane skargi kasacyjne od postanowieÅ„ wojewódzkich sÄ…dów administracyjnych koÅ„czÄ…cych postÄ™powanie w sprawie oraz skarg kasacyjnych opartych wyÅ‚Ä…cznie na podstawie naruszenia przepisów postÄ™powania, jeżeli uchybienie to mogÅ‚o mieć wpÅ‚yw na wynik sprawy. Wszystkie inne skargi kasacyjne rozpoznawane sÄ… na rozprawie w skÅ‚adzie trzech sÄ™dziów.

Ponadto zarządzenia poza rozprawą wydawane są przez przewodniczącego wydziału, a więc w składzie jednego sędziego.

Skład sądu orzekającego w danej sprawie nie powinien ulec zmianie w toku jej rozpoznawania. Wyjątkowo dopuszczalna jest zmiana w składzie orzekającym, ale tylko z przyczyn natury losowej (np. z powodu śmierci sędziego, poważnej choroby), bądź z powodu przeszkód prawnych. Do przeszkód prawnych wykluczających możliwość uczestnictwa sędziego z składzie orzekającym w danej sprawie należy zaliczyć przypadki uzasadniające wyłączenie sędziego.

W jakich przypadkach sędzia podlega wyłączeniu?

Sędzia orzekający w sprawie jest wyłączony z mocy samej ustawy w następujących sprawach:

  1. w których jest stronÄ… lub pozostaje z jednÄ… z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziaÅ‚uje na jego prawa lub obowiÄ…zki – np. sprawa dotyczy nakazu rozbiórki samowoli budowlanej. SÄ™dzia orzekajÄ…cy w tej sprawie jest najemcÄ… jednego z lokali znajdujÄ…cych siÄ™ w tym budynku. Zatem sÄ™dzia pozostaje w stosunku prawnym (wynikajÄ…cym z umowy najmu) ze stronÄ… postÄ™powania i wynik sprawy oddziaÅ‚uje na jego prawa lub obowiÄ…zki (wynikajÄ…ce z tej umowy najmu);
  2. swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
  3. osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
  4. w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron;
  5. w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek inne usługi związane ze sprawą;
  6. w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
  7. w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej.

W powyższych przypadkach sędzia podlega wyłączeniu z mocy samej ustawy. W związku z tym nie jest konieczne podejmowanie jakichś dodatkowych działań, zmierzających do wyłączenia sędziego. Oczywiście, jeżeli sędzia pomimo zachodzących podstaw swojego wyłączenia nadal podejmuje czynności w sprawie, strona lub jej przedstawiciel powinni złożyć stosowny wniosek o wyłączenie sędziego.

Oprócz przypadków wymienionych powyżej, sędzia podlega wyłączeniu w przypadku, gdy między nim a stroną lub jej przedstawicielem zachodzi stosunek osobisty takiego rodzaju, że mógłby wywoływać wątpliwości co do bezstronności sędziego. Ten przypadek wyłączenia sędziego nie wymaga jakichś formalnych związków między stroną a sędzią. Dotyczy to stosunków osobistych, a więc jakichś zażyłych przyjaźni, konkubinatu itp. Możliwe jest również na tej podstawie wyłączenie sędziego w sprawie, w której stroną jest dalszy krewny lub powinowaty, jeżeli tylko stosunek osobisty jest tego rodzaju, że może budzić wątpliwości co do bezstronności sędziego w sprawie.
Uzasadniający wyłączenie stosunek osobisty dotyczyć ma związków między sędzią a stroną lub jej przedstawicielem. Stroną w postępowaniu sądowoadministracyjnym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień. Przedstawicielstwo może występować w formie pełnomocnictwa, prokury lub przedstawicielstwa ustawowego. Tak więc niezależnie od formy przedstawicielstwa, osobisty związek z przedstawicielem uzasadnia wyłączenie sędziego.

Sędzia, który pozostaje w stosunku osobistym ze stroną lub jej przedstawicielem uzasadniającym wyłączenie, podlega wyłączeniu przez sąd na swoje żądanie lub na wniosek strony.

W jaki sposób można złożyć wniosek o wyłączenie sędziego?

Istnieją dwie możliwości złożenia wniosku o wyłączenie sędziego:

  • na piÅ›mie lub
  • ustnie do protokoÅ‚u posiedzenia.

W każdym jednak wypadku wniosek o wyłączenie sędziego powinien zostać złożony w sądzie, w którym sprawa się toczy. Nie jest zatem możliwe złożenie stosownego wniosku w innym sądzie niż w tym, w którym prowadzone jest postępowanie.

Czy strona składająca wniosek powinna udowodnić przyczyny wyłącznie?

Ustawa stanowi, że strona, która składa wniosek o wyłączenie sędziego powinna uprawdopodobnić przyczyny wyłączenia. Oznacza to, że strona składająca przedmiotowy wniosek powinna uwiarygodnić fakt podlegający uprawdopodobnieniu, przytoczyć okoliczności, które świadczą o dużym prawdopodobieństwie przetaczanej okoliczności. Uprawdopodobnienie nie wymaga zachowania wszystkich wymogów formalnych, jakie obowiązują przy przeprowadzaniu dowodu. Jest więc swego rodzaju udogodnieniem dla strony, która powołuje się na fakt uzasadniający wyłączenie sędziego.

Jeżeli wniosek o wyłączenie składa strona, która przystąpiła do rozprawy, oprócz powyższych okoliczności musi nadto uprawdopodobnić, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana.

Kto decyduje o wyłączeniu sędziego?

O wyłączeniu sędziego decyduje sąd, w którym sprawa się toczy. Postanowienie w tej sprawie wydawane jest przez sąd w składzie trzech sędziów. Zapada ono na posiedzeniu niejawnym, po złożeniu wyjaśnień przez sędziego, którego dotyczy wniosek. Do czasu rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędzia może spełniać tylko czynności niecierpiące zwłoki.

Pamiętaj, że:

  • Zmiana skÅ‚adu orzekajÄ…cego sÄ…du może nastÄ…pić wyÅ‚Ä…cznie z przyczyn losowych, albo gdy sÄ™dzia nie może uczestniczyć w skÅ‚adzie orzekajÄ…cym z powodu przeszkód prawnych.
  • Powody wyÅ‚Ä…czenia trwajÄ… także po ustaniu uzasadniajÄ…cego je małżeÅ„stwa, przysposobienia, opieki lub kurateli
  • Jeżeli w rozpoznaniu sprawy braÅ‚ udziaÅ‚ sÄ™dzia wyÅ‚Ä…czony z mocy ustawy, postÄ™powanie sÄ…dowe jest nieważne.
  • Regulacje dotyczÄ…ce wyÅ‚Ä…czenia sÄ™dziego stosuje siÄ™ również odpowiednio do wyÅ‚Ä…czenia protokolanta, referendarza sÄ…dowego, asesora sÄ…dowego oraz prokuratora,
  • W przypadku zgÅ‚oszenia w zÅ‚ej wierze wniosku o wyÅ‚Ä…czenie sÄ™dziego sÄ…d administracyjny, oddalajÄ…c wniosek, może skazać zgÅ‚aszajÄ…cego wniosek na grzywnÄ™ do wysokoÅ›ci przeciÄ™tnego wynagrodzenia miesiÄ™cznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postÄ™powaniu przed sÄ…dami administracyjnymi (Dz. U. 2002 r., Nr 153, poz. 1270).

Zespół
e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • ewa 2015-10-10 11:06:38

    Witam! sprawa dotyczy pobrania pieniędzy po smierci przez osobę upoważnioną. (czy mogła pobrać takie pieniądze? pewnie nie bo już toczy się postępowanie przeciwko tej osobie )Na dzień śmierci stan konta JAKIS był co wynika z zaświadczenia , wydanego przez Bank do US. Sprawa została skierowana do prokuratury i to prokuratura skierowała sprawę do Sądu. Do spadku należy 3 dzieci tylko.Po 2 odbytych już sprawch widoczna jest sronniczość na korzyść osoby, która popełniła przestępstwo osoaba ta jest panną, bezdzietną i Pani sędzia również.Sędzia zadawała pytania tendencyjne i wręcz łajała sbosobem ich zadawania.

  • pokazowka 2015-02-26 16:22:44

    witam w klubie! moje wszystkie sprawy sa "rozstrzygane" nie dosc ze bez powodow to jeszcze na ich korzysc pomimo, ze wogole strona w sprawie nie sa i nie byli, ze sami nazywaja sie "wlascicielami" a sady dalej prowadza ten kram!!! nie wierze, ze to amnezja co do znajomosci prawa - o to napewno nie amnezja! tyle tylko, ze jak juz taki "sedzia" (az wstyd to slowo przypiac do polskiego sedziego) wyda wyrok, to inni nastepni w instancja sa tak zamnezjonowani, ze wszystko gra i nie ma sily - bo jak "krowa daje sperme na rozplodnienie" to w kazdej intancji i to jest pewne!!!!!!

  • siksinski 2011-09-27 16:14:45

    witam mam pytanie w sprawie o podzial majatku sedzia prowadzacy sprawe wspolpracuje z polnomocnikiem bylej zony,tzn. powolany przez tego sedziego biegly sadowy wycenial majatek podam przyklad biegly wycenil zastaw kina domowego na cene 2650 zl nastepnie po interwecji sedziego i pelnomocnika zmniejszyl cene obcinajac o i teraz cena wynosi 265zl ponadto w sadzie sedzia wrecz krzyczy na bieglego popierajac wylacznie wniaski pelnomocnika bylej zony a nie moje.


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika