Przeniesienie i wygaśnięcie zastawu rejestrowego
Możliwość przeniesienia zastawu rejestrowego
Istnieje możliwość przeniesienia prawa zastawu rejestrowego, lecz tylko na inny podmiot, który jest uprawniony do zabezpieczania swych wierzytelności zabezpieczeniem w postaci zastawu rejestrowego. Prawo takie przysługuje wierzytelnościom:
- Skarbu Państwa i innej państwowej osoby prawnej,
- jednostki samorządu terytorialnego, związku jednostek samorządu terytorialnego i innej gminnej, powiatowej i wojewódzkiej osoby prawnej,
- banku krajowego, tj. banku mającego siedzibę na terytorium RP,
- banku zagranicznego,
- osoby prawnej, której celem określonym w ustawie jest udzielanie pożyczek i kredytów,
- międzynarodowej organizacji finansowej, której członkiem jest Rzeczpospolita Polska,
- innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą na terytorium RP,
- posiadaczy obligacji wyemitowanych na podstawie ustawy o obligacjach oraz innych papierów dłużnych wyemitowanych na podstawie odpowiednich aktów prawnych obowiązujących w krajach należących do Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD),
- funduszu sekurytyzacyjnego w rozumieniu ustawy o funduszach inwestycyjnych.
Przeniesienie prawa zastawu rejestrowego wymaga dla swej ważności umowy w formie pisemnej oraz wpisu do rejestru zastawów. Jest ono skuteczne po dokonaniu wpisu nabywcy w rejestrze zastawów. Ponieważ prawo zastawu rejestrowego jest ściśle związane z wierzytelnością, którą zabezpiecza, przeniesienie tego prawa możliwe jest tylko wraz z przeniesieniem wierzytelności, którą ono zabezpiecza.
Wygaśnięcie przy przeniesieniu
Ponieważ zastaw rejestrowy może być ustanowiony tylko na zabezpieczenie wierzytelności określonych podmiotów, przeniesienie tego prawa (nawet wraz z wierzytelnością) na podmiot, który nie ma prawa do ustanawiania takiego zabezpieczenia powoduje, że zastaw rejestrowy z chwilą przeniesienia wygasa.
Jeżeli w wyniku takiego przeniesienia zastaw wygaśnie, zastawnik zobowiązany jest złożyć niezwłocznie wniosek o wykreślenie wygasłego zastawu rejestrowego z rejestru zastawów i odpowiada za szkodę wyrządzoną zastawcy w następstwie niewykonania tego obowiązku.
Inne przypadki wygaśnięcia zastawu rejestrowego
Zastaw rejestrowy jako zabezpieczenie wierzytelności wygasa przede wszystkim wówczas, gdy wygaśnie dana wierzytelność. W umowie zastawniczej strony jednak mogą postanowić, że nawet mimo wygaśnięcia wierzytelności, którą zabezpieczał zastaw rejestrowy, zabezpieczenie nie wygaśnie.
Skoro wpis do rejestru zastawów jest wpisem konstytutywnym, tj. tworzącym prawo zastawu rejestrowego, wykreślenie tego wpisu z rejestru powoduje wygaśnięcie zastawu rejestrowego. Ponadto zastaw rejestrowy wygasa, gdy nastąpi zbycie przedmiotu zastawu rejestrowego w sytuacji, w której przedmiot ten stanowi rzecz zwykle zbywaną w zakresie działalności gospodarczej zbywcy i gdy rzecz zostanie nabywcy wydana, chyba że nabywca nabył rzecz celu pokrzywdzenia zastawnika.
W przypadku wygaśnięcia zastawu rejestrowego podlega on wykreśleniu z rejestru zastawów. Wykreślenie następuje na wniosek:
- zastawnika,
- zastawcy, który powinien dołączyć do wniosku pisemne oświadczenie zastawnika o wygaśnięciu wierzytelności zabezpieczonej zastawem rejestrowym lub zrzeczeniu się tego zabezpieczenia albo prawomocny wyrok sądowy ustalający wygaśnięcie zastawu rejestrowego,
- osoby, która nabyła przedmiot obciążony zastawem rejestrowym w sposób powodujący wygaśnięcie tego zastawu; osoba taka powinna dołączyć do wniosku:
- oświadczenie zastawnika na piśmie o wyrażeniu zgody na wykreślenie zastawu rejestrowego z rejestru zastawów albo
- zaświadczenie komornika o nabyciu przedmiotu w postępowaniu egzekucyjnym, albo
- zaświadczenie sędziego komisarza o nabyciu przedmiotu w postępowaniu upadłościowym albo
- prawomocny wyrok sądowy ustalający wygaśnięcie zastawu rejestrowego lub wskazać oznaczenie tego wyroku, gdy nie była ona stroną w sprawie.
Pamiętaj, że:
- prawo zastawu rejestrowego może być przeniesione tylko na podmioty, którym prawo zezwala na ustanawianie takiego zabezpieczenia,
- skuteczność przeniesienia zależy od wpisu nabywcy do rejestru zastawów,
- prawo zastawu rejestrowego może być przeniesione tylko wraz z zabezpieczoną tym zastawem wierzytelnością,
- wykreślenie zastawu z rejestru zastawów powoduje wygaśnięcie zastawu.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 6 grudnia 1996 r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (Dz. U. 1996 r., Nr 149, poz. 703 ze zmianami).
Michał Włodarczyk
Radca Prawny
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?