Zabawki muszą być bezpieczne

Małe elementy w grzechotkach, zbyt dużo ftalanów w lalkach, pluszaki z pękniętymi szwami – takie nieprawidłowości wykryła Inspekcja Handlowa. Miała też wiele zastrzeżeń formalnych, np. brakowało danych producenta lub importera, niezbędnych ostrzeżeń czy instrukcji. W efekcie kontrolerzy zakwestionowali w 2017 r. prawie co czwartą, a w pierwszym kwartale 2018 r. – prawie co trzecią ze sprawdzonych zabawek.

Z okazji Dnia Dziecka wiele placówek detalicznych oferuje produkty w promocyjnych cenach. Jednak często niska cena może przekładać się na równie niską jakość. Na co więc zwrócić szczególną uwagę przy kupnie zabawki dla dziecka? - Radzi UOKiK.

Oznakowanie zabawek

W pierwszej kolejności sprawdźmy, czy na opakowaniu zabawki lub na zabawce znajduje się oznakowanie zgodności CE. Znak ten pozwala domniemywać zgodność danej zabawki z zasadniczymi wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Ministra Rozwoju i Finansów z dnia 20 października 2016 r. w sprawie wymagań dla zabawek. Brak tego znaku na wyrobie lub jego nieprawidłowa forma, najczęściej oznacza brak przeprowadzenia przez producenta właściwej procedury oceny zgodności z wymaganiami technicznymi warunkującymi bezpieczeństwo użytkowania.

Na zabawkach może również pojawić się informacja o jej zgodności z polską normą (do zabawek zastosowanie mają normy zharmonizowane z grupy PN-EN 71). Nie jest to obowiązkiem producenta, lecz świadczy o jego dbałości o bezpieczeństwo produkowanych zabawek.

Producenci powinni na zabawce umieścić: swoją nazwę, zarejestrowaną nazwę towarową lub zarejestrowany znak towarowy, a także swój adres kontaktowy, a jeśli nie jest to możliwe – na opakowaniu lub w dokumencie dołączonym do zabawki.

W przypadku zabawek importowanych z krajów trzecich, powyższe informacje na zabawce zobligowany jest również umieścić importer.

Ostrzeżenia na zabawkach

Zabawki mogą być tak zaprojektowane, że pewne ich cechy będą przyciągać uwagę dzieci poniżej 3-go, a niektóre powyżej 3-go roku życia. Z uwagi na fakt, że młodsze dzieci mają tendencję do wkładania zabawek do ust, a także z powodu ich ograniczeń psychomotorycznych, zabawki przeznaczone dla wyższej grupy wiekowej mogą stwarzać potencjalne zagrożenie dla maluchów. Pamiętajmy zatem, aby wybierać zabawki odpowiednie do wieku dziecka, jego zdolności i poziomu umiejętności. Szczególnie zwracajmy uwagę na symbol „0-3” i ostrzeżenie „Nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 36 miesięcy”, któremu towarzyszy ostrzeżenie w formie znaku graficznego.

Ostrzeżenia na etykietach oraz w instrukcjach użytkowania załączonych do zabawek zwracają uwagę dzieci lub ich opiekunów na zagrożenia i ryzyko urazu, związane z ich użytkowaniem, oraz na sposoby uniknięcia takiego zagrożenia i ryzyka. Ostrzeżenia określają, w celu bezpiecznego użytkowania, stosowne ograniczenia użycia zabawki, jeżeli ma to zastosowanie.

Na zabawce, na przymocowanej etykiecie lub na opakowaniu i, jeśli to konieczne, w instrukcji użytkowania dołączonej do zabawki, powinny być umieszczone ostrzeżenia, w sposób widoczny, łatwo czytelny, zrozumiały oraz dokładny. W przypadku małych zabawek sprzedawanych bez opakowania odpowiednie ostrzeżenia należy umieszczać na przymocowanych etykietach.

 Treść ostrzeżenia poprzedza się słowem odpowiednio: "Ostrzeżenie" lub "Ostrzeżenia". Ostrzeżenia, od których zależy decyzja o zakupie zabawki, takie jak określające minimalny i maksymalny wiek dziecka, a także pozostałe mające zastosowanie ostrzeżenia powinny być umieszczone na opakowaniu lub w inny wyraźnie widoczny dla konsumenta przed zakupem sposób, również w przypadku zakupu przez Internet.

Poza ostrzeżeniem powinno być też wskazane potencjalne zagrożenie, jeśli może ono nie być oczywiste, np.: „Ostrzeżenie. Zabawka nieodpowiednia dla dzieci poniżej 36. miesiąca życia. Małe części” czy „Ostrzeżenie. Zabawka nieodpowiednia dla dzieci poniżej 36. miesiąca życia. Długa linka. Niebezpieczeństwo uduszenia”.

Ostrzeżenia „0–3” nie mają zastosowania do zabawek, które ze względu na swoją funkcję, wymiary, cechy charakterystyczne lub inne przekonujące przyczyny są w oczywisty sposób nieodpowiednie dla dzieci w wieku poniżej 3 lat. Do zabawek, które w oczywisty sposób nie są odpowiednie dla dzieci poniżej 3 lat, należą m.in.: zabawki chemiczne, zabawki funkcjonalne (np. maszyna do szycia, skrzynka z narzędziami do rzeczywistego użycia, ekspres do kawy czy zabawka - mikroskop), niektóre rowery, zabawki pociskowe, zabawki imitujące kosmetyki, zdalnie sterowane zabawki z zaawansowanymi funkcjami, stroje do przebierania w dużych rozmiarach, gry planszowe oparte na strategiach czy lalki o twardym tułowiu posiadające niewielkich rozmiarów akcesoria. Dla tego rodzaju zabawek wymaganie dotyczące ostrzeżenia („0-3”) nie jest obowiązkowe. W przypadku zabawek przeznaczonych dla dzieci w wieku poniżej 3-go roku życia, należy zwróć uwagę czy drobne elementy nie odpadają przy lekkim naciśnięciu lub pociągnięciu, ponieważ dziecko może je połknąć lub się nimi udławić, gdy odpadną od zabawki.

Przykład: Przykłady innych ostrzeżeń, które powinny znajdować się na poszczególnych kategoriach zabawek lub na ich opakowaniu:
  • „Ostrzeżenie. Aby zapobiec ewentualnemu urazowi w wyniku zaplątania się dziecka w zabawkę, należy ją usunąć, zanim dziecko zacznie raczkować.” – ma zastosowanie do zabawki przeznaczonej do zawieszenia na kołysce, łóżeczku lub wózku dziecięcym za pomocą sznurków, tasiemek, gumek lub pasków. 
  • „Ostrzeżenie. Wyłącznie do użytku domowego." – ma zastosowanie do zabawek aktywizujących, przeznaczonych do użytku domowego, takich jak: huśtawki wiszące, zjeżdżalnie, domki do zabawy i namioty, baseniki do pluskania, zabawki nadmuchiwane nie używane w wodzie; 
  • „Ostrzeżenie. Ryzyko upadku. Nie należy zostawiać bez nadzoru dzieci poniżej 36 miesięcy, siedzących lub bujających się.” – ma zastosowanie do koni na biegunach oraz podobnych zabawek; 
  • „Ostrzeżenie. Należy stosować środki ochrony indywidualnej. Nie używać w ruchu ulicznym. 20 kg maks.” – ma zastosowanie do zabawek z kategorii do utrzymywania masy dziecka, takich jak: rolki, wrotki, łyżworolki, deskorolki przeznaczone dla dzieci o masie ciała równej 20 kg lub mniejszej. 
  • „Ostrzeżenie. Należy stosować środki ochrony indywidualnej. Nie używać w ruchu ulicznym.” – ma zastosowanie do zabawek z kategorii do utrzymywania masy dziecka, takich jak: rowerki dziecięce (rowerki zabawki o maksymalnej wysokości siodełka nieprzekraczającej 435 mm) oraz do zabawek do jeżdżenia napędzanych elektrycznie;
  • Ostrzeżenie. Należy stosować środki ochrony indywidualnej. Nie używać w ruchu ulicznym. 20 kg maks.” – ma zastosowanie do zabawek hulajnóg przeznaczonych dla dzieci o masie ciała równej lub mniejszej 20 kg;
  • Ostrzeżenie. Należy stosować środki ochrony indywidualnej. Nie używać w ruchu ulicznym. 50 kg maks.” – ma zastosowanie do zabawek hulajnóg przeznaczonych dla dzieci o masie ciała równej lub mniejszej 50 kg; 
  • „Ostrzeżenie. Zabawka nie posiada hamulców.” – ma zastosowanie do zabawek do jeżdżenia, które nie są wyposażone w mechanizm hamujący; 
  • „Ostrzeżenie. Tylko do użytku w wodzie o głębokości odpowiedniej do wzrostu dziecka i pod nadzorem osoby dorosłej.” – ma zastosowanie do zabawek do zabawy w wodzie, do których należą m.in.: małe, zasilane bateryjnie (zdalnie sterowane) zabawki statki, proste nadmuchiwane zabawki (przeznaczone do zabawy w domu lub na plaży, nie tylko w wodzie i nie przeznaczone do utrzymywania masy ciała dziecka), nadmuchiwane zabawki do użytku w wodzie i przeznaczone do zabawy na nich.
  • Ostrzeżenie. Tylko do użytku pod nadzorem osoby dorosłej.” – ma zastosowanie do zabawek funkcjonalnych, takich jak: maszyna do szycia, zestaw do robótek na drutach, skrzynki narzędziowe, ekspres do kawy. 
  • „Ostrzeżenie. Ta zabawka nie zapewnia ochrony.” – ma zastosowanie do zabawek, które są imitacjami masek lub hełmów ochronnych (np. kaski motocyklowe, hełmy noszone przez strażaków). 
  • „Ostrzeżenie. Nie używać w pobliżu napowietrznych linii elektrycznych ani podczas burzy.” – ma zastosowanie do zabawek latawców oraz innych zabawek latających, które wyposażone są w linki łączące zabawkę z dzieckiem o długości przekraczającej 2 metry.

Instrukcje użytkowania, montażu i obsługi

W przypadku niektórych kategorii zabawek, takich jak zabawki ruchowe przymocowane do belki poprzecznej (np. huśtawki) lub zabawek do utrzymywania masy dziecka (np. rowerki dziecięce), winny być do nich dołączone instrukcje użytkowania, montażu i/lub obsługi w języku polskim.

Do zabawek ruchowych przymocowanych do belki poprzecznej oraz do innych zabawek ruchowych muszą być dołączone instrukcje zwracające uwagę na potrzebę przeprowadzania okresowych kontroli i konserwacji podstawowych części, w szczególności zawieszeń, mocowań, zakotwiczeń oraz wskazujące, że jeśli takie kontrole nie będą przeprowadzane, zabawka może przyczynić się do wypadku przy braku stabilności zabawki.

Do zabawek do utrzymywania masy dziecka powinny być dołączone informacje o konieczności posiadania odpowiednich umiejętności, konieczności zachowania środków ostrożności, w celu uniknięcia upadków lub zderzeń powodujących urazy użytkownika lub osób trzecich, zalecenia stosowania środków ochrony indywidualnej, w szczególności kasków, rękawic, ochraniaczy na kolana i łokcie.

Instrukcje użytkowania zawierają informacje mające zapewnić bezpieczne użytkowanie zabawki, umożliwiając konsumentowi montaż, instalację, obsługę, określają zasady przechowywania, konserwacji, naprawy lub pozbycia się wyeksploatowanej czy uszkodzonej zabawki.

Instrukcja montażu lub instalacji powinna zawierać wykaz części oraz specjalnych umiejętności lub narzędzi niezbędnych do złożenia zabawki. Instrukcja obsługi powinna zawierać informacje dotyczące ograniczeń związanych z użytkowaniem, potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej, konserwacji i czyszczenia oraz naprawy.

Należy przechowywać w bezpiecznym miejscu instrukcje i informacje dotyczące bezpiecznego użytkowania zabawki umieszczone na jej opakowaniu. W razie wątpliwości związanych z warunkami ich użytkowania, będziemy mogli do nich zajrzeć.

Chemia w zabawkach

Zabawki, a także zawarte w nich substancje chemiczne nie mogą stanowić zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia dzieci lub osób trzecich podczas przewidywanego okresu ich użytkowania, zgodnie z przeznaczeniem lub w sposób możliwy do przewidzenia, z uwzględnieniem zachowania się dzieci. Podczas projektowania i produkowania zabawek uwzględnia się zdolności dzieci, a tam, gdzie jest to uzasadnione, również ich opiekunów, w szczególności w przypadku zabawek przeznaczonych dla dzieci w wieku poniżej 36 miesięcy lub z innych określonych grup wiekowych.

Produkty przeznaczone dla najmłodszych nie mogą stwarzać dla dziecka zagrożeń w kontakcie z oczami, śluzówką czy skórą. Zapoznajmy się uważnie z informacjami na opakowaniu. Od 20 lipca 2013 r. na terenie całej Unii Europejskiej obowiązują zaostrzone przepisy dotyczące zawartości niektórych związków i substancji chemicznych w zabawkach. Zabawki przeznaczone dla dzieci poniżej 3-go roku życia oraz zabawki do wkładania do ust, z uwagi na wysoki stopień narażenia dzieci na kontakt, podlegają surowym wymaganiom dotyczącym dziennej dopuszczalnej wartości występowania w nich niektórych związków i substancji chemicznych (szczegółowe informacje zawiera załącznik nr 1 pkt 3 "Wymagania w zakresie właściwości chemicznych" do ww. rozporządzenia w sprawie wymagań dla zabawek), która może uwolnić się z zabawki i zostać przyswojona przez organizm, w związku z trzymaniem w dłoniach, wdychaniem, ssaniem lub też połknięciem zabawki.

Szczególną uwagę na skład chemiczny zabawek należy zwrócić w przypadku zakupu:

  • zabawki chemicznej (czyli zabawki przeznaczonej do bezpośredniego obchodzenia się z substancjami chemicznymi i mieszaninami, która jest wykorzystywana w sposób odpowiedni dla wieku dziecka, pod nadzorem dorosłych); 
  • zapachowej gry planszowej (czyli zabawki, której celem jest ułatwienie dziecku nauki rozpoznawania różnych zapachów lub smaków); ─ zestawu kosmetycznego (czyli zabawki, która ma na celu ułatwienie dziecku nauki wytwarzania produktów, takich jak perfumy, mydła, kremy, szampony, płyny do kąpieli, błyszczyki, pomadki do ust, inne produkty do makijażu, pasty do zębów i odżywki); 
  • gry smakowej (czyli zabawki, której celem jest umożliwienie dziecku przygotowania słodyczy lub innych potraw, co wiąże się z wykorzystaniem składników spożywczych, takich jak substancje słodzące, płynne, sypkie i aromatyczne). 

Zabawki, które zostały wprowadzone do obrotu po dniu 20 lipca 2013 r., nie mogą zawierać substancji zapachowych mogących powodować alergie (np. alkoholu cyklamenowego, kumaryny czy ekstraktu z mchu drzewnego). Częściowo substancje te są dozwolone w grach zapachowych, zestawach kosmetycznych i grach smakowych, jeżeli zostaną wymienione na opakowaniu oraz producent umieści tam wyraźne ostrzeżenie o treści: „Zawiera substancje zapachowe mogące powodować alergie”.

Jak użytkować zabawki?

Pamiętajmy, aby przestrzegać dokładnie instrukcji właściwego montażu i użytkowania zabawki. Zachowajmy je i przechowujmy w bezpiecznym miejscu. Natomiast plastikowe opakowania najlepiej wyrzucić i pilnować, by dzieci nie bawiły się nimi, ponieważ może to grozić uduszeniem się dziecka, gdy nałoży na głowę plastikowe opakowanie. Pamiętajmy o podstawowej zasadzie dotyczącej bezpieczeństwa przy użytkowaniu zabawek, która mówi, aby nie zostawiać małych dzieci bez opieki. Nawet, jeśli zabawka została sprawdzona podczas zakupu, rodzice i opiekunowie powinni zachować czujność, gdy małe dziecko bawi się nią.

Ważne jest, żeby dzieci podczas zabawy, użytkowały zabawki zgodnie z ich przeznaczeniem oraz by zabawki były dopasowane do wieku i umiejętności dziecka. Warto zwracać uwagę na zalecenia dotyczące kategorii wiekowej dzieci, dla których przeznaczona jest zabawka, a które przedsiębiorcy czasami umieszczają na zabawkach bądź ich opakowaniu (np. dla dzieci powyżej 2 miesiąca życia).

Zabawki należy również od czasu do czasu sprawdzać, zwłaszcza te przeznaczone dla najmłodszych dzieci. Maluchy wiedzione ciekawością mogą zajrzeć do wnętrza pluszowego misia lub dostać się do przedziału bateryjnego. Poznając zasady grawitacji mogą niezliczoną liczbę razy upuszczać klocek czy samochodzik z wysokości, co może doprowadzić do uszkodzenia zabawki.

Zepsute zabawki należy wyrzucić, żeby zminimalizować ryzyko wypadku dziecka. Nauczmy swoje dzieci odkładania zabawek na miejsce, aby zmniejszyć zagrożenie wypadkiem.

Dbajmy, aby zabawki nie były porzucane na schodach ani w ciągach komunikacyjnych, gdzie często przechodzą domownicy.

Należy dbać o higienę. Zabawki należy regularnie czyścić, gdyż na przedmiotach gromadzą się bakterie. Ponadto zabawki często znajdują się na podłodze, skąd później mogą trafić do buzi dziecka.

Większość zabawek można umyć wodą z mydłem i osuszyć miękką ściereczką, natomiast drewniane zabawki należy przecierać wilgotną szmatką bez detergentów lub postępować zgodnie z instrukcją producenta.

Większość zabawek tekstylnych, np. szmacianą lalkę czy „pluszowego misia”, można prać w pralce, ale upewnijmy się, czy tak faktycznie jest i przeczytajmy dołączoną instrukcję prania. Aby jak najlepiej zabezpieczyć zabawkę przed ewentualnym zniszczeniem, najlepiej włożyć ją do woreczka do prania i prać w programie do prania delikatnych ubrań. Po wysuszeniu można wyszczotkować zabawkę miękką szczoteczką. W sytuacji, gdy pluszowa zabawka nie może być prana w prace, można ją przetrzeć szmatką maczaną w wodzie z płatkami mydlanymi lub płynem do prania wełny, a następnie wytrzeć suchą ściereczką lub pozostawić do wyschnięcia.

Innym domowym sposobem na odświeżenie pluszowej zabawki jest włożenie jej do torebki foliowej z niewielką ilością oczyszczonej sody. Torebkę należy związać, delikatnie potrząsnąć i pozostawić na minimum godzinę. Po tym czasie usunąć sodę za pomocą miękkiej szczotki.

Reklamacje

W przypadku zabawki, którą nasze dziecko dostanie w prezencie, pamiętajmy, że generalnie nie możemy jej zwrócić do sklepu, wyłącznie dlatego, że przestała się podobać dziecku. Zgodnie z prawem sprzedawca może odmówić przyjęcia towaru bez wad i zwrócenia klientowi pieniędzy bądź też wymiany na inny. Tylko w przypadku zakupu poza lokalem sprzedawcy (np. przez Internet), konsument może zrezygnować z niego, bez powodu, i odstąpić od umowy w ciągu 14 dni.

Jednak zawsze wtedy, gdy zabawka jest wadliwa, konsument może złożyć reklamację, żądając - na zasadach określonych w przepisach - naprawy albo wymiany bądź zwrotu całości albo części pieniędzy (przez obniżenie ceny lub odstąpienie od umowy). Podstawą reklamacji może być rękojmia (zawsze) albo gwarancja (o ile została udzielona).

Kontrole IH

Od chwili wejścia Polski do Unii Europejskiej, Inspekcja Handlowa prowadzi regularne kontrole zabawek na terenie całego kraju, sprawdzając ich zgodność z wymaganiami określonymi w obowiązujących przepisach. Co roku inspektorzy Inspekcji Handlowej kontrolują około 3.500 zabawek. Ponadto podczas kontroli pobierane są próbki (około 600 sztuk rocznie), które bada się w specjalistycznych laboratoriach (m.in. w Specjalistycznym Laboratorium Badania Zabawek UOKiK w Lublinie).

Na co uważać - czyli gdzie zdarzają się nieoprawidłowości?

Inspekcja Handlowa na zlecenie Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów czuwa nad tym, aby zabawki były bezpieczne. W 2017 r. skontrolowała 3157 zabawek, m.in. pluszaki, lalki, układanki, pojazdy, piłki, instrumenty muzyczne, książeczki. Kontrola odbyła się u 424 przedsiębiorców z całej Polski, którzy prowadzą małe i duże sklepy oraz hurtownie.

Kontrolerzy zakwestionowali 763 zabawki (24,2%) – zarówno ze względów bezpieczeństwa, jak i z powodów formalnych. To nieznacznie lepiej niż w 2016 r., kiedy odsetek nieprawidłowości wyniósł 26,8%.

710 zabawek przeszło badania w laboratoriach UOKiK. W 207 z tych próbek (29,2%) kontrolerzy stwierdzili wady konstrukcyjne albo mieli zastrzeżenia do wykonania bądź właściwości chemicznych użytych materiałów.

Najczęstsze nieprawidłowości:

  • zabawki dla niemowląt, np. z grzechotek odpadały małe elementy, dzieci mogły się nimi zadławić.
  • pluszaki i inne zabawki miękkie miały popękane szwy. Dziecko mogło wyciągnąć ze środka wypełnienie i się nim udławić.
  • huśtawki miały zbyt cienkie liny lub nieodpowiednio przymocowane siedzisko (podtrzymujące je węzły mogły się łatwo rozwiązać). To wszystko groziło upadkiem. Kontrolerzy stwierdzili też, że istnieje ryzyko zakleszczenia głowy dziecka pomiędzy elementami zabezpieczającymi.
  • wózki dla lalek nie miały mechanizmów, które blokują składanie się. Mogło to prowadzić do skaleczeń lub zmiażdżenia palców dziecka.

Ponadto w 54 zabawkach (26,6% zbadanych pod tym kątem) był przekroczony dopuszczalny poziom ftalanów. To substancje, które służą do zmiękczania materiałów plastikowych, mogą jednak w przyszłości powodować problemy z płodnością. Normy przekroczone były w: 45 lalkach z miękkimi głowami, 5 figurkach koników lub kucyków, 2 skakankach i 2 piłkach.

Dobrą wiadomością jest fakt, że podczas kontroli w 2017 r. w żadnej zabawce nie wykryto bisfenolu A (stosowany do produkcji tworzyw sztucznych, także powoduje kłopoty z płodnością) ani formaldehydu (substancja rakotwórcza używana do wyrobu barwników i włókien chemicznych). Tylko w jednej lalce była przekroczona dopuszczalna zawartość rakotwórczych barwników azowych (używanych m.in. do barwienia włókien).

Inspektorzy mieli wiele zastrzeżeń formalnych do zabawek. Najczęstsze to:

  • brak danych producenta (220 zabawek) lub importera (73),
  • nieprawidłowo wystawiona deklaracja zgodności (212) lub jej brak (64),
  • brak ostrzeżeń (113),
  • brak instrukcji (76).

Na 91 produktach - takich jak grzechotki, zabawki wspomagające naukę chodzenia, foremki do piasku – producenci bez uzasadnienia umieścili ostrzeżenie, że nie nadają się dla grupy w wieku „0-3”. Zdaniem kontrolerów przedsiębiorcy chcieli w ten sposób obejść obowiązek surowszego badania zabawek dla najmłodszych. Wyroby takie jak grzechotki są jednak z założenia przeznaczone dla maluchów, dlatego muszą być dla nich bezpieczne.

Inspekcja Handlowa wzywała przedsiębiorców, aby dobrowolnie usunęli nieprawidłowości formalne. Stało się tak w 287 przypadkach. W 2017 r. prezes UOKiK wszczął 153 postępowania administracyjne dotyczące zabawek. Efektem działań IH i urzędu w 2017 r. było m.in. wycofanie ze sklepów ponad 67,3 tys. niebezpiecznych zabawek i zniszczenie ponad 83,6 tys. wadliwych sztuk.

Kontrole zabawek w I kwartale 2018 roku

Są już wyniki pierwszych kontroli zabawek w 2018 r. Inspekcja Handlowa przeprowadziła je w I kwartale 2018 r. w 8 województwach. Sprawdziła 222 zabawki oferowane przez 92 przedsiębiorców: sklepy i hurtownie. Ponad 80% badanych produktów sprowadzono do Polski spoza UE. Wyniki są niepokojące – inspektorzy mieli zastrzeżenia aż do 30,7% sprawdzonych zabawek.

Prawie połowa zabawek - 106 próbek - trafiła do specjalistycznych laboratoriów. Okazało się, że 28 z nich (26,4%) ma wadliwą konstrukcję lub zawiera szkodliwe substancje chemiczne. Najczęstsze nieprawidłowości to małe elementy w zabawkach dla maluchów, pękanie szwów w pluszakach oraz zbyt długie linki w zabawkach do pociągania. Dopuszczalny poziom ftalanów był przekroczony w 1 lalce na 19 sprawdzonych pod tym kątem produktów.

Gdzie można sprawdzić, czy dana zabawka albo inny produkt są bezpieczne?

Sprawy związane z bezpieczeństwem towarów w obrocie reguluje ustawa o ogólnym bezpieczeństwie produktów. Nakłada ona na Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów nakaz prowadzenia rejestru produktów niebezpiecznych.

Rejestr taki – w wersji elektronicznej – zainteresowani mogą znaleźć na stronie internetowej UOKiK. Publiczny dostęp do niego jest bezpłatny. W rejestrze znajdziemy dane pozwalające na identyfikację produktu (najczęściej ze zdjęciami). Ponadto rejestr zawiera informacje o rodzaju i zakresie zagrożeń, jakie wywołuje ten produkt, ale też np. o decyzji o wycofaniu produktu z rynku. W rejestrze tym znajdziemy również dane o niebezpiecznych zabawkach dla dzieci, a także dziecięcej odzieży i innych produktach przeznaczonych dla najmłodszych. Oprócz produktów uznanych za niebezpieczne w rejestrze znajduje się lista towarów, które nie spełniają wymagań narzucanych przez przepisy dotyczące poszczególnych kategorii produktów (w tym zabawek, sprzętu AGD i RTV, artykułów motoryzacyjnych itp.).

Oprócz rejestru krajowego działa baza danych o niebezpiecznych produktach (w tym zabawkach dla dzieci), która zawiera informacje ze wszystkich państw członkowskich Unii Europejskiej. Baza ta nosi nazwę Rapex. Znajdziemy tu aktualizowane raz na tydzień dane o produktach niebezpiecznych, w tym produktach polskich firm zakwestionowanych w innych państwach unijnych. Anglojęzyczną stronę internetową systemu Rapex prowadzi Komisja Europejska.

 

Pamiętaj, że:

  • Gdy kupujesz zabawki, sprawdź:
    • czy są dostosowane do wieku dziecka. Kupuj takie, które są odpowiednie na jego etapie rozwoju. Producenci często wskazują na opakowaniu zalecany wiek, w jakim dzieci powinny się nimi bawić.
    • czy zabawki nie mają małych części. Najmłodsze dzieci mogłyby się nimi udławić.
    • czy linki lub sznurki nie są za długie. W zabawkach przeznaczonych dla maluchów poniżej trzech lat sznurki mogą mieć maksymalnie 22 cm. W przypadku huśtawek – także dla starszych dzieci - linki nie powinny być zbyt cienkie, natomiast węzły nie mogą się łatwo rozwiązywać.
    • czy zabawki są bezpieczne. Sprawdź, czy nie mają ostrych krawędzi lub wystających elementów. Składane krzesełka czy wózki dla lalek powinny mieć blokadę zabezpieczającą przed samoistnym składaniem się.
    • czy producent dołączył instrukcję. Powinny ją mieć m.in. rowerki, hulajnogi, huśtawki. Jeśli produkt wymaga samodzielnego złożenia, konieczna jest instrukcja montażu w języku polskim.
    • czy na zabawkach są ostrzeżenia. Jeśli tak, to się do nich stosuj. Przykłady takich przestróg: „Ryzyko upadku. Nie należy zostawiać bez nadzoru dzieci poniżej 36 miesięcy, siedzących lub bujających się” (konik na biegunach), „Należy stosować środki ochrony indywidualnej. Nie używać w ruchu ulicznym. 20 kg maks.” (rolki dla kilkulatków) czy „Tylko do użytku pod nadzorem osoby dorosłej” (zabawki funkcjonalne, np. maszyna do szycia).
    • czy na zabawkach jest znak CE. To deklaracja producenta, że produkt spełnia wymagania bezpieczeństwa.
    • czy zabawki nie znajdują się w rejestrze wyrobów niezgodnych z wymaganiami na stronie UOKiK lub w europejskim systemie RAPEX. Niebezpieczną zabawkę możesz również zgłosić do Inspekcji Handlowej lub UOKiK.

Podstawa prawna:

Źródło: www.uokik.gov.pl

 



A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • MAti 2021-05-02 20:43:48

    No z tego co piszą to wychodzi na to ze jest bezpieczne, ale chyba najlepiej po prostu samemu sprawdzić :)

  • Anixon 2021-04-29 22:04:24

    A jest coś naprawdę bezpiecznego do czyszczenia zabawek? Bo słyszałem tylko o produktach od Issodry ze bezzapachowe, biodegradowalne itp. Czy ktoś testował?


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika