Jak nie dać się cyberprzemocy?

Co trzeci nastolatek, który doświadczył przemocy w Internecie, nikomu o tym nie powiedział, nikogo nie poprosił o pomoc - to jeden z wniosków badania NASK "Nastolatki 3.0". Jak radzić sobie z tym problemem?


Mniej niż zero – cyberzło

Jak wspomniano, agresja w Internecie jest już niemal zjawiskiem powszechnym. Ponad połowa młodych użytkowników sieci przyznaje, że była świadkiem różnych form agresji w mediach społecznościowych . Od 7 do 11% polskich uczniów doświadczyło najpoważniejszych aktów internetowej przemocy – cyberbullyingu (wg raportu z badania "Nastolatki 3.0", NASK PIB, Warszawa 2017). Rodzicu, nie bądź na to obojętny. Reaguj.

– "Wiele aktów agresji w Internecie to jednorazowe sytuacje i większość młodych ludzi potrafi skutecznie sobie z nimi radzić. Zdecydowanej interwencji ze strony dorosłych wymaga natomiast cyberbullying (cyberprzemoc)" – mówiła Anna Borkowska z Akademii NASK.

Najpopularniejsze obecnie formy cyberbullyingu zgłaszane przez młodzież to:

  • agresja werbalna – wyzywanie na czatach internetowych, zamieszczanie komentarzy na forum  internetowym w celu ośmieszenia, sprawienia przykrości lub wystraszenia innej osoby,
  • upublicznianie upokarzających ofiarę, przerobionych zdjęć i filmików,
  • wykluczanie z grona „znajomych” w Internecie, celowe ignorowanie czyjejś aktywności w sieci,
  • zamieszczanie przykrych komentarzy na profilach innych osób w portalach typu Facebook, Instagram itp.,
  • włamanie na konto i podszywanie się pod kogoś w celu zamieszczania w jego imieniu obraźliwych postów i zdjęć na profilach innych użytkowników,
  • ale również – uporczywe zgłaszanie strony/profilu jako łamiącej regulamin, co może skutkować zablokowaniem/zamknięciem strony/profilu.

Przemoc, której dzieci doświadczają w Internecie, jest w dużej mierze przedłużeniem konfliktów przeniesionych ze środowiska rówieśniczego, mających miejsce w szkole lub klasie. Jednak, w odróżnieniu od tradycyjnej przemocy rówieśniczej, cyberprzemoc może mieć poważniejsze konsekwencje dla osoby doświadczającej przemocy – z uwagi na znacznie ograniczoną możliwość obrony.

Negatywne konsekwencje doświadczania różnych form cyberprzemocy ujawniają się w wielu obszarach funkcjonowania dziecka, m.in. w postaci niedostosowania społecznego, problemów psychologicznych, a także zdrowotnych. Skutki doświadczania cyberprzemocy zostają z dziećmi na bardzo długo.

Jak pokazują badania – nawet w dorosłym życiu, wiele lat po opuszczeniu szkoły, ofiary przemocy nadal zmagają się z problemami psychosomatycznymi, depresją, lękiem, obniżonym poczuciem wartości. W skrajnych przypadkach u prześladowanych dzieci mogą pojawić się myśli oraz próby samobójcze. Dlatego tak ważne, aby dziecko nie zostało z tym samo.

- "Cyberprzemoc często jest anonimowa. Równie często młodzi ludzie domyślają się, kto jest sprawcą ataków. Kolejny problem to niski poziom kontroli tego rodzaju agresywnych zachowań przez dorosłych" – powiedziała Anna Borkowska z Akademii NASK. - "W przeciwieństwie do przemocy w realnym świecie - akty cyberprzemocy są rejestrowane, utrwalane, podawane dalej. To wszystko powoduje, że ofiary mocniej i dłużej odczuwają ich skutki" – dodała ekspertka NASK.

Jak wziąć sprawy w swoje ręce? Jak reagować na cyberprzemoc?

Bądźcie czujni

Cyberprzemoc (cyberbullying) jest zjawiskiem, które zakłada dużą nierówność sprawcy i ofiary. Sprawca jest na silniejszej pozycji (biegłość w używaniu Internetu, grupa wspierająca jego zachowania itp.). To dlatego ten rodzaj nękania jest tak uciążliwy i często długotrwały. Aby je przerwać, potrzebna jest interwencja z zewnątrz – najczęściej pomoc dorosłej osoby.

Nie znasz haseł do mediów społecznościowych swojego dziecka, ale czujesz i widzisz, że coś jest nie tak. Jak rozpoznać, że może być ofiarą cyberprzemocy?

To powinno dać rodzicom do myślenia:

  • dziecko ma dużą huśtawkę nastrojów - jest przygnębione, zrezygnowane, złości się bez wyraźnej przyczyny, wydaje się być czymś zmartwione/zaniepokojone;
  • zaczyna zachowywać się inaczej niż zazwyczaj – wycofuje się z kontaktów, reaguje bardzo emocjonalnie na pozornie mało istotne sytuacje, staje się wybuchowe i agresywne w stosunku do członków rodziny, zmienia swoje nawyki – nie śpi lub śpi niewiele, omija posiłki, a w przypadku młodszych dzieci - zaczyna mieć koszmary lub zaczyna się moczyć w nocy;
  • skarży się na różne dolegliwości - boli je brzuch lub głowa;
  • Zaczyna mieć problemy w szkole - odmawia chodzenia do szkoły lub robi to z dużymi oporami, zaczyna dostawać znacznie gorsze oceny, wchodzi w konflikty z rówieśnikami/ innymi uczniami lub z nauczycielami;
  • nagle zmienia krąg znajomych, zrywa kontakty z najlepszym przyjacielem/przyjaciółką;
  • stara trzymać się na uboczu korzystając ze smartfona, tabletu czy komputera, reaguje nerwowo na sygnał przychodzącego smsa lub powiadomienia;
  • bardzo dużo czasu spędza online, obsesyjnie sprawdza smsy i/lub swoje konto/swój profil w mediach społecznościowych;
  • unika konkretnych stron, profili lub aplikacji, nawet jeśli wcześniej chętnie z nich korzystało, nagle usuwa całą zawartość swojego profilu lub bloga i całkowicie rezygnuje z jakiejkolwiek aktywności w sieci.

Bez paniki

Gdy rodzic upewni, że jego dziecko może być ofiarą cyberprzemocy, przede wszystkim nie powininien panikować. Ważny jest spokój dorosłych. Pamiętajmy, że doświadczenie cyberprzemocy wiąże się z poczuciem ogromnej bezsilności i poczuciem winy. Ofiary często są niesłusznie przekonane, że w jakiś sposób zasłużyły sobie na to, co je spotyka – powiedziała Anna Borkowska z Akademii NASK. - "Nie obwiniajmy dziecka za to, co je spotkało. Powiedzmy mu, że nie jest winne. Zapewnijmy, że nie będziemy się na nie złościć, niezależnie od tego, co je spotkało w sieci" – dodał ekspertka NASK.

Ochrona rodzicielska

Jak możesz chronić swoje dziecko przed cyberprzemocą? Po pierwsze – rozmawiaj, o tym co dzieje się w Internecie. Sprawdź, co twoje dziecko wie o cyberprzemocy i czy zna sposoby reagowania w sytuacji, gdy ktoś jest nękany online.

– "Pamiętajmy, że uporczywe wykluczanie także jest formą cyberprzemocy. Zwracajmy na to uwagę. Rozmawiajmy z dzieckiem o granicach prywatności w Internecie – jakie informacje można udostępniać bez ryzyka, a które powinny pozostać prywatne" – radzi Anna Borkowska z Akademii NASK. – "Umówmy się z dzieckiem, że jeśli przydarzy mu się coś, co je zaniepokoi lub zdenerwuje, zawsze może z nami o tym porozmawiać. Zapewnijmy je, że niezależnie od tego, co mu się przydarzy, zawsze będziemy je wspierać – i nie ograniczymy mu/jej z tego powodu dostępu do sieci" – dodaje ekspertka.

Rozmawiając z dzieckiem zapytajmy ponadto, czy wie, jak można zgłaszać naruszenia regulaminu w mediach społecznościowych (np. obraźliwe komentarze, ośmieszające zdjęcia) i jak blokować osoby, które jej/mu dokuczają. Na stronach poszczególnych serwisów możecie wspólnie sprawdzić, jak zgłaszać incydenty.

Jeśli masz młodsze dziecko, pamiętaj o programach kontroli rodzicielskiej, które pomogą zabezpieczyć je przed potencjalnie szkodliwymi treściami i kontaktami. Warto abyś miał, po uzgodnieniu zasad korzystania z sieci przez Twoje dziecko, hasła dziecka do używanych przez nie portali i aplikacji.

Kilka rad:

  • Nie ograniczaj dziecku dostępu do Internetu, nie zabraniaj mu korzystać ze smartfona. Nawet jeśli chcesz je ochronić przed dalszymi atakami. Jeśli zachowasz się inaczej – dziecko może odebrać to jako karę. W związku z tym następnym razem, gdy coś złego spotka je w sieci, nie zwróci się do Ciebie o pomoc.
  • Porozmawiajcie o tym, co się wydarzyło, ustal jak najwięcej szczegółów dotyczących przebiegu wydarzeń.
  • Pamiętaj, że cyberprzemoc często realizowana jest wieloma kanałami równocześnie – mailowo, na portalach społecznościowych, z użyciem specjalnie tworzonych w tym celu fałszywych stron www, poprzez komunikatory (również w grach komputerowych), smsy i mmsy.
  • Zabezpiecz dowody – zapisz i wydrukuj wszystkie wiadomości i zdjęcia, zapisz filmy. Zrób kopie stron internetowych i portali, na których pojawiły się obraźliwe treści, zapisz adresy stron i nazwy użytkowników.
  • Umów się z dzieckiem, aby zgłaszało Ci każdą sytuację nękania w sieci. Poproś je również, aby nigdy nie kasowało wiadomości/komentarzy/zdjęć. Niech je przekazuje Tobie. Zapewnij je, że nie będziesz go oceniać, niezależnie od tego, jak przykre, zawstydzające czy upokarzające materiały Ci pokaże.
  • Poradź dziecku, aby nie utrzymywało kontaktu ze sprawcą cyberprzemocy, nie odpowiadało na obraźliwe komentarze itp.
  • Zasugeruj zmianę ustawień komunikatorów czy profili w mediach społecznościowych. Chodzi o to, by nikt spoza listy kontaktów nie mógł się do niego pisać.
  • Porozmawiaj ze szkolnym psychologiem lub pedagogiem. Jeśli podejrzewasz, że sprawcą cyberprzemocy jest inne dziecko ze szkoły, przekaż im tę informację i poproś o podjęcie interwencji (usunięcie obraźliwych treści, adekwatne przeprosiny, ew. podjęcie interwencji wychowawczej wobec sprawcy cyberprzemocy, przeprowadzenie warsztatów uwrażliwiających na zjawisko cyberprzemocy itp.).
  • Jeśli przemoc online trwa i nasila się, powiadom policję.

Nie odpuszczaj

Większość serwisów społecznościowych posiada w regulaminach zapisy dotyczące cyberprzemocy. Zachowania, takie jak dręczenie, nękanie, prześladowanie, podszywanie się pod inne osoby i kradzież tożsamości, są zabronione i mogą być zablokowane przez dostawców usługi.

Nie tylko osoba poszkodowana, ale i świadek przemocy może (a nawet powinien) zgłosić administratorowi serwisu naruszenie regulaminu i zażądać interwencji – zablokowania konta agresora, usunięcie szkodliwych treści.

Do podjęcia takiego działania zobowiązuje administratora serwisu art. 14 Ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Warto pamiętać, aby zgłaszając naruszenie, powołać się na odpowiedni przepis regulaminu danego serwisu oraz dołączyć dowody cyberprzemocy.

Jak zgłosić dowody cyberprzemocy?

Zachowania takie jak dręczenie, nękanie, prześladowanie, podszywanie się pod inne osoby i kradzież tożsamości w Internecie są zabronione. Zgłaszaj je administratorom portali. Warto dołączać dowody cyberprzemocy.

Treści wiadomości, zdjęcia, filmy, zrzuty ekranu ze stron i portali internetowych (print screeny), adresy stron i nazwy użytkowników – wszystko to przyda się w momencie, kiedy będziecie chcieli zareagować na cyberprzemoc, której ofiarą jest np. Twoje dziecko.

Obowiązki administratora

Większość serwisów społecznościowych w swoich regulaminach ma zapisy dotyczące cyberprzemocy. - Jeśli widzimy, że na danym portalu dochodzi do tego rodzaju zachowań, reagujmy. Zgłośmy to administratorowi strony i zażądajmy interwencji – zablokowania konta agresora lub usunięcia szkodliwych treści – radzi Anna Borkowska z Akademii NASK. – Takiego zgłoszenia może dokonać nie tylko ofiara cyberprzemocy, poszkodowany, ale i jej świadek – dodaje ekspertka.   

Administrator ma obowiązek zareagować. Do podjęcia działania zobowiązuje go art. 14 ustawy o świadczeniu usług drogą elektroniczną.

Warto pamiętać, aby zgłaszając naruszenie, powołać się na odpowiedni przepis regulaminu danego serwisu oraz dołączyć dowody cyberprzemocy.

Nie kasuj. Zapisuj.

Jak możesz zarejestrować dowody cyberprzemocy?

Jeśli jesteś ofiarą lub świadkiem tego rodzaju zachować na stronach internetowych lub portalach społecznościowych – zachowaj kopię materiału, który widzisz na ekranie. Zrób zrzut ekranu, czyli print screen. Na klawiaturze znajdziesz odpowiedni przycisk, który pomoże to zrobić od ręki. Następnie wklej go w dokumencie Word (lub innego edytora tekstu), zapisz i jeśli chcesz - wydrukuj.

Jesteś nękany lub widzisz, że ktoś jest nękany na czacie internetowym? Podobnie jak w przypadku stron www – zachowaj zrzut interesującej Cię strony.

Twoje dziecko dostaje obraźliwe wiadomości sms? Nie kasujcie ich. Zapiszcie wszystkie w pamięci telefonu – zarówno wiadomości tekstowe, jak i te nagranie na pocztę głosową.

Jeśli ktoś nęka Twoje dziecko lub Ciebie przez komunikator internetowy – możesz skopiować rozmowę, wkleić ją do dokumentu Word (lub innego edytora tekstu), zapisać i jeśli chcesz - wydrukować.

Oprawca wykorzystuje pocztę e-mail? Zachowaj wiadomości. Uwaga! Całe wiadomości – nie tylko sam tekst. Pełna wiadomość zawiera informacje o jej pochodzeniu, a to ważne.

Zgłaszaj

– "Obraźliwe komentarze czy wulgaryzmy powinniśmy zgłaszać do administratorów stron lub moderatorów forów dyskusyjnych. Najczęściej służą do tego specjalne przyciski lub formularze powiadomień. Jeśli ich nie ma, wykorzystujmy dane zamieszczone w zakładce „Kontakt” danej witryny" – tłumaczył minister cyfryzacji Marek Zagórski.

Poważne przypadki cyberprzemocy, będące naruszeniem prawa (np. groźby karalne, propozycje seksualne, publikowanie nielegalnych treści itp.), powinny zostać zgłoszone na policję lub do prokuratury. W imieniu osoby niepełnoletniej zgłoszenia dokonują rodzice lub opiekunowie prawni.

Do Twojej dyspozycji jest też działający 24 godziny na dobę zespół Dyzurnet.pl. Jego misją jest podejmowanie działań na rzecz tworzenia bezpiecznego Internetu. Dyżurnet.pl to zespół ekspertów NASK, działający jako punkt kontaktowy do zgłaszania nielegalnych treści w Internecie.

Wysyłając zgłoszenie do Dyzurnet.pl należy przede wszystkim podać adres strony, na której znajdują się potencjalnie nielegalne treści. Korzystając z formularza trzeba zaznaczyć, czego sprawa dotyczy. Zgłoszenia są anonimowe. Podawanie adresu e-mail, czy innych danych jest nieobowiązkowe. Jeśli użytkownik poda adres e-mail, po wysłaniu zgłoszenia, otrzyma informację o podjętych krokach lub prośbę o podanie dokładniejszych informacji. Przesyłając zgłoszenie warto napisać wszystkie informacje, które mogą być nam pomocne.

Jeżeli widzisz w sieci, coś co Cię niepokoi – nie wahaj się. Reaguj, zgłaszaj! Gdzie?

 Incydenty naruszające bezpieczeństwo w sieci: https://incydent.cert.pl  

Nielegalne treści w Internecie: https://dyzurnet.pl

Nastolatki w sieci – najnowszy raport NASK

Online non-stop – tak wygląda życie zdecydowanej większości polskich nastolatków. Jak i po co korzystają z sieci? Odpowiedzi na te pytania przynosi raport z najnowszego badania Państwowego Instytutu Badawczego NASK.

Niemal każdy nastolatek w Polsce codziennie jest online. Niezależnie od wieku, stopnia kształcenia czy płci. Smartfon, z którym młodzi ludzie niemal się nie rozstają i bez którego nie wyobrażają sobie życia, zastępuje im radio, telewizor, telefon i komputer stacjonarny.

Coraz dłużej

– "Młodzi ludzie w sieci cenią sobie wolność, dostęp do różnorodnych treści i wygodę użytkowania – stwierdził minister cyfryzacji Marek Zagórski. – "Szukają tam wiedzy, znajomych i rozrywki. Naszą rolą – dorosłych – jest zapewnienie im bezpieczeństwa w trakcie tych poszukiwań" – dodał szef Ministerstwa Cyfryzacji.

Internet to dla nastolatków przestrzeń rozrywki i ośrodek życia społecznego. Jak sami mówią, to także źródło wielu korzyści – od poszerzania wiedzy w określonej dziedzinie, po możliwość kreowania swojego wizerunku, czy poszukiwania tożsamości.

Uczniowie  pytani o to, do czego wykorzystują Internet, najczęściej odpowiadają:

  • do słuchania muzyki (65,4%),
  • oglądania filmów i seriali (62,1%),
  • kontaktu z rodziną i znajomymi poprzez komunikatory (61%),
  • używania portali społecznościowych (59,4%). 

Każdego dnia młodzi Polacy korzystają z Internetu średnio przez 4 godziny i 12 minut na dobę. To o 32 minuty dłużej niż trzy lata temu. 12% szacuje, że dziennie spędza w sieci nawet osiem godzin i więcej.

– "Nastolatki są świadomi tego, ile czasu poświęcają na korzystanie z Internetu. Większość badanych zdaje sobie sprawę, że czasem jest tego za dużo. Ponad połowa z nich przyznała, że powinna mniej korzystać z telefonu" – skomentował minister cyfryzacji Marek Zagórski. – "Jak wynika z badań, w większości domów dorośli nie wprowadzają zasad ograniczających czas korzystania z Internetu czy reguł dotyczących selekcji internetowych treści" – dodał.

Jak przedstawiają badania NASK coraz popularniejsze staje się korzystanie z Internetu w szkole. Większość badanych młodych ludzi wskazało, że w ich szkołach istnieją ograniczenia korzystania ze smartfonów. Nadal jednak najczęściej nastolatki korzystają z niego w domu, co często łączy się z późnowieczornym surfowaniem w sieci.

Coraz młodsi

Z roku na rok obniża się wiek, w którym dzieci po raz pierwszy samodzielnie korzystają z Internetu. Obecni uczniowie podstawówek i gimnazjów mieli wtedy średnio 6 lat i 10 miesięcy. Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych – ok. 8 lat.

W poprzedniej edycji badań, przeprowadzonej w 2016 r., średnia wieku, w którym zaczęli korzystać z Internetu ówcześni uczniowie gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych wynosiła ok. 9 lat i 5 miesięcy.

Wniosek: im młodsze pokolenie, tym ta „internetowa inicjacja” następuje wcześniej.

Nastolatki zostali zapytani o to, jakie nadzieje wiążą z dostępem do Internetu. Najczęściej wymieniali:

  • większy, swobodny dostęp do różnorodnych zasobów (74%),
  • powiększenie oferty spraw, które można załatwić online (57,6%).

Jedna trzecia wskazała upowszechnienie możliwości pracy przez Internet. Niemała liczba wyraziła też nadzieję na bardziej radykalne zmiany – zniknięcie barier językowych i/lub kulturowych w komunikacji między ludźmi (40,5%), a nawet na to, że dzięki technologiom – aby żyć na satysfakcjonującym poziomie – nie będzie trzeba w ogóle pracować (15,3%).

Świadomi i narażeni

– "Ważną częścią tego badania są odpowiedzi dotyczące bezpieczeństwa młodych ludzi w Internecie. Jak wynika z raportu, uczniowie zdają sobie sprawę z zagrożeń, jakie na nich czyhają w sieci" – powiedział prof. Jacek Leśkow, dyrektor NASK. – "Niepokoi fakt, że niemal połowa badanych bezpośrednio doświadczyła internetowej przemocy. Nastolatki najczęściej padają ofiarami wyzywania, ośmieszania i poniżania. Nasza misja to przeciwdziałanie takim niebezpiecznym zjawiskom" – dodaje dyrektor NASK.

Zdecydowana większość młodych ludzi natknęła się też na przejawy przemocy internetowej, kierowanej przeciwko znajomej lub znajomemu. Jedynie 23,5% badanych zadeklarowało, że nigdy nie było świadkami takich zdarzeń.

Wyniki badania pokazują, młodzi ludzie dość przewrotnie rozumieją ochronę prywatności w sieci. Dla nich to zachowanie prywatności wobec innych użytkowników tego samego urządzenia (np. rodziców czy rodzeństwa), a nie wobec innych użytkowników Internetu.

Nieco powyżej 30% badanych młodych Polaków korzysta z bardziej zaawansowanych technik ochrony prywatności, takich jak wieloetapowe logowanie, czy cykliczna zmiana hasła. Jedynie około 11% nastolatków regularnie zmienia swoje hasła dostępowe do swoich kont e-mail i portali społecznościowych.

Aż 77% uczniów uważa, że administratorzy portali i aplikacji internetowych nie powinni udostępniać danych użytkowników innym firmom lub instytucjom. Prawie 60% uczniów chciałoby mieć możliwość usunięcia z Internetu wszystkich prywatnych informacji na własny temat.

Badanie „Nastolatki 3.0” było zrealizowane przez Państwowy Instytut Badawczy NASK od września do listopada 2018 r. To trzecia edycja badania – zapoczątkowanego w 2014 r. i odbywającego się co 2 lata. W badaniu wzięło udział 1173 uczniów z 55 szkół z całej Polski, w tym uczniowie: szkół podstawowych (531), gimnazjów (25), liceów (456) i techników (161). 

Zobacz szczegółowy raport.

Bądź cyberbezpieczny!

Co oznacza bezpieczeństwo i unikanie poważnych zagrożeń w dzisiejszym świecie?

To już nie tylko łatwo dostępna wiedza o klęskach żywiołowych, wypadkach, katastrofach czy groźnych zjawiskach atmosferycznych, ale również o zagrożeniach płynących z sieci Internet. Ten aspekt bezpieczeństwa stał się szczególnie widoczny w ostatnich latach, gdy rozwój technologii sprawił, że niemal każdy obywatel naszego kraju ma smartfona, a w raz z nim nieograniczony dostęp do sieci. Między innymi z tego powodu w listopadzie 2017 r. do Regionalnego Systemu Ostrzegania, na mocy porozumienia podpisanego z Ministrem Spraw Wewnętrznych i Administracji oraz Ministrem Cyfryzacji, został włączony Państwowy Instytut Badawczy NASK.

W budowaniu cyberbezpieczeństwa niezwykle ważna jest wiedza i edukacja na temat płynących z sieci zagrożeń, ale też na temat sposobów, jak ich unikać, na co zwracać uwagę oraz gdzie zgłaszać wszystkie niepokojące sytuacje związane z siecią. Realizując to zadanie PIB NASK opracował oraz udostępnił w systemie RSO, w tym w aplikacji mobilnej, poradnik „Cyberbezpieczeństwo”.

Jest to kompendium wiedzy, podanej w przejrzysty i zrozumiały sposób. Dzięki niej dowiemy się jak chronić swoją prywatność np. w mediach społecznościowych, jak bezpiecznie korzystać z internetowego dostępu do kont bankowych, ale również na co zwrócić uwagę, gdy chcemy skorzystać z ogólnodostępnej sieci w nieznanym nam miejscu. Poradnik jest uzupełnieniem działań, które PIB NASK prowadzi w ramach RSO, a które mają na celu wychwytywanie i ostrzeganie obywateli przed występującymi na danym terenie cyberzagrożeniami.

Warto jednak jeszcze raz podkreślić, że prewencja jest zawsze lepsza niż działania po wystąpieniu zagrożenia, dlatego zachęcamy do zapoznania się z poradnikiem „Cyberbezpieczeństwo” i zastosowania proponowanych w nim rozwiązań.

Na podst. www.gov.pl/web/cyfryzacja


A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika