Kto może sporządzać świadectwa charakterystyki energetycznej budynków i lokali?
Osoby uprawnione według Prawa budowlanego
Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku może sporządzać osoba, która:
posiada pełną zdolność do czynności prawnych;
ukończyła co najmniej studia magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym;
nie była karana za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
posiada uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odbyła szkolenie i złożyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej.
Za równorzędne z odbyciem szkolenia oraz złożeniem z wynikiem pozytywnym egzaminu przed ministrem uznaje się ukończenie, nie mniej niż rocznych, studiów podyplomowych na kierunkach: architektura, budownictwo, inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków.
Są więc trzy alternatywne drogi do uzyskania możliwości sporządzania świadectw:
posiadanie uprawnień budowlanych do projektowania,
ukończenie rocznych studiów podyplomowych,
odbycie szkolenia i zdanie egzaminu państwowego.
Szkolenia oraz egzamin dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej
Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. Nr 17, poz. 104, ze zm.) określa:
sposób przeprowadzania i zakres programowy szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową;
warunki i wysokość odpłatności za szkolenie i postępowanie egzaminacyjne.
Sposób przeprowadzania oraz zakres programowy szkoleń
Szkolenie powinno składać się z części teoretycznej oraz praktycznej. Czas trwania szkolenia nie może być krótszy niż 50 godzin, przy czym część praktyczna szkolenia powinna trwać nie mniej niż 8 godzin.
Część teoretyczna składa się z wykładów o tematyce zgodnej z poniższym zakresem programowym.
Zakres programowy szkolenia dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej
Lp. | Zagadnienie | Forma pracy | Liczba godzin |
1 | Podstawy prawne: a) dyrektywa 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków, b) ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane, c) przepisy dotyczące metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej, d) przepisy dotyczące zakresu i formy projektu budowlanego, e) przepisy dotyczące audytu energetycznego, f) przepisy dotyczące warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie | wykład | 2 godziny |
2 | Ocena stanu ochrony cieplnej budynku: a) określanie danych do obliczenia wskaźników energetycznych: cech geometrycznych i wymiarowych oraz występujących mostków cieplnych, b) określenie cech fizycznych materiałów i wyrobów budowlanych, c) obliczanie wartości współczynników przenikania ciepła przegród budowlanych zgodnie z PN EN ISO 6946, d) ocena szczelności przegród, e) określenie wielkości przepływu powietrza wentylacyjnego oraz solarnych i wewnętrznych zysków ciepła, f) interpretacja wyników badań przenikania ciepła przez przegrody budowlane metodą termowizji i badań szczelności | wykład | 4 godziny |
3 | Ocena systemu ogrzewania i zaopatrzenia w ciepłą wodę: a) ocena stanu i sprawności elementów systemu grzewczego (wytwarzania, przesyłu, regulacji, wykorzystania), b) ocena stanu i sprawności elementów systemu zaopatrzenia w ciepłą wodę użytkowa, c) ocena możliwości wykorzystania alternatywnych źródeł energii: analiza techniczno-ekonomiczna możliwości racjonalnego wykorzystania alternatywnych źródeł energii, w tym odnawialnych, takich jak pompy ciepła, kolektory słoneczne oraz zdecentralizowany system zaopatrzenia w energię, a także skojarzonej produkcji energii i ciepła | wykład | 4 godziny |
4 | Ocena systemu wentylacji i klimatyzacji z uwzględnieniem wymagań ochrony przeciwpożarowej i akustycznej: a) wentylacja grawitacyjna, b) wentylacja hybrydowa, c) aeracja, d) wentylacja mechaniczna, e) klimatyzacja: systemy powietrzne i systemy powietrzne z czynnikiem chłodniczym, f) przedsięwzięcia zmniejszające zużycie energii w instalacjach klimatyzacji i wentylacji (odzysk ciepła, wymienniki gruntowe), g) dostosowanie powietrza do potrzeb, efektywność rozdziału powietrza, automatyczna regulacja | wykład | 10 godzin |
5 | Ocena instalacji oświetleniowej w budynku: a) systemy oświetlenia dziennego, b) możliwości sterowania systemem oświetleniowym, c) przedsięwzięcia zmniejszające zużycie energii na oświetlenie | wykład | 4 godziny |
6 | Metodyka obliczeń: a) obliczanie sezonowego zapotrzebowania na ciepło do ogrzewania według Polskich Norm, b) obliczenie zapotrzebowania ciepła na cele przygotowania ciepłej wody użytkowej, c) obliczenie kosztów energii zużywanej na cele ogrzewania, ciepłej wody użytkowej i wentylacji, d) obliczenie zapotrzebowania na energię na potrzeby oświetlenia, e) programy komputerowe do sporządzania obliczeń | wykład ćwiczenia | 6 godzin |
7 | Metodyka opracowania świadectw: a) świadectwo dla budynków mieszkalnych, b) świadectwo dla lokali mieszkalnych, c) świadectwo dla budynków użyteczności publicznej, usługowych, produkcyjnych i gospodarczych, d) programy komputerowe do sporządzania świadectw | wykład ćwiczenia | 8 godzin |
8 | Wykonanie szkoleniowych świadectw dla budynku i lokalu mieszkalnego | ćwiczenia | 8 godzin |
9 | Sprawdzian umiejętności: a) część testowa, b) cześć praktyczna |
| 4 godziny |
Część praktyczna skÅ‚ada siÄ™ z ćwiczeÅ„ praktycznych majÄ…cych na celu nabycie umiejÄ™tnoÅ›ci sporzÄ…dzania Å›wiadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiÄ…cej samodzielnÄ… caÅ‚ość techniczno-użytkowÄ… (zwanego dalej „Å›wiadectwem charakterystyki energetycznej").
Szkolenia powinny być przeprowadzane przy użyciu odpowiednich środków dydaktycznych, w szczególności sprzętu komputerowego wraz z oprogramowaniem komputerowym pozwalającym na wykonywanie obliczeń właściwych dla sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej.
Szkolenie powinno kończyć się samodzielnym sporządzeniem świadectwa charakterystyki energetycznej i oceną poprawności jego wykonania, w szczególności pod kątem zgodności z przepisami dotyczącymi metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej.
Osobie, która ukończyła szkolenie, wydaje się zaświadczenie o jego ukończeniu, zgodnie z wzorem załączonym do rozporządzenia.
Sposób przeprowadzania postępowania egzaminacyjnego oraz zakres programowy egzaminu
Postępowanie egzaminacyjne składa się z dwóch etapów.
W pierwszym etapie postÄ™powania egzaminacyjnego, zwanego dalej „pierwszym etapem", sprawdza siÄ™, czy kandydat (tzn. osoba ubiegajÄ…ca siÄ™ o uprawnienie do sporzÄ…dzania Å›wiadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiÄ…cej samodzielnÄ… caÅ‚ość techniczno-użytkowÄ…) speÅ‚nia warunki dopuszczenia do egzaminu uprawniajÄ…cego do sporzÄ…dzania Å›wiadectwa charakterystyki energetycznej.
Drugi etap postÄ™powania egzaminacyjnego, zwany dalej „egzaminem", skÅ‚ada siÄ™ z:
części pisemnej, w formie testu jednokrotnego wyboru, obejmującego sprawdzenie znajomości zagadnień zawartych w programie egzaminu, którego zakres podano niżej;
części praktycznej, sprawdzającej umiejętność sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej.
Zakres programowy egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej:
Lp. | Zagadnienie |
1 | Podstawy prawne: a) określone w lp. 1 załącznika nr 1 do rozporządzenia, b) ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o wspieraniu przedsięwzięć termomodernizacyjnych (Dz. U. Nr 162, poz. 1121, z późn. zm.), c) ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.), d) ustawa z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z 2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.), e) przepisy dotyczące książki obiektu budowlanego, f) przepisy dotyczące warunków technicznych użytkowania budynków mieszkalnych, g) przepisy dotyczące efektywności energetycznej |
2 | Podstawy normalizacji: wymagania zawarte w aktualnych Polskich Normach wdrażających Normy Europejskie związane z dyrektywą 2002/91/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 16 grudnia 2002 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków |
3 | Inne zagadnienia: a) określone w lp. 2-7 załącznika nr 1 do rozporządzenia, b) budynki energooszczędne i budynki pasywne, c) wpływ zmian klimatu na budownictwo, d) działania dotyczące redukcji CO2, e) polityka energetyczna Polski do 2025 r. |
Obsługę organizacyjną oraz administracyjno-biurową postępowania egzaminacyjnego zapewnia urząd obsługujący ministra.
Wniosek o ubieganie siÄ™ o uprawnienie do sporzÄ…dzania Å›wiadectwa charakterystyki energetycznej kandydat skÅ‚ada do ministra, nie później niż na 30 dni przed wyznaczonym terminem postÄ™powania egzaminacyjnego. Ilekroć mowa tu o „ministrze" należy przez to rozumieć ministra wÅ‚aÅ›ciwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej, tj. obecnie Ministra Infrastruktury.
W przypadku przesyłania wniosku pocztą, w celu ustalenia wymaganego terminu decyduje data nadania korespondencji w placówce operatora publicznego.
Do wniosku należy dołączyć:
dokumenty stwierdzające posiadane wykształcenie, tj. iż dana osoba ukończyła co najmniej studia magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyższym;
wypełniony kwestionariusz osobowy, którego wzór podano w rozporządzeniu;
dokument potwierdzający spełnienie warunków, ażeby dana osoba nie była karana za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
dowód wniesienia opłaty egzaminacyjnej za pierwszy etap.
W przypadku stwierdzenia braków we wniosku lub załącznikach do wniosku, kandydata wzywa się do ich uzupełnienia w terminie 30 dni od dnia doręczenia wezwania.
Jeżeli w wyznaczonym terminie kandydat nie uzupełni braków, wniosek pozostawia się bez rozpatrzenia.
Egzamin przeprowadza siÄ™ w terminie i miejscu wyznaczonym przez ministra.
Komunikat o terminie i miejscu przeprowadzenia egzaminu ogłasza się na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra, nie później niż 60 dni przed wyznaczonym terminem egzaminu.
W uzasadnionych przypadkach część pisemna egzaminu może być przeprowadzona w terminie innym niż część praktyczna egzaminu, przy czym odstęp czasowy między obiema częściami nie może być dłuższy niż 14 dni.
Z przeprowadzonego pierwszego etapu sporządza się protokół podpisywany przez ministra. W protokole potwierdza się spełnienie przez kandydata wymogów, o których mowa wyżej przy wymienieniu załączników do wniosku, lub wskazuje się wymogi, których kandydat nie spełnia, z powodu których nie może być dopuszczony do egzaminu.
Lista kandydatów dopuszczonych do egzaminu jest publikowana na stronie internetowej urzędu obsługującego ministra. Na podstawie tej listy minister zawiadamia pisemnie kandydatów o dopuszczeniu do egzaminu. Egzamin przeprowadza się, jeżeli do egzaminu zostało dopuszczonych co najmniej 30 kandydatów.
W przypadku braku wymaganej liczby kandydatów, egzamin jest przeprowadzany w wyznaczonym na nowo przez ministra terminie.
Kandydat, który nie uiścił opłaty egzaminacyjnej za egzamin nie może przystąpić do egzaminu.
Egzamin jest przeprowadzany w wydzielonej sali, w warunkach zapewniających kandydatom samodzielne rozwiązywanie testu. Przed wejściem na salę kandydat okazuje dowód osobisty albo inny ważny dokument potwierdzający tożsamość. Testy egzaminacyjne są oznaczane indywidualnym kodem. Z egzaminu wyklucza się kandydata, który korzysta z pomocy innej osoby lub w inny niedozwolony sposób zakłóca przebieg egzaminu.
Czas trwania egzaminu wynosi:
dla części pisemnej - 120 minut;
dla części praktycznej - 180 minut.
Część pisemna egzaminu składa się z 80 pytań. Za każdą poprawną odpowiedź przyznaje się 1 punkt.
Warunkiem przystąpienia do części praktycznej egzaminu jest uzyskanie przez kandydata co najmniej 60 punktów z części pisemnej egzaminu. Część praktyczną egzaminu uznaje się za zakończoną z wynikiem pozytywnym w przypadku poprawnego sporządzenia przez kandydata świadectwa charakterystyki energetycznej. Ocena poprawności sporządzenia świadectwa charakterystyki energetycznej jest dokonywana, w szczególności, pod kątem zgodności jego wykonania z przepisami dotyczącymi metodologii obliczania charakterystyki energetycznej budynku i lokalu mieszkalnego lub części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową oraz sposobu sporządzania i wzoru świadectw ich charakterystyki energetycznej.
Egzamin zakończony wynikiem pozytywnym potwierdza się specjalnym świadectwem.
W zaś razie negatywnego wyniku egzaminu minister określa termin, po upływie którego osoba ubiegająca się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej może ponownie przystąpić do części pisemnej egzaminu albo części praktycznej egzaminu, jeżeli warunek uzyskania przez kandydata co najmniej 60 punktów z części pisemnej egzaminu został spełniony. Termin ten nie może być wyznaczony wcześniej niż po upływie 60 dni od dnia egzaminu zakończonego wynikiem negatywnym.
Z przeprowadzonego egzaminu sporządza się protokół podpisywany przez ministra. W protokole potwierdza się uzyskanie przez kandydatów pozytywnego wyniku egzaminu oraz wskazuje się tych kandydatów oraz przyczyny, z powodu których nie uzyskali oni pozytywnego wyniku egzaminu.
Minister właściwy do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej prowadzi rejestr osób, które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin. Rejestr prowadzony jest w formie elektronicznej. W rejestrze tych osób wpisuje się następujące dane:
numer wpisu;
numer uprawnienia;
datÄ™ wpisu;
imiÄ™ i nazwisko;
data i miejsce urodzenia;
adres do korespondencji;
numer telefonu i faksu.
Warunki i wysokość odpłatności za szkolenie i postępowanie egzaminacyjne
Wysokość opłaty za szkolenie nie może być wyższa niż 70 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzedzającym przeprowadzenie szkolenia, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych.
Natomiast wysokość opłaty za postępowanie egzaminacyjne nie może być wyższa niż 50 % kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w roku poprzedzającym przeprowadzenie postępowania egzaminacyjnego, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Kandydat wnosi opłatę za postępowanie egzaminacyjne na wskazany rachunek urzędu obsługującego Ministra Infrastruktury. Opłata ta składa się z opłaty:
za pierwszy etap - która nie może być wyższa niż 20 % wysokości opłaty za postępowanie egzaminacyjne;
za egzamin.
W przypadku odstąpienia kandydata od egzaminu otrzymuje on niezwłocznie zwrot opłaty za postępowanie egzaminacyjne.
Wpływy z opłat za postępowania egzaminacyjne stanowią dochód budżetu państwa.
Studia podyplomowe
Jak wspomniano, do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej uprawnia ukończenie, nie mniej niż rocznych, studiów podyplomowych na kierunkach: architektura, budownictwo, inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków. Program takich studiów podyplomowych powinien uwzględniać problematykę objętą programem szkoleń określonym, w drodze rozporządzenia Ministra Infrastruktury. Minister właściwy do spraw szkolnictwa wyższego zatwierdza po zaopiniowaniu przez ministra właściwego do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej proponowany przez wydziały szkół wyższych program studiów podyplomowych. Wykaz uczelni z zatwierdzonym przez Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego programem studiów podyplomowych uprawniających do sporządzania świadectw charakterystyki energetycznej zgodnie z art. 5 ust. 11 ustawy Prawo budowlane jest dostępny na stronach Ministerstwa Infrastruktury.
Osobę, która uzyskała uprawnienia do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej na zasadach określonych wyżej, wpisuje się również do rejestru osób, które złożyły z wynikiem pozytywnym egzamin, prowadzonego przez Ministra Infrastruktury. Do wniosku o wpis do rejestru należy dołączyć:
- dokument stwierdzający posiadane wykształcenie wyższe magisterskie;
- wypełniony kwestionariusz osobowy - którego wzór podano w rozporządzeniu;
- dokument potwierdzający spełnienie warunków, iż dana osoba nie była karana za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe;
- dokument potwierdzający spełnienie warunku ukończenia, nie mniej niż rocznych, studiów podyplomowych na kierunkach: architektura, budownictwo, inżyniera środowiska, energetyka lub pokrewne w zakresie audytu energetycznego na potrzeby termomodernizacji oraz oceny energetycznej budynków.
Podstawa prawna:
- Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane (Dz. U. 2006 r., Nr 156, poz. 1118, ze zm.);
- Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 21 stycznia 2008 r. w sprawie przeprowadzania szkolenia oraz egzaminu dla osób ubiegających się o uprawnienie do sporządzania świadectwa charakterystyki energetycznej budynku, lokalu mieszkalnego oraz części budynku stanowiącej samodzielną całość techniczno-użytkową (Dz. U. 2008 r., Nr 17, poz. 104)
A.J.
Zespół e-prawnik.pl
Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne
Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?