,,Trzynastka” - co warto wiedzieć o dodatkowym rocznym wynagrodzeniu.

W związku ze zbliżającym się końcem pierwszego kwartału 2016 roku, warto przypomnieć pracownikom sfery budżetowej o dodatkowym rocznym wynagrodzeniu, zwanym potocznie ,,trzynastką”, które to wynagrodzenie wypłacane jest nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Ustawodawca wyznaczył maksymalny termin, co nie znaczy, że pracodawca musi czekać z wypłatą „trzynastki” do wskazanego terminu, gdyż może świadczenie to wypłacić wcześniej niż 31 marca.

Podstawy wypłaty tego świadczenia reguluje ustawa o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej z dnia 12 grudnia 1997 r (tj. z dnia 18 lipca 2013 r. (Dz.U. z 2013 r. poz. 1144).

Zgodnie z tą ustawą, pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który natomiast nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem, że okres ten wynosi, co najmniej 6 miesięcy.  Wyżej wymieniona ustawa w art. 2 ust. 3 zawiera dodatkowo zamknięty katalog przypadków, w których pracownik nabywa prawo do „trzynastki” pomimo nieprzepracowania 6 miesięcy.

Podkreślenia wymaga fakt, że prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego nabywa pracownik, który efektywnie przepracował w danym zakładzie pracy, co najmniej sześć miesięcy. Nie chodzi tutaj o pozostawanie w stosunku pracy, ale faktyczną obecność w pracy i faktyczne świadczenie pracy. Zgodnie z poglądem znajdującym odzwierciedlenie w orzecznictwie, „przepracowanie”, o którym mowa w art. 2 ust. 1. ustawy o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej, oznacza faktyczne (efektywne) wykonywanie pracy, a nie tylko pozostawanie w stosunku pracy (uchwały Sądu Najwyższego z: 25 lipca 2003 r., sygn. akt III PZP 7/03, OSNP nr 2/2004, poz. 26; 13 grudnia 2005 r., sygn. akt II PZP 9/05, OSNP nr 7-8/2006, poz. 109; 7 lipca 2011 r., sygn. akt III PZP 3/11, OSNP nr 1-2/2012, poz. 3).

Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych w wyroku z dnia 7 lipca 2011 r. III PZP 3/11, zwrócił uwagę, że okresy pobierania przez pracownika niezdolnego do pracy wynagrodzenia i zasiłku chorobowego nie podlegają wliczeniu do 6-miesięcznego okresu przepracowanego w danym roku kalendarzowym, wymaganego do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego na podstawie art. 2 ust. 2 ustawy z 12.12.1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej. Jeśli więc pracownik pracował tylko 6 miesięcy, a w ich trakcie przebywał na zwolnieniu lekarskim, to okres zwolnienia obniża wymiar 6 miesięcy wymagany do uzyskania uprawnienia do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, stąd też w tym przypadku nie jest należne pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie roczne.

Aby zweryfikować uprawnienie pracownika do dodatkowego wynagrodzenia rocznego, sięgnąć należy do regulacji z art. 114 kodeksu cywilnego, zgodnie, z którym miesiąc liczyć należy, jako 30 dni. W związku z tym minimalny staż warunkujący nabycie trzynastej pensji wynosi, więc 180 dni (6 miesięcy × 30 dni). W celu ustalenia, czy pracownik przepracował efektywnie wymagane 180 dni w poprzednim roku kalendarzowym, możemy od liczby dni kalendarzowych pozostawania w zatrudnieniu w poszczególnych miesiącach konkretnego roku kalendarzowego odjąć dni nieprzepracowane podlegające wyłączeniu, a wyniki zsumować.

Dodatkowe roczne wynagrodzenia, traktowane jest jak normalne wynagrodzenie za pracę, a co za tym idzie podlega ono dokładnie takiej samej ochronie jak normalne, bieżące wynagrodzenie za pracę.

Prawo do dodatkowego rocznego wynagrodzenia, przedawnia się z upływem 3 lat licząc od 31 marca danego roku kalendarzowego.Wyjątkowo bieg przedawnienia trzynastki dla pracownika sfery budżetowej, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy liczy się od dnia ustania zatrudnienia. 


Anna Jasielska-Papierkowska

Radca prawny

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

  • zuza 2018-03-30 20:57:29

    Taki artykuł to proponuje pisać w styczniu kiedy faktycznie trzeba przygotować "13".


Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika