Zatrudnianie cudzoziemców w 2018 r.

Podstawowe zasady zatrudniania cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. dla pracodawców

Co się zmieniło?

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi:

  • zawężenie do prac, które nie będą objęte zezwoleniem na pracę sezonową; 
  • wprowadzenie przesłanek odmowy rejestracji oświadczenia;  
  • odmowa wydawana w formie decyzji administracyjnej, z możliwością odwołania się do organu drugiej instancji – ministra właściwego ds. pracy; 
  • wpłata – 30 zł; 
  • obowiązki informacyjne podmiotu – poinformowanie o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu pracy przez cudzoziemca (w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu);
  • doprecyzowanie sposobu zliczania okresów wykonywania pracy na podstawie oświadczenia – pod uwagę będą brane okresy, na jakie oświadczenie zostało zarejestrowane. 

Zezwolenie na pracę sezonową:

  • wydaje starosta (powiatowy urząd pracy); 
  • instrument przeznaczony dla wszystkich cudzoziemców z państw spoza UE/EOG; 
  • w przypadku ubiegania się o zezwolenie dla obywateli 6 państw (objętych systemem oświadczeniowym) nie ma konieczności uzyskania informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych; 
  • dotyczy prac w sektorach uznanych za sezonowe; 
  • uprawnia do pracy przez okres 9 miesięcy w roku kalendarzowym; 
  • wpłata – 30 zł;
  • wydawane w formie decyzji administracyjnej, w przypadku odmowy możliwość odwołania się do organu drugiej instancji – ministra właściwego ds. pracy; 
  • po przyjeździe cudzoziemca pracodawca jest zobowią- zany do poinformowania o tym powiatowego urzędu pracy i podania adresu zamieszkania cudzoziemca. Dopiero po spełnieniu tego obowiązku urząd wydaje zezwolenie na pracę sezonową uprawniające cudzoziemca do pracy; 
  • w kolejnych latach współpracy z danym cudzoziemcem można ubiegać się o tzw. wpis wielosezonowy (do 3 lat).

Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na zezwolenie na pracę sezonową, czyli po poinformowaniu urzędu przez podmiot o przyjeździe cudzoziemca. Praca musi być jednak wykonywana na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wydanym wcześniej przez urząd.

Cudzoziemiec może także pracować w trakcie oczekiwania na przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową u tego samego pracodawcy. Natomiast u nowego pracodawcy – 30 dni.

W przypadku wszystkich instrumentów dopuszczających do rynku pracy, wprowadzono nową przesłankę odmowy, gdy okoliczności sprawy wskazują, iż uzyskane zezwolenie / oświadczenie może zostać wykorzystane niezgodnie z celem lub uzyskane jest dla pozoru. Dotyczy to np. takich sytuacji, gdy podmiot nie ma zamiaru lub możliwości powierzenia pracy cudzoziemcowi, nie posiada środków na pokrycie zobowiązań wynikających z zatrudnienia, zalega z odprowadzaniem składek na ubezpieczenie społeczne, zalega z uiszczeniem podatków.

Co zrobić, żeby legalnie zatrudnić cudzoziemca?

Podmiot powierzający pracę musi:

  • uzyskać zezwolenie na pracę cudzoziemca albo zezwolenie na pracę sezonową lub wpis do ewidencji oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi i przekazać ten dokument cudzoziemcowi (chyba że cudzoziemiec posiada jednolite zezwolenie na pobyt i pracę); 
  • podpisać z cudzoziemcem odpowiednią umowę, a wcześniej przedstawić jej tłumaczenie na język zrozumiały dla cudzoziemca; 
  • skopiować dokument pobytowy cudzoziemca (patrz podstawowe obowiązki pracodawcy); 
  • zatrudniać na warunkach zawartych w zezwoleniu lub w oświadczeniu; 
  • zgłosić cudzoziemca do ubezpieczenia społecznego, jeżeli wynika to z formy zatrudnienia; 
  • wypełnić ww. obowiązki informacyjne. 

Cudzoziemiec może wykonywać pracę wyłącznie na rzecz podmiotu wskazanego w zezwoleniu lub oświadczeniu.

Nieprzestrzeganie powyższych zasad grozi sankcjami takimi jak grzywna czy brak możliwości zatrudnienia cudzoziemca.

Dokumenty dopuszczające do rynku pracy:

  • zezwolenie na pobyt czasowy i pracę – wydawane przez wojewodę na wniosek cudzoziemca, uprawnia zarówno do pracy, jak i do pobytu; 
  • zezwolenie na pracę – wydawane przez wojewodę; jest 5 typów zezwoleń na pracę: 
    • A – gdy cudzoziemiec jest zatrudniony w podmiocie w Polsce, wydawane na wniosek pracodawcy, 
    • B – gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie, działa jako komplementariusz albo prokurent, 
    • C,D,E – w przypadku delegowania cudzoziemca na terytorium Polski; 
  • zezwolenie na pracę sezonową – typ S – (nowy instrument wprowadzony 1 stycznia 2018 r.) – wydawane przez starostę na wniosek pracodawcy – uprawnia do wykonywania pracy w podklasach uznanych za sezonowe przez 9 miesięcy w roku kalendarzowym (różnice są w przypadku cudzoziemca przebywającego w Polsce i przyjeżdżającego z zagranicy);
  • oświadczenie (nowe przepisy od 1 stycznia 2018) – rejestrowane w powiatowym urzędzie pracy przez pracodawcę dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy, uprawnia do wykonywania pracy niesezonowej bez zezwolenia przez okres 6 miesięcy w kolejnych 12 miesiącach. 

Praca sezonowa będzie możliwa wyłącznie na podstawie zezwolenia na pracę sezonową (chyba że cudzoziemiec – na podstawie innych przepisów – może wykonywać pracę bez zezwolenia na pracę w Polsce.

Obowiązki pracodawcy:

  • Przed powierzeniem pracy powinien sprawdzić, czy cudzoziemiec posiada ważny dokument uprawniający do pobytu w Polsce, zrobić kopię tego dokumentu i przechowywać go do zakończenia pracy przez cudzoziemca. Pracodawcom powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnych dokumentów pobytowych grożą dotkliwe sankcje. 
  • Należy upewnić się, że tytuł pobytowy cudzoziemca uprawnia go do podejmowania pracy w Polsce. 
  • Rodzaj umowy powinien być dostosowany do charakteru pracy. Zawarcie umowy o dzieło nie może być sposobem na obejście przepisów Kodeksu pracy czy zmniejszenie kosztów zatrudnienia cudzoziemca. Zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, gdy powinna być zawarta umowa o pracę, stanowi naruszenie przepisów prawa pracy i jest karane grzywną. 
  • Jeżeli pracodawca zatrudnia cudzoziemca na podstawie umowy o pracę lub umowy zlecenia, to ma obowiązek zgłoszenia go w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego oraz comiesięcznego terminowego odprowadzania składek do ZUS. 
  • Jako podmiot powierzający wykonywanie pracy jest też obowiązany do wypełniania obowiązków wynikajacych z prawa podatkowego, jak np. obliczanie, pobieranie i wpłacanie zaliczek na podatek dochodowy. 

Podstawowe zasady zatrudniania dla cudzoziemców (oprócz obywateli państw UE, EOG i Szwajcarii) od 1 stycznia 2018 r. 

Co się zmieniło?

Oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi:

  • może dotyczyć podklas, które nie są objęte zezwoleniem na pracę sezonową; 
  • pracodawca ma obowiązek poinformować urząd o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu (w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu) przez cudzoziemca pracy; 
  • przy zliczaniu okresów wykonywania pracy pod uwagę są brane okresy, na jakie oświadczenie zostało zarejestrowane. Dlatego, jeżeli cudzoziemiec zakończy pracę wcześniej niż było to określone w oświadczeniu, warto poinformować o tym urząd pracy. Może to zrobić on lub jego pracodawca. 

Podanie nieprawdziwych informacji podlega karze grzywny.

W trakcie pracy na oświadczeniu (6 miesięcy w ciągu 12 miesięcy) lub zezwoleniu na pracę sezonową (9 miesięcy w roku kalendarzowym) cudzoziemiec może zmienić pracodawcę. Musi on jednak uzyskać dla cudzoziemca nowy dokument dopuszczający do rynku pracy.

Zezwolenie na pracę sezonową:

  • uprawnia do pracy w podklasach uznanych za sezonowe; 
  • cudzoziemiec może pracować maksymalnie przez okres 9 miesięcy w roku kalendarzowym; w razie wjazdu do Polski w celu pracy sezonowej, okres 9 miesięcy liczony jest od dnia wjazdu do obszaru Schengen; 
  • pracodawca jest zobowiązany do przekazania kopii dokumentu pobytowego i poinformowania urzędu po przyjeździe cudzoziemca, pod jakim adresem mieszka w Polsce – dopiero wówczas urząd wyda zezwolenie na pracę sezonową uprawniające go do pracy. 

Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na zezwolenie na pracę sezonową, czyli po poinformowaniu urzędu przez pracodawcę o jego przyjeździe. Praca musi być jednak wykonywana na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wydanym wcześniej przez urząd.

Zezwolenia na pracę sezonową są przeznaczone dla wszystkich cudzoziemców z państw spoza UE/EOG, oświadczenia – dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy.

Niezależnie od rodzaju dokumentu dopuszczającego do rynku pracy:

  • umowa dotycząca pracy pomiędzy cudzoziemcem i pracodawcą musi być zawarta w formie pisemnej; 
  • pracodawca ma obowiązek przedstawić cudzoziemcowi tłumaczenie umowy w zrozumiałym dla niego języku; 
  • pracodawca ma obowiązek w ciągu 7 dni zgłosić cudzoziemca do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, co daje mu prawo do świadczeń w razie choroby, wypadku przy pracy lub macierzyństwa oraz do bezpłatnego korzystania ze służby zdrowia (nie dotyczy to umów o dzieło); 
  • pracodawca ma obowiązek sprawdzenia ważności i skopiowania jego dokumentu uprawniającego do pobytu w Polsce. 

W przypadku umowy o pracę cudzoziemiec ma prawo do co najmniej minimalnego wynagrodzenia w Polsce (w 2018 r. – 2.100 PLN brutto); minimalna stawka godzinowa w Polsce w 2018 r. wynosi zaś 13,70 PLN brutto (dotyczy to m.in. umów zlecenia, nie dotyczy umów o dzieło). 

Cudzoziemiec powinien dbać o swoje bezpieczeństwo. Nie powinien oddawać nikomu swojego paszportu lub dokumentu tożsamości. Ma prawo do otrzymania kopii zezwolenia na pracę, zaświadczenia o wpisie do ewidencji lub zarejestrowanego przez urząd oświadczenia. Powinien uważać na nielegalnych pośredników, a także sprawdzić swojego pracodawcę (może np. skontaktować się z nim telefonicznie, sprawdzić jego firmę w internecie bądź bazie REGON: www.stat.gov.pl/regon/ i w KRS: www.krs-online.com.pl); Jeśli pracę powierza polska agencja pracy tymczasowej, warto sprawdzić na stronie: stor.praca.gov.pl, czy posiada wymagany certyfikat.

Co cudzoziemiec powinien zrobić, żeby legalnie pracować w Polsce?

Musi on:

  • posiadać dokument dopuszczający go do polskiego rynku pracy (ewentualnie być zwolnionym na podstawie szczególnych przepisów); 
  • przebywać legalnie na terytorium Polski, a podstawa pobytu musi uprawniać do wykonywania pracy (np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt); 
  • wykonywać pracę na warunkach zawartych w zezwoleniu lub oświadczeniu; 
  • podpisać z pracodawcą odpowiednią umowę dotyczącą pracy. 

Cudzoziemiec może wykonywać pracę wyłącznie na rzecz pracodawcy wskazanego w zezwoleniu/oświadczeniu!

Nielegalne wykonywanie pracy w Polsce lub nielegalny pobyt może grozić poważnymi konsekwencjami, takimi jak: kara grzywny czy wydalenie z Polski.

Decyzja o wydaleniu wiąże się z wpisem do wykazu cudzoziemców niepożądanych w Polsce oraz do Systemu Informacyjnego Schengen dla celów odmowy wjazdu i brakiem możliwości ponownego wjazdu do strefy Schengen.

Dokumenty dopuszczające do polskiego rynku pracy o polskiego rynku pracy:

  • zezwolenie na pracę – wydawane przez wojewodę na wniosek pracodawcy; 5 typów zezwoleń na pracę: A – gdy cudzoziemiec jest zatrudniony w podmiocie w Polsce; B – gdy cudzoziemiec pełni funkcję w zarządzie, działa jako komplementariusz albo prokurent; C, D, E – w przypadku delegowania cudzoziemca na terytorium Polski. 
  • zezwolenie na pracę sezonową – typ S – (nowy instrument wprowadzony 1 stycznia 2018 r.) – wydawane przez starostę na wniosek pracodawcy – uprawnia do wykonywania pracy w podklasach uznanych za sezonowe przez 9 miesięcy w roku kalendarzowym (różnice są w przypadku cudzoziemca przebywającego w Polsce i przyjeżdżającego z zagranicy). Praca sezonowa będzie możliwa wyłącznie na podstawie zezwolenia na pracę sezonową!
  • oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (zmiany od 1 stycznia 2018) – rejestrowane w powiatowym urzędzie pracy przez pracodawcę dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy, uprawnia do wykonywania pracy nie-sezonowej bez zezwolenia przez okres 6 miesięcy w kolejnych 12 miesiącach; 
  • zezwolenie na pobyt czasowy i pracę – wydawane przez wojewodę na wniosek cudzoziemca, uprawnia zarówno do pracy, jak i do pobytu.

Stroną inicjującą pracę jest, co do zasady, pracodawca (zezwolenie na pracę, zezwolenie na pracę sezonową, oświadczenie).

Jeśli cudzoziemiec jest zatrudniony w związku z oświadczeniem na podstawie umowy o pracę, a jego pracodawca chce kontynuować współpracę z nim przez dłuższy okres, może, już po 3 miesiącach wykonywania przez niego pracy, złożyć do wojewody wniosek o wydanie zezwolenia na pracę (lub cudzoziemiec - wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt i pracę) na prostszych zasadach. Jeżeli wniosek o zezwolenie będzie kompletny, praca cudzoziemca będzie uznana za legalną do wydania decyzji.

Jeśli cudzoziemiec jest obywatelem Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji lub Ukrainy i wykonywał dla danego pracodawcy pracę sezonową co najmniej raz w ciągu poprzednich 5 lat i chce go on zatrudnić do prac uznanych za sezonowe, może uzyskać wpis wielosezonowy (wpis do rejestru pracy sezonowej na trzy kolejne lata). Na jego podstawie cudzoziemiec będzie mógł składać wnioski wizowe w tych trzech latach. W każdym roku zezwolenie na pracę zostanie wydane zgodnie z ogólną zasadą.

W Polsce możliwe jest wykonywanie pracy na podstawie różnych umów (m.in. umowy o pracę, zlecenia, umowy o dzieło). Rodzaj umowy wiąże się z charakterem pracy oraz zakresem praw i obowiązków. Najwięcej praw i najszerszą ochronę daje pracownikowi umowa o pracę.

Państwowa Inspekcja Pracy udziela bezpłatnych porad i informacji z zakresu prawa pracy i legalności zatrudnienia, rozpatruje skargi pracowników na nieprzestrzeganie przez pracodawców przepisów prawa pracy, bezpieczeństwa i higieny pracy oraz nielegalne zatrudnienie. Adresy i telefony okręgowych inspektoratów pracy (w każdym mieście wojewódzkim) oraz oddziałów terenowych (w innych większych miastach) można znaleźć na stronie internetowej www.pip.gov.pl

Zatrudnienie obywateli państw trzecich (spoza UE/EOG) w Polsce

Przepisy dotyczące zatrudniania cudzoziemców w Polsce reguluje ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 roku o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2017 r., poz. 1065, z późn. zm.) oraz rozporządzenia doń wykonawcze.

Każdy cudzoziemiec, który na mocy przepisów nie jest zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę w Polsce, chcący podjąć zatrudnienie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, musi posiadać odpowiednie zezwolenie. O zezwolenie na pracę (typ A, B, C, D i E) występuje pracodawca do właściwego wojewody lub w przypadku zezwolenia na pobyt czasowy i pracę - cudzoziemiec przebywający już legalnie na terytorium Polski do wojewody właściwego ze względu na pobyt cudzoziemca. O zezwolenie na pracę sezonową (typ S), wprowadzone od 1 stycznia 2018 r., występuje pracodawca do właściwego starosty (powiatowego urzędu pracy). 

Aby cudzoziemiec mógł wykonywać pracę w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę, musi posiadać tytuł pobytowy, z którym wiąże się uprawnienie do wykonywania pracy.

I. Zezwolenie na pracę sezonową

Od 1 stycznia 2018 r. znowelizowana ustawa o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy wprowadziła nowe rozwiązanie umożliwiające zatrudnianie w Polsce cudzoziemców do pracy sezonowej – zezwolenie na pracę sezonową.

Praca sezonowa to praca wykonywana przez okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym w sektorach: rolnictwo, ogrodnictwo, turystyka,w ramach działalności uznanych za sezonowe określonych w rozporządzeniu wykonawczym Ministra Rodziny Pracy i Polityki Społecznej w sprawie podklas działalności według klasyfikacji PKD, w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca.

Procedura

Zezwolenie na pracę sezonową cudzoziemca jest wydawane na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi. Decyzję wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy.

Pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową w powiatowym urzędzie pracy (PUP) właściwym ze względu na swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania (siedziba dotyczy osoby prawnej, np. przedsiębiorstwa, a miejsce zamieszkanie osoby fizycznej);
We wniosku pracodawca określa, m.in. proponowane wynagrodzenie cudzoziemca, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. (Wzór wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową dostępny w zakładce „wzory dokumentów”). Składając wniosek pracodawca dołącza również dowód dokonania wpłaty w wysokości 30 zł;
Jeżeli zezwolenie dotyczy obywatela innego kraju niż wymienionego w rozporządzeniu (tj. innego niż Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja lub Ukraina) do wniosku należy dołączyć informację dot. wyniku tzw. testu rynku pracy, tj. informacji  starosty, właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy. W przypadku gdy specyfika pracy wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania, informację, o której mowa powyżej, wydaje starosta właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemców;
Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się, jeżeli wysokość wynagrodzenia, która będzie określona w umowie z cudzoziemcem, nie będzie niższa od wynagrodzenia pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku;
Zezwolenie na pracę sezonową jest wydawanedla określonego cudzoziemca. Zezwolenie określa podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, najniższe wynagrodzenie cudzoziemca, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Jeżeli zezwolenie dotyczy pracy cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego, w zezwoleniu na pracę jest określany także pracodawca użytkownik.
W okresie ważności zezwolenia możliwe jest wykonywanie każdej pracy sezonowej, a nie tylko tej wskazanej w zezwoleniu.

Różne ścieżki postępowania - w zależności od tego, czy cudzoziemiec jest już w Polsce, czy dopiero zamierza wjechać w celu pracy sezonowej

Postępowanie różni się w zależności od tego,czy cudzoziemiec jest już w Polsce i posiada tytuł pobytowy umożliwiający wykonywanie pracy w Polsce (np. wizę z wyjątkiem wiz wydanych w celach: turystycznym (01), korzystania z ochrony czasowej (20) lub przyjazdu ze względów humanitarnych (21), przebywanie w ruchu bezwizowym, ale wjechał w innym celu niż praca sezonowa), czy dopiero będzie ubiegał się o wjazd do Polski - na podstawie wizy w celu wykonywania pracy sezonowej, bądź w ramach  ruchu bezwizowego w związku z pracą sezonową.

„Ścieżka krajowa”

W sytuacji, gdy cudzoziemiec jest już w Polsce: starosta weryfikuje wniosek i wydaje zezwolenie albo odmawia wydania zezwolenia w terminie do 7 dni lub do 30 dni, jeśli wymagane jest postępowanie wyjaśniające. Jeśli weryfikacja przebiegła negatywnie, starosta odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową.

„Ścieżka zagraniczna”

W sytuacji gdy cudzoziemiec będzie dopiero starał się o wjazd do Polski w celu pracy sezonowej, starosta weryfikuje wniosek i wpisuje go do ewidencji wniosków ws. pracy sezonowej lub odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową.Wpisanie do ewidencji następuje w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania oświadczenia, chyba że prowadzone jest postępowanie wyjaśniające – wówczas wpisanie następuje do 30 dni. Wpisując wniosek do ewidencji, starosta wydajepodmiotowi powierzającemu wykonywanie pracy cudzoziemcowi zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej;
Podmiot powierzający wykonywanie pracy przekazuje cudzoziemcowi zaświadczenie o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej. Zaświadczenie to służy jako podstawa do wydania wizy w celu wykonywania pracy sezonowej lub w przypadku, gdy cudzoziemiec wjeżdża w ruchu bezwizowym, służy jako potwierdzenie celu wjazdu na terytorium RP;
Po przyjeździe cudzoziemca pracodawca informuje powiatowy urząd pracy o tym fakcie, przedstawia kopię paszportu cudzoziemca oraz podaje jego adres zamieszkania na terytorium RP (wzór informacji, który składa pracodawca w związku z ww. okolicznościami znajduje się tutaj). Po spełnieniu ww. obowiązku starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową. Pamiętać należy, że wpis do ewidencji wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową jest ważny tylko 120 dni – jeżeli po tym okresie starosta nie otrzyma potwierdzenia, że cudzoziemiec podejmie pracę w późniejszym terminie, umorzy postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową.
Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na zezwolenie na pracę sezonową, czyli po poinformowaniu urzędu przez podmiot o przyjeździe cudzoziemca. Praca musi jednak być wykonywana na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wydanych wcześniej przez urząd. 

Kiedy starosta odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca?

Starosta odmawia wydania zezwolenia, gdypodmiot powierzający pracę nie spełnił wymogów proceduralnych dot. udzielenia zezwolenia na pracę albo był karany w związku z powierzeniem pracy cudzoziemcom, tj. dopuścił się przestępstw lub poważnych naruszeń przepisów w zakresie zatrudniania cudzoziemców lub niektórych przepisów Kodeksu Karnego;
Starosta może także odmówić wydania zezwolenia, jeżeli z okoliczności wynika, że uzyskane zezwolenie może zostać wykorzystane niezgodnie z celem lub uzyskane jest dla pozoru. Dotyczy to sytuacji, gdy podmiot powierzający pracę nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy w szczególności, m.in.: nie posiada środków na pokrycie zobowiązań wynikających z powierzenia pracy, nie prowadzi działalności uzasadniającej powierzenie pracy, zalega z odprowadzaniem składek m.in. na ubezpieczenie społeczne, zalega z uiszczeniem podatków;
W przypadku decyzji odmownej, podmiot ma możliwość odwołania się do organu drugiej instancji – ministra właściwego do spraw pracy.

Obowiązki pracodawcy w związku z powierzaniem pracy na podstawie zezwolenia na pracę sezonową 

Pracodawca ma obowiązek zawarcia umowy pisemnej z cudzoziemcem, a wcześniej przedstawić mu jej tłumaczenie na język zrozumiały dla cudzoziemca zgodnie z warunkami określonymi w zezwoleniu. W umowie podmiot jest zobowiązany uwzględnić warunki zawarte w zezwoleniu;
Pracodawca ma obowiązek przestrzegania wszystkich obowiązków wynikających z powierzania pracy, takich samych jak w przypadku polskich pracowników (np. zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni, gdy dana umowa podlega ubezpieczeniom, np. umowa o pracę, zlecenia czy agencyjna), a także obowiązków związanych z zatrudnieniem cudzoziemca wynikających z innych przepisów (np. przechowywanie kopii dokumentu pobytowego cudzoziemca przez cały okres jego pracy).

Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową

Dotyczy wyłącznie cudzoziemców, którzy wjechali w celu pracy sezonowej, tj. dla których był uzyskiwany wpis do ewidencji wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową (wiza „sezonowa”, ruch bezwizowy w związku z wnioskiem wpisanym do ewidencji);
Wydawane jest w celu kontynuacji pracy u tego samego podmiotu lub w celu podjęcia pracy u innego podmiotu;
wydaje się na okres, który łącznie z okresem pobytu cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej, liczonym od dnia pierwszego wjazdu na terytorium obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym nie jest dłuższy niż 9 miesięcy roku kalendarzowego;
Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową u tego samego pracodawcy, natomiast u nowego pracodawcy – do 30 dni;
W przypadku zmiany właściwości starosty ze względu na zmianę siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi właściwość starosty do prowadzenia postępowania w sprawie wydania przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową określa się na dzień złożenia wniosku o wydanie przedłużenia zezwolenia.

Okres ważności zezwolenia na pracę sezonową

Zezwolenie na pracę sezonową wydaje się na okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym;
W przypadku cudzoziemca, który wjechał na terytorium RPna podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracęsezonową wpisanym do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej,jest liczonyod dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca do strefy Schengen;
W przypadku cudzoziemców, którzy wjechali w celu innym niż praca sezonowa zezwolenie może być wydane na okres legalnego pobytu nie dłuższy niż 9 miesięcyOkres ten liczony jest łącznie z okresami wskazanymi w poprzednio wydanych zezwoleniach na pracę sezonową dla tego cudzoziemca.

Ułatwienia dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy (sześciu państw dotychczas korzystających z systemu oświadczeń):

  • zwolnienie z tzw. testu rynku pracy - składając wniosek o zezwolenie na pracę sezonową dla obywateli wymienionych państw, podmiot nie musi przedstawić informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy;
  • na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi starosta może dokonać wpisu wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową (na okresy nie dłuższe niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego) w ciągu nie więcej niż 3 kolejnych lat kalendarzowych, o ile w okresie 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku podmiot ten powierzał wykonywanie pracy cudzoziemcowi na podstawie zezwolenia na pracę sezonową co najmniej raz;
  • możliwość powierzenia innej pracy niż sezonowa na okres do 30 dni w trakcie ważności posiadanego zezwolenia na pracę sezonową (z wyjątkiem pracowników tymczasowych), bez potrzeby występowania o odrębne zezwolenie na pracę. Aby skorzystać z tej możliwości, podmiot powierzający pracę jest obowiązany do zapewnienia cudzoziemcowi wynagrodzenia na co najmniej na dotychczasowym poziomie.

Sytuacje, w których nie jest wymagane uzyskanie nowego zezwolenia:

  • zmiana siedziby lub miejsca stałego pobytu, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi ;
  • przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
  • przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
  • zawarcie przez podmiot powierzający wykonywanie pracy i cudzoziemca  umowy o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej.

Jeżeli podmiot jest agencją pracy tymczasowej, spoczywa na nim jednak obowiązek poinformowania właściwego urzędu pracy o zmianach w ciągu 7 dni od ich zaistnienia. Niedopełnienie tego obowiązku jest zagrożone karą  grzywny.

II. Zezwolenia na pracę

Kiedy nie jest wymagane zezwolenie na pracę cudzoziemca?

Cudzoziemiec może wykonywać pracę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, jeżeli:
  1. posiada status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej;
  2. udzielono mu ochrony uzupełniającej w Rzeczypospolitej Polskiej;
  3. posiada zezwolenie na pobyt stały w Rzeczypospolitej Polskiej;
  4. posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej w Rzeczypospolitej Polskiej;
  5. posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
  6. posiada zgodę na pobyt tolerowany w Rzeczypospolitej Polskiej;
  7. posiada ważne zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ust. 1 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium RP;
  8. korzysta z ochrony czasowej w Rzeczypospolitej Polskiej;
  9. jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
  10. jest obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależącego do Unii Europejskiej;
  11. jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi;
  12. towarzyszy na terytorium RP cudzoziemcowi, o którym mowa w pkt 9-11, jako członek rodziny w rozumieniu ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium RP, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli UE i członków ich rodzin;
  13. jest osobą, o której mowa w art. 19 ust. 2-3 ustawy z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin;
  14. posiada w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 114 ust, art. 126, art. 127 lub art. 142 ust. 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – na warunkach określonych w tym zezwoleniu;
  15. posiada zezwolenie na pracę oraz przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej:
    • na podstawie wizy, z wyjątkiem wizy wydanej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 1, 22 lub 23 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
    • na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub
    • na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy, z wyjątkiem zezwolenia udzielonego w związku z okolicznością, o której mowa w art. 181 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
    • na podstawie dokumentu, o którym mowa w art. 61 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, określającego status członka rodziny członka misji dyplomatycznej lub urzędu konsularnego państwa obcego albo innej osoby zrównanej z nimi na podstawie ustaw, umów lub powszechnie ustalonych zwyczajów międzynarodowych, pozostającego z tą osobą we wspólnocie domowej, jeżeli pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a państwem obcym zostały zawarte umowa lub porozumienie międzynarodowe w sprawie wykonywania działalności zarobkowej przez członków rodzin członków personelu misji dyplomatycznych lub urzędów konsularnych, lub
    • na podstawie wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, lub
    • na podstawie dokumentu pobytowego wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, lub
    • w ramach ruchu bezwizowego;
  16. posiada w Rzeczypospolitej Polskiej zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 144, art. 151 ust. 1 lub 2, art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2, art. 161 ust. 2, art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 lub 4 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
  17. jest małżonkiem obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i ust. 1 pkt 1–6, posiadającym zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone w związku z zawarciem związku małżeńskiego;
  18. jest zstępnym, o którym mowa w art. 2 ust. 1 pkt 8 lit. b, obywatela polskiego lub cudzoziemca, o którym mowa w pkt 1 i 2 oraz ust. 1 pkt 1–6, posiadającym zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  19. posiada zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej udzielone na podstawie art. 159 ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach;
  20. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie art. 108 ust. 1 pkt 2 lub art. 206 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach lub na podstawie umieszczonego w dokumencie podróży odcisku stempla, który potwierdza złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, jeżeli bezpośrednio przed złożeniem wniosku był zwolniony z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę na podstawie pkt 1–4;
  21. posiada ważną Kartę Polaka;
  22. jest uprawniony do przebywania i wykonywania pracy na terytorium państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależącego do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej oraz jest zatrudniony przez pracodawcę mającego siedzibę na terytorium tego państwa oraz czasowo delegowany przez tego pracodawcę w celu świadczenia usług na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
  23. w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają wykonywanie pracy bez konieczności wykonywania zezwolenia;
  24. jest obywatelem państwa określonego w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2, który wykonuje pracę poza zakresem działalności określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 9 przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.
  25. jest obywatelem państwa innego, niż określone w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 10 pkt 2, wykonującego pracę w zawodach określonych w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 11 przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, jeżeli powiatowy urząd pracy przed rozpoczęciem pracy przez cudzoziemca wpisał oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, a praca jest wykonywana na warunkach określonych w tym oświadczeniu.
  26. należy do jednej z kategorii cudzoziemców zwolnionych z wymogu uzyskania zezwolenia na pracę rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę (Dz. U.  poz. 588, z późn. zm.), co obejmuje cudzoziemców: 
    • prowadzących szkolenia, biorących udział w stażach zawodowych, pełniących funkcję doradczą, nadzorczą lub wymagającą szczególnych kwalifikacji i umiejętności w programach realizowanych w ramach działań Unii Europejskiej lub innych międzynarodowych programach pomocowych, także w oparciu o pożyczki zaciągnięte przez Rząd Rzeczypospolitej Polskiej;
    • będących nauczycielami języków obcych, którzy wykonują pracę w przedszkolach, szkołach, placówkach, ośrodkach, zakładach kształcenia nauczycieli lub kolegiach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, lub w Ochotniczych Hufcach Pracy;
    • będących członkami sił zbrojnych lub personelu cywilnego, którzy wykonują pracę w międzynarodowych strukturach wojskowych znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub będących cudzoziemcami delegowanymi do wdrażania programów zbrojeniowych realizowanych na podstawie umów, których Rzeczpospolita Polska jest stroną;
    • będących stałymi korespondentami zagranicznych środków masowego przekazu, którym została przyznana, na wniosek redaktora naczelnego zagranicznej redakcji lub agencji, akredytacja ministra właściwego do spraw zagranicznych, jednak tylko w zakresie zawodowej działalności dziennikarskiej wykonywanej na rzecz tej redakcji lub agencji;
    • wykonujących indywidualnie lub w zespołach usługi artystyczne trwające do 30 dni w roku kalendarzowym;
    • wygłaszających, do 30 dni w roku kalendarzowym, okazjonalne wykłady, referaty lub prezentacje o szczególnej wartości naukowej lub artystycznej;
    • będących sportowcami wykonującymi, do 30 dni w roku kalendarzowym, pracę dla podmiotu mającego siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w związku z zawodami sportowymi;
    • wykonujących pracę w związku z wydarzeniami sportowymi rangi międzynarodowej, skierowanych przez odpowiednią międzynarodową organizację sportową;
    • będących duchownymi, członkami zakonów lub innymi osobami, którzy wykonują pracę w związku z pełnioną funkcją religijną, w kościołach i związkach wyznaniowych oraz krajowych organizacjach międzykościelnych, których status uregulowany jest umową międzynarodową, przepisami o stosunku Państwa do kościoła lub innego związku wyznaniowego, lub które działają na podstawie wpisu do rejestru kościołów i innych związków wyznaniowych, ich osobach prawnych lub jednostkach organizacyjnych, a także którzy wykonują pracę w ramach pełnienia funkcji religijnej w innych podmiotach, na podstawie skierowania przez właściwy organ kościoła lub innego związku wyznaniowego albo jego osoby prawnej;
    • będących studentami studiów stacjonarnych odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej lub uczestnikami stacjonarnych studiów doktoranckich odbywanych w Rzeczypospolitej Polskiej;
    • będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach staży zawodowych, do których odbywania kierują organizacje będące członkami międzynarodowych zrzeszeń studentów;
    • będących studentami, którzy wykonują pracę w ramach współpracy publicznych służb zatrudnienia i ich zagranicznych partnerów, jeżeli potrzeba powierzenia cudzoziemcowi wykonywania pracy jest potwierdzona przez właściwy organ zatrudnienia;
    • będących studentami szkół wyższych lub uczniami szkół zawodowych w państwach członkowskich Unii Europejskiej lub państwach Europejskiego Obszaru Gospodarczego nienależących do Unii Europejskiej lub Konfederacji Szwajcarskiej, którzy wykonują pracę w ramach praktyk zawodowych przewidzianych regulaminem studiów lub programem nauczania, pod warunkiem uzyskania skierowania na taką praktykę ze szkoły wyższej lub zawodowej;
    • uczestniczących w programach wymiany kulturalnej lub edukacyjnej, programach pomocy humanitarnej lub rozwojowej lub programach wakacyjnej pracy studentów, zorganizowanych w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw pracy;
    • będących absolwentami polskich szkół ponadgimnazjalnych, stacjonarnych studiów wyższych lub stacjonarnych studiów doktoranckich na polskich uczelniach, w instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych działających na podstawie przepisów o instytutach badawczych;
    • wykonujących pracę jako pracownicy naukowi w podmiotach, o których mowa w przepisach o instytutach badawczych;
    • delegowanych przez pracodawcę zagranicznego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli zachowują oni miejsce stałego pobytu za granicą, na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w roku kalendarzowym, w celu:
    • wykonywania prac montażowych, konserwacyjnych lub naprawy, dostarczonych kompletnych technologicznie urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, jeżeli pracodawca zagraniczny jest ich producentem,
    • dokonania odbioru zamówionych urządzeń, maszyn, innego sprzętu lub części, wykonanych przez przedsiębiorcę polskiego,
    • przeszkolenia pracowników pracodawcy polskiego będącego odbiorcą urządzeń, konstrukcji, maszyn lub innego sprzętu, o których mowa w lit. a, w zakresie jego obsługi lub użytkowania,
    • montażu i demontażu stoisk targowych, jak i opieki nad nimi, jeżeli wystawcą jest pracodawca zagraniczny, który deleguje ich w tym celu;
    • wykonujących pracę na rzecz posłów do Parlamentu Europejskiego w związku z pełnioną funkcją;
    • uprawnionych na zasadach określonych w aktach prawnych wydanych przez organy powołane na mocy Układu ustanawiającego stowarzyszenie między Europejską Wspólnotą Gospodarczą a Turcją, podpisanego w Ankarze dnia 12 września 1963 r.;

Typy zezwoleń na pracę 

Zezwolenia na pracę są wydawane przez wojewodów na wniosek pracodawcy (wyjątek: zezwolenie typu S, które wydaje starosta). Zezwolenie określa pracodawcę, stanowisko lub rodzaj pracy wykonywanej przez cudzoziemca (nie dotyczy to zezwolenia typu S), najniższe wynagrodzenie, które może otrzymywać cudzoziemiec na danym stanowisku, wymiar czasu pracy oraz okres ważności zezwolenia. Wniosek o wydanie zezwolenia składa się w postaci formularza oraz dołącza do niego określone dokumenty. 
Aby cudzoziemiec mógł wykonywać legalnie pracę w Polsce na podstawie zezwolenia na pracę, musi posiadać tytuł pobytowy, z którym może wiązać się uprawnienie do wykonywania pracy w Polsce; o tytuł pobytowy ubiega się sam cudzoziemiec

Istnieje 6 rodzajów zezwoleń na pracę (A, B, C, D, E i S). Procedury i kryteria wydawania zezwoleń różnią się w zależności od typu zezwolenia.

Zezwolenie na pracę nie może być wydane, jeżeli podmiot powierzający pracę nie spełnił wymogów dot. udzielenia zezwolenia na pracę lub był karany za określone przestępstwa lub wykroczenia. Zezwolenie na pracę nie może być wydane także, jeżeli cudzoziemiec nie spełnia określonych wymogów, jeżeli został ukarany za określone przestępstwa lub jeżeli jego dane osobowe zostały umieszczone w wykazie cudzoziemców, których pobyt na terytorium RP jest niepożądany.
 
Organ może także odmówić wydania zezwolenia, jeżeli z okoliczności wynika, że celem wnioskodawcy nie jest powierzenie pracy cudzoziemcowi lub celem cudzoziemca nie jest wykonywanie pracy, lub wnioskodawca nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy (np. nie posiada środków na pokrycie zobowiązań wynikających z powierzenia pracy, nie prowadzi działalności uzasadniającej powierzenie pracy, zalega z odprowadzaniem składek m.in. na ubezpieczenie społeczne, zalega z uiszczeniem podatków).
 
W przypadku decyzji odmownej, podmiot ma możliwość odwołania się do organu drugiej instancji – ministra właściwego do spraw pracy.

ZEZWOLENIA WYDAWANE PRZEZ WOJEWODĘ (TYP A, B, C, D, E)

W przypadku zezwolenia typu A:
Typ A - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba znajduje się na terenie RP.

Pracodawca co do zasady musi uzyskać informację starosty o lokalnym rynku pracy, która potwierdza brak możliwości zrealizowania jego potrzeb kadrowych w oparciu o rejestry osób bezrobotnych i poszukujących pracy (tzw. test rynku pracy). W tym celu należy zgłosić ofertę pracy do urzędu pracy. Oferta nie powinna zawierać wymagań wyższych niż normalnie wymagane dla określonej pozycji (np. znajomość języka obcego w przypadku gdy nie jest to konieczne na danym stanowisku). W przypadku braku zarejestrowanych bezrobotnych o odpowiednich kwalifikacjach, PUP wydaje w ciągu 14 dni od zgłoszenia oferty odpowiednią informację. W przypadku odnalezienia potencjalnie zainteresowanych bezrobotnych lub szukających pracy, PUP organizuje między nimi rekrutację i informacja o możliwości zapełnienia wakatu wydawana jest w ciągu trzech tygodni. Informacja z PUP-u zawiera opinię na temat porównywalności proponowanego wynagrodzenia z poziomem zarobków na lokalnym rynku pracy.

Niezależnie od sytuacji na rynku pracy wymagane jest, aby zagraniczny pracownik otrzymywał wynagrodzenie nie niższe niż płace pracowników lokalnych na porównywalnym stanowisku.

Zezwolenie typu A wydawane jest na okres do 3 lat, jednak okres ten może być skrócony, według kryteriów określonych w lokalnych uregulowaniach, tj. wydawanych przez wojewodę tzw. kryteriach wojewódzkich.

W niektórych sytuacjach uzyskanie ww. informacji starosty nie jest wymagane. Dotyczy to m.in.:
  • stanowisk lub zawodów określonych w tzw. kryteriach wojewódzkich wydawanych przez wojewodę,
  • obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy wykonujących prace pielęgnacyjno-opiekuńcze lub jako pomoc domowa,
  • przedłużenia zezwolenia na pracę dla tego samego cudzoziemca na tym samym stanowisku,
  • obywateli ww. 6 krajów, którzy do tej pory pracowali na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy w ramach umowy o pracę przez przynajmniej 3 miesiące i podmiot powierzający im pracę chce kontynuować współpracę (także w ramach umowy o pracę),
  • trenerów lub sportowców wykonujących pracę na rzecz klubu sportowego.

W przypadku zezwolenia typu B:
Typ B - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców

W celu zatrudnienia cudzoziemca jako członka zarządu, wnioskodawca musi wykazać poprzez odpowiednie dokumenty, że osiąga odpowiedni dochód (poziom rocznych dochodów powinien przekraczać 12-krotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia) oraz kreuje miejsca pracy (zatrudnia od co najmniej roku przynajmniej dwie osoby nie potrzebujące zezwolenia na pracę). Jeśli nie spełnia tych warunków, powinna wykazać posiadanie środków lub prowadzenie działań pozwalających na spełnienie ich w przyszłości – w szczególności przez prowadzenie działalności przyczyniającej się do wzrostu inwestycji, transferu technologii, wprowadzania korzystnych innowacji lub tworzenia miejsc pracy.

Zezwolenie typu B wydawane jest na standardowy okres (do 3 lat), ale członkowie zarządów przedsiębiorstw zatrudniających powyżej 25 osób mogą starać się o wydanie zezwolenia na okres do 5 lat.
W przypadku zezwoleń typu C, D i E:
Typ C - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do oddziału lub zakładu podmiotu zagranicznego albo podmiotu powiązanego z tym pracodawcą zagranicznym, na okres przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym;

Typ D - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, nie posiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa eksportowa)

Typ E - dotyczy cudzoziemca wykonującego pracę u pracodawcy zagranicznego, delegowanego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu, niż wskazany przy zezwoleniach typu B, C i D
 
Pracownicy delegowani muszą mieć zapewnione warunki zatrudnienia nie gorsze niż określone w polskim ustawodawstwie pracy w sferach takich jak czas pracy, nadgodziny, płaca minimalna, BHP, prawa rodzicielskie itp.

Ponadto obywatele państw trzecich delegowani do Polski powinni otrzymywać wynagrodzenie na poziomie nie niższym niż 70 procent średniej płacy w regionie, w którym pracy mają wykonywać pracę.

Pracodawca zagraniczny zobligowany jest do wyznaczenia przedstawiciela w Polsce, który gromadzi podstawowe dokumenty związane z zatrudnieniem, umożliwiające sprawdzenie, czy ww. warunki zostały spełnione (ewidencja czasu pracy, umowy, dowody płatności itp.)

W przypadku usług eksportowych (typ D) wnioskodawca musi dostarczyć szczegółowe informacje na temat umowy.


  
ZEZWOLENIE WYDAWANE PRZEZ STAROSTĘ (TYP S) [zob. wcześniej pkt I.]
 
Typ S - zezwolenie na pracę sezonową - wykonywaną przez okres nie dłuższy niż 9 miesięcy w roku kalendarzowym w sektorach: rolnictwo, ogrodnictwo, turystyka w ramach działalności uznanych za sezonowe określonych w: rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca
 
W przypadku tego typu zezwoleń pracodawca składa wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową w powiatowym urzędzie pracy (PUP) właściwym ze względu na swoją siedzibę lub miejsce zamieszkania (siedziba dotyczy osoby prawnej, np. przedsiębiorstwa, a miejsce zamieszkania  - osoby fizycznej). Wniosek – wzory dokumentów (poniżej). Składając wniosek pracodawca dołącza również dowód dokonania wpłaty w wysokości 30 zł; Wniosek można także złożyć poprzez stronę internetową.

Jeżeli zezwolenie ma  dotyczyć obywatela innego kraju niż Armenia, Białoruś, Gruzja, Mołdawia, Rosja lub Ukraina, do wniosku należy dołączyć informację dot. wyniku testu rynku pracy – na takich samych zasadach jak przy zezwoleniu typu A.

Zezwolenie na pracę sezonową jest wydawane dla określonego cudzoziemca. Zezwolenie określa podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, najniższe wynagrodzenie cudzoziemca, wymiar czasu pracy albo liczbę godzin pracy w tygodniu lub miesiącu, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy oraz okres ważności zezwolenia. Jeżeli zezwolenie dotyczy pracy cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego, w zezwoleniu na pracę jest określany także pracodawca użytkownik.

W okresie ważności zezwolenia możliwe jest wykonywanie każdej pracy sezonowej, a nie tylko tej wskazanej we wniosku. 

Postępowanie różni się w zależności od tego, czy cudzoziemiec jest już w Polsce i posiada tytuł pobytowy umożliwiający wykonywanie pracy w Polsce (np. wizę z wyjątkiem wiz wydanych w celach: turystycznym (01), korzystania z ochrony czasowej (20) lub przyjazdu ze względów humanitarnych (21)), czy dopiero będzie ubiegał się o wjazd do Polski - na podstawie wizy w celu wykonywania pracy sezonowej bądź w ramach  ruchu bezwizowego w związku z pracą sezonową.

W sytuacji, gdy cudzoziemiec jest już w Polsce: starosta weryfikuje wniosek i wydaje zezwolenie albo odmawia wydania zezwolenia. Wniosek powinien zostać załatwiony w terminie do 7 dni lub do 30 dni, jeśli wymagane jest postępowanie wyjaśniające.

W sytuacji gdy cudzoziemiec będzie dopiero starał się o wjazd do Polski w celu pracy sezonowej, starosta weryfikuje wniosek i wpisuje go do ewidencji wniosków ws. pracy sezonowej lub odmawia wydania zezwolenia na pracę sezonową. Wpisując wniosek do ewidencji, starosta wydaje podmiotowi powierzającemu wykonywanie pracy cudzoziemcowi zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej. Podmiot powierzający wykonywanie pracy przekazuje cudzoziemcowi zaświadczenie o wpisie wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej. Zaświadczenie to służy jako podstawa do wydania wizy w celu wykonywania pracy sezonowej lub w przypadku, gdy cudzoziemiec wjeżdża w ruchu bezwizowym, służy jako potwierdzenie celu wjazdu na terytorium RP.

Po przyjeździe cudzoziemca pracodawca informuje powiatowy urząd pracy o tym fakcie, przedstawia kopię paszportu cudzoziemca oraz podaje jego adres zamieszkania na terytorium RP (wzór informacji, który składa pracodawca w związku z ww. okolicznościami dostępny we wzorach dokumentów poniżej). Po spełnieniu ww. obowiązku starosta wydaje zezwolenie na pracę sezonową. Pamiętać należy, że wpis do ewidencji wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową jest ważny tylko 120 dni – jeżeli po tym okresie starosta nie otrzyma potwierdzenia, że cudzoziemiec podejmie pracę w późniejszym terminie, powinien w zasadzie umorzyć postępowanie w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową.

W przypadku cudzoziemca, który wjechał na terytorium RP na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej, okres ważności zezwolenia na pracę sezonową jest liczony od dnia pierwszego wjazdu cudzoziemca do strefy Schengen;

W przypadku cudzoziemców, którzy wjechali w celu innym niż praca sezonowa zezwolenie może być wydane na okres legalnego pobytu nie dłuższy niż 9 miesięcyOkres ten liczony jest łącznie z okresami wskazanymi w poprzednio wydanych zezwoleniach na pracę sezonową dla tego cudzoziemca. 
 
Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na zezwolenie na pracę sezonową, czyli po poinformowaniu urzędu przez podmiot o przyjeździe cudzoziemca. Praca musi jednak być wykonywana na warunkach określonych w zaświadczeniu o wpisie wydanym wcześniej przez urząd. 

Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową:

  • Dotyczy wyłącznie cudzoziemców, którzy wjechali w celu pracy sezonowej, tj. dla których był uzyskany wpis do ewidencji wniosków o wydanie zezwolenia na pracę sezonową (wiza „sezonowa", ruch bezwizowy w związku z wnioskiem wpisanym do ewidencji);
  • Wydawane jest w celu kontynuacji pracy u tego samego podmiotu lub w celu podjęcia pracy u innego podmiotu;
  • wydaje się na okres, który łącznie z okresem pobytu cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej, liczonym od dnia pierwszego wjazdu na terytorium obszaru Schengen w danym roku kalendarzowym nie jest dłuższy niż 9 miesięcy roku kalendarzowego;
  • Cudzoziemiec może pracować w trakcie oczekiwania na przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową u tego samego pracodawcy, natomiast u nowego pracodawcy – do 30 dni;
  • W przypadku zmiany właściwości starosty ze względu na zmianę siedziby lub miejsca zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi właściwość starosty do prowadzenia postępowania w sprawie wydania przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową określa się na dzień złożenia wniosku o wydanie przedłużenia zezwolenia.
Ułatwienia dla obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy (sześciu państw dotychczas korzystających z systemu oświadczeń) przewidziane w  procedurze wydawania zezwolenia na pracę sezonową :
  • zwolnienie z testu rynku pracy- składając wniosek o zezwolenie na pracę sezonową dla obywateli wymienionych państw nie trzeba przedstawić informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy;
  • na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi starosta może dokonać wpisu wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową (na okresy nie dłuższe niż 9 miesięcy w ciągu roku kalendarzowego) w ciągu nie więcej niż 3 kolejnych lat kalendarzowych, o ile w okresie 5 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku podmiot ten powierzał wykonywanie pracy cudzoziemcowi na podstawie zezwolenia na pracę sezonową co najmniej raz;
  • możliwość powierzenia innej pracy niż sezonowa na okres do 30 dni w trakcie ważności posiadanego zezwolenia na pracę sezonową (z wyjątkiem pracowników tymczasowych), bez potrzeby występowania o odrębne zezwolenie na pracę. Aby skorzystać z tej możliwości, podmiot powierzający pracę jest obowiązany do zapewnienia cudzoziemcowi wynagrodzenia na co najmniej na dotychczasowym poziomie.

Wpłaty za wydanie zezwolenia na pracę

 
  • Zezwolenie na pracę na okres nie dłuższy niż 3 miesiące: 50 zł;
  • Zezwolenie na pracę na okres przekraczający 3 miesiące: 100 zł;
  • Zezwolenie dla pracowników delegowanych w ramach świadczenia usług (typ D): 200 zł;
  • Zezwolenie na pracę sezonową: 30 zł;
  • Przedłużenie zezwolenia: 50% opłaty za wydanie (dotyczy typów A, B, C, D, E);
  • Przedłużenie zezwolenia na pracę sezonową.

Wzory dokumentów w postępowaniu o wydanie zezwoleń na pracę

I. 

Wzory dokumentów dot. zezwolenia na pracę:

1.       Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Formularz można wypełnić elektronicznie

2.      Zezwolenie na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

3.      Wniosek o wydanie przedłużenia zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

Formularz można wypełnić elektronicznie

4.      Przedłużenie zezwolenia na pracę cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej

5.      Oświadczenie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi dotyczące okoliczności, o których mowa w art. 88j ust. 1 pkt 3-7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Oświadczenie dot. karalności, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej

6.      Informacja starosty na temat możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi obejmująca obywateli polskich i cudzoziemców określonych w art. 87 ust. 1 pkt 1-11 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zarejestrowanych jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy

II. Zezwolenie na pracę sezonową cudzoziemca:
  1. Wniosek o wydanie zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  2. Wniosek podmiotu działającego jako agencja pracy tymczasowej o wydanie zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w charakterze pracownika tymczasowego
  3. Zaświadczenie o wpisie wniosku do ewidencji wniosków w sprawie pracy sezonowej
  4. Oświadczenie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi o zgłoszeniu się cudzoziemca w celu wykonywania pracy sezonowej
  5. Zezwolenie typ S na pracę sezonową cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  6. Zezwolenie typ S na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  7. Wniosek podmiotu działającego jako agencja pracy tymczasowej o wydanie przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w charakterze pracownika tymczasowego
  8. Wniosek o wydanie przedłużenia zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  9. Przedłużenie zezwolenia typ S na pracę sezonową cudzoziemca w charakterze pracownika tymczasowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  10. Przedłużenie zezwolenia typ S na pracę sezonową cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
  11. Oświadczenie podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi dotyczące okoliczności, o których mowa w art. 88j ust. 1 pkt 3-7 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy - Oświadczenie dot. karalności, składane pod rygorem odpowiedzialności karnej
  12. Informacja starosty na temat możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi obejmująca obywateli polskich i cudzoziemców określonych w art. 87 ust. 1 pkt 1-11 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, zarejestrowanych jako osoby bezrobotne lub poszukujące pracy -  Nie dotyczy obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy

III. Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę (tzw. zezwolenie jednolite)

Od 1 maja 2014 r. możliwe jest zatrudnienie cudzoziemca na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Wniosek o takie zezwolenie składa cudzoziemiec już przebywający legalnie na terytorium Polski, jeśli praca ma być wykonywana dłużej niż 3 miesiące. Co do zasady, cudzoziemiec powinien dołączyć do wniosku informację starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych danego pracodawcy, którą wcześniej uzyskał i przekazał cudzoziemcowi pracodawca.

Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę

Komu i na jaki okres może zostać udzielone?

Cudzoziemcom zamierzającym podjąć lub kontynuować pracę na terytorium Polski, o ile okoliczności te uzasadniają pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Również cudzoziemcom zamierzającym podjąć lub kontynuować pracę polegającą na pełnieniu funkcji w zarządzie spółki akcyjnej lub spółki z.o.o.,której udziałów lub akcji cudzoziemiec nie posiada, a podmiot, którym zarządza lub będzie zarządzał, spełnia odpowiednie wymogi.

Zezwolenie na pobyt czasowy udzielane jest na okres niezbędny do realizacji celu pobytu cudzoziemca na terytorium Polski powyżej 3 miesięcy do 3 lat, z możliwością ubiegania się o kolejne zezwolenia.

Uwaga na ważny wyjątek: Cudzoziemcy prowadzący działalność gospodarczą na terytorium Polski, delegowani do pracy na terytorium Polski przez pracodawcę, mającego siedzibę poza granicami Polski oraz wykonujący pracę sezonową nie mogą ubiegać się o to zezwolenie.

Gdzie i kiedy złożyć wniosek?

Cudzoziemiec składa wniosek osobiście, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.
Przy składaniu wniosku cudzoziemiec ma obowiązek złożyć odciski linii papilarnych.

Opłaty związane z udzieleniem zezwolenia:

  • Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę dla pracownika:
    • Opłata skarbowa: 440 zł
    • Opłata za wydanie karty pobytu: 50 zł
  • Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemca pełniącego funkcję w zarządzie spółki z.o.o. albo spółki akcyjnej, której udziałów lub akcji nie posiada: 340 zł
    • Opłata za wydanie karty pobytu 50 zł

Niezbędne dokumenty:

1. Wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
Do wniosku należy dodatkowo dołączyć załącznik nr 1, który wypełnia podmiot powierzający wykonywanie cudzoziemcowi pracy (pracodawca cudzoziemca).
2. Cztery aktualne fotografie;
3. Kserokopia ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu), w szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może przedstawić inny dokument potwierdzający tożsamość,

Brak, któregokolwiek z ww. dokumentów spowoduje wezwanie cudzoziemca do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Typowe dokumenty potrzebne do rozpatrzenia wniosku:

Dołączenie wymienionych niżej dokumentów do wniosku przy jego składaniu może ograniczyć ilość korespondencji urzędowej i skrócić czas załatwienia sprawy.

1. Informacja starosty właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy.

Dokument ten wydawany jest na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy przez Powiatowy Urząd Pracy właściwy ze względu główne miejsce wykonywania pracy, albo właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, w przypadku gdy specyfika pracy wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca wykonywania albo właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy użytkownika, w przypadku gdy specyfika pracy tymczasowej wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania.

W razie wątpliwości, czy powyższa informacja starosty jest wymagana zalecany jest kontakt z właściwą komórką organizacyjną urzędu wojewódzkiego, zajmującą się wydawaniem zezwoleń na pracę cudzoziemców.

Dokument ten nie jest wymagany, jeśli:

a) wykonywany zawód lub powierzana praca znajduje się w określanym przez każdego wojewodę wykazie zawodów i rodzajów pracy w stosunku do których wydanie zezwolenia na pracę nie wymaga uwzględnienia wyżej wymienionej informacji starosty (art. 10 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), lub

b) cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku posiadał zezwolenie na pracę lub zezwolenie na pobyt czasowy i pracę u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku, lub

c) cudzoziemiec spełnia warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub

d) cudzoziemiec w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku ukończył uczelnię z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo innego państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub Konfederacji Szwajcarskiej lub jest uczestnikiem studiów doktoranckich w Rzeczypospolitej Polskiej, lub

e) cudzoziemiec w okresie 3 lat poprzedzających złożenie wniosku przebywał legalnie i nieprzerwanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, lub

f) cudzoziemiec spełnia warunki zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, określone odrębnymi przepisami, lub

g) praca wykonywana przez cudzoziemca polega na działaniu w charakterze prokurenta, pełnieniu funkcji w zarządzie spółki akcyjnej lub spółki z.o.o., której udziałów lub akcji cudzoziemiec nie posiada.

2. W przypadku spełniania warunków zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę – dokument potwierdzający spełnianie tych warunków (np. Karta Polaka, dyplom ukończenia stacjonarnych studiów na polskiej uczelni, świadectwo ukończenia polskiej szkoły ponadgimnazjalnej);

3. Dokument potwierdzający posiadanie zapewnionego miejsca zamieszkania (np. poświadczenie zameldowania, umowa najmu mieszkania, inna umowa umożliwiająca władanie lokalem mieszkalnym, lub oświadczenie osoby uprawnionej do władania lokalem mieszkalnym
o zapewnieniu cudzoziemcowi miejsca zamieszkania);

4. świadectwo pracy od ostatniego pracodawcy (w przypadku gdy cudzoziemiec wykonywał wcześniej pracę u innego pracodawcy);

5. dokumenty w celu poświadczenia źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu (dla osoby samotnie gospodarującej – w wysokości wyższej niż 634 zł netto miesięcznie, dla osoby w rodzinie – w wysokości wyższej niż 514 zł netto miesięcznie), np. zeznania PIT o wysokości osiągniętego dochodu cudzoziemca za ostatni rok podatkowy lub stosowne zaświadczenie z ZUS;

6. dokumenty potwierdzające posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. stosowne zaświadczenie z ZUS, polisa ubezpieczeniowa).

Jeżeli wykonywanie pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej polega na działaniu w charakterze prokurenta, pełnieniu przez cudzoziemca funkcji w zarządzie osoby prawnej podlegającej wpisowi do rejestru przedsiębiorców, której udziałów lub akcji cudzoziemiec nie posiada – dokumenty potwierdzające, że przez podmiot powierzający pracę, spełnia odpowiednie warunki.

W przypadku potrzeby wyjaśnienia lub doprecyzowania posiadanych przez organ dowodów w sprawie w trakcie postępowania cudzoziemiec może być wzywany do dostarczenia innych dokumentów lub do składania zeznań potwierdzających okoliczności, o których mowa we wniosku.

Status pobytowy po złożeniu wniosku

Jeżeli wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy został złożony w trakcie legalnego pobytu cudzoziemca i wniosek ten nie zawierał braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, wojewoda zamieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla, który potwierdza złożenie wniosku. Pobyt cudzoziemca uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.
Uwaga: Umieszczenie stempla w dokumencie podróży nie uprawnia cudzoziemca do podróżowania po terytorium innych państw obszaru Schengen, natomiast cudzoziemiec może wyjechać do kraju pochodzenia, jednak aby powrócić do Polski powinien uzyskać wizę, jeśli pochodzi z państwa objętego obowiązkiem wizowym

Czas załatwienia sprawy

Wydanie decyzji o udzieleniu zezwolenia nastąpi nie wcześniej, niż po upływie 1 miesiąca od dnia wszczęcia postępowania.

Dokument wydawany po uzyskaniu zezwolenia

Cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Polski, wydawana jest karta pobytu. Dokument ten wydawany jest z urzędu przez wojewodę, który udzielił cudzoziemcowi tego zezwolenia.

Karta pobytu w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnia go, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Obowiązki informacyjne

Cudzoziemiec przebywający w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę jest obowiązany powiadomić pisemnie wojewodę, który udzielił tego zezwolenia, w ciągu 15 dni roboczych, o utracie pracy u któregokolwiek z wymienionych w zezwoleniu podmiotów powierzających wykonywanie pracy (pracodawców). Jeżeli zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udzielił Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców w drugiej instancji, ww. zawiadomienie kieruje się do wojewody, który orzekał w sprawie udzielenia tego zezwolenia w pierwszej instancji.

Wywiązanie się z ww. obowiązku powoduje, że zezwolenie na pobyt i pracę nie zostanie cofnięte w okresie 30 dni liczonych od dnia utraty pracy. Taka sytuacja może zdarzyć się nie więcej niż raz w trakcie ważności zezwolenia.

Prawo do wykonywania pracy

Zezwolenie to uprawnia do wykonywania pracy na warunkach określonych w tym zezwoleniu lub na warunkach wynikających z przepisu, będącego podstawą zwolnienia. Cudzoziemiec nie musi posiadać dodatkowego dokumentu, uprawniającego go do wykonywania pracy w postaci zezwolenia na pracę. W karcie pobytu, wydanej w związku z udzieleniem cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy, zamieszczana jest adnotacja ,,dostęp do rynku pracy”.
Jeśli w decyzji wydanej cudzoziemcowi zostały określone warunki wykonywania pracy:

  • zmiana podmiotu powierzającego wykonywanie pracy (pracodawcy) wskazanego w tym zezwoleniu wymaga uzyskania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę;
  • wykonywanie pracy u innego pracodawcy użytkownika (w przypadku pracy tymczasowej) lub na innych warunkach niż określone w zezwoleniu (tj. na innym stanowisku, z niższym wynagrodzeniem, w razie zmiany wymiaru czasu pracy lub rodzaju umowy będącej podstawą wykonywania pracy) wymaga zmiany udzielonego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub przejęcie pracodawcy lub jego części przez innego pracodawcę, lub przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, lub zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę nie wymagają zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.

Do wniosku o zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę cudzoziemiec powinien dołączyć ww. informację starosty, chyba, że wymóg ten nie ma zastosowania.

Okres ważności zmienionego zezwolenia nie może przekroczyć 3 lat od dnia wydania zezwolenia które uległo zmianie. W takiej sytuacji cudzoziemiec ma możliwość ubiegania się o nowe zezwolenie na pobyt czasowy i pracę.

Cudzoziemiec może wykonywać dodatkową pracę u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy na podstawie odrębnego zezwolenia na pracę – zezwolenie na pracę dla cudzoziemca uzyskuje w tym przypadku podmiot powierzający pracę.

Obowiązek opuszczenia Polski po odmowie albo cofnięciu zezwolenia

Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o odmowie udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy, decyzja o umorzeniu postępowania w ww. sprawie lub decyzja w sprawie cofnięcia posiadanego przez zezwolenia stała się ostateczna, a w przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia, od dnia, w którym decyzja ostateczna została cudzoziemcowi doręczona, chyba że uprawniony jest on do pobytu na terytorium Polski na innej podstawie.

Praca w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji 

Podstawą prawną wydawania zezwoleń na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji stanowi ustawa z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (art. 127 ustawy) wraz z aktami wykonawczymi.

Komu i na jaki okres może zostać udzielone zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji?

Cudzoziemcom, których celem pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji, tj. w zawodzie wymagającym od cudzoziemca ukończenia studiów wyższych albo posiadania przez niego co najmniej 5-letniego doświadczenia zawodowego na poziomie porównywalnym z poziomem kwalifikacji uzyskanych w wyniku ukończenia studiów wyższych, które są niezbędne do wykonywania tej pracy.

Wysokość minimalnego rocznego wynagrodzenia brutto wymaganego w celu udzielenia zezwolenia nie może być niższy niż równowartość 150% kwoty przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym zawarcie umowy ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie art. 20 pkt 1 lit. a ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 1383, 1386 i 2120).

Wyżej wymienionego zezwolenia udziela się jeśli okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, uzasadniają pobyt cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zezwolenie to udzielane jest na okres dłuższy o 3 miesiące od okresu wykonywania pracy, nie dłuższy jednak niż 3 lata, z możliwością ubiegania się o kolejne zezwolenia.

Gdzie i kiedy złożyć wniosek?

Cudzoziemiec składa wniosek osobiście, nie później niż w ostatnim dniu legalnego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej do wojewodywłaściwego ze względu na miejsce pobytu cudzoziemca.
Przy składaniu wniosku cudzoziemiec ma obowiązek złożyć odciski linii papilarnych.

Opłaty związane z udzieleniem zezwolenia:

  • Opłata skarbowa: 440 zł
  • Opłata za wydanie karty pobytu: 50 zł

Niezbędne dokumenty:

  1. Wypełniony zgodnie z pouczeniem formularz wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
    Uwaga: cudzoziemiec wypełnia formularz wniosku oraz załącznik nr 2 do wniosku. Do wniosku należy dodatkowo dołączyć załącznik nr 1, który wypełnia podmiot powierzający wykonywanie cudzoziemcowi pracy (pracodawca cudzoziemca).
  2. Cztery aktualne fotografie;
  3. Kserokopia ważnego dokumentu podróży (oryginał do wglądu), w szczególnie uzasadnionym przypadku, gdy cudzoziemiec nie posiada ważnego dokumentu podróży i nie ma możliwości jego uzyskania, może przedstawić inny dokument potwierdzający tożsamość.

Brak, któregokolwiek z ww. dokumentów spowoduje wezwanie cudzoziemca do jego uzupełnienia w terminie 7 dni od doręczenia wezwania pod rygorem pozostawienia wniosku bez rozpoznania.

Typowe dokumenty potrzebne do rozpatrzenia wniosku:

Dołączenie wymienionych niżej dokumentów do wniosku przy jego składaniu może ograniczyć ilość korespondencji urzędowej i skrócić czas załatwienia sprawy.

  1. Informacja starosty właściwego ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych pracodawcy w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy – uwaga: dokument ten wydawany jest na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy przez Powiatowy Urząd Pracy właściwy ze względu na główne miejsce wykonywania pracy przez cudzoziemca albo właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania podmiotu powierzającego wykonywanie pracy, w przypadku gdy specyfika pracy wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca wykonywania albo właściwy ze względu na siedzibę lub miejsce zamieszkania pracodawcy użytkownika, w przypadku gdy specyfika pracy tymczasowej wykonywanej przez cudzoziemca nie pozwala na wskazanie głównego miejsca jej wykonywania. Dokument ten nie jest wymagany jeśli:

    a. wykonywany zawód lub powierzana praca znajduje się w określanym przez każdego wojewodę wykazie zawodów i rodzajów pracyw stosunku do których wydanie zezwolenia na pracę nie wymaga uwzględnienia wyżej wymienionej informacji starosty (art. 10 ust. 4 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy), lub
    b. cudzoziemiec bezpośrednio przed złożeniem wniosku posiadał zezwolenie na pracę, zezwolenie na pobyt czasowy i pracę lub zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji u tego samego pracodawcy na tym samym stanowisku, lub

    c. cudzoziemiec był już legalnie zatrudniony na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej przez okres 2 lat na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub

    d. cudzoziemiec spełnia warunki określone w przepisach wydanych na podstawie art. 90 ust. 5 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, lub

    e. cudzoziemiec spełnia warunki zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, określone odrębnymi przepisami;

  2. W przypadku spełniania warunków zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę – dokument potwierdzający spełnianie tych warunków (np. Karta Polaka, dyplom ukończenia studiów stacjonarnych na polskiej uczelni, świadectwo ukończenia polskiej szkoły ponadgimnazjalnej);
  3. zawartą na okres co najmniej 1 roku umowę o pracę, umowę o pracę nakładczą, umowę cywilnoprawną, na podstawie której wykonuje pracę, świadczy usługi lub pozostaje w stosunku służbowym;
  4. dokument poświadczający posiadanie wyższych kwalifikacji zawodowych;
  5. dokument poświadczający spełnianie wymagań kwalifikacyjnych i innych warunków w przypadku zamiaru wykonywania pracy w zawodzie regulowanym;
  6. zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska, wykonywanie zawodu lub prowadzenie innej działalności, gdy obowiązek jej uzyskania przed zawarciem umowy wynika z odrębnych przepisów;
  7. dokumenty potwierdzające ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (np. stosowne zaświadczenie z ZUS, polisa ubezpieczeniowa).

Status pobytowy po złożeniu wniosku

Jeżeli wniosek o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy został złożony w trakcie legalnego pobytu cudzoziemca i wniosek ten nie zawierał braków formalnych lub braki formalne zostały uzupełnione w terminie, wojewoda zamieszcza w dokumencie podróży cudzoziemca odcisk stempla, który potwierdza złożenie wniosku. Pobyt cudzoziemca uważa się za legalny od dnia złożenia wniosku do dnia, w którym decyzja w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy stanie się ostateczna.

Umieszczenie stempla w dokumencie podróży nie uprawnia cudzoziemca do podróżowania po terytorium innych państw obszaru Schengen, natomiast cudzoziemiec może wyjechać do kraju pochodzenia, jednak aby powrócić do Polski powinien uzyskać wizę, jeśli pochodzi z państwa objętego obowiązkiem wizowym

Czas załatwienia sprawy

Wydanie decyzji o udzieleniu zezwolenia nastąpi nie wcześniej, niż po upływie 1 miesiąca od dnia wszczęcia postępowania.

Dokument wydawany po uzyskaniu zezwolenia

Cudzoziemcowi, który uzyskał zezwolenie na pobyt czasowy na terytorium Polski, wydawana jest karta pobytu. Dokument ten wydawany jest z urzędu przez wojewodę, który udzielił cudzoziemcowi tego zezwolenia.

Karta pobytu w okresie swojej ważności potwierdza tożsamość cudzoziemca podczas jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz uprawnia go, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy.

Obowiązki informacyjne związanie uzyskaniem zezwolenia

Cudzoziemiec przebywający na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie tego zezwolenia zobowiązany jest w ciągu 15 dni roboczych powiadomić pisemnie o utracie pracy wojewodę właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca. Jeżeli zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udzielił Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców w drugiej instancji, ww. zawiadomienie kieruje się do wojewody, który orzekał w sprawie udzielenia tego zezwolenia w pierwszej instancji.

W razie dopełnienia ww. obowiązku udzielone cudzoziemcowi zezwolenie na pobyt czasowy nie zostanie cofnięte, jeśli:

  1. okres pozostawania cudzoziemca bez pracy nie przekroczył 3 miesięcy w okresie ważności tego zezwolenia, oraz;
  2. okres pozostawania cudzoziemca bez pracy wystąpił nie więcej niż 2 razy w okresie ważności zezwolenia.

Jeżeli w okresie pierwszych 2 lat pobytu cudzoziemca na terytorium RP na podstawie tego zezwolenia, zmieniły się określone w zezwoleniu warunki pracy dotyczące minimalnego wymiaru czasu pracy i rodzaju umowy, na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę, cudzoziemiec jest obowiązany w ciągu 15 dni roboczych powiadomić o tej zmianie wojewodę właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca.

Jeżeli po upływie 2 lat pobytu cudzoziemca na terytorium RP na podstawie tego zezwolenia, nastąpiła zmiana stanowiska, wynagrodzenia na niższe lub zmiana minimalnego wymiaru czasu pracy i rodzaju umowy, na podstawie której cudzoziemiec wykonuje pracę, cudzoziemiec jest obowiązany w ciągu 15 dni roboczych powiadomić o tej zmianie wojewodę właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca.

Prawo do wykonywania pracy

Po uzyskaniu tego zezwolenia cudzoziemiec może wykonywać pracę w Polsce na warunkach określonych w tym zezwoleniu, bez konieczności posiadania dodatkowo zezwolenia na pracę. W decyzji określone zostaną warunki, na jakich cudzoziemiec może wykonywać pracę.
W karcie pobytu, wydanej w związku z udzieleniem cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy, zamieszczana jest adnotacja ,,dostęp do rynku pracy”.
Cudzoziemiec powinien wystąpić do wojewody właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu cudzoziemca o zmianę zezwolenia na pobyt czasowy, jeżeli cudzoziemiec zamierza rozpocząć wykonywanie pracy u innego podmiotu niż określony w zezwoleniu, zamierza zmienić stanowisko lub będzie otrzymywać niższe wynagrodzenie niż określone w zezwoleniu.
Zmiana zezwolenia nie jest wymagana w przypadku zmiany nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego cudzoziemcowi wykonywanie pracy, a także w przypadku przejęcia zakładu pracy lub jego części przez inny podmiot.
Do wniosku o zmianę zezwolenia cudzoziemiec powinien dołączyć ww. informację starosty, chyba, że wymóg ten nie ma zastosowania.

Okres ważności zmienionego zezwolenia nie może przekroczyć 3 lat od dnia wydania zezwolenia, które podlegało zmianie. Cudzoziemiec ma możliwość ubiegania się o nowe zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji.

W okresie pierwszych 2 lat pobytu cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie tego zezwolenia:

  1. cudzoziemiec nie może rozpocząć wykonywania pracy u innego podmiotu niż określony w zezwoleniu,
  2. cudzoziemiec nie może zmienić stanowiska, na jakim jest zatrudniony,
  3. cudzoziemcowi nie można wypłacać wynagrodzenia niższego niż określone w zezwoleniu
    – bez zmiany tego zezwolenia

Obowiązek opuszczenia Polski po odmowie albo cofnięciu zezwolenia

Cudzoziemiec jest obowiązany opuścić terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w terminie 30 dni od dnia, w którym decyzja o odmowie udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy lub decyzja o cofnięciu posiadanego przez niego zezwolenia stała się ostateczna, a w przypadku wydania decyzji przez organ wyższego stopnia, od dnia, w którym decyzja ostateczna została cudzoziemcowi doręczona, chyba że uprawniony jest on do pobytu na terytorium Polski na innej podstawie.

VI. Oświadczenia dla prac niesezonowych

Od 1 stycznia 2018 r., w zakresie nieobjętym przepisami o zezwoleniu na pracę sezonową, można korzystać z oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi (tak jak dotychczas: w okresie do 6 miesięcy w ciągu 12 miesięcy, dla obywateli 6 państw: Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy). 

Praca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi 

Procedura uproszczona, nazywana także "procedurą oświadczeniową" pozwala obywatelowi jednego z 6 państw: Republiki Armenii, Republiki Białoruś, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej i Ukrainy wykonywać pracę w Polsce przez 6 miesięcy w okresie 12 następujących po sobie miesięcy bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę w zakresie w jakim nie jest wydawane zezwolenie na pracę sezonową, czyli innym niż wskazane w rozporządzeniu. Warunkiem skorzystania z procedury uproszczonej jest uzyskanie przez pracodawcę wpisu do ewidencji oświadczeń w powiatowym urzędzie pracy oraz posiadanie przez cudzoziemca dokumentu potwierdzającego tytuł pobytowy w RP, uprawniającego go do wykonywania pracy na terytorium RP. Od 1 stycznia 2018 r. przepisy dotyczące oświadczeń uległy dużym zmianom. Między innymi pracodawca ma obowiązek poinformować PUP o faktycznym podjęciu pracy przez cudzoziemca w dniu rozpoczęcia pracy. 

Procedura rejestracji

Pracodawca składa oświadczenie w powiatowym urzędzie pracy właściwym ze względu na siedzibę lub miejsce  pobytu stałego - siedziba dotyczy osób prawnych, a pobyt stały osób fizycznych. Wypełniając oświadczenie, należy wpisać, m.in.: dane pracodawcy, dane cudzoziemca, którego zamierza się zatrudnić, datę rozpoczęcia  i okres wykonywania pracy, rodzaj umowy będącej podstawą wykonywania pracy, wysokość wynagrodzenia brutto, podklasę Polskiej Klasyfikacji Działalności Gospodarczej, zawód i miejsce wykonywania pracy. Proszę pamiętać, że oświadczenia mogą być rejestrowane tylko w przypadku podklas PKD niewymienionych w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 grudnia 2017 r. w sprawie podklas działalności według Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD), w których wydawane są zezwolenia na pracę sezonową cudzoziemca. Oznacza to, że zarówno pracodawca musi prowadzić działalność danego rodzaju (nie-sezonową), jak i praca cudzoziemca musi być z nią ściśle związana;
Pracodawca może również złożyć oświadczenie poprzez stronę internetową.

Wzór oświadczenia jest określony w rozporządzeniu nieco się różni od stosowanych w poprzednich latach.

Odrębny wzór jest przewidziany, gdy cudzoziemiec będzie wykonywał pracę w charakterze pracownika tymczasowego. 

Składając oświadczenie do rejestracji pracodawca przedstawia dowód dokonania wpłaty w wysokości 30 zł, oświadczenie o niekaralności, ważny dokument tożsamości, kopię wszystkich wypełnionych stron ważnego dokumentu podróży cudzoziemca lub kopię innego ważnego dokumentu tożsamości cudzoziemca, a jeżeli cudzoziemiec nie przebywa na terytorium RP – kopię stron dokumentu podróży z danymi osobowymi cudzoziemca;
Pracownik powiatowego urzędu pracy wpisuje oświadczenie do ewidencji lub w drodze decyzji administracyjnej odmawia wpisu. Wpisanie do ewidencji następuje w terminie 7 dni roboczych od dnia otrzymania oświadczenia, chyba że prowadzone jest postępowanie wyjaśniające – wówczas wpisanie następuje do 30 dni;
Starosta wydaje decyzję odmowną zawsze, gdy podmiot powierzający pracę był karany w związku z powierzeniem pracy cudzoziemcom, tj. dopuścił się przestępstw lub poważnych naruszeń przepisów w zakresie zatrudniania cudzoziemców lub niektórych przepisów Kodeksu Karnego;
Starosta może także odmówić wpisu do ewidencji oświadczeń, jeżeli z okoliczności wynika, że oświadczenie jest składane dla pozoru, będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż praca deklarowana w oświadczeniu lub podmiot powierzający pracę nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy w szczególności, m.in.: nie posiada środków na pokrycie zobowiązań wynikających z powierzenia pracy, nie prowadzi działalności uzasadniającej powierzenie pracy, zalega z odprowadzaniem składek m.in. na ubezpieczenie społeczne, zalega z uiszczeniem podatków;
W przypadku decyzji odmownej, podmiot ma możliwość odwołania się od organu drugiej instancji - ministra właściwego do spraw pracy, czyli Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej;
Podobnie jak do tej pory, samo oświadczenie nie jest wystarczające do legalnej pracy w Polsce – cudzoziemiec musi jeszcze posiadać tytuł pobytowy pozwalający na pracę (np. odpowiednia wiza lub zezwolenie na pobyt czasowy, przebywanie w ruchu bezwizowym do 90 dni w ciągu kolejnych 180 dni).

Obowiązki pracodawcy w związku z powierzaniem pracy na podstawie oświadczenia

Pracodawca, którego oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, ma obowiązek poinformować pisemnie powiatowy urząd pracy urząd o podjęciu (najpóźniej w dniu rozpoczęcia pracy) lub niepodjęciu (w terminie 7 dni od daty rozpoczęcia pracy wskazanej w oświadczeniu) pracy przez cudzoziemca.
Pracodawca ma obowiązek zawarcia umowy pisemnej z cudzoziemcem, a wcześniej przedstawić mu jej tłumaczenie na język zrozumiały dla cudzoziemca zgodnie z warunkami określonymi w oświadczeniu. W umowie podmiot jest zobowiązany uwzględnić warunki zawarte w oświadczeniu;
Pracodawca ma obowiązek przestrzegania wszystkich obowiązków wynikających z powierzania pracy, takich samych jak w przypadku polskich pracowników (np. zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych w ciągu 7 dni, gdy dana umowa podlega ubezpieczeniom, np. umowa o pracę, zlecenia czy agencyjna), a także obowiązków związanych z zatrudnieniem cudzoziemca wynikających z innych przepisów (np. przechowywanie kopii dokumentu pobytowego cudzoziemca).

Za niedopełnienie powyższych obowiązków grożą sankcje.

Kontynuacja pracy cudzoziemca, który pracował na podstawie oświadczenia

Gdy po upływie 3 miesięcy pracy cudzoziemca na podstawie oświadczenia podmiot chce kontynuować z nim współpracę w oparciu o umowę o pracę i na warunkach nie gorszych niż określone w oświadczeniu, może złożyć do wojewody wniosek o wydanie zezwolenia na pracę (lub cudzoziemiec wniosek o wydanie zezwolenia na pobyt i pracę). Zezwolenie takie wydawane jest w trybie uproszczonym, tj. z pominięciem tzw. testu rynku pracy. W takim przypadku cudzoziemiec będzie mógł legalnie wykonywać pracę na rzecz ww. pracodawcy w okresie oczekiwania na decyzję w sprawie zezwolenia. Z powyższego rozwiązania można korzystać tylko wtedy, gdy przed złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia praca cudzoziemca na rzecz ww. podmiotu na podstawie oświadczenia (zarejestrowanego przez ww. podmiot) była wykonywana na podstawie umowy o pracę.

Zliczanie okresów wykonywania pracy na podstawie oświadczenia

Okres wykonywania pracyprzez cudzoziemca nie może przekraczać 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy,niezależnie od liczby pracodawców powierzających mu pracę na podstawie oświadczenia. Przy zliczaniu okresów wykonywania pracy na podstawie oświadczenia pod uwagę będą brane okresy, na jakie oświadczenie zostało zarejestrowane.Dzięki centralnemu systemowi ewidencji widoczne będą oświadczenia, które zostały zarejestrowane w innych urzędach.

Jeżeli pracodawca nie wypełni obowiązków informacyjnych o podjęciu lub niepodjęciu przez cudzoziemca pracy, stosuje się domniemanie co do terminu podjęcia pracy (że praca była wykonywana od dnia wskazanego przy wpisaniu oświadczenia do ewidencji), chyba że z okoliczności wynika, że było inaczej np. cudzoziemiec wjechał na terytorium RP później i jest to poświadczone pieczęcią w paszporcie.

W przypadku, gdy cudzoziemiec wcześniej zakończy pracę, warto poinformować o tym urząd pracy, inaczej jako okres wykonywania pracy przyjęty będzie cały okres ważności oświadczenia. Informację w urzędzie pracy może złożyć zarówno pracodawca, jak i cudzoziemiec.

Agencje pracy tymczasowej

Dla agencji pracy tymczasowej przewidziano odrębny wzór oświadczenia w przypadku, gdy cudzoziemiec będzie wykonywał pracę w charakterze pracownika tymczasowego. Wprowadzono również możliwość zmiany pracodawcy użytkownika bez konieczności rejestracji nowego oświadczenia, jeżeli warunki pracy, z wyjątkiem miejsca wykonywania pracy, nie uległy zmianie.

Sytuacje, w których nie jest wymagane uzyskanie nowego oświadczenia:

  • zmiana siedziby lub miejsca stałego pobytu, nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi;
  • przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę;
  • przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę;
  • zawarcie przez podmiot powierzający wykonywanie pracy i cudzoziemca  umowy o pracę zamiast umowy cywilnoprawnej;
  • cudzoziemiec jest pracownikiem tymczasowym agencji pracy tymczasowej i zostaje skierowany do  pracy w innym miejscu (u innego pracodawcy użytkownika) - jeśli nie zmieniły się pozostałe warunki pracy.

Wzory dokumentów dot. oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi

Formularz oświadczenia można wypełnić elektronicznie

Oświadczenia zarejestrowane w 2017 r.

Rok 2018 r. będzie rokiem przejściowym, kiedy nowy i stary system będą funkcjonowały równolegle, tj. możliwe będzie wykonywanie pracy na nowym* i starym** (zrejestrowanym w 2017 r.) oświadczeniu. Możliwość rejestracji oświadczeń na starych zasadach została utrzymana do 31 grudnia 2017 r. 

„Nowe” oświadczenie to oświadczenie o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wpisane do ewidencji oświadczeń przez powiatowy urząd pracy z art. 88z ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, obowiązujący od 1 stycznia 2018 r. 

„Stare” oświadczenie to oświadczenie o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi, rejestrowane przez powiatowy urząd pracy, zgodnie z §1 pkt 20 Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę. 

Na podstawie oświadczenia zarejestrowanego w 2017 r. wykonywanie pracy we wszystkich sektorach gospodarki (czyli także prace sezonowe) będzie możliwe do 31 grudnia 2018 r.  

Ubieganie się o wizę w związku z zarejestrowanym „starym” oświadczeniem jest możliwe do 31 października 2018 r.

Obowiązki pracodawcy 

Zatrudnienie cudzoziemca w Polsce związane jest z szeregiem obowiązków. Ich przestrzeganie jest istotną częścią regulacji dotyczących zatrudnienia cudzoziemców. Niektóre obowiązki wiążą się z konkretnym sposobem powierzania pracy i/lub są częścią procedury zw. z tymi przypadkami powierzania pracy (opisano je odpowiednio w zakładkach dot. oświadczeń i zezwoleń na pracę). Niezależnie od nich istnieją ogólne obowiązki pracodawców związane z powierzaniem pracy cudzoziemcom. 


Pracodawca zamierzający powierzyć pracę cudzoziemcowi ma obowiązek przede wszystkim:
  • sprawdzić (przed powierzeniem pracy!) czy cudzoziemiec posiada ważny dokument uprawniający do pobytu w Polsce, zrobić kopię tego dokumentu i przechowywać go przez cały okres zatrudniania cudzoziemca. Dokumentem uprawniającym do pobytu na terytorium Polski może być ważna wiza (np. wiza krajowa (symbol D) lub wiza Schengen (symbol C) lub zezwolenie pobytowe (i wydana na jego podstawie karta pobytu).Pracodawcom powierzającym wykonywanie pracy cudzoziemcowi przebywającemu bez ważnych dokumentów grożą dotkliwe sankcje.
  • upewnić się, że z tytułem pobytowym cudzoziemca może wiązać się uprawnienie do podejmowania pracy na terytorium RP  Dokumenty takie, jak np.  wiza turystyczna, tranzytowa, wydana w związku z korzystaniem z ochrony czasowej oraz wiza wydana w związku z przejazdem ze względów humanitarnych, interes państwa bądź zobowiązania międzynarodowe nie są odpowiednie do podejmowania pracy na terytorium RP.
  • zawrzeć z cudzoziemcem umowę w formie pisemnej (niezależnie od rodzaju umowy). Rodzaj umowy powinien być dostosowany do charakteru pracy. Zawarcie  umowy o dzieło nie może być sposobem na obejście przepisów kodeksu pracy czy zmniejszenie kosztów zatrudnienia cudzoziemca. Zawarcie umowy cywilnoprawnej w warunkach, kiedy powinna być zawarta umowa o pracę stanowi naruszenie przepisów prawa pracy i jest karane grzywną.
Należy pamiętać także, że pracodawca zatrudniający cudzoziemca ma wobec niego takie same obowiązki jak wobec obywatela polskiego w zakresie:
  • zapewnienia określonego przepisami minimalnego wynagrodzenia  jeżeli praca jest powierzana w ramach umowy o pracę lub umowy zlecenia (w przypadku mowy o pracę minimalne miesięczne wynagrodzenie dla pracy na cały etat wynosi 2.100,00 brutto, dla umów zlecenia 13,70 zł brutto na godzinę);
  • zgłoszenia w ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia pracy do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego  oraz comiesięcznego terminowego odprowadzania do ZUS składek odpowiedniej wysokości; 
  • obliczania, pobierania i wypłacania zaliczek na podatek dochodowy;
  • przestrzegania przepisów Kodeksu Pracy. Żaden pracownik, niezależnie od obywatelstwa, nie może być dyskryminowany w miejscu pracy!

Od początku 2018 r: występuje obowiązek zawierania z cudzoziemcem umów na piśmie i tłumaczenia. Podmiot powierzający wykonywanie pracy cudzoziemcowi, także w przypadku powierzenia pracy cudzoziemcowi zwolnionemu z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę, jest obowiązany do zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej. Przed podpisaniem tej umowy, musi przedstawić cudzoziemcowi jej tłumaczenie na język zrozumiały dla cudzoziemca (art. 90d).

Zob. także: Ulotka dla cudzoziemców „Praca w Polsce - informacje dla cudzoziemców - podstawowe zasady od 1 stycznia 2018 r."

Zatrudnianie obywateli państw UE/EOG i Szwajcarii – unijne pośrednictwo pracy EURES

Swobodny przepływ pracowników w państwach członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii

Zgodnie z art. 21 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej (TFUE), który wszedł w życie  w 2009 r. w ramach Traktatu z Lizbony (oficj.Traktat z Lizbony zmieniający Traktat o Unii Europejskiej i Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską; w wersji roboczej określany jako traktat reformujący), każdy obywatel Unii Europejskiej (UE) ma prawo do swobodnego przemieszczania się i przebywania na terytorium państw członkowskich, z zastrzeżeniem warunków ustanowionych prawem UE.

Swoboda przemieszczania się w UE należy do podstawowych praw obywateli UE i jest przez nich bardzo wysoko ceniona. Swobodny przepływ pracowników, obok swobody przepływu towarów i kapitału oraz swobody świadczenia usług, jest też jednym z fundamentów "rynku wewnętrznego" UE.

Zgodnie z art. 45 TFUE swobodny przepływ pracowników opiera się na równym traktowaniu obywateli państw UE w zakresie wynagrodzenia oraz innych warunków pracy i zatrudnienia. Swobodny przepływ pracowników obejmuje również członków rodzin osób migrujących.

Przepisy o swobodnym przepływie pracowników uprawniają do:

  • poszukiwania pracy w innym państwie członkowskim,
  • podejmowania pracy w innym państwie członkowskim bez konieczności uzyskania pozwolenia na pracę,
  • zamieszkania w innym państwie członkowskim ze względu na pracę,
  • pozostania w innym państwie członkowskim nawet po zakończeniu stosunku pracy, o ile spełnione są warunki określone prawem UE,
  • traktowania na równi z obywatelami danego państwa członkowskiego w zakresie dostępu do zatrudnienia, warunków pracy oraz przywilejów socjalnych i podatkowych.

W chwili obecnej osoby posiadające obywatelstwo państwa członkowskiego UE, Europejskiego Obszaru Gospodarczego (EOG) i Szwajcarii mogą podejmować pracę w Polsce bez konieczności uzyskania zezwolenia na pracę.

Należy pamiętać, że każdy obywatel UE, EOG lub Szwajcarii oraz członek jego rodziny niebędący obywatelem tych państw, może przebywać na terytorium Polski do 3 miesięcy, bez konieczności zarejestrowania pobytu. W tym okresie każdy obywatel UE, EOG lub Szwajcarii jest obowiązany posiadać ważny dokument podróży lub inny ważny dokument potwierdzający jego tożsamość i obywatelstwo. Członek rodziny niebędący obywatelem tych państw, obowiązany jest posiadać ważny dokument podróży oraz wizę, jeśli jest wymagana.

Jeżeli pobyt na terytorium Polski jest dłuższy niż 3 miesiące to każdy obywatel UE, EOG lub Szwajcarii jest obowiązany zarejestrować swój pobyt, a członek rodziny niebędący obywatelem tych państw jest obowiązany uzyskać kartę pobytu członka rodziny obywatela UE, EOG lub Szwajcarii. 

Wsparcie polskich pracodawców  w poszukiwaniu pracowników na terenie państw członkowskich Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego i Szwajcarii przez sieci EURES

W celu wspierania mobilności pracowników na terenie państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii Komisja Europejska powołała sieć Europejskich Służb Zatrudnienia – EURES.

EURES to formalna sieć współpracy publicznych służb zatrudnienia (urzędów pracy) oraz innych organizacji regionalnych, krajowych i międzynarodowych z państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii, która za pośrednictwem doradców EURES oraz asystentów EURES, a także innego personelu organizacji partnerskich, świadczy usługi z zakresu unijnego pośrednictwa pracy oraz doradztwa z zakresu unijnej mobilności pracowników, w tym warunków życia i pracy w państwach członkowskich.

W Polsce sieć EURES jest koordynowana przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej a usługi sieci są świadczone w każdym wojewódzkim i powiatowym urzędzie pracy. Zakres usług na poziomie wojewódzkim jest szerszy niż na poziomie powiatowym.

Sieć EURES oferuje następujące usługi dla polskich pracodawców:

  1. Usługi oferowane przez Europejski Portal Mobilności Zawodowej (portal EURES) www.eures.europa.eu - najważniejszy portal Unii Europejskiej dotyczący mobilności na rynku pracy, oferujący m.in. dostęp do ofert pracy publicznych służb zatrudnienia z państw członkowskich oraz do bazy CV osób zainteresowanych pracą za granicą, takie jak m.in: Pozostałe informacje nt. usług dla pracodawców dostępnych są na portalu EURES znajdziesz tutaj.
    Przewodnik dla pracodawców, którzy chcą rekrutować w Europie znajdziesz w załaczniku do tej strony.
    • Ogłoszenie oferty pracy na portalu EURES. Aby oferta pracy polskiego pracodawcy znalazła się na portalu EURES należy ją zgłosić do powiatowego urzędu pracy i przekazać informację o tym, że pracodawca życzy sobie upowszechniania swojej oferty we wszystkich krajach UE, EOG i Szwajcarii. Wówczas po zarejestrowaniu oferty pracy w systemie teleinformatycznym powiatowego urzędu pracy oferta ta automatycznie zostanie upubliczniona na portalu EURES z odpowiednim oznaczeniem.
    • Dostęp do bazy CV kandydatów zainteresowanych pracą za granicą zarejestrowanych na portalu EURES. Dostęp ten jest możliwy po zarejestrowaniu się na portalu EURES (zakładka „Zarejestruj się w EURES" / „Zarejestruj się jako pracodawca").
  2. Usługi oferowane przez polskie urzędy pracy:
    • Przyjęcie oferty pracy dla obywateli UE, EOG lub Szwajcarii i przekazanie na portal EURES (dostępne w każdym powiatowym urzędzie pracy) oraz przyjmowanie podań o pracę i życiorysów, w przypadku gdy oferta pracy nie zawierała danych identyfikujących pracodawcę, a następnie przekazanie tych dokumentów do pracodawcy.
    • W przypadku gdy pracodawca polski jest szczególnie zainteresowany rekrutacją z wybranego państwa członkowskiego UE, EOG lub Szwajcarii, oferta pracy przekazywana jest do realizacji przez wojewódzki urząd pracy, który przyjmuje ofertę, tłumaczy na język obcy i upowszechnia w wybranym państwie a także przyjmuje podania o pracę i życiorysy, weryfikuje je i przekazuje pracodawcy, w przypadku gdy oferta pracy nie zawierała danych identyfikujących pracodawcę.
    • W przypadku gdy pracodawca polski zgłosi taką potrzebę, wojewódzki urząd pracy może: Powyższe usługi są dostępne w przypadku gdy wojewódzki urząd pracy posiada możliwości ich realizacji.
      • pomagać pracodawcy w prowadzeniu rozmów kwalifikacyjnych z kandydatami z państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii,
      • wspierać pracodawcę w udziale w targach pracy za granicą lub reprezentować pracodawcę na takich targach.
  3. Informacje o wydarzeniach informacyjnych i rekrutacyjnych, w tym międzynarodowych targach pracy za granicą a państwach UE, EOG i Szwajcarii.
    Aktualny kalendarz wydarzeń i targów pracy organizowanych na terenie państw członkowskich UE, EOG i Szwajcarii w ramach EURES i publikowany na portalu EURES znajduje się tutaj.
    Aktualny kalendarz wydarzeń i targów pracy za granicą organizowanych w ramach EURES, w których biorą udział polscy doradcy EURES znajduje się tutaj.
  4. Usługi informacyjne i doradztwo w zakresie międzynarodowej mobilności pracowników (dostępne w wojewódzkich urzędach pracy oraz na stronie www.eures.praca.gov.pl)

Kontakty do polskich doradców EURES i asystentów EURES w wojewódzkich urzędach pracy znajdziesz tutaj.
Podstawowych informacji udzieli również odpowiedni pośrednik pracy w każdym powiatowym urzędzie pracy.
Więcej informacji dostępnych jest na stronie www.eures.praca.gov.pl oraz na portalu EURES www.eures.europa.eu.

 

 

Podstawa prawna:



A.J.
Zespół e-prawnik.pl

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika