Mój konkurent stosuje praktyki ograniczające konkurencję na rynku - co robić?

Czego może dotyczyć postępowanie w sprawach praktyk ograniczających konkurencję?

Praktyką ograniczającą konkurencję jest zawieranie porozumień ograniczających konkurencję na rynku właściwym a także nadużywanie pozycji dominującej na rynku właściwym (opisane szczegółowo w poradzie "Gdy ktoś ogranicza twoją działalność na rynku...sprawdź, czy nie masz do czynienia z praktykami ograniczającymi konkurencję!". Postępowanie w sprawach praktyk ograniczających konkurencję ma na celu właśnie stwierdzenie istnienia takich praktyk i ich eliminację z rynku.

Kto może złożyć wniosek o wszczęcie postępowania?

Ustawa ściśle określa krąg podmiotów, które mogą złożyć wniosek o wszczęcie postępowania w sprawach praktyk ograniczających konkurencję. Do kręgu tego zaliczono:

  • przedsiębiorcę lub związek przedsiębiorców, którzy wykażą swój interes prawny we wszczęciu tego postępowania,
  • organ samorządu terytorialnego,
  • organ kontroli państwowej,
  • rzecznik konsumentów,
  • organizacja konsumencka.

Wniosek należy złożyć na piśmie wraz z uzasadnieniem oraz podaniem podstawy prawnej. Wniosek należy złożyć w tylu kopiach, ile jest stron postępowania.

Stroną postępowania jest każdy, kto wnosi o wydanie decyzji w sprawie praktyk ograniczających konkurencję lub wobec kogo zostało wszczęte postępowanie o stosowanie praktyk ograniczających konkurencję.

Podmioty zainteresowane

W postępowaniu w sprawach praktyk ograniczających konkurencję może wziąć udział także podmiot zainteresowany, dopuszczony w drodze postanowienia wydawanego przez Prezesa UOKiK. Na postanowienie o dopuszczeniu lub odmowie dopuszczenia podmiotu zainteresowanego do udziału w postępowaniu służy zażalenie (w przeciwieństwie do postępowania w sprawach koncentracji – więcej informacji na ten temat w poradzie "Kto i kiedy składa zgłoszenie zamiaru dokonania koncentracji przedsiębiorców? Jak wygląda postępowanie przez Prezesem UOKiK po dokonaniu zgłoszenia?").

Podmiotem zainteresowanym jest:

  • przedsiębiorca poszkodowany na skutek działań stanowiących naruszenie przepisów ustawy (ograniczania konkurencji), np. przedsiębiorca, którego działalność jest "tłamszona" przez konkurenta, który nadużywa swojej pozycji dominującej i np. drastycznie obniża ceny, powodując że towary sprzedawane przez mniejszego przedsiebiorcę nie znajdują nabywców,
  • strona umowy, której dotyczy postępowanie (np. umowy zawartej z przedsiębiorcą mającym pozycję dominujacą na rynku, która narzucała drugiej stronie rażąco uciążliwe warunki, co stanowi praktykę naruszającą wolną konkurencję),
  • inny podmiot, który wystąpi z wnioskiem o dopuszczenie do udziału w postępowaniu i który wykaże swój interes prawny, lub którego dopuszczenie do udziału w postępowaniu przyczyni się do wyjaśnienia sprawy.

Podmiot zainteresowany ma prawo do składania wyjaśnień co do okoliczności sprawy, a także do wglądu do akt sprawy w zakresie, w jakim jest to konieczne do ochrony jego praw i tylko wówczas, jeżeli nie naruszy tajemnicy przedsiębiorstwa, jak również innych tajemnic chronionych ustawą. Podmiot zainteresowany nie ma jednak prawa do wnoszenia zażaleń na postanowienia ani też odwołań od decyzji Prezesa UOKiK, chociaż o wydawanych w toku postępowania postanowieniach i decyzjach jest informowany

Wszczęcie lub odmowa wszczęcia postępowania

Wszczęcie postępowania następuje w drodze postanowienia. O wszczęciu postępowania w sprawach praktyk ograniczających konkurencję Prezes UOKiK zawiadamia wszystkie strony postępowania. Przed wydaniem postanowienia o wszczęciu postępowania, Prezes UOKiK może przeprowadzić postępowanie wyjaśniające mające na celu uzyskanie dodatkowych informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia o wszczęciu lub odmowie wszczęcia postępowania.

Odmowa wszczęcia postępowania – kiedy postanowienie, a kiedy decyzja?

Prezes Urzędu odmówi wszczęcia postępowania w drodze postanowienia (obligatoryjnie), jeżeli stwierdzi, że z wnioskiem o jego wszczęcie wystąpiła osoba nieuprawniona, a więc nie wymieniona w przepisach ustawy (patrz wyżej).

Na takie postanowienie przysługuje zażalenie.
Prezes UOKiK może fakultatywnie odmówić wszczęcia postępowania w drodze postanowienia – w przypadku niedostarczenia przez wnioskodawcę w wyznaczonym terminie informacji niezbędnych do rozstrzygnięcia o wszczęciu postępowania lub odmowie jego wszczęcia. Na wnioskodawcę może być bowiem nałożony obowiązek przedstawienia dodatkowych informacji warunkujących wszczęcie postępowania. Odmowa (w formie postanowienia) może także nastąpić, jeżeli wniosek nie zawiera uzasadnienia oraz podstawy prawnej, a także gdy nie był złożony w wystarczającej liczbie kopii. Na postanowienie o odmowie wszczęcia przysługuje zażalenie.

Odmowa wszczęcia może nastąpić także w formie decyzji. Będzie tak wówczas (odmowa fakultatywna), gdy z informacji zawartych we wniosku oraz będących w posiadaniu Prezesa UOKiK wynika niezbicie, że nie doszło do naruszenia przepisów ustawy. Na decyzję tą, jak zawsze, przysługuje odwołanie do sądu ochrony konkurencji i konsumentów.

Zakończenie postępowania

Postępowanie kończy się wydaniem odpowiedniej decyzji, w której Prezes Urzędu określa, czy przedsiębiorca dopuścił się naruszenia przepisów ustawy czy też naruszenia takiego nie stwierdzono. Jeżeli naruszenie zostanie stwierdzone, Prezes UOKiK nakazuje zaniechania działań ograniczających konkurencję. Dodatkowo jeżeli w toku postępowania antymonopolowego zostanie uprawdopodobnione - na podstawie okoliczności sprawy, informacji zawartych we wniosku lub będących podstawą wszczęcia postępowania z urzędu - że został naruszony zakaz nadużywania pozycji dominującej lub zakaz porozumień naruszających konkurencję, a przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców, któremu jest zarzucane naruszenie tego zakazu, zobowiąże się do podjęcia lub zaniechania określonych działań zmierzających do zapobieżenia tym naruszeniom, Prezes Urzędu może, w drodze decyzji, zobowiązać przedsiębiorcę lub związek przedsiębiorców do wykonania tych zobowiązań.
Warto wiedzieć, że w takim przypadku Prezes Urzędu może, z urzędu, uchylić decyzję jeśli::

  • została ona wydana w oparciu o nieprawdziwe, niekompletne lub wprowadzające w błąd informacje lub dokumenty lub
  • przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców nie wykonuje zobowiązań i obowiązków nałożonych w tej decyzji


Może także nałożyć na przedsiębiorcę ograniczającego konkurencję kary pieniężne.

Postępowanie „przyspieszone”

Ustawa przewiduje także przyspieszony tryb wydawania decyzji w sprawach praktyk ograniczających konkurencję. Dotyczy to jedynie spraw „mniejszej wagi”. Pojęcia tego ustawodawca jednak nie wyjaśnia. Jeżeli w sprawie takiej, na podstawie znanych okoliczności, a także informacji zawartych we wniosku o wszczęcie postępowania (należycie udokumentowanych), a także na podstawie dotychczasowego orzecznictwa UOKiK i sądu ochrony konkurencji i konsumentów Prezes UOKiK oceni, że naruszenie zakazu stosowania praktyk ograniczających konkurencję jest bezsporne, może on, po wszczęciu postępowania, wystąpić do przedsiębiorcy lub związku przedsiębiorców, przeciwko któremu postępowanie zostało wszczęte, o przyznanie się do naruszenia przepisów ustawy. Jeżeli przedsiębiorca lub związek przedsiębiorców, do którego wystąpił Prezes UOKiK, przyzna się do takiego naruszenia, Prezes Urzędu wyda, bez przeprowadzania postępowania dowodowego decyzję nakazującą zaniechanie dokonywania naruszeń. Najistotniejszą korzyścią tego postępowania jest jednak fakt, iż w takim przypadku nie zostanie nałożona kara pieniężna za dokonane naruszenie. To uproszczenie na gruncie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów jest korzystne zarówno dla konkurencji – praktyki ją ograniczające zostaną sprawnie wyeliminowane, jak i dla przedsiębiorcy naruszającego przepisy ustawy w tym zakresie – nie zostanie na niego nałożona kara pieniężna. Rozwiązanie takie może jednak mieć miejsce jedynie w sprawach „mniejszej wagi”.

Zastosowanie powyższego rozwiązania zależy jednak od uznania Prezesa UOKiK, co oznacza że podmiot zgłaszający wniosek o wszczęcie postępowania nie może skutecznie żądać rozpatrzenia wniosku w przedstawionym trybie uproszczonym.

Postępowanie „przyspieszone” nie może być zastosowane wobec:

  • zakazanych porozumień zawieranych pomiędzy konkurentami,
  • nadużywania pozycji dominującej przez przedsiębiorcę posiadającego więcej niż 80% udziału w rynku,
  • przedsiębiorcy lub związku przedsiębiorców, wobec którego w okresie ostatnich 3 lat poprzedzających wszczęcie postępowania antymonopolowego stwierdzono – prawomocną decyzją Prezesa UOKiK lub wyrokiem sądu ochrony konkurencji i konsumentów - stosowanie praktyk ograniczających konkurencję.

Pamiętaj, że:

  • w postępowaniu w sprawach praktyk ograniczających konkurencję może zostać zawarta ugoda, o ile nie narusza to interesu publicznego,
  • Prezes UOKiK może nadać wydanej decyzji rygor natychmiastowej wykonalności w całości lub w części, jeżeli wymaga tego ochrona konkurencji lub ważny interes konsumentów,
  • postępowanie w sprawach praktyk ograniczających konkurencję powinno być zakończone w terminie 4 miesięcy od dnia jego wszczęcia,
  • nie wszczyna się postępowania w sprawie stosowania praktyk ograniczających konkurencję, jeżeli od końca roku, w którym zaprzestano ich stosowania, upłynął rok.

Podstawa prawna:

  • Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów (tekst jednolity: Dz. U. 2003 r., Nr 86, poz. 804 ze zmianami).

Michał Włodarczyk

Radca Prawny

Zajmuje się sprawami osób fizycznych jak również przedsiębiorców. Posiada rozległe doświadczenie w poradnictwie w sprawach życiowych osób fizycznych jak również profesjonalnych problemów prawnych przedsiębiorców. Bazując na swoim doświadczeniu skutecznie doradza w sprawach osób fizycznych jak i przedsiębiorców zawsze dbając o praktyczną stronę problemów prawnych z jakimi zwracają się do niego jego klienci.

Skomentuj artykuł - Twoje zdanie jest ważne

Czy uważasz, że artykuł zawiera wszystkie istotne informacje? Czy jest coś, co powinniśmy uzupełnić? A może masz własne doświadczenia związane z tematem artykułu?


Masz inne pytanie do prawnika?

 

Komentarze

    Nie dodano jeszcze żadnego komentarza. Bądź pierwszy!!

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika