Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie kosztów odpłatnego zbycia akcji.

Podatek dochodowy od osób fizycznych w zakresie kosztów odpłatnego zbycia akcji.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2017 r. (data wpływu 12 lipca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów odpłatnego zbycia akcji ? jest:

  • nieprawidłowe w zakresie zakwalifikowania wydatków z tytułu usług doradczych do kosztów odpłatnego zbycia akcji,
  • prawidłowe w pozostałym zakresie.

UZASADNIENIE

W dniu 12 lipca 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów odpłatnego zbycia akcji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca w 2016 r. uzyskał przychód z odpłatnego zbycia akcji w spółce akcyjnej (dalej ?Spółka?). Przychód z tytułu udziałów w Spółce uzyskali również pozostali czterej wspólnicy Spółki, przy czym wszyscy wspólnicy Spółki, łącznie z Wnioskodawcą (dalej łącznie zwani ?Wspólnikami?) dokonali zbycia akcji w Spółce na rzecz tego samego podmiotu, na podstawie jednej umowy sprzedaży. Każdy ze Wspólników dokonał zbycia takiej samej liczby akcji w Spółce i uzyskał z tego tytułu przychód w takiej samej wysokości.

Przed dokonaniem zbycia udziałów, w 2015 r. i 2016 r. Wspólnicy, działając łącznie, zawarli cztery umowy o świadczenie usług doradczych, z czterema różnymi firmami (dalej ?Doradcy?), których przedmiotem było świadczenie przez nie na rzecz Wspólników usług doradztwa finansowego i negocjacyjnego związanych z planowaną sprzedażą akcji Spółki (dalej zwanych ?Usługami Doradczymi?).

Na podstawie powyższych umów trzech z czterech ww. Doradców zobowiązanych było do świadczenia na rzecz Wspólników usług doradczych w zakresie:

  1. współpracy i współdziałania z pozostałymi doradcami Wspólników we wskazaniu im inwestora zainteresowanego przeprowadzeniem transakcji sprzedaży akcji Spółki (dalej ?Transakcja?),
  2. współpracy i współdziałania z pozostałymi klientami Wspólników przy opracowaniu podejścia do powyższej Transakcji i dokumentów prezentujących Spółkę w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia Transakcji,
  3. współpracy i współdziałania z pozostałymi doradcami Wspólników w procesie negocjacyjnym.

W przypadku wszystkich trzech umów wynagrodzenie Doradcy było uzależnione od sukcesu i było płatne w momencie otrzymania przez Wspólników zapłaty przez nabywcę akcji ceny, bądź jej pierwszej transzy, w przypadku rozbicia płatności na transze.

Natomiast umowa czwarta z czwartym Doradcą zobowiązywała go świadczenia na rzecz Wspólników usług doradczych w następującym zakresie:

  1. wskazania Wspólnikom inwestora zainteresowanego przeprowadzeniem Transakcji,
  2. wsparcia w opracowaniu podejścia do powyższej Transakcji i dokumentów prezentujących Spółkę w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia Transakcji,
  3. wsparcia Wspólników w wyborze i koordynacji zewnętrznych doradców, w tym doradców prawnych i podatkowych,
  4. wsparcia Wspólników w procesie negocjacyjnym,
  5. wydaniu rekomendacji dotyczącej wyboru inwestora i sposobu przeprowadzenia Transakcji.

Wynagrodzenie przewidziane w umowie z czwartym Doradcą składało się z dwóch części:

  1. wynagrodzenia stałego, ustalonego w sposób ryczałtowy, za pierwszy oraz za każdy z trzech kolejnych miesięcy świadczenia usług, płatne miesięcznie z góry,
    oraz
  2. wynagrodzenia za sukces, należnego w przypadku doprowadzenia do Transakcji, w wysokości określonego w umowie procenta ceny, jaką zapłaci nabywca akcji Spółki.

Wynagrodzenie za sukces płatne było w momencie otrzymania przez Wspólników zapłaty przez nabywcę akcji ceny, bądź jej pierwszej transzy, w przypadku rozbicia płatności na transze.

Z uwagi na ziszczenie się przewidzianych w umowach z Doradcami warunków otrzymania przez nich wynagrodzenia, każdy ze Wspólników, w tym Wnioskodawca, dokonał w 2016 r. zapłaty wynagrodzenia za opisane powyżej usługi na rzecz Doradców. Zapłata wynagrodzenia nastąpiła na podstawie faktur wystawionych przez każdego z Doradców.

Kwoty wynagrodzeń z tytułu Usług Doradczych zapłacone przez każdego ze Wspólników są równe.

Niezależnie od powyższego, Wspólnicy, działając wspólnie, zawarli przed dokonaniem sprzedaży akcji Spółki umowę o świadczenie usług prawnych z kancelarią prawniczą, na podstawie której zleceniobiorca świadczył na rzecz Wspólników usługi pomocy prawnej w zakresie zawarcia rozporządzającej umowy sprzedaży akcji Spółki oraz innych czynności niezbędnych do przeniesienia tych akcji zgodnie z umową (dalej zwane ?Usługami Prawnymi?). Z tytułu świadczenia tych usług Wspólnicy uiścili w 2016 r. na rzecz zleceniobiorcy zryczałtowane wynagrodzenie w kwocie określonej w umowie, przy czym każdy ze Wspólników uiścił wynagrodzenie w takiej samej kwocie.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania w 2016 r. przychodów z odpłatnego zbycia akcji w Spółce, Wnioskodawca może pomniejszyć kwotę przychodu z tego tytułu o poniesione w 2016 r. koszty Usług Doradczych i Usług Prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania w 2016 r. przychodów z odpłatnego zbycia akcji w Spółce, Wnioskodawca może pomniejszyć kwotę przychodu z tego tytułu o poniesione w 2016 r. koszty Usług Doradczych i Usług Prawnych.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 30b ust. 2 updof, dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych ustala się jako różnicę między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22. Ust. lf lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14 updof. Z kolei w myśl art. 17 ust. 2 updof, przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7 i 10 - a więc również przy ustalaniu przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych - stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 updof.

Natomiast art. 19 ust. 1 zdanie pierwsze updof stanowi, że ?Przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia.?

Z powyższych przepisów wynika, że przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym z tytułu uzyskania przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (którymi są również akcje Spółki), przychody te, zgodnie z mającym odpowiednie zastosowanie art. 19 ust. 1 updof, na mocy odesłania zawartego w art. 17 ust. 2 updof, powinny być pomniejszone o koszty odpłatnego zbycia tych papierów wartościowych, poniesione przez podatnika.

Przepisy updof nie zawierają definicji ?kosztów odpłatnego zbycia?, o których mowa w art. 19 ust. 1 updof. Jednakże pojęcie to ma utrwalone znaczenie w orzecznictwie sądów administracyjnych i organów podatkowych. Zgodnie z nim, są to koszty, które zostały poniesione w związku z odpłatnym zbyciem i pozostające z nim w związku przyczynowym. Są to zatem wszelkie wydatki, które zostały poniesione przez podatnika po to, by transakcja sprzedaży mogła dojść do skutku. Jako wydatki stanowiące koszty odpłatnego zbycia kwalifikuje się przykładowo koszty notarialne, podatek od czynności cywilnoprawnych, koszty wyceny nieruchomości przez rzeczoznawcę majątkowego, prowizje biura pośrednictwa w sprzedaży nieruchomości, koszty ogłoszeń w prasie związanych z zamiarem sprzedaży nieruchomości (tak m.in. wyroki NSA z dnia 27 sierpnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2180/12 i WSA w Olsztynie z dnia 18 czerwca 2015 r., sygn. akt I SA/Ol 277/15, interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 1 sierpnia 2014 r. nr ILPB2/415-563/14-2/WM oraz Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 2 kwietnia 2010 r. nr IPPB2/415-223/10-4/AS).

W kontekście przychodów z odpłatnego zbycia papierów wartościowych oznacza to, że ?kosztami odpłatnego zbycia?, pomniejszającymi przychód uzyskany z tego tytułu są wszelkie celowe i racjonalnie koszty, które zostały poniesione przez podatnika po to, by transakcja ich sprzedaży doszła do skutku i pozostające w związku przyczynowo-skutkowym z jej realizacją.

Zdaniem Wnioskodawcy, poniesione przez niego koszty Usług Doradczych oraz Usług Prawnych spełniają powyższe przestanki, co przemawia za uznanie ich za ?koszty odpłatnego zbycia? papierów wartościowych, pomniejszające przychód uzyskany z tego tytułu, zgodnie z art. 17 ust. 2 w związku z art. 19 ust. 1 updof. Powyższe koszty pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z transakcją odpłatnego zbycia papierów wartościowych (akcji Spółki) i to w dwojakim znaczeniu.

Po pierwsze, jedyną przyczyną ich poniesienia była planowana transakcja sprzedaży akcji - gdyby nie ona koszty te niewątpliwie nie zostałyby poniesione przez Wspólników.

Po drugie, koszty Usług Doradczych oraz Usług Prawnych bezpośrednio służyły zrealizowaniu tej transakcji i uzyskaniu przez Wspólników przychodów z odpłatnego zbycia akcji.

Jeśli chodzi o Usługi Doradcze, to obejmowały one przede wszystkim:

  • wskazanie Wspólnikom Inwestora zainteresowanego przeprowadzeniem Transakcji,
  • wsparcie w opracowaniu prezentujących Spółkę w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia Transakcji,
  • wsparcie w procesie negocjacyjnym z podmiotem zainteresowanym nabyciem akcji.

Nabywane przez Wspólników Usługi Doradcze służyły zatem bezpośrednio uzyskaniu przychodów ze sprzedaży akcji Spółki, poprzez pomoc w znalezieniu (lub wyborze) ich nabywcy oraz wynegocjowaniu dla Wspólników możliwie najlepszych warunków sprzedaży akcji. Pozostawały zatem w bezpośrednim związku przyczynowym z przychodami uzyskanymi z tego tytułu.

Dodatkową okolicznością świadczącą o tym związku jest fakt, iż w przypadku trzech Doradców zapłata całości wynagrodzenia z tytułu świadczenia Usług Doradczych - a w przypadku czwartego Doradcy jego istotnej części - była uzależniona od zrealizowania transakcji, tj. zawarcia umowy sprzedaży akcji i otrzymania zapłaty co najmniej pierwszej transzy wynagrodzenia. W tym zakresie wynagrodzenie z tytułu Usług Doradczych zbliżone jest charakterem do prowizji z tytułu pośrednictwa w sprzedaży - a koszty te, jak wspomniano, bezspornie są kwalifikowane jako ?koszty odpłatnego zbycia?.

Również Usługi Prawne nabywane przez Wspólników, obejmujące pomocy prawne w zakresie zawarcia rozporządzającej umowy sprzedaży akcji Spółki oraz innych czynności niezbędnych do przeniesienia tych akcji zgodnie z umową - a więc przede wszystkim pomocy w zakresie przygotowania tej umowy - służyły bezpośrednio zrealizowaniu Transakcji.

Powyższe okoliczności uzasadniają uznanie kosztów Usług Doradczych oraz Usług Prawnych za ?koszty odpłatnego zbycia? papierów wartościowych, pomniejszające przychód uzyskany z tego tytułu, zgodnie z art. 17 ust. 2 w zw. z art. 19 ust 1 updof.

Dodać należy, że koszty usług doradczych związanych z zawarciem umów sprzedaży papierów wartościowych lub udziałów w spółce z o.o. są kwalifikowane jako koszty odpłatnego zbycia, pomniejszające przychody uzyskane z tego tytułu, również w interpretacjach indywidualnych wydawanych na organy podatkowego. Przykładowo można wskazać na interpretacje indywidualne:

  • Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi nr 1061-IPTPB3.4511.65.2017.1.MS z dnia 14 lutego 2017 r., w której uznano za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, że kosztami odpłatnego zbycia udziałów w spółce, pomniejszającymi przychody z tego tytułu, są ?koszty doradztwa i pośrednictwa w celu pozyskania/znalezienia podmiotu, który kupił udziały w Spółce w następującym zakresie (dalej łącznie jako: ?Usługi?):
    1. doradztwa finansowego i gospodarczego,
    2. sporządzenia koncepcji transakcji,
    3. przygotowania niezbędnych dokumentów transakcyjnych,
    4. koordynacji podpisania ostatecznej umowy,
    5. współpracy przy domknięciu transakcji,
    6. świadczenia niezbędnych konsultacji finansowych i biznesowych we wszelkich sprawach związanych z procesem zbycia udziałów.?;
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB2/415-1474/08-2/MK z dnia 15 stycznia 2009 r., w której uznano za prawidłowe stanowisko, iż ?W przedmiotowej sprawie przychód uzyskany ze sprzedaży udziałów otrzymanych w drodze darowizny, Wnioskodawca może pomniejszyć o koszty związane ze świadczeniem usług doradczych udzielonych przez firmę doradczą, polegających na wyszukaniu potencjalnych nabywców, wybrania najlepszej z ofert oraz przeprowadzenia wszelkich formalności związanych z transakcją, gdyż są to wydatki związane z odpłatnym zbyciem tych akcji.?;
  • Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie nr IPPB2/4I5-277/08-2/IŚ z dnia 12 maja 2008 r., której uznano za prawidłowe stanowisko wnioskodawcy, iż może on obniżyć przychody uzyskane z odpłatnego zbycia udziałów w spółce z o.o. o koszty usług świadczonych przez specjalistów w zakresie doradztwa transakcyjnego oraz prawników, które obejmowały ?w szczególności:
    1. przygotowanie wyceny udziałów,
    2. pomoc w opracowaniu informacji o Spółce oraz oferty,
    3. opracowanie optymalnej strategii negocjacyjnej oraz
    4. wsparcie (konsultacje) w trakcie negocjacji z nabywcą oraz przy finalizacji umowy.?

Końcowo należy zastrzec, że w interpretacjach indywidualnych przepisów prawa podatkowego można również spotkać się ze stanowiskiem, zgodnie z którym koszty doradztwa związanego z transakcją sprzedaży udziałów w spółce z o.o. lub papierów wartościowych pomniejszają podstawę opodatkowania jako koszty uzyskania przychodów z tytułu ich odpłatnego zbycia - tak m.in. interpretacje indywidualne Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach nr IBPB1/415-449/08/MW z dnia 25 sierpnia 2008 r. oraz nr IBPBII/2/415-51/08/MM z dnia 5 lutego 2009 r.

Zdaniem Wnioskodawcy, w świetle literalnego brzmienia art. 30b ust. 2 pkt 1 updof, zgodnie z którym dochodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi ściśle na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38, trafniejsze wydaje się zakwalifikowanie kosztów usług doradczych jako kosztów odpłatnego zbycia papierów wartościowych, pomniejszających przychody na mocy art. 17 ust. 2 w zw. z art. 19 ust. 1 updof - a nie jako kosztów uzyskania przychodów.

Niemniej jednak kwestia ta ma znaczenie jedynie porządkowe, tzn. decyduje o formalnym sposobie ujęcia tych wydatków w zeznaniu rocznym, natomiast nie ma wpływu na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tego tytułu.

Całokształt przedstawionych okoliczności przemawia więc za uznaniem za prawidłowe stanowiska Wnioskodawcy, iż przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskania w 2016 r. przychodów z odpłatnego zbycia akcji w Spółce, Wnioskodawca może pomniejszyć kwotę przychodu z tego tytułu o poniesione w 2016 r. koszty Usług Doradczych i Usług Prawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest:

  • nieprawidłowe w zakresie zakwalifikowania wydatków z tytułu usług doradczych do kosztów odpłatnego zbycia akcji,
  • prawidłowe w pozostałym zakresie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U z 2016 r., poz. 2032 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, źródłem przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a-c.

Natomiast w myśl art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) cyt. ustawy za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Przy czym zgodnie z ust. 1ab przychód określony w ust. 1 pkt 6 z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

W myśl art. 30b ust. 1 ww. ustawy od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

Stosownie zaś do art. 30b ust. 2 pkt 4 cyt. ustawy dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c.

Na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 38 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.

Wskazać należy, że pod pojęciem wydatków na nabycie udziałów (akcji), należy rozumieć wszelkie wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie, czyli takie, bez których nabycie udziałów nie byłoby możliwe.

Do typowych kosztów warunkujących nabycie udziałów lub akcji zaliczyć należy zapłaconą cenę udziałów lub akcji lub inne koszty bezpośrednio związane z tym zakupem (opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego itp.). Mając na uwadze takie rozumienie pojęcia ?wydatki na nabycie?, łatwo zauważyć, że odnosi się ono wyłącznie do kosztów, których poniesienie warunkuje nabycie udziałów (akcji). ?Wydatkami na nabycie? będą zatem wyłącznie koszty, bez których przeniesienie własności udziałów (akcji) nie będzie możliwe. Takie wydatki zalicza się do kosztów uzyskania przychodów w dacie odpłatnego zbycia akcji z uwzględnieniem, iż spełniają ogólne przesłanki zaliczenia ich do kosztów podatkowych wynikające z art. 22 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast przepis art. 30b ust. 2 pkt 4 cyt. ustawy odwołując się do wskazanych przepisów dotyczących kosztów nie wyłącza ogólnej zasady określania kosztów uzyskania przychodu wynikającej z art. 22 ust. 1 ustawy. Stanowi on, iż kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Taka regulacja nie stoi w sprzeczności z faktem, iż niektóre koszty ponoszone są przez podatnika w określonym przedziale czasowym, bez związku z konkretną transakcją. W takim przypadku wydatki te stanowią koszt uzyskania przychodu w momencie uzyskania jakiegokolwiek przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, (np. roczne koszty opłaty za prowadzenie rachunku maklerskiego). Podkreślić należy, iż warunkiem koniecznym uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu jest jego związek przyczynowo - skutkowy z uzyskaniem przychodu z odpłatnego zbycia papierów wartościowych.

Ponadto przy ustalaniu wartości przychodów, o których mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 lit. c), pkt 6, 7 i 9-10, zgodnie z dyspozycją zawartą w art. 17 ust. 2 cyt. ustawy, stosuje się odpowiednio przepisy art. 19 tej ustawy. W myśl powołanego przepisu przychodem z odpłatnego zbycia nieruchomości lub praw majątkowych oraz innych rzeczy, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, jest ich wartość wyrażona w cenie określonej w umowie, pomniejszona o koszty odpłatnego zbycia. Jeżeli jednak cena, bez uzasadnionej przyczyny, znacznie odbiega od wartości rynkowej tych rzeczy lub praw, przychód ten określa organ podatkowy lub organ kontroli skarbowej w wysokości wartości rynkowej. Przepis art. 14 ust. 1 zdanie drugie stosuje się odpowiednio.

Pojęcie kosztów odpłatnego zbycia nie zostało przez ustawodawcę zdefiniowane w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy zatem stosować językowe rozumienie tego wyrażenia, zgodnie z którym za koszty odpłatnego zbycia uważa się wszystkie wydatki poniesione przez zbywającego, które są konieczne, aby transakcja mogła dojść do skutku (wszystkie niezbędne wydatki bezpośrednio związane z tą czynnością). Można do takich kosztów zaliczyć np.: koszty wyceny przez rzeczoznawcę majątkowego, wydatki związane ze sporządzeniem umowy cywilnoprawnej, koszty i opłaty sądowe, o ile były ponoszone przez zbywcę. Przy tym, pomiędzy tymi wydatkami a dokonanym zbyciem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że podstawowym kryterium pozwalającym zaliczyć dany wydatek do kosztów odpłatnego zbycia - oprócz bezpośredniego związku ze zbyciem - jest jego obligatoryjny względem zbycia charakter. Istotne jest zatem, czy zbywca był zobowiązany ponieść określony koszt w związku ze zbyciem i czy ten koszt był ze zbyciem bezpośrednio związany. Stwierdzenie, że zbycie wymaga poniesienia danego kosztu i że jest on ze zbyciem bezpośrednio związany może oznaczać zaliczenie tego wydatku do kosztów odpłatnego zbycia.

Zgodnie z opisanym we wniosku stanem faktycznym Wnioskodawca w 2016 r. uzyskał przychód z odpłatnego zbycia akcji w spółce akcyjnej. Poza Zainteresowanym przychód z tytułu zbycia akcji uzyskali również pozostali czterej wspólnicy spółki. Zbycie miało miejsce na rzecz jednego podmiotu na podstawie jednej umowy sprzedaży. Przed zbyciem udziałów Wnioskodawca oraz pozostali wspólnicy działając łącznie zawarli cztery umowy o świadczenie usług doradczych z czterema różnymi firmami, których przedmiotem było świadczenie przez te firmy usług doradztwa finansowego i negocjacyjnego związanych z planowaną sprzedażą akcji Spółki.

Trzy z umów o świadczenie usług doradczych, dotyczyły świadczenia na rzecz wspólników usług w zakresie:

  1. współpracy i współdziałania z pozostałymi doradcami wspólników we wskazaniu im inwestora zainteresowanego przeprowadzeniem transakcji sprzedaży akcji spółki (dalej ?Transakcja?),
  2. współpracy i współdziałania z pozostałymi klientami wspólników przy opracowaniu podejścia do powyższej Transakcji i dokumentów prezentujących spółkę w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia Transakcji,
  3. współpracy i współdziałania z pozostałymi doradcami wspólników w procesie negocjacyjnym.

Natomiast czwarta umowa o świadczenie usług doradczych zobowiązywała do świadczenia usług na rzecz wspólników w zakresie:

  1. wskazania wspólnikom inwestora zainteresowanego przeprowadzeniem Transakcji,
  2. wsparcia w opracowaniu podejścia do powyższej Transakcji i dokumentów prezentujących spółkę w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia Transakcji,
  3. wsparcia wspólników w wyborze i koordynacji zewnętrznych doradców, w tym doradców prawnych i podatkowych,
  4. wsparcia wspólników w procesie negocjacyjnym,
  5. wydaniu rekomendacji dotyczącej wyboru inwestora i sposobu przeprowadzenia Transakcji.

W związku ze ziszczeniem się w umowach warunków, każdy ze wspólników w tym Wnioskodawca zapłacił w 2016 r. wynagrodzenie za opisane wyżej usługi. Zapłata nastąpiła na podstawie faktur wystawionych za świadczone usługi.

Ponadto wspólnicy działając wspólnie, zawarli przed sprzedażą akcji spółki umowę o świadczenie usług prawnych z kancelarią prawniczą, na podstawie której kancelaria świadczyła na rzecz wspólników usługi pomocy prawnej w zakresie zawarcia rozporządzającej umowy sprzedaży akcji spółki oraz innych czynności niezbędnych do przeniesienia tych akcji zgodnie z umową.

Z tytułu świadczenia tych usług wspólnicy w 2016 r. uiścili na rzecz kancelarii prawniczej zryczałtowane wynagrodzenie określone w umowie, przy czym każdy ze wspólników uiścił wynagrodzenie w takiej samej kwocie.

Wątpliwości Wnioskodawcy sprowadzają się do określenia czy koszty usług doradczych i usług prawnych poniesione w związku ze sprzedażą akcji stanowią koszty odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 19 ust. 1 ustawy podatkowej czy koszty uzyskania przychodów.

Przy właściwym zakwalifikowaniu wydatków poniesionych przez Zainteresowanego należy mieć na uwadze okoliczności w jakich zostały one poniesione.

Zgodnie z opisanym stanem faktycznym umowy o świadczenie usług doradczych oraz usług prawnych zostały zawarte w związku ze zbyciem akcji.

Przy czym należy zauważyć, że w ramach umowy o świadczenie usług prawnych były świadczone usługi w zakresie zawarcia rozporządzającej umowy sprzedaży akcji oraz innych czynności do przeniesienia tych akcji zgodnie z umową. Można zatem przyjąć, że wydatki poniesione z tytułu ww. usług w istocie były konieczne, aby transakcja odpłatnego zbycia akcji mogła dojść do skutku i można je bezpośrednio do tej transakcji przypisać.

Natomiast nie można uznać, że wydatki związane z nabyciem usług doradztwa finansowego i negocjacyjnego mają bezpośredni związek przyczynowo ? skutkowy z czynnością sprzedaży akcji i obligatoryjny względem zbycia charakter. Nie można uznać, że zawarcie z czterema doradcami umów, których przedmiotem była współpraca i współdziałanie we wskazaniu inwestora zainteresowanego przeprowadzeniem transakcji, przy opracowaniu podejścia do transakcji i dokumentów prezentujących spółkę, w procesie negocjacyjnym czy w przypadku czwartej umowy - również w zakresie wydania rekomendacji dotyczącej wyboru inwestora i sposobu przeprowadzenia transakcji było warunkiem niezbędnym zawarcia umowy sprzedaży akcji. Wobec powyższego nie można zgodzić się z Wnioskodawcą, ze wydatki te stanowią koszt odpłatnego zbycia.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego, można jednak uznać, że przedmiotowe wydatki pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiągniętym przychodem ze sprzedaży akcji i w konsekwencji stanowią koszty jego uzyskania, stosownie do art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Reasumując, przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych z tytułu uzyskanego w 2016 r. przychodu z odpłatnego zbycia akcji w spółce akcyjnej, Wnioskodawca może w pierwszej kolejności pomniejszyć kwotę uzyskanego przychodu o poniesione koszty usług prawnych ? stanowiące koszty odpłatnego zbycia, o których mowa w art. 19 ust. 1 w zw. z art. 17 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a następnie tak uzyskany przychód pomniejszyć o poniesione koszty usług doradczych, które jak wskazano powyżej stanowią koszty uzyskania przychodów zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Końcowo, w odniesieniu do powołanych we wniosku interpretacji indywidualnych oraz przywołanych wyroków Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz Naczelnego Sądu Administracyjnego, stwierdzić należy, że interpretacje te dotyczą tylko konkretnej indywidualnej sprawy, jak również powołane wyroki dotyczą konkretnych spraw podatników osądzonych w określonym stanie faktycznym i w tych sprawach rozstrzygnięcia w nich zawarte są wiążące. Natomiast organy podatkowe mimo, że w ocenie indywidualnych spraw podatników posiłkują się wydanymi rozstrzygnięciami sądów i innych organów podatkowych, to nie mają możliwości zastosowania ich wprost, z tego powodu, że nie stanowią materialnego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k?14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

e-prawnik.pl

Legalsupport sp. z o.o.

ul. Św. Filipa 23/3

31-150 Kraków

biuro@e-prawnik.pl

Wszelkie prawa zastrzeżone

Informujemy, iż zgodnie z przepisem art. 25 ust. 1 pkt. 1 lit. b ustawy z dnia 4 lutego 1994 roku o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tekst jednolity: Dz. U. 2006 r. Nr 90 poz. 631), dalsze rozpowszechnianie artykułów i porad prawnych publikowanych w niniejszym serwisie jest zabronione.

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika