W zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości.

W zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości.

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 11 grudnia 2017 r. (data wpływu 14 grudnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE


W dniu 14 grudnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości.


We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.


Wnioskodawca w dniu 02.12.2011 r. na podstawie aktu notarialnego nabył prawo własności lokalu mieszkalnego o powierzchni 28,22 m2 za cenę 174.964 PLN. Wnioskodawca na mocy umowy darowizny przekazał w dniu 30.12.2013 r. ówczesnej żonie, 1/2 udziału w lokalu mieszkalnym. W celu nabycia lokalu mieszkalnego został zaciągnięty kredyt denominowany w walucie obcej, którego wartość obciążająca hipotekę umowną wynosi 354.768,65 PLN. W związku z rozpadem małżeństwa i orzeczonym rozwodem w dniu 22.02.2016 r. strony postanowiły uregulować swoją sytuację majątkową. Na mocy postanowienia sądu z dnia 17.08.2017 r. doszło do zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w części nieruchomości wspólnej przyznając wyłączną własność Wnioskodawcy bez spłaty dotychczasowego współwłaściciela (byłej żony - zaliczanej do III kategorii podatkowej). Wartość lokalu mieszkalnego oszacowano na 180.000 PLN zaś części udziału objętego przez Wnioskodawcę na 90.000 PLN. Wnioskodawca powziął wątpliwość, czy podstawą opodatkowania na gruncie podatku od spadków i darowizn w zakresie zawartej czynności zniesienia współwłasności będzie wartość lokalu mieszkalnego pomniejszona o długi i ciężary za które w przedstawionym stanie faktycznym należy uznać wartość 1/2 hipoteki obciążającej lokal mieszkalny.


W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.


Czy w myśl regulacji art. 7 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 6 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość długu i ciężaru obciążającego wartość nabytej części lokalu mieszkalnego (1/2) ponad udział przysługujący Wnioskodawcy sprzed czynności nieodpłatnego zniesienia współwłasności - stanowi hipoteka?


Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz. U. z 2015 r., poz. 86 z późn. zm., dalej: UPSiD) podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.


W myśl art. 5 UPSiD obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Z kolei stosownie do art. 6 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, obowiązek podatkowy przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności powstaje ? z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.


W ocenie Wnioskodawcy kluczowym zagadnieniem dla rozstrzygnięcia analizowanego stanu faktycznego jest art. 7 ust. 1 UPSiD. Z przywołanej regulacji wynika, iż: podstawę opodatkowania w podatku od spadków i darowizn stanowi czysta wartość (wartość netto) nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wartość czystą otrzymuje się po potrąceniu długów i ciężarów związanych z rzeczami i prawami majątkowymi od pełnej wartości (brutto) nabytego majątku. Zasadą jest, że wartość brutto nabytego majątku ustalana jest według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu ich nabycia oraz cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.


Kluczowa kwestia dla prawidłowej interpretacji regulacji UPSiD jest możliwość uznania hipoteki za ciężar obciążający lokal mieszkalny objęty treścią niniejszego zapytania. W myśl art. 7 ust. 6 UPSiD, odnoszącego się do podstawy opodatkowania w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności, w takim przypadku stanowi ją wartość rzeczy lub praw majątkowych w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Jak podano powyżej, zgodnie z art. 7 ust. 1 UPSiD, podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru.

Zdaniem Wnioskodawcy pojęcie długu w rozumieniu przepisu art. 7 ust. 1 UPSiD nie zostało sprecyzowane przez Ustawodawcę dla tytułu jakim jest zniesienie współwłasności. Niemniej jednak obejmuje ono wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem darowizny, spadku czy też nieodpłatnego zniesienia współwłasności jak ma to miejsce w analizowanym stanie faktycznym. W myśl art. 244 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2014 r., poz. 121 z późn. zm.), hipoteka stanowi ograniczone prawo rzeczowe. Hipotekę regulują odrębne przepisy, a mianowicie ustawa z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2013 r., poz. 707, z późn. zm. dalej: UKWiH). Zgodnie z art. 65 ust. 1 tej ustawy w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Przepis art. 7 ust. 1 UPSiD winien mieć zastosowanie - jako przepis ogólny - do opodatkowania nabycia własności rzeczy i praw majątkowych tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności, z uwzględnieniem zasady wskazanej w art. 7 ust. 6 UPSiD. Zatem aby uznać dane prawo za ciężar musi przewidywać to konkretny przepis prawny. W ocenie Wnioskodawcy taką regulacją jest przytoczony powyżej art. 65 ust. 1 UKWiH. W myśl tego przepisu nieruchomość, w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności, można obciążyć prawem (tj. hipoteką), na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stałą własnością i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości. Oznacza to, że skoro art. 65 UKWiH określa hipotekę jako ciężar nieruchomości to, od wartości tego ciężaru należy zgodnie z art. 7 ust. 1 UPSiD potrącić wartość rzeczy i praw majątkowych tak by ustalić podstawę opodatkowania jako tzw. wartość czystą.

W ocenie Wnioskodawcy należy zatem wskazać, że wartość udziału lokalu mieszkalnego obejmowanego w związku ze zniesieniem współwłasności powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. Dla kwestii ustalenia podstawy opodatkowania nie ma natomiast znaczenia to jaka kwota kredytu pozostała do spłacenia (całość, część lub czy został on całkowicie spłacony). W konsekwencji, przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, wartość nieruchomości, w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności, może być pomniejszona o faktyczną wartość zadłużenia z tytułu kredytu. Uwzględniając wartość hipoteki w relacji do wartości obejmowanej części (udziału) w nieruchomości na podstawie niniejszego stanu faktycznego nie powinno to implikować dla Wnioskodawcy powstania zobowiązania podatkowego, co najwyżej można wskazać na fakt wystąpienia obowiązku podatkowego nie skutkującym zapłatą podatku.

Za powyższym stanowiskiem przemawia także brzmienie art. 7 ust. 1 UPSiD. Przepis ten stanowi, że podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Uregulowanie zawarte w art. 7 UPSiD wskazuje, że dzień nabycia decyduje o wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów, przy czym wartość tę (tzw. wartość czystą) ustala się według stanu rzeczy i praw majątkowych z dnia nabycia. Zatem pojęcie stan rzeczy i praw majątkowych nie odnosi się do wartości długów i ciężarów z dnia nabycia, lecz do wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych, które należy pomniejszyć o wartość długów i ciężarów. Zatem to globalna, całkowita, faktyczna wartość długów i ciężarów obniża wartość rzeczy i praw majątkowych ustaloną w dniu nabycia.

Prezentowane podejście Wnioskodawcy znajduje także potwierdzenie w komentarzu do art. 7 ustawy podatku od spadków i darowizn (autor Rafał Styczyński - stan prawny 1.03.2014 r.) W źródle tym wskazano, iż: ?(?) Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż w przypadku nabycia nieruchomości obciążonej hipoteką jak w niniejszej sprawie, obciążenie to będzie stanowiło ciężar w rozumieniu art. 7 ust. 1 u.p.s.d. Tym samym, wartość nieruchomości powinna być pomniejszona o kwotę wierzytelności zabezpieczonej hipoteką. A zatem, jeżeli wartość hipoteki będzie przewyższać wartość nieruchomości, podatek od spadków i darowizn z tytułu nieodpłatnego zniesienia współwłasności w powyższej sprawie nie wystąpi.? W ocenie Wnioskodawcy należy przychylić się także do poglądu doktryny prawniczej prezentowanego poniżej.

Podkreślić należy, iż podatek ten [i.e. podatek od spadków i darowizn], jest podatkiem od nieodpłatnego przyrostu majątku a opodatkowaniu nim podlega w istocie wzbogacenie się nabywcy rzeczy i praw majątkowych (J. Głuchowski, Polskie prawo podatkowe, Warszawa 1998, s. 275; S. Babiarz/w:/ S. Babiarz, A. Mariański, W. Nykiel, Ustawa o podatku od spadków i darowizn. Komentarz, wstęp uwaga nr 2, Lex/el. 2010). Skoro opodatkowuje się, podatkiem od spadków i darowizn, nieodpłatny przyrost majątku czy akt wzbogacenia to nie budzi wątpliwości, że wartość całkowita hipoteki powinna pomniejszać wartość nabytej rzeczy i prawa majątkowego. Również w świetle powyższych komentarzy zdaniem Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym trudno zidentyfikować wystąpienie jakiekolwiek realnego przysporzenia w efekcie zniesienia współwłasności, które skutkowałoby przyrostem po jego stronie masy majątkowej. Odmienne stanowisko byłoby sprzeczne z ideą podatku od spadków i darowizn jako podatku obejmującego realny przyrost masy majątkowej. W związku z trudną sytuacją finansową Wnioskodawcy w przypadku woli sprzedaży lokalu mieszkalnego nie byłby on w stanie spłacić zarówno wierzyciela kredytowego, a tym bardziej nie dysponowałby środkami na pokrycie potencjalnego zobowiązania podatkowego z tytułu ?wirtualnego? przyrostu masy majątkowej na gruncie podatku od spadków i darowizn. W związku z wysoką hipoteką przewyższającą lokal mieszkalny w części (1/2) jak i niemalże całości nie sposób zidentyfikować faktu wygenerowania realnego przysporzenia w jego masie majątkowej Wnioskodawcy. Stąd w jego ocenie na podstawie obowiązujących regulacji UPSiD należy skłaniać się do poglądu zgodnie z którym zobowiązanie podatkowe wyniesie zero.

Tożsame do Wnioskodawcy stanowisko zostało wyrażone także w judykaturze przez Naczelny Sąd Administracyjny (Wyrok NSA z dnia 18 maja 2012 r., sygn. akt II FSK 2158/10). Skład orzekający wskazał m.in. że: ?(?) Dla kwestii ustalenia podstawy opodatkowania nie ma natomiast znaczenia to jaka kwota kredytu pozostała do spłacenia (całość, część lub został on całkowicie spłacony)?. W konsekwencji sąd podzielił stanowisko, że ?przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn, wartość nieruchomości, w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności, może być pomniejszona o faktyczną wartość zadłużenia z tytułu kredytu?.

W ocenie Wnioskodawcy kluczowym dla określenia efektu podatkowego przy umowie zniesienia współwłasności (bez spłat czy dopłat) jest wyłączenie kwota hipoteki, którą została obciążona nieruchomość. W sytuacji gdy wartość hipoteki przypadająca na nabywany udział przekracza wartość nabywanego udziału nieruchomości wówczas podstawa opodatkowania powinna wynosić zero. Stanowisko to znajduje także jednoznaczne potwierdzenie w wielu interpretacjach podatkowych m.in. Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 22 lutego 2017 r. (znak 2461-IBPB-2-1.4515.495.2016.2.MCZ), 6 września 2016 r. (znak IBPB-2-1/4515-172/16-1/MCZ), 7 maja 2015 r. (znak IBPBII/1/4515-22/15/MCZ).


Za prawidłowością stanowiska Wnioskodawcy przemawiają także następujące korzystne najnowsze interpretacje prawa podatkowego Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej:

  1. z dnia 24-11-2017, znak: 0114-KDIP3-2.4015.62.2017.1.MZ,
  2. z dnia 26-09-2017, znak: 0114-KDIP3-2.4015.48.2017.1.AK1,
  3. z dnia 20-09-2017, znak: 0111-KDIB4.4015.123.2017.1.PM,
  4. z dnia 31-03-2017, znak: 2461-IBPB-2-1.4515.42.2017.1.MZ.

Stanowisko Wnioskodawcy zostało także potwierdzone w treści rozstrzygnięcia wydanego przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 7.07.2017 r. (znak: 111-KDIB4.4015.47.2017.3.MCZ). Należy również odwołać się do uzasadnienia zaprezentowanego w niniejszej interpretacji w myśl, którego Dyrektor KIS podkreślił, że interpretacje podatkowe przywołane w tym rozstrzygnięciu (tożsame z przeanalizowanymi i w części przywołanymi przez Wnioskodawcę w niniejszym zapytaniu) są zgodne z linią interpretacyjną reprezentowaną przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.


Ponadto Wnioskodawca informuje, iż brak zobowiązania podatkowego mimo powstania obowiązku podatkowego na gruncie podatku od spadków i darowizn potwierdzono także w toku telefonicznej konsultacji z infolinią Krajowej Informacji Skarbowej.


Podsumowując, ustalając podstawę opodatkowania na gruncie podatku od spadków i darowizn w przypadku Wnioskodawcy, należy od wartości nabytego udziału w drodze nieodpłatnego umownego zniesienia współwłasności pomniejszyć o tę część hipoteki, która odpowiada wielkości udziału przypadającego zbywcy zaliczanemu do III grupy podatkowej, tj. 1/2 udziału.

Podstawą opodatkowania będzie wówczas czysta wartość nabytego udziału w nieruchomości po pomniejszeniu o wartość wynoszącą 1/2 wartości hipoteki. Stąd wartość nabytej części nieruchomości winna być pomniejszona o wartość hipoteki przypadającej na tę część nieruchomości. W analizowanej sytuacji wartość części nieruchomości (1/2) wynosi 90.000 PLN zaś kwota hipoteki 354.768 PLN. Kwota hipoteki odpowiadająca wartości nabytej majątku wynosi 177.384 PLN, a zatem nie sposób zidentyfikować realne przysporzenie w efekcie czynności zniesienia współwłasności.

W związku z powyższym wartość 1/2 części hipoteki istotnie przekracza wartość rynkową 1/2 wartości nabytej nieruchomości, co więcej wartość 1/2 hipoteki niemalże przewyższa także wartość rynkową całego lokalu mieszkalnego, w konsekwencji nie wystąpi sytuacja wystąpienia realnego przysporzenia w majątku Wnioskodawcy uwzględniając zasady potrącania wartość długów i ciężarów. Stąd uwzględniając zarówno treść art. 7 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 6 UPSiD jak również znane Wnioskodawcy rozstrzygnięcia Ministra Finansów w formie interpretacji przepisów prawa podatkowego, wyroki sądów administracyjnych oraz komentarze w doktrynie prawa podatkowego należy stwierdzić, iż zobowiązanie podatkowe na gruncie UPSiD w świetle przedstawionego stanu faktycznego nie wystąpi, a tym samym konieczność zapłaty przez Wnioskodawcę podatku z tego tytułu.


W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.


Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U. z 2017 r., poz. 833, ze zm.), podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej ?podatkiem?, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem nieodpłatnego zniesienia współwłasności.


W myśl art. 1a cyt. ustawy, przepisy ustawy o nieodpłatnym zniesieniu współwłasności stosuje się odpowiednio do nieodpłatnego:

  1. nabycia własności rzeczy wspólnej (wspólnego prawa majątkowego) albo jej części przez niektórych dotychczasowych współwłaścicieli na dalszą współwłasność;
  2. wyodrębnienia własności lokali na rzecz niektórych lub wszystkich współwłaścicieli.

W związku z tym, że ustawa o podatku od spadków i darowizn nie zawiera definicji współwłasności, należy w tej kwestii odnieść się do przepisów uregulowanych w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, ze zm.). Zgodnie z art. 195 ustawy Kodeks cywilny, własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność).

W myśl art. 210 § 1 zdanie pierwsze ww. ustawy, każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. W świetle przepisów art. 211 i 212 ustawy Kodeks cywilny zniesienie współwłasności może nastąpić przez:

  • podział rzeczy wspólnej, czyli np. podzielenie jednej nieruchomości na kilka mniejszych (tzw. podział fizyczny),
  • przyznanie rzeczy jednemu lub niektórym ze współwłaścicieli,
  • sprzedaż rzeczy wspólnej (tzw. podział cywilny).


Zniesienie współwłasności dokonane poprzez przyznanie rzeczy (nieruchomości) jednemu ze współwłaścicieli bez spłat i dopłat podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.


Zgodnie z art. 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn, obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy własności rzeczy i praw majątkowych. Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 7 cyt. ustawy, przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności obowiązek podatkowy powstaje z chwilą zawarcia umowy albo ugody lub uprawomocnienia się orzeczenia sądu, jeżeli ich skutkiem jest nieodpłatne zniesienie współwłasności.

Podstawa opodatkowania w przypadku nieodpłatnego zniesienia współwłasności określona została w art. 7 ust. 6 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią przy nabyciu w drodze nieodpłatnego zniesienia współwłasności stanowi ją wartość rzeczy lub praw majątkowych, w części przekraczającej wartość udziału we współwłasności, który przed jej zniesieniem przysługiwał nabywcy. Przy obliczaniu podstawy opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn należy mieć także na względzie przepis art. 7 ust. 1 zdanie pierwsze ustawy, w myśl którego podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Pojęcie ?długów? w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia.

Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od wartości przedmiotu nabycia. ?Ciężarem? natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które w chwili nabycia zmniejsza jego wartość rynkową, np. ustanowienie służebności lub hipoteka. Należy podkreślić, że odliczenie długów i ciężarów od wartości nabytej rzeczy lub prawa majątkowego nie może być traktowane jako ulga lub zwolnienie podatkowe. Odliczenie długów i ciężarów jest wyrazem istoty (elementem konstrukcyjnym) podatku od spadków i darowizn, polegającej na opodatkowaniu przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Jak stanowi art. 8 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych przyjmuje się w wysokości określonej przez nabywcę, jeżeli odpowiada ona wartości rynkowej tych rzeczy i praw (..). Wartość rynkową rzeczy lub praw majątkowych zgodnie z art. 8 ust. 3 wskazanej ustawy, określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem ich miejsca położenia, stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju, z dnia powstania obowiązku podatkowego. Przy obliczeniu podatku od nieodpłatnego zniesienia współwłasności ma także zastosowanie zasada kumulacji nabytych od tej samej osoby wartości rzeczy i praw majątkowych w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, oraz odliczenia kwoty wolnej od podatku (art. 9 cyt. ustawy).

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy, opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 4.902 zł. Zgodnie z treścią art. 14 ust. 1 ww. ustawy, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W myśl art. 14 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe. Stosownie do art. 14 ust. 3 pkt 3 tejże ustawy, do III grupy podatkowej zalicza się innych nabywców.


W myśl art. 18 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, notariusze są płatnikami podatku od dokonanej w formie aktu notarialnego umowy nieodpłatnego zniesienia współwłasności lub ugody w tym przedmiocie.


Zgodnie z treścią art. 65 ust. 1 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece (Dz. U. z 2017 r., poz. 1007, ze zm.), w celu zabezpieczenia oznaczonej wierzytelności wynikającej z określonego stosunku prawnego można nieruchomość obciążyć prawem, na mocy którego wierzyciel może dochodzić zaspokojenia z nieruchomości bez względu na to, czyją stała się własnością, i z pierwszeństwem przed wierzycielami osobistymi właściciela nieruchomości (hipoteka).

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu 02.12.2011 r. na podstawie aktu notarialnego nabył prawo własności lokalu mieszkalnego o powierzchni 28,22 m2 (dalej: lokal mieszkalny lub nieruchomość) za cenę 174.964 PLN. Wnioskodawca na mocy umowy darowizny przekazał w dniu 30.12.2013 r. ówczesnej żonie 1/2 udziału w lokalu mieszkalnym. W celu nabycia lokalu mieszkalnego został zaciągnięty kredyt denominowany w walucie obcej, którego wartość obciążająca hipotekę umowną wynosi 354.768,65 PLN. W związku z rozpadem małżeństwa i orzeczonym rozwodem w dniu 22.02.2016 r. strony postanowiły uregulować swoją sytuację majątkową. Na mocy postanowienia sądu z dnia 17.08.2017 r. doszło do zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego wraz z udziałem w części nieruchomości wspólnej przyznając wyłączną własność Wnioskodawcy bez spłaty dotychczasowego współwłaściciela (byłej żony - zaliczanej do III kategorii podatkowej). Wartość lokalu mieszkalnego oszacowano na 180.000 PLN zaś części udziału objętego przez Wnioskodawcę na 90.000 PLN.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny należy stwierdzić, że czynność zniesienia współwłasności lokalu mieszkalnego, bez obowiązku spłat i dopłat na rzecz jednej ze stron umowy (Wnioskodawcy), będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Podstawę opodatkowania należy ustalić zgodnie z art. 7 ust. 1 tej ustawy. Ustanowiona na nieruchomości hipoteka stanowić będzie obciążenie, które należy zaliczyć do długów i ciężarów w rozumieniu art. 7 ww. ustawy. Zatem wartość 1/2 części lokalu mieszkalnego, nabytego przez Wnioskodawcę w drodze zniesienia współwłasności, powinna być pomniejszona o 1/2 część kwoty hipoteki. Dla kwestii ustalenia podstawy opodatkowania nie ma bowiem znaczenia jaka kwota kredytu pozostała do spłacenia. Istotna jest kwota hipoteki, którą została obciążona opisana we wniosku nieruchomość.

Skoro więc w analizowanej sprawie wartość hipoteki (przypadająca na nabywany udział) przekroczy wartość nabywanego udziału w lokalu mieszkalnym, to podstawa opodatkowania w takim przypadku wyniesie zero. W niniejszej sprawie nie dojdzie zatem do powstania zobowiązania podatkowego w podatku od spadków i darowizn a tym samym konieczności zapłaty przez Wnioskodawcę podatku od spadków i darowizn z tytułu nabytego udziału w lokalu mieszkalnym.


Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.


Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.


Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k?14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

  1. z zastosowaniem art. 119a;
  2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych w uzasadnieniu stanowiska, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.


Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.


Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika