W zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców oraz prawa do odzyskania podatku naliczonego w związku (...)

2.11.2017

W zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców oraz prawa do odzyskania podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku złożonym dnia 21 sierpnia 2017 r. (data wpływu 24 sierpnia 2017 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców oraz prawa do odzyskania podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania wpłat mieszkańców oraz prawa do odzyskania podatku naliczonego w związku z realizacją inwestycji.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Gmina jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadanie pn. ?Modernizacja indywidualnych kotłowni przez osoby fizyczne na terenie Gminy?, polegające na wymianie indywidualnego źródła ciepła na źródło o wyższej sprawności i niższej emisyjności. Beneficjentem ostatecznym są osoby fizyczne ? mieszkańcy gminy.

Źródłem finansowania zadania jest dotacja z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska (75%) oraz wkład pieniężny mieszkańców ? 25%.

Kosztem kwalifikowalnym jest tylko zakup kotła, pozostałe koszty leżą po stronie mieszkańców. Umowy cywilnoprawne zostaną podpisane pomiędzy trzema stronami:

mieszkańcem, który wnosi swój wkład finansowy do zakupu pieca i dokonuje wpłaty na konto gminy
sprzedawcą, który dostarcza towar i wystawia fakturę na gminę,
gminę, która po otrzymaniu wpłat od mieszkańca, dostarczeniu towaru, zapłaci fakturę dla sprzedawcy.

Po odbiorze instalacji, gmina przekaże piec mieszkańcowi, ale pozostanie jego właścicielem przez 5 lat trwałości projektu. Po upływie 5 lat, kocioł stanie się własnością mieszkańca. Po tym okresie mieszkaniec nie będzie ponosił już żadnych kosztów wobec gminy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy w przedmiotowej sprawie powstaje obowiązek opodatkowania wpłat mieszkańców stawką 23% VAT?
Czy Gminie będzie przysługiwało prawo do odzyskania podatku VAT zawartego w fakturach dokumentujących poniesione wydatki?

Zdaniem Wnioskodawcy

Zakupione kotły C.O. zostaną nieodpłatnie przekazane i nie będą wykorzystywane zarówno przez Gminę jak i mieszkańców do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług ? gmina wyłączy tę inwestycję całkowicie z systemu VAT.
Gminie nie będzie przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, ponieważ efekty zadania nie będą wykorzystywane do czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221 z późn.zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (?).

W myśl art. 7 ust. 8 ustawy, w przypadku gdy kilka podmiotów dokonuje dostawy tego samego towaru w ten sposób, że pierwszy z nich wydaje ten towar bezpośrednio ostatniemu w kolejności nabywcy, uznaje się, że dostawy towarów dokonał każdy z podmiotów biorących udział w tych czynnościach.

Natomiast zgodnie z art. 2 pkt 6 ustawy przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Świadczeniem usług, w myśl art. 8 ust. 1 ustawy, jest każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (?).

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Pod pojęciem działalności gospodarczej, na podstawie art. 15 ust. 2 ustawy, rozumie się wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Z powyższego wynika, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług zgodnie z zasadą powszechności opodatkowania podlegają wszelkie transakcje, których przedmiotem jest dostawa towarów lub świadczenie usług, pod warunkiem, że są one realizowane przez ?podatników? w rozumieniu ustawy i wykonywane w ramach działalności gospodarczej.

Należy zauważyć, że zgodnie art. 15 ust. 6 ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Powyższy zapis jest odzwierciedleniem art. 13 obowiązującej od dnia 1 stycznia 2007 r. Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347 z 11.12.2006 s. 1, z późn. zm.), zgodnie z którym krajowe, regionalne i lokalne organy władzy oraz inne podmioty prawa publicznego nie są uważane za podatników w związku z działalnością, którą podejmują lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, nawet jeśli pobierają należności, opłaty, składki lub płatności w związku z takimi działaniami lub transakcjami.

Jednakże, w świetle unormowań prawa wspólnotowego w przypadku, gdy organy władzy publicznej bądź urzędy obsługujące te organy podejmują takie działania lub dokonują takich transakcji, są uważane za podatników w odniesieniu do tych działań, lub transakcji, gdyby wykluczenie ich z kategorii podatników prowadziło do znaczących zakłóceń konkurencji.

Z przywołanych wyżej przepisów wynika, że jednostki samorządu terytorialnego są podatnikami podatku od towarów i usług jedynie w zakresie wszelkich czynności, które mają charakter cywilnoprawny, tzn. są przez nie realizowane na podstawie umów cywilnoprawnych. Będą to zatem wszystkie realizowane przez te jednostki czynności w sferze ich aktywności cywilnoprawnej, np. czynności sprzedaży, zamiany (nieruchomości i ruchomości), wynajmu, dzierżawy, umów prawa cywilnego (nazwanych i nienazwanych). Bowiem tylko w tym zakresie ich czynności mają charakter działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stosownie do przepisu art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2016 r., poz. 446), gmina wykonuje zadania publiczne w imieniu własnym i na własną odpowiedzialność.

Natomiast zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. ustawy do zakresu działania gminy należą wszystkie sprawy publiczne o znaczeniu lokalnym, niezastrzeżone ustawami na rzecz innych podmiotów.

Do zadań własnych gminy należy zaspokajanie potrzeb wspólnoty. W szczególności zadania własne obejmują sprawy ładu przestrzennego, gospodarki nieruchomościami, ochrony środowiska i przyrody oraz gospodarki wodnej, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz (art. 7 ust. 1 pkt 1 i 3 ustawy o samorządzie gminnym).

Z okoliczności sprawy wynika, że Wnioskodawca jest czynnym podatnikiem podatku VAT. Jako jednostka samorządu terytorialnego realizuje zadanie pn. ?Modernizacja indywidualnych kotłowni przez osoby fizyczne na terenie Gminy?, polegające na wymianie indywidualnego źródła ciepła na źródło o wyższej sprawności i niższej emisyjności. Beneficjentem ostatecznym są osoby fizyczne ? mieszkańcy gminy.

Źródłem finansowania zadania jest dotacja z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska (75%) oraz wkład pieniężny mieszkańców ? 25%.

Kosztem kwalifikowalnym jest tylko zakup kotła, pozostałe koszty leżą po stronie mieszkańców. Umowy cywilnoprawne zostaną podpisane pomiędzy trzema stronami:

mieszkańcem, który wnosi swój wkład finansowy do zakupu pieca i dokonuje wpłaty na konto gminy
sprzedawcą, który dostarcza towar i wystawia fakturę na gminę,
gminę, która po otrzymaniu wpłat od mieszkańca, dostarczeniu towaru, zapłaci fakturę dla sprzedawcy.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii opodatkowania pobieranych przez Gminę opłat z tytułu dostawy kotłów C.O. na rzecz mieszkańców.

Jak wyżej wskazano, aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy dostawcą towarów lub usługodawcą a odbiorcą, a w zamian za wykonanie świadczenia powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczeniem i przekazanym za nie wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest dana czynność, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz dokonującego dostawy lub świadczącego usługę.

W odniesieniu do przedstawionego stanu sprawy trzeba wskazać, że opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega konkretna czynność (dostawa towaru lub usługa), a nie zapłata. Wyjątkiem polegającym na tym, że faktura dokumentuje zapłatę, jest faktura dokumentująca uiszczenie zaliczki na poczet przyszłej dostawy towarów czy świadczenia usług, natomiast w pozostałych przypadkach faktura zawsze dokumentuje czynność, a nie płatność, gdyż opodatkowaniu podlega właśnie czynność.

W niniejszej sprawie czynnością jakiej Gmina dokona na rzecz mieszkańców, biorących udział w projekcie, będzie dostawa kotłów C.O., na poczet wykonania której Gmina pobiera określoną wpłatę. Jak wskazał Wnioskodawca, mieszkaniec wpłaca określoną wartość w zamian za udział w projekcie, co dalej oznacza, że zostanie Mu dostarczony określony towar, tj. kocioł C.O.. W związku z tym, z analizowanej sytuacji wynika bezpośredni związek płatności z otrzymanym przez mieszkańca towarem. Mieszkaniec wpłaca na konto Gminy określoną kwotę a w zamian za to otrzymuje piec, w związku z tym po stronie mieszkańca możemy wskazać bezpośrednią korzyść w postaci otrzymanego towaru, który otrzymuje dzięki uczestnictwu w projekcie realizowanym przez Wnioskodawcę.

Należy przy tym zaznaczyć, że czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia usługi poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane ?po kosztach? ich świadczenia, bądź poniżej tych kosztów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie. W istocie okoliczność, czy transakcja została dokonana po cenie niższej, czy też wyższej od kosztu świadczenia, nie ma znaczenia dla zakwalifikowania transakcji jako ?transakcji odpłatnej? w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, bowiem to ostatnie pojęcie wymaga wyłącznie istnienia bezpośredniego związku między dostawą towarów lub świadczeniem usług, a świadczeniem wzajemnym (wynagrodzeniem) rzeczywiście otrzymanym przez podatnika.

Zatem, w przedstawionej sprawie dostawa na rzecz mieszkańców, do wykonania których zobowiązał się Wnioskodawca w ramach planowanej inwestycji w zamian za określoną zapłatę, stanowić będzie odpłatną dostawę towarów, która ? zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy ? jest czynnością podlegającą opodatkowaniu według stawek obowiązujących dla danej czynności.

Na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i ust. 3, art. 122 i art. 129 ust. 1. Stosownie jednak do treści art. 146a pkt 1 i 2 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110 wynosi 23%.

W przypadku gdy ani ustawa, ani przepisy wykonawcze nie przewidują dla danego towaru obniżonej stawki, bądź zwolnienia należy je opodatkować według 23% stawki podatku. Zatem, otrzymane wynagrodzenie od mieszkańców na poczet dostawy kotła C.O. podlega opodatkowaniu 23% stawką podatku od towarów i usług.

Zatem, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1 należało uznać za nieprawidłowe.

W odniesieniu do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego należy wskazać, że zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy, w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, z zastrzeżeniem art. 114, art. 119 ust. 4, art. 120 ust. 17 i 19 oraz art. 124.

W myśl art. 86 ust. 2 pkt 1 ustawy, kwotę podatku naliczonego stanowi suma kwot podatku wynikających z faktur otrzymanych przez podatnika z tytułu:

nabycia towarów i usług,
dokonania całości lub części zapłaty przed nabyciem towaru lub wykonaniem usługi.

Według art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

Z powyższych przepisów wynika, że prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przysługuje, gdy zostaną spełnione określone warunki, tzn. odliczenia tego dokonuje zarejestrowany, czynny podatnik podatku od towarów i usług oraz gdy towary i usługi, z których nabyciem podatek został naliczony, są wykorzystywane do czynności opodatkowanych. Warunkiem umożliwiającym podatnikowi skorzystanie z prawa do odliczenia podatku naliczonego jest związek zakupów z wykonywanymi czynnościami opodatkowanymi. Odliczyć zatem można podatek naliczony, który jest związany z transakcjami opodatkowanymi podatnika, tzn. których następstwem jest określenie podatku należnego. Przedstawiona wyżej zasada, wyklucza możliwość dokonania odliczenia podatku naliczonego związanego z towarami i usługami, które nie są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, czyli w przypadku ich wykorzystania do czynności zwolnionych od podatku oraz niepodlegających temu podatkowi.

W odniesieniu do kwestii prawa do odliczenia podatku naliczonego należy stwierdzić, że w przedmiotowej sprawie zostaną spełnione przesłanki, o których mowa w art. 86 ust. 1 ustawy, warunkujące prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, ponieważ - jak wynika z okoliczności sprawy ? wydatki poniesione z tytułu realizacji zadania wykorzystywane będą przez Wnioskodawcę do wykonywania czynności opodatkowanych podatkiem od towarów i usług oraz Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku VAT.

Reasumując, w analizowanej sprawie dochodzi do odpłatnej dostawy towarów w myśl art. 5 ust. 1 pkt 1, a wpłaty dokonywane przez mieszkańców biorących udział w projekcie należy opodatkować 23% stawką podatku VAT. Gmina będzie miała prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony wynikający z faktur dokumentujących nabycie towarów związanych z realizacją zadania.

W związku z tym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 zostało uznane za nieprawidłowe.

Zatem, analizując stanowisko Wnioskodawcy w niniejszej sprawie, należało je uznać w całości za nieprawidłowe.

Końcowo należy wskazać, że niniejsza interpretacja rozstrzyga wyłącznie kwestie będące przedmiotem zapytania, natomiast inne kwestie nie objęte pytaniem nie były przedmiotem merytorycznej oceny.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k?14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn.zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.