Czy wydatek poniesiony na ubezpieczenie członków zarządu Spółki - benificjentem ewentualnych odzszkodowań (...)

UZASADNIENIE

Spółka zwróciła się wnioskiem z dnia 15.03.2006 r. o udzielenie interpretacji w trybie art. 14a Ordynacji podatkowej.
Z opisanego stanu faktycznego wynika, że Spółka jako ubezpieczający dokonała ubezpieczenia grupowego i bezimiennego członków zarządu Spółki oraz prokurenta. Zgodnie z polisą ubezpieczeniową i załączonymi Ogólnymi Warunkami Ubezpieczenia Szkód Powstałych w Następstwie Roszczeń z Tytułu Odpowiedzialności Członków organów Spółki Kapitałowej zakres ubezpieczenia obejmuje wyrównanie ubezpieczonym szkód poniesionych na skutek roszczeń podniesionych wobec nich w wyniku zawinionego niewykonania lub nienależytego wykonania przez nich obowiązków wynikających z pełnionych funkcji członków zarządu/prokurenta w zakresie przewidzianym przez prawo i wewnętrzne regulacje Spółki, w tym zwrot kosztów obrony w postępowaniu cywilnym, karnym, administracyjnym, a także zwrot kosztów postępowania przygotowawczego. Ubezpieczenie obejmuje również przypadek szkód poniesionych przez Spółkę na skutek roszczeń podniesionych wobec ubezpieczonych w zakresie, w jakim Spółka udzieliła ubezpieczonym zwolnienia z odpowiedzialności (Zakres ubezpieczenia B). Stosownie do OWU, beneficjentem ewentualnych odszkodowań są ubezpieczeni, a w przypadku 'Zakresu ubezpieczenia B' - Spółka (odnosząc się do 'Zakresu ubezpieczenia B? faktycznym ubezpieczonym jest Spółka). W związku z powyższym Spółka zwróciła się z zapytaniem, czy poniesiony przez Spółkę wydatek na opłacenie składki ubezpieczeniowej z powyższego tytułu :
- może stanowić koszt uzyskania przychodu Spółki,
- kreuje jakikolwiek przychód podatkowy dla ubezpieczonych.
Zdaniem Spółki uprawnienie do zaliczenia składki do kosztów podatkowych rozstrzygać należy w oparciu o ogólne zasady zaliczalności kosztów do kosztów podatkowych, czyli w oparciu o art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W opinii Spółki są przesłanki przemawiające za istnieniem związku (pośredniego) pomiędzy powyższą składką, a przychodami Spółki. Natomiast z uwagi na to, że ubezpieczenie jest grupowe i bezimienne, ze zakres tego ubezpieczenia obejmuje również szkody ponoszone przez Spółkę, a także, że liczba ubezpieczonych może się zmieniać w trakcie okresu ubezpieczenia niemożliwe jest ewentualne określenie wartości nieodpłatnego świadczenia przypadającego na poszczególnych ubezpieczonych.

Postanowieniem Nr 1449/2BP/423/Int.75/06 z dnia 01.06.2006 r. Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście nie potwierdził stanowiska Spółki.

Swoje rozstrzygnięcie uzasadnił tym, że z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 w/w ustawy wynika a contrario, że składki płacone z tytułu zawartych innych umów ubezpieczenia nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów i to również w stosunku do podatników, którzy opłacają składki na rzecz osób nie będących pracownikami. Natomiast składki opłacane przez Spółkę na ubezpieczenie członka zarządu od odpowiedzialności cywilnej są nieodpłatnym świadczeniem i należy je zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W zażaleniu na w/w postanowienie Spółka podtrzymała swoje stanowisko zawarte we wniosku. W uzasadnieniu zażalenia Strona stwierdza, że wykładnia przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie pozwala w żaden sposób przyjąć, że zakres przedmiotowy tego przepisu obejmuje również składki opłacane na rzecz osób nie będących pracownikami, w tym osób zatrudnionych na podstawie powołania uchwałą wspólników lub kontraktu menadżerskiego. Zdaniem Spółki fakt zawarcia ubezpieczenia grupowego i bezimiennego, jak również fakt, że umowa ubezpieczenia przewiduje i akceptuje możliwość zmian w składzie i liczbie członków zarządu w trakcie okresu ubezpieczenia, powodują, ze niemożliwe jest określenie wartości nieodpłatnego świadczenia przypadającego na poszczególnych ubezpieczonych, w związku z czym nie można przypisać im jakiegokolwiek przychodu do opodatkowania z tego tytułu.

Po przeanalizowaniu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku Spółki, postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego oraz zażalenia Podatnika, Dyrektor Izby Skarbowej stwierdza jak niżej.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Aby wydatek został uznany za koszt uzyskania przychodów musi istnieć również związek przyczynowy pomiędzy tym wydatkiem a osiągniętym przychodem. W przypadku wydatków na ubezpieczenie osoby fizycznej będącej członkiem zarządu (prokurentem) trudno dostrzec taki związek. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie nie potwierdza stanowiska Strony, że ubezpieczenie członków zarządu i prokurenta przyczynia się do utrzymania źródła przychodu. Osoba fizyczna przyjmując funkcję członka zarządu za określone wynagrodzenie przyjmuje jednocześnie odpowiedzialność za pełnienie tej funkcji. A zatem zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej nie jest zasadne przejmowanie przez podmioty gospodarcze kosztu składki ubezpieczeniowej z tytułu ubezpieczenia członka zarządu.
Jednocześnie do kosztów uzyskania przychodów nie można zaliczać zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych - składek opłaconych przez pracodawcę z tytułu zawartych lub odnowionych umów ubezpieczenia na rzecz pracowników, z wyjątkiem umów dotyczących ryzyka grup 1, 3 i 5 działu I oraz grup 1 i 2 działu II wymienionych w załączniku do ustawy z dnia 22 maja 2003 r. o działalności ubezpieczeniowej (Dz. U. Nr 124, poz. 1151 ze zm.), jeżeli uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca i umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono wyklucza:
-wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
-możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
-wypłatę z tytułu dożywocia wieku oznaczonego w umowie.

Biorąc powyższe pod uwagę, kosztem uzyskania przychodów mogą być opłacone przez pracodawcę składki z tytułu zawartych lub odnowionych na rzecz pracowników umów ubezpieczenia:
1. na życie (grupa 1 dział II),
2. na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym (grupa 3 dział I),
3. wypadkowe i chorobowe, jeśli są uzupełnieniem innych ubezpieczeń działu I (grupa 5 dział I),
4. wypadku, w tym wypadku przy pracy i choroby zawodowej (grupa 1 dział II):
- świadczenia jednorazowe,
- świadczenia powtarzające się,
- połączone świadczenia, o których mowa w pkt 1 i 2,
- przewóz osób,
5. ubezpieczenie choroby (grupa 2 dział II):
- świadczenia jednorazowe,
- świadczenia powtarzające się,
- świadczenia kombinowane.
Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie podtrzymuje stanowisko Naczelnika Urzędu Skarbowego, iż z przepisu art. 16 ust. 1 pkt 59 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych a contrario wynika, że składki płacone z tytułu innych umów ubezpieczenia (ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej mieszczą się w innych grupach ryzyka to jest w dziele II grupa 10 - 13), nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów pracodawcy opłacającego składki na rzecz osób zarówno będących jego pracownikami, jak i nie będących pracownikami.
Dodatkowo stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 38a w/w ustawy spółka nie może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wydatków na rzecz osób wchodzących w skład rad nadzorczych, komisji rewizyjnych lub organów stanowiących osób prawnych, z wyjątkiem wynagrodzeń wypłacanych z tytułu płaconych funkcji.
Odnosząc się do kwestii rozpoznania przychodu do opodatkowania u ubezpieczonych Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stwierdza, że stosownie do brzmienia art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej Naczelnik Urzędu Skarbowego udziela pisemnej interpretacji co do zakresu stosowania przepisów prawa podatkowego na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe, kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W przedmiotowej sprawie warunek ten nie został spełniony, gdyż wniosek nie dotyczy indywidualnej sprawy Podatnika, lecz osób fizycznych (członków zarządu, prokurenta). W związku z powyższym z w/w zapytaniem wystąpić powinny osoby fizyczne, których zapytanie dotyczy.