Czy transakcja sprzedaży ekspektatywy ustanowienia odrębnej własności lokalu użytkowego podlega (...)

postanawia

odmówić zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.

UZASADNIENIE

Pismem nr L.dz 02/13/IX/2005 z dnia 13.09.2005r. Strona wystąpiła o udzielenie pisemnej interpretacji dotyczącej między innymi kwestii, czy transakcja sprzedaży ekspektatywy ustanowienia odrębnej własności lokalu użytkowego podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wysokości 22%.

Strona wskazała, że sprzedaż ekspektatywy nie jest odpłatną dostawą towarów i odpłatnym świadczeniem usług, a zatem jest poza ustawą o podatku od towarów i usług.

Ponadto Strona podkreśliła, iż zgodnie z art. 7 ust.1 oraz art. 8 ust.1 pkt 1 w/w ustawy o VAT przy sprzedaży ekspektatywy nie następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, ani też przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych. Zdaniem Strony przeniesienie takie nastąpi w wyniku ustanowienia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego lub ustanowienia spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu lub ustanowienia odrębnej własności lokalu, o czym jest mowa w art. 19 ust.13 pkt 10 ustawy o VAT.

Biorąc powyższe pod uwagę Strona stwierdziła, że uwzględniając fakt, iż ekspektatywa stanowi ochronę w okresie oczekiwania na ustanowienie prawa nie jest możliwe, aby jej sprzedaż rodziła skutki w podatku od towarów i usług, ponieważ stosując art. 19 ust.13 pkt 10 ustawy o VAT nabywca ekspektatywy dwukrotnie zapłaciłby VAT za nabyty skutecznie lokal, co jest niezgodne z ideą podatku od towarów i usług.

Postanowieniem z dnia 17.11.2005r., nr 1471/NUR2/443-477/05/ST Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uznał stanowisko Strony za nieprawidłowe.

Na powyższe postanowienie Strona złożyła zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

W zażaleniu Strona podnosi, że w/w postanowienie w żaden sposób nie odnosi się do Jej wniosku z dnia 13.09.2005r. oraz nie określa zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.

Strona stoi na stanowisku, iż skrót myślowy zamieniający słowa 'ekspektatywa ustanowienia odrębnej własności lokalu' na 'ekspektatywę odrębnej własności lokalu' oraz obligatoryjne opodatkowanie ekspektatywy podatkiem od towarów i usług, z samego faktu istnienia kłóci się z obowiązującym prawem i bezpodstawnie uznaje ekspektatywę za wartość niematerialną i prawną.

Jednocześnie Strona wskazała, że ustawodawca w ustawie o VAT nie zawarł definicji 'wartości niematerialnych i prawnych', natomiast taka definicja znajduje się w art. 16b ust.1 i następnych ustawy z dnia 16 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz.654 z późn. zm.). Z definicji tej wynika, iż ekspektatywa ustanowienia odrębnej własności nie mieści się w jej pojęciowym zakresie.

Ponadto Strona wskazuje, że w zaskarżonym postanowieniu Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uznał, iż jeżeli dokonane były zapłaty za lokal i były one fakturowane, to podpisanie aktu notarialnego pomiędzy nabywcą ekspektatywy a spółdzielnią nie rodzi ponownie powstania obowiązku podatkowego w VAT, co jest sprzeczne z ustawą o podatku od towarów i usług.

W zażaleniu Strona podkreśla, iż nie uzyskała odpowiedzi na postawione we wniosku z dnia 13.09.2005r. pytania, oraz że w w/w postanowieniu nie ustosunkowano się do prawidłowości i zakresu stosowania ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2005r., Nr 41, poz.399).

Jednocześnie Strona po zapoznaniu się z aktami sprawy złożyła wyjaśnienia na piśmie (z dnia 10.01.2006r.), do których załączyła kserokopię postanowienia Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie z dnia 01.12.2005r., nr 1471/DC/436/43/05/MK dotyczącego kwestii, czy od sprzedaży ekspektatywy, naliczenie przez notariusza podatku od czynności cywilnoprawnych w wysokości 2% jest prawidłowe.

W piśmie tym Strona dla identyfikacji i lepszego zrozumienia wykonywanej przez Nią działalności przedstawiła pokrótce przebieg zdarzeń gospodarczych wraz z ich opisem.

Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie po zapoznaniu się z całością zgromadzonego w sprawie materiału oraz po rozpatrzeniu zażalenia, uzupełnionego pismem z dnia 10.01.2006r. zważył, co następuje:

Na wstępie należy wskazać, że zgodnie z art. 5 ust.1 pkt 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie zaś do art. 7 ust.1 pkt 5 w/w ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust.1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, w tym również ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, ustanowienie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu oraz przekształcenie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego na spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, a także ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu oraz przeniesienie na rzecz członka spółdzielni własności lokalu lub własności domu jednorodzinnego.

W tym miejscu organ drugiej instancji zauważa, iż w myśl tego przepisu, ustanowienie na rzecz członka spółdzielni mieszkaniowej odrębnej własności lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu zostało zrównane (dla celów podatkowych) z prawem do rozporządzania tym lokalem jak właściciel. W związku z czym przeniesienie w/w prawa do lokalu w drodze sprzedaży należy traktować również jako dostawę towarów.

Ponadto zgodnie z art. 19 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz.1116 z późn. zm.), z chwilą zawarcia umowy o budowę lokalu, powstaje roszczenie o ustanowienie odrębnej własności lokalu, zwane dalej 'ekspektatywą odrębnej własności lokalu'. Ekspektatywa odrębnej własności lokalu jest zbywalna, wraz z wkładem budowlanym albo jego wniesioną częścią, przechodzi na spadkobierców i podlega egzekucji. Nabycie w/w ekspektatywy obejmuje również wniesiony wkład budowlany albo jego części i staje się skuteczne z chwilą przyjęcia w poczet członków nabywcy lub spadkobiercy, z tym że w razie kolejnego zbycia ekspektatywy przed przyjęciem poprzedniego nabywcy w poczet członków zbycie to staje się skuteczne z chwilą przyjęcia kolejnego nabywcy w poczet członków. Umowa zbycia ekspektatywy odrębnej własności lokalu winna być zawarta w formie aktu notarialnego.

Mając powyższe na uwadze organ odwoławczy podkreśla, że ekspektatywa odrębnej własności lokalu jest prawem podmiotowym tymczasowym, przygotowuje i zabezpiecza prawo przyszłe, które dopiero ostatecznie zaspakaja interesy podmiotu uprawionego. Ekspektatywa jest mniej lub bardziej zabezpieczonym prawnie oczekiwaniem na nabycie prawa podmiotowego, wierzytelności lub prawa rzeczowego, które polega na tym, że normalny stan faktyczny nabycia takiego prawa jest już częściowo urzeczywistniony.

Jak wynika z akt sprawy Strona w dniu 14.03.2002r. zawarła ze Y umowę o ustanowienie odrębnej własności lokalu użytkowego po jego wybudowaniu i dokonania podziału nieruchomości. Na podstawie w/w umowy Stronie przysługiwała ekspektatywa ustanowienia odrębnej własności lokalu użytkowego. Do dnia 28.07.2005r. powyższa Spółdzielnia nie ustanowiła odrębnej własności przedmiotowego lokalu użytkowego. W dniu 28.07.2005r. Strona sprzedała spółce Z, na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego przysługującą Jej ekspektatywę ustanowienia odrębnej własności lokalu użytkowego. Z § 4 powyższej umowy wynika, że wydanie w/w lokalu w posiadanie Kupującego nastąpi w terminie do dnia 1 sierpnia 2005r.

Biorąc powyższe pod uwagę, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie stoi na stanowisku, iż w zaistniałym stanie faktycznym przeniesienie prawa do przedmiotowego lokalu użytkowego w drodze sprzedaży ekspektatywy ustanowienia odrębnej własności tego lokalu należy traktować jako dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust.1 ustawy o VAT, która podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 5 ust.1 pkt 1 w/w ustawy.

Tym niemniej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zauważa, iż nawet przyjmując jak wskazuje Strona, że sprzedaż ekspektatywy nie jest dostawą towarów z uwagi na brak przeniesienia prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, mieć na uwadze należy, iż czynność ta i tak podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Zgodnie bowiem z art. 8 ust.1 ustawy o VAT-przez odpłatne świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów.

Ustosunkowując się do zarzutów podniesionych w zażaleniu, że:

- w/w postanowienie w żaden sposób nie odnosi się do wniosku Strony z dnia 13.09.2005r. oraz nie określa zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego;

- Strona nie uzyskała odpowiedzi na postawione w w/w wniosku pytania, oraz że w przedmiotowym postanowieniu nie ustosunkowano się do prawidłowości i zakresu stosowania ustawy z dnia 9 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2005r., Nr 41, poz.399)

organ drugiej instancji stwierdza, iż są one bezpodstawne. Zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie w postanowieniu z dnia 17.11.2005r., nr 1471/NUR2/443-477/05/ST, po rozpatrzeniu wniosku Strony z dnia 13.09.2005r. udzielił interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie Strony przedstawionej w w/w wniosku.

Natomiast kwestia podatku od czynności cywilnoprawnych została rozstrzygnięta przez w/w Naczelnika Urzędu Skarbowego w odrębnym postępowaniu, tj. w postanowieniu nr 1471/DC/436/43/05/MK z dnia 01.12.2005r.

Odnośnie zaś stwierdzenia Strony, iż w zaskarżonym postanowieniu Naczelnik Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie uznał, że jeżeli dokonane były zapłaty za lokal i były fakturowane to podpisanie aktu notarialnego pomiędzy nabywcą ekspektatywy a spółdzielnią nie rodzi ponownie powstania obowiązku podatkowego w VAT, co jest sprzeczne z ustawą o podatku od towarów i usług, organ odwoławczy stoi na stanowisku, iż kwestia ta nie ma wpływu na merytoryczne rozpatrzenie przedmiotowej sprawy.

Mając powyższe na uwadze, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie postanawia jak w sentencji decyzji.