Zapytanie dot. naliczenia podatku VAT przy czynności oddania nieruchomości w wieczyste użytkowanie.

Wnioskodawca na podstawie art. 10 ust. 1, art. 11, art. 12, art. 23 oraz art. 71 ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o gospodarce nieruchomościami (j.t. Dz. U. z 2004r. Nr 261, poz. 2603 ze zm.) gospodaruje nieruchomościami Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego. Na podstawie ww. ustawy powiat oddaje te nieruchomości w użytkowanie wieczyste oraz trwały zarząd; pobiera opłaty roczne, które użytkownik jest zobowiązany ponosić przez cały okres użytkowania w terminie do dnia 31 marca. Zgodnie z art. 71 ust. 4 tutejsze starostwo może ustalić inny termin zapłaty opłaty rocznej nie przekraczający danego roku kalendarzowego. Wnioskodawca zadaje pytanie: jak zakwalifikować czynność oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste, na gruncie ustawy o VAT, jako towar czy jako świadczenia usług i czy obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w przypadku oddania nieruchomości w użytkowanie wieczyste powstaje dopiero od momentu ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu po 1 maja 2004r., czy dotyczy także umów zawartych przed tą datą? Jeżeli oddanie nieruchomości gruntowej w wieczyste użytkowanie kwalifikowane byłoby jako odpłatne świadczenie usług to kiedy powstaje obowiązek podatkowy od należnej opłaty rocznej z tytułu użytkowania wieczystego w świetle ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług ? Wnioskodawca prezentuje następujące stanowisko w sprawie: W celu właściwego zakwalifikowania czynności oddania gruntu w użytkowanie wieczyste z punktu widzenia ustawy o podatku od towarów i usług należy wziąć pod uwagę, że użytkownik wieczysty (osoba fizyczna lub prawna) może w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego oraz przez umowę o oddanie gruntu Skarbu Państwa lub gruntu jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w użytkowanie wieczyste korzystać z gruntu z wyłączeniem innych osób a także może swoim prawem rozporządzać. Przepisy art. 233-237 Kodeksu cywilnego dające użytkownikowi gruntu uprawnienia niemalże jak właścicielowi oraz długi czas trwania użytkowania a także fakt, że definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy o VAT obejmuje grunty, pozwalają zdaniem wnioskodawcy zaliczyć oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste do dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 tej ustawy, a nie jako świadczenie usług. Takie stanowisko zawarte jest również w uchwale NSA z dnia 08.01.2007r. Sygn. akt I FPS 1/06 w sprawie opodatkowania podatkiem od towarów i usług opłat rocznych ponoszonych z tytułu użytkowania wieczystego.W świetle wspomnianej wyżej uchwały NSA - opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przez dniem 01. 05. 2004r., gdy taka czynność nie podlegała podatkowi od towarów i usług, po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. w sprawie podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) ani nie zawiera w sobie należnego podatku, ani też nie powinna być powiększona o taki podatek na podstawie przepisów tej ustawy.

Zdaniem wnioskodawcy oznacza to, że nie powstaje obowiązek podatkowy w podatku VAT w przypadku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego gruntu przed datą 1 maja 2004r.Art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług zawiera ogólną zasadę określającą moment powstania obowiązku podatkowego ? obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 14 ust. 6, art. 20 i art. 21 ust. 1.Zgodnie z art. 19 ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7 dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. W myśl art. 19 ust. 11 ustawy o VAT, jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Zatem zdaniem wnioskodawcy jeżeli użytkowanie wieczyste byłoby traktowane jako świadczenie usług, to z uwagi na bardzo długi czas trwania usługi i jej ciągły charakter nie sposób ustalić momentu jej wykonania, a zatem i momentu powstania obowiązku podatkowego zgodnie z art. 19 ust. 1 ustawy o VAT. W związku z tym, że wieczysty użytkownik, zgodnie z art. 71 ust. 4 wspomnianej ustawy o gospodarce nieruchomościami, wnosi roczne opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu (traktowane jako zaliczki), dla określenia momentu powstania obowiązku podatkowego będzie miał zastosowanie przepis art. 19 ust. 11 ustawy o podatku VAT, zgodnie z którym jeżeli przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi otrzymano część należności, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w tej części. Obowiązek podatkowy z tytułu oddania gruntu w użytkowanie wieczyste powstaje więc, zdaniem wnioskodawcy, w zależności od terminów wniesionych przez użytkownika wieczystego opłat rocznych. Obowiązek ten dotyczyłby każdej następnej należności otrzymanej od nabywcy (użytkownika wieczystego), niezależnie od tego czy jest to płatność dokonana w terminie (decydowałaby o tym obowiązku data dokonanej wpłaty).

Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Radomiu udziela następującej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego:

Definicja towaru, zawarta w art. 2 pkt 6 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), obejmuje również grunty.Zatem należy przyjąć, że oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste stanowi dostawę towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ww. ustawy, a nie świadczenie usług, do którego odnosi się art. 8 ust. 1 tejże ustawy. Zgodnie z art. 19 ust. 1 ww. ustawy, w przypadku dostawy towarów obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wydania towaru. Ustanowienie użytkowania wieczystego następuje w momencie dokonania wpisu do księgi wieczystej.W wyniku ustanowienia prawa użytkowania wieczystego dochodzi do ekonomicznego przeniesienia władztwa nad gruntem (towarem) na rzecz użytkownika wieczystego, w konsekwencji powoduje to, iż użytkownik wieczysty rozporządza gruntem jak właściciel. Odnosi się to do swobodnego korzystania z gruntu i czerpania z niego pożytków, jak również do możliwości przeniesienia takiego władztwa na inny podmiot, tak jak ma to miejsce w przypadku dokonywania sprzedaży gruntu przez właściciela. Istotne znaczenie dla sprawy ma fakt, że w momencie ustanowienia użytkowania wieczystego (tj. przed dniem 1 maja 2004r.) czynność ta nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na mocy ustawy z dnia 8 stycznia 1993r.

o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (Dz. U. Nr 11, poz. 50 ze zm.).Tym samym, zdaniem tut. Urzędu, opłaty dotyczące czynności niepodlegającej opodatkowaniu nie mogą być objęte podatkiem od towarów i usług po wejściu w życie nowej regulacji prawnej. Odnosząc się do stanu faktycznego przedstawionego w złożonym wniosku w przypadku gdy taka czynność nastąpiła przed dniem 1 maja 2004r. (tj. przed tym dniem dokonano wpisu prawa użytkowania wieczystego w księdze wieczystej na podstawie zawartej w formie aktu notarialnego umowy o ustanowieniu tego prawa) ? nie podlega ona obecnie podatkowi od towarów i usług.Fakt, że oprócz pierwszej opłaty użytkownik wieczysty ponosi opłaty roczne nie oznacza, że opłaty roczne stanowią każdorazowo dostawę towarów. W chwili, gdy dokonano tej czynności (tj. przed 1 maja 2004r.) nie była objęta obowiązkiem podatkowym. Dlatego też sposób dokonania za nią zapłaty (zbliżony do ratalnego poprzez wnoszenie opłat rocznych) nie będzie miał znaczenia z punktu widzenia nowego prawa, nawet jeżeli zapłata nie została zakończona w czasie obowiązywania ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym.Wobec powyższego należy stwierdzić, że opłata pierwsza i opłata roczna z tytułu użytkowania wieczystego gruntów, ustanowionego przed dniem 1 maja 2004r. nie podlega podatkowi od towarów i usług po wejściu w życie ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.). Opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają natomiast opłaty pierwsze i roczne od umów zawartych po 1 maja 2004r. tj. po wejściu w życie nowej ustawy. W związku z tym, że czynność oddania nieruchomości w wieczyste użytkowanie stanowi dostawę towarów tut. Urząd nie odnosi się do drugiej części zapytania, tj. kiedy powstałby obowiązek podatkowy gdyby powyższa czynność była świadczeniem usługi oraz do stanowiska podatnika w tej sprawie.

Mając powyższe na uwadze należało orzec jak w sentencji niniejszego postanowienia. Naczelnik tut. Urzędu informuje, że niniejsza interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie złożenia wniosku. Zgodnie z art. 14 b § 1 i 2 Ordynacji podatkowej interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej ? do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie służy zgodnie z art. 14 a § 4 Ordynacji podatkowej zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie za pośrednictwem Naczelnika Drugiego Urzędu Skarbowego w Radomiu w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia.