Jak należy postąpić w przypadku odszkodowania wypłacanego dla pracownika, który uległ wypadkowi (...)

Uzasadnienie

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w lipcu 2003r. płatnik rozwiązał z pracownikiem umowę o pracę z zachowaniem ustawowego 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia. W grudniu 2002r. pracownik uległ wypadkowi przy pracy.

W trakcie wypowiedzenia umowy o pracę pracownik złożył do sądu cywilnego przeciwko płatnikowi pozew o zadośćuczynienie pieniężne związane z pogorszeniem stanu zdrowia w związku z w/w wypadkiem oraz kosztami leczenia (na podstawie art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego). Rozpatrywanie sądowe tej sprawy trwa już ponad 2 lata, ale ostatnio pojawiła się możliwość zawarcia przed sądem ugody. Strony sporu są obecnie w trakcie określania wysokości odszkodowania.

W najbliższym czasie (jeżeli strony sporu dojdą do porozumienia) zostanie wypłacona stosowna kwota odszkodowania.

Odszkodowanie zostanie wypłacone na konto byłego pracownika w uzgodnionym w ugodzie terminie.

Biorąc pod uwagę charakter przewidywanego odszkodowania dochodzonego na podstawie przepisów Kodeksu cywilnego, które nie określają wprost wysokości i zasad ustalania świadczeń odszkodowawczych, pytający stoi na stanowisku, że przyznane w ugodzie sądowej odszkodowanie korzystać będzie ze zwolnienia przedmiotowego określonego w art.21 ust.1 pkt 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14 poz.176 z późn. zm.) i nie należy od niego pobierać zaliczki na podatek.

W przedstawionym stanie faktycznym zastosowanie mają następujące przepisy prawa podatkowego:

art. 21 ust. pkt 3 i 3b ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz 176 z późn. zm.)

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) wolne od podatku dochodowego są:

otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników, odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym, odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakresie konkurencji,odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1, odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód,

Natomiast art. 21 ust. 3b ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych zwalnia od podatku inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sadowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby szkody nie wyrządzono.

Przez określenie 'inne' należy rozumieć te odszkodowania, których wprost nie wymieniono w katalogu zwolnień podatkowych. Będą to przede wszystkim inne zwolnienia niż, te których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Na gruncie prawa cywilnego rozróżnia się szkodę majątkową i szkodę niemajątkową. Zasady naprawienia szkody regulują przepisy art.444 §1 i art.445 §1 kodeksu cywilnego.

Przepis art.444 §1 stanowi, że w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty.

W myśl art. 445 §1 w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, sąd może poszkodowanemu przyznać odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Jak wynika z powyższego szkoda majątkowa zachodzi wówczas, gdy pewne zdarzenie wywołuje reperkusje w majątku uprawnionego. Natomiast szkodą niemajątkową jest naruszenie dóbr i interesów chronionych przez prawo, które nie znajduje wyrazu w jego sytuacji majątkowej, lecz w sferze fizycznej i psychicznej. Naprawienie szkody następuje przez wypłatę odszkodowania. Zadośćuczynienie, o którym mowa w art. 445 §1 kodeksu cywilnego jest sposobem wyrównania szkody niemajątkowej tzw. krzywdy.

A zatem w świetle powyższego każde świadczenie zmierzające do naprawienia szkody, a takim jest m.in. zadośćuczynienie pieniężne za doznaną krzywdę jest odszkodowaniem.

Tak więc zadośćuczynienie analogicznie jak odszkodowanie jest szczególnym rodzajem świadczenia polegającego na naprawieniu szkody, czyli uszczerbku jakiego doznaje poszkodowany we wszelkiego rodzaju dobrach chronionych przez prawo.

Jednakże ze stanu faktycznego będącego przedmiotem zapytania nie wynika wprost , iż mamy do czynienia z zadośćuczynieniem otrzymanym na podstawie wyroku sądowego i , że podstawą przyznania tego świadczenia był art.445 § 1 kodeksu cywilnego, a jedynie z przypuszczeniem, iż może zostać zawarta ugoda sądowa, bowiem strony sporu są obecnie w trakcie określania wysokości odszkodowania.

Podsumowując Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego Warszawa - Śródmieście stoi na stanowisku, iż w przypadku zawarcia ugody sądowej wypłacone byłemu pracownikowi odszkodowanie będące zadośćuczynieniem podlegać będzie zwolnieniu na podstawie art.21 ust.1 pkt 3b cyt. ustawy.

Biorąc powyższe pod uwagę postanowiono jak w sentencji.