Strona pyta czy na Komorniku Sądowym ciąży obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu (...)

Do tutejszego Urzędu Skarbowego wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji w zakresie stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług dotyczący obowiązku podatkowego nałożonego na Komornika w podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży nieruchomości dłużnika w drodze licytacji przez Komornika Sądowego.

We wniosku Strona wyjaśnia, że nieruchomość, należąca do firmy B. Sp. z o.o., jest przeznaczona pod zabudowę mieszkalno ? usługową. Nieruchomość podzielona jest na działki, częściowo ogrodzona, uzbrojona w energię elektryczną. Na jednej z działek znajduje się budynek gospodarczy. Poszczególne działki powstały w wyniku podziału gruntów stanowiących jedną całość. Strona wyjaśnia, że ww. nieruchomość została nabyta przez dłużnika w 1991 roku, w związku z czym podatek naliczony od ww. zakupu nie został odliczony.

W związku z powyższym Strona pyta czy na Komorniku Sądowym ciąży obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu sprzedaży w drodze licytacji nieruchomości dłużnika?

Zdaniem Strony sprzedaż w drodze licytacji tej nieruchomości nie jest objęta podatkiem od towarów i usług.

Naczelnik Urzędu Skarbowego po przeanalizowaniu stanu faktycznego i prawnego stwierdza co następuje: Przedstawiony w pytaniu stan faktyczny nie precyzuje czy sprzedaż dotyczy jednej działki dłużnika czy też wszystkich działek, jednak postawione pytanie wskazuje, iż ciężar sprawy dotyczy ustalenia podmiotu, wobec którego powstanie lub nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług w sytuacji sprzedaży nieruchomości w drodze egzekucji sądowej.

Zgodnie z art. 18 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) organy egzekucyjne oraz komornicy sądowi wykonujący czynności egzekucyjne w rozumieniu przepisów Kodeksu postępowania cywilnego są płatnikami podatku od dostawy, dokonywanej w trybie egzekucji, towarów będących własnością dłużnika lub posiadanych przez niego z naruszeniem obowiązujących przepisów. Komornik sądowy dokonuje sprzedaży nieruchomości w imieniu dłużnika. Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług będzie miało miejsce wówczas, jeżeli spełnione zostaną przesłanki o charakterze przedmiotowym, tj.

wystąpi czynność podlegająca opodatkowaniu w oparciu o przepisy art. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 roku o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) i podmiotowym, tj. gdy czynność podlegająca opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług jest dokonywana przez osobę (lub jednostkę organizacyjną) będącą podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ww. ustawy, działającego w takim charakterze.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 oraz 7 ust. 1 o podatku od towarów i usług opodatkowaniu podatkiem VAT podlega między innymi odpłatna dostawa towarów na terytorium kraju, rozumiana jako przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. W świetle art. 2 pkt 6 przedmiotowej ustawy, towarami są rzeczy ruchome, jak również wszelkie postacie energii, budynki i budowle lub ich części, będące przedmiotem czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, które są wymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej, a także grunty. Zatem sprzedaż nieruchomości w imieniu dłużnika stanowić będzie czynność opodatkowaną podatkiem od towarów i usług tylko wtedy, gdyby stanowiła taką czynność dla tego podatnika. W takim tylko przypadku organy egzekucyjne mają obowiązek obliczyć, pobrać i wpłacić organowi podatkowemu należny podatek od towarów i usług. Podatnikiem w podatku od towarów i usług jest, w myśl art. 15 ust. 1 wyżej cytowanej ustawy, osoba prawna, jednostka organizacyjna nieposiadające osobowości prawnej oraz osoba fizyczna, wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat tej działalności. Stosownie do ustępu 2 tegoż artykułu, działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy.

W omawianym stanie faktycznym sprzedaż nieruchomości gruntowych będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów usług, gdyż dokonywana jest przez komornika sądowego, ale na rzecz podatnika podatku od towarów i usług.

Stosownie do art. 29 ust. 5 ustawy o podatku od towarów i usług w przypadku dostawy budynków lub budowli trwale z gruntem związanych albo części takich budynków lub budowli z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu. Z przepisu tego wynika zatem, że stawka podatku od towarów i usług przy sprzedaży gruntu, na którym posadowiony jest trwale z gruntem związany budynek lub budowla, uzależniona jest od charakteru tego obiektu oraz zasad jego opodatkowania. Wartość gruntu w takim przypadku stanowi składnik podstawy opodatkowania budynku, a sprzedaż tego gruntu nie ma charakteru samodzielczego, lecz związana jest z obiektem, który z tym gruntem jest trwale związany. W związku z powyższym zasadnicze znaczenie w przedmiotowej ma ustalenie stawki podatku od towarów i usług na dostawę obiektów wybudowanych na działce.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku dostawę towarów używanych, z zastrzeżeniem pkt 10, pod warunkiem, że w stosunku do tych towarów nie przysługiwało dokonującemu ich dostawy prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego; zwolnienie dotyczy również używanych budynków i budowli lub ich części, będących przedmiotem umowy najmu, dzierżawy lub innych o podobnym charakterze. Przez towary używane rozumie się budynki i budowle lub ich części ? jeżeli do końca roku, w którym zakończono budowę tych obiektów, minęło co najmniej pięć lat.

W przedmiotowym wniosku Strona nie wyjaśnia, w którym roku (czy w których latach) został wybudowany budynek gospodarczy, usytuowany na jednej z tych działek; stwierdza jedynie, że nieruchomość została nabyta przez dłużnika w 1991 roku (natomiast brak jest informacji na temat dat wybudowania budynku gospodarczego lub informacji czy nieruchomość została nabyta już budynkiem). W związku z tym Naczelnik tutejszego organu podatkowego informuje, że jeżeli nieruchomość została nabyta razem z budynkiem gospodarczym (budowa budynku była zakończona) zostaną spełnione przesłanki do uznania tej sprzedaży jako sprzedaż zwolniona z podatku od towarów i usług (tj. dłużnikowi nie przysługiwało prawo odo obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, a od momentu zakończenia budowy minęło 5 lat). Jeżeli nie zostanie spełniony chociażby jeden z opisanych wyżej warunków to sprzedaż działki z budynkiem gospodarczym będzie podlegała opodatkowaniu stawką podstawową podatku od towarów i usług, tj. 22%.

We wniosku mowa jest ponadto o sprzedaży działek bez budynków i budowli, tj. gruntu niezabudowanego. W tym przypadku Naczelnik tutejszego Urzędu zauważa, że na mocy art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku od towarów i usług zwalnia się od podatku dostawę terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane oraz przeznaczone pod zabudowę. W konsekwencji ze zwolnienia tego korzystają grunty o charakterze rolnym, leśnym oraz działki rekreacyjne. Dostawa wszelkich innych gruntów opodatkowana jest stawką 22%. Z wniosku Strony wynika, że teren nieruchomości stanowią działki gruntowe przeznaczone pod zabudowę mieszkalno - usługową. Należy zauważyć, że opodatkowaniu podlegają nieruchomości gruntowe, zabudowane i niezabudowane, przy czym w przypadku tych ostatnich (niezabudowanych) ? jedynie te, których przedmiotem są tereny budowlane lub przeznaczone pod zabudowę (o takim charakterze tych gruntów decydować powinien przede wszystkim plan zagospodarowania przestrzennego danego obszaru). Od przeznaczenie przedmiotowego gruntu uzależniona będzie bowiem stawka podatku od towarów i usług. Analizując powyższe należy dojść do wniosku, że komornik sądowy dokonuje sprzedaży w trybie egzekucyjnym w imieniu dłużnika. Podatnikiem podatku od towarów i usług jest dłużnik (o ile ciąży na nim obowiązek podatku w podatku od towarów i usług). W przypadki dostawy towarów przez organ egzekucyjny ? komornik sądowy jest obowiązany do obliczenia, pobrania i odprowadzenia należnego podatku na rachunek urzędu skarbowego, a podatnik, na rzecz którego dokonana była sprzedaż, do ujęcia kwot uzyskanych ze sprzedaży w ewidencji prowadzone dla potrzeb podatku od towarów i do usług i złożenia deklaracji dla potrzeb podatku od tworów i usług za dany okres rozliczeniowy na zasadach ogólnych. Za niedopełnienie tych czynności komornik ponosi odpowiedzialność podatkową na podstawie art. 30 § 1 ustawy - Ordynacja podatkowa.

Zdaniem tutejszego organu podatkowego komornik sądowy jest płatnikiem (a więc obowiązanym do obliczenia i pobrania podatku oraz wpłacenia go we właściwym terminie organowi podatkowemu), w związku z czym nie ciąży na nim obowiązek podatkowy w zakresie podatku od towarów i usług (ponieważ obowiązek podatkowy ciąży na podatniku). Natomiast sprzedaż nieruchomości gruntowych będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na zasadach omówionych powyżej.