Czy pożyczka przeznaczona na cele socjalne, oprocentowana poniżej stopy stosowanej na rynku, stanowi (...)

P O S T A N A W I A

- uznać stanowisko Strony za nieprawidłowe

U Z A S A D N I E N I E

Z przedstawionego przez Stronę we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka prowadzi obecnie prace nad uruchomieniem od 2006r. dla swoich pracowników programu niskooprocentowanych pożyczek na cele socjalne (w tym cele mieszkaniowe) wskazane w ustawie o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (zwanego dalej 'pracowniczym programem pożyczkowym'). Z założenia pracowniczy program pożyczkowy ma funkcjonować niezależnie od Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, z programu tego byłyby bowiem udzielane pożyczki na te cele socjalne, na które nie wystarcza środków z ZFŚS. Finansowanie pracowniczego programu pożyczkowego ma jednak odbywać się z bieżących środków Spółki - bez wydzielania tych środków w ramach odrębnego funduszu. Zasady przyznawania pożyczek pracownikom w ramach pracowniczego programu pożyczkowego będą określone w odrębnym regulaminie - uzgodnionym z zakładową organizacją związkową.

Ponadto wstępnie, zakłada się że będą to pożyczki krótkoterminowe (do 5 lat) i niskooprocentowane. Zakłada się dwa modele oprocentowania:

1. oprocentowanie na poziomie uzyskiwanego przez firmę średniego oprocentowania z lokat pieniężnych (ok. 4,5%),
2. oprocentowanie na poziomie oprocentowania pożyczek udzielanych dotychczas z ZFŚS - tj. na poziomie 1%.

W razie rozwiązania stosunku pracy z przyczyn leżących po stronie pracownika przed upływem okresu spłaty pożyczki, pracownik zobowiązany będzie do niezwłocznego zwrotu pozostałej do spłaty pożyczki (w obu modelach). W drugim modelu oprocentowania pracownik byłby dodatkowo zobowiązany do dopłaty kwoty oprocentowania do poziomu 4,5%.

Spółka twierdzi, iż zgodnie z opisanym powyżej stanem faktycznym, niskooprocentowana pożyczka będzie udzielana wyłącznie pracownikom, przy czym świadczenie to nie stanowi usługi wchodzącej w zakres działalności gospodarczej pracodawcy (lecz jest formą działalności socjalnej) i nie jest świadczone na rzecz innych odbiorców niż pracownicy. Dlatego w ocenie Spółki w stosunku do przedmiotowych pożyczek udzielanych pracownikom, nie ma podstaw do ustalenia wartości częściowo odpłatnych świadczeń (kwoty oprocentowania) ani wobec cen stosowanych wobec innych odbiorców (Spółka nie prowadzi działalności polegającej na udzielaniu pożyczek), ani według stosowanych cen rynkowych (nie można określić cen rynkowych skoro Spółka nie udziela pożyczek, innym niż pracownicy, podmiotom).

Zdaniem Spółki w omawianym przypadku nie można mówić o powstaniu po stronie pracowników świadczeń częściowo odpłatnych, o których mowa w art. 12 ust. 3 w związku z art. 11 ust. 2 - 2b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Tym samym Spółka twierdzi, że niskooprocentowane pożyczki udzielone pracownikom na cele mieszkaniowe (socjalne) nie będą stanowić dla pracowników przychodu (obliczonego jako różnica w stosunku do odsetek naliczonych przez banki) podlegającego opodatkowaniu.

W ocenie Naczelnika tutejszego Urzędu Skarbowego w przedstawionym stanie faktycznym stanowisko Spółki jest nieprawidłowe.

W myśl art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych /Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm./, za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Art. 12 ust. 3 w/w ustawy stanowi, iż wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych ustala się według zasad określonych w art. 11 ust. 2 - 2b ustawy.

Zgodnie z art. 11 ust. 2b w/w ustawy jeżeli świadczenia są częściowo odpłatne, przychodem podatnika jest różnica pomiędzy wartością tych świadczeń, ustaloną według zasad określonych w ust. 2 lub 2a , a odpłatnością ponoszoną przez podatnika. Jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione - wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się wg cen zakupu (art. 11 ust. 2a pkt 2 w/w ustawy).

Pożyczki mieszkaniowe mogą być udzielone z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Zasady tworzenia tego funduszu i gospodarowania jego środkami określone są w ustawie z dnia 4 marca 1994r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych /Dz. U. z 1996r. Nr 70, poz. 335 ze zmianami/. Natomiast zasady przeznaczania środków funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej oraz zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z tego funduszu ustala pracodawca w regulaminie uzgodnionym z zakładowymi organizacjami związkowymi. Przy czym, jeżeli pracownicy danego pracodawcy nie są zrzeszeni w związku zawodowym, regulamin uzgadnia pracodawca z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów. Zgodnie z art. 2 pkt 1 w/w ustawy, przez działalność socjalną rozumie się m. in. udzielanie pomocy materialnej (rzeczowej lub finansowej), a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową. Warunki te generalnie wynikają z regulaminu korzystania z funduszu przez uprawnione osoby, który zawiera postanowienia o preferencyjnym oprocentowaniu pożyczek udzielanych na cele mieszkaniowe. W tym przypadku umowy pożyczki zawierane są na podstawie postanowienia regulaminu.

Jednak w przedmiotowej sprawie pożyczki udzielone będą pracownikom przez pracodawcę nie ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych lecz ze środków obrotowych. Analogia z wymienionymi wyżej przepisami ustawy o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych polega wyłącznie na udzielaniu pożyczek na cele socjalne ( w tym mieszkaniowe), oraz na unormowaniu zasad przyznawania pożyczek pracownikom w odrębnym regulaminie uzgodnionym z zakładową organizacją związkową.

Jak wynika z pisma Spółki będą to pożyczki na cele socjalne udzielone wyłącznie pracownikom, oprocentowane poniżej stopy oprocentowania stosowanej na rynku. Spółka nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek, jednak jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego w zapytaniu, Spółka uzyskuje oprocentowanie z tyt. lokat środków pieniężnych w wyspecjalizowanych jednostkach na poziomie rynkowym ok. 4,5%.

W omawianym przypadku jest zatem możliwe obliczenie różnicy pomiędzy dostępnym Spółce oprocentowaniem lokat a zastosowaną przez Spółkę stawką oprocentowania z udzielanych przez siebie pożyczek. Różnica ta jako świadczenie częściowo odpłatne stanowi przychód ze stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 i art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem udzielanie w/w pożyczek mieszkaniowych ze środków obrotowych wywołuje skutki w podatku dochodowym od osób fizycznych zatrudnionych pracowników.
Mając powyższe na uwadze postanowiono jak na wstępie.
Niniejsze postanowienie dotyczy wyłącznie stanu faktycznego przedstawionego we wniosku oraz obowiązującego w tym stanie faktycznym stanu prawnego.