Czy umorzenie udziałów bez wynagrodzenia skutkuje powstaniem przychodu po stronie Spółki dokonującej (...)

U Z A S A D N I E N I E

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż udziałowcami Spółki, która powstała w 2003 roku wskutek podziału poprzez przeniesienie części majątku spółki dzielonej na spółkę nowo związaną (podział przez wydzielenie, na podstawie art. 529 § 1 pkt 4 Kodeksu spółek handlowych ) są dwie osoby fizyczne (A i B). Udziałowcami spółki dzielonej byli również ci sami wspólnicy A i B, którzy objęli w tej spółce udziały w zamian za wkłady pieniężne.

Z punktu widzenia przepisów kodeksu spółek handlowych podział spółek przez wydzielenie polega na tym, iż:

a) pokrycie kapitału zakładowego nowopowstałej spółki następuje przez przeniesienie części majątku spółki dzielonej, a nie wspólników na spółkę nowopowstałą (art.529 § 1 pkt 4),

b) dotychczasowi wspólnicy obejmują udziały w spółce nowopowstałej w odpowiednim stosunku do posiadanych udziałów w spółce dzielonej i stają się jej wspólnikami z dniem wydzielenia, (art. 529 §2, art. 531§5).

W wyniku podziału ze spółki dzielonej została wydzielona zorganizowana część przedsiębiorstwa (pismo Urzędu Skarbowego Warszawa - Wola z dnia 2 stycznia 2003r, wydane w odpowiedzi na zapytanie złożone w trybie art. 14 § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa, Dz. U. nr 137, poz. 926) o wartości 1000 j.p (jednostek pieniężnych) i została ona przeniesiona na XXX Sp. z o.o. W zamian za tę zorganizowaną część przedsiębiorstwa A i B objęli udziały w nowo związanej Spółce XXX Sp z o. o o łącznej wartości nominalnej 1000 j.p ? każdy z nich objął udziały o łącznej wartości nominalnej 500 j.p. (po 50%).

Obecnie XXX Sp z o.o zamierza umorzyć część udziałów należących do A i B w drodze umorzenia dobrowolnego (sprzedaż udziałów Spółce w celu ich umorzenia), przy czym część udziałów ma zostać umorzona za wynagrodzeniem, a część bez wynagrodzenia. Wartość udziałów umorzonych bez wynagrodzenia zostanie przekazana (przeksięgowana) na kapitał zapasowy (rezerwowy) Spółki.

W związku z przedstawionym powyżej stanem faktycznym w zakresie podatku dochodowego od od osób prawnych Spółka zwróciła się z pytaniem: Czy umorzenie udziałów bez wynagrodzenia skutkuje powstaniem przychodu po stronie Spółki dokonującej umorzenia?

Zdaniem Wnioskodawcy umorzenie udziałów za zgodą wspólników bez wynagrodzenia, na podstawie art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych, i wiążące się z tym przeksięgowanie ich wartości z kapitału zakładowego na zapasowy (rezerwowy), nie powoduje powstania przychodu po stronie Spółki.

Po pierwsze, umorzenie udziałów bez wynagrodzenia nie zostało w sposób wyraźny wskazane w art. 12 ust 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jako zdarzenie skutkujące powstaniem przychodu po stronie dokonującej umorzenia udziałów. Jednocześnie zaś nie jest możliwe zakwalifikowanie wartości umorzonych udziałów do któregokolwiek ze źródeł przychodów wymienionych w tym przepisie. Zdaniem Podatnika w omawianej sytuacji nie występuje przychód z tytułu umorzonych zobowiązań w rozumieniu art. 12 ust 1 pkt 4d; w przypadku umorzenia udziałów bez wynagrodzenia wprost dopuszczonego przez przepisy prawa (art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych) jako forma alternatywna, równorzędna w stosunku do umorzenia za wynagrodzeniem, w żadnym razie nie dochodzi do umorzenia zobowiązania Spółki do zapłaty wynagrodzenia za umarzane udziały- zobowiązanie do zapłaty wynagrodzenia w ogóle nie powstaje.

Brak jest również podstaw do przyjęcia, że w takiej sytuacji Spółka uzyskuje od wspólników, których udziały są umarzane bez wynagrodzenia, przychód z tytułu otrzymanych nieodpłatnych świadczeń w rozumieniu art. 12 ust 1 pkt 2 w zw. z ust 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W wyniku umorzenia udziałów bez wynagrodzenia Spółka nie otrzymuje żadnego świadczenia od wspólnika, a jej stan majątkowy nie ulega zmianie (przeniesienie określonych wartości z kapitału zakładowego na zapasowy (rezerwowy) nie wpływa na stan majątkowy Spółki). Uzyskane w ten sposób udziały własne nie powiększają majątku Spółki, w związku z ich nabyciem nie odnosi ona żadnej korzyści majątkowej, jako że nie nabywa udziału w celu wykonywania z niego praw, lecz wyłącznie w celu jego umorzenia.

W opinii Wnioskodawcy brak jest podstaw do uznania, że w związku z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia powstaje po stronie Spółki przychód podatkowy. Na potwierdzenie swojego stanowiska Podatnik powołał miedzy innymi interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w dniu 23 lutego 2006r. przez Naczelnika Pierwszego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego nr 1471/DPD1/423-128/05/KK.

Po zapoznaniu się z wnioskiem, uznając stanowisko Spółki za prawidłowe, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie wyjaśnia co następuje:

Zasady umarzania udziałów zawarte są w art. 199 § 1 ? 7 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Umorzenie udziałów polega na ich prawnym unicestwieniu, tzn. wygaśnięciu wszelkich praw, zarówno o charakterze majątkowym, jak i korporacyjnym wynikających z udziałów. Zgodnie ze wskazanymi powyżej regulacjami udział może być umorzony jedynie po uzyskaniu wpisu spółki do rejestru handlowego i tylko w przypadku, gdy umowa spółki tak stanowi.

Umorzenie może być przeprowadzone:

- za zgodą wspólnika w drodze nabycia udziału przez spółkę ? jest to tzw. umorzenie dobrowolne,

- bez zgody wspólnika ? tzw. umorzenie przymusowe,

- w razie ziszczenia się określonego zdarzenia ? tzw. umorzenie warunkowe.

Jeżeli zgromadzenie wspólników podejmuje uchwałę w sprawie umorzenia, to powinno w niej określić jego warunki, a w szczególności podstawę prawną umorzenia oraz wysokość wynagrodzenia przysługującego wspólnikowi za umorzony udział.

Bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez wspólników udziałów.

Za zgodą wspólników spółki z ograniczoną odpowiedzialnością umorzenie udziału może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim wypadku następuje nieodpłatne nabycie udziałów przez Spółkę (art. 199 § 3 Kodeksu spółek handlowych).

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Spółka ma zamiar obniżyć kapitał zakładowy poprzez umorzenie części udziałów bez uiszczenia wynagrodzenia na rzecz wspólników, a następnie tak uzyskane środki przeznaczyć na kapitał zakładowy.

Stosownie do treści art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. - o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Z 2000r., Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, a także różnice kursowe. W rzeczonej sprawie nie można mówić o otrzymaniu pieniędzy, ani wartości pieniężnych, ponieważ przedstawiony w stanie faktycznym zabieg polega tak naprawdę jedynie na przeksięgowaniu określonej kwoty w obrębie kapitału własnego Spółki. Nie można również przyjąć, że chodzi tutaj o uzyskanie nieodpłatnego świadczenia, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 wspomnianej ustawy, ani o umorzeniu zobowiązania (art. 12 ust. 1 pkt 3 ustawy), ponieważ umorzenie udziałów nie jest równoznaczne z umorzeniem zobowiązania z tego względu, iż nabycie przez nią udziałów nie rodzi po stronie Spółki żadnego zobowiązania, tj. wypłaty wynagrodzenia.

Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, że stanowisko Spółki iż w związku z umorzeniem udziałów bez wynagrodzenia, nie powstanie po jej stronie przychód podatkowy jest prawidłowe.

W związku z powyższym Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie postanawia jak na wstępie.

W zakresie interpretacji przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych odpowiedź zostanie udzielona odrębnym postanowieniem.

Przedmiotowa interpretacja dotyczy wyłącznie stanu faktycznego przedstawionego przez Spółkę w złożonym wniosku oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia. Zgodnie z art. 14b § 1-2 ustawy Ordynacja podatkowa niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla podatnika, płatnika lub inkasenta, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej ? do czasu jej zmiany lub uchylenia. Na niniejsze postanowienie służy Stronie prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie za pośrednictwem tutejszego organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia (art. 236 § 2 i art. 239 w związku z art. 14a § 4 ustawy Ordynacja podatkowa).

Referencje

1471/DPD1/423-128/05/KK, postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego