1.Czy stanow koszt uzyskania przychodów kwota zapłacona przez Spółkę tytułem kary umownej wynikającej (...)

1.Czy stanow koszt uzyskania przychodów kwota zapłacona przez Spółkę tytułem kary umownej wynikającej z niewykonania przez Spółkę na rzecz X ? umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, spowodowanego niewykonaniem przez Podwykonawcę umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych?
2. Czy stanowi przychód uzyskane przez Spółkę od Podwykonawcy odszkodowanie do wysokości równej kwocie zapłaconej przez Spółkę kary umownej, niezaliczonej przez Spółkę w ciężar kosztów uzyskania przychodów?

Na podstawie art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 16 listopada 2006 r o zmianie ustawy ? Ordynacja podatkowa oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006 r., Nr 217, poz. 1590) w związku z art. 14 a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 18 czerwca 2007 r. (z datą wpływu do tutejszego Urzędu w dniu 19 czerwca 2007 r.), w sprawie udzielenia pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie podatnika w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie

postanawia

Porady prawne

uznać stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

U Z A S A D N I E N I E

Z opisanego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka zamierzała świadczyć usługi telekomunikacyjne na rzecz i zawarła w tym celu umowę Spółka ? podmiot X. Świadczenie przez Spółkę ww. usług telekomunikacyjnych było bezpośrednio uwarunkowane (uzależnione) od wykonania umowy Spółka ? Podwykonawca, tj. od przystąpienia przez Podwykonawcę do świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz Spółki. Z przyczyn leżących po stronie Podwykonawcy, nie wykonał on usługi, będącej przedmiotem Umowy Spółki ? Podwykonawca.

Z powodu nie wykonania ww. usługi przez Podwykonawcę, Spółka nie wykonała umowy Spółka ? podmiot X, co spowodowało obowiązek uiszczenia kary umownej. Wierzytelność z tytułu kary umownej wobec Spółki została przeniesiona przez X na rzecz nabywcy wierzytelności ? osobę trzecią o czym spółka została poinformowana. W dniu 4 stycznia 2006 r., Spółka zapłaciła tej osobie trzeciej (nabywcy wierzytelności) pewną kwotę stanowiącą karę umowną za niewykonanie umowy Spółka ? podmiot X.

Spółka wystąpiła przeciwko Podwykonawcy w dniu 25 października 2005 r. z pozwem (?Pozew Spółki przeciwko Podwykonawcy?) o zapłatę określonej kwoty tytułem odszkodowania za niewykonanie przez Podwykonawcę umowy Spółka ? Podwykonawca, uzasadnieniem roszczenia objętego pozwem było:

(i) nie wykonanie przez Spółkę obowiązków na podstawie Umowy Spółka ? podmiot X, oraz

(ii) poniesione szkody z nie wykonania Umowy Spółki -Podwykonawca.

Spółka kwoty zapłaconej kary umownej nie zaliczyła do kosztów uzyskania przychodów w podatku dochodowym od osób prawnych i konsekwentnie otrzymanej od Podwykonawcy kwoty odszkodowania, w części do wysokości kary umownej, nie uznała za przychód w podatku dochodowym od osób prawnych. Natomiast część odszkodowania, otrzymanego od Podwykonawcy, która przekracza wysokość zapłaconej Kary umownej, została zaliczona przez Spółkę do przychodu wpływającego na wysokość podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych wg stawki 19%.

W świetle powyższego stanu faktycznego, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych Spółka wnosi o potwierdzenie, iż:

1. Nie stanowi kosztów uzyskania przychodów dla Spółki kwota zapłacona przez Spółkę tytułem kary umownej wynikającej z niewykonania przez Spółkę na rzecz X ? umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych, spowodowanego niewykonaniem przez Podwykonawcę umowy o świadczenie usług telekomunikacyjnych.

2. Nie stanowi dla Spółki przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych ? uzyskane przez Spółkę od Podwykonawcy odszkodowanie do wysokości równej kwocie zapłaconej przez Spółkę kary umownej, niezaliczonej przez Spółkę w ciężar kosztów uzyskania przychodów.

Ad 1. W opinii Wnioskodawcy, analiza art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) o podatku dochodowym od osób prawnych prowadzi do wniosku że kary umowne inne niż wymienione w art. 16 ust. 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowią koszt uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o ile taka kara została poniesiona w celu osiągnięcia przychodu. Jednak, jak wskazuje Podatnik, Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 13 grudnia 1996 r. sygn. akt SA/Łd 2683/95 opowiedział się za bezwzględnym zakazem zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kar umownych. Za takim, rozwiązaniem przemawia również fakt, że niektórzy przedstawiciele orzecznictwa i doktryny w ogóle wykluczają możliwość zaliczenia kar umownych w poczet kosztów uzyskania przychodu.

Analizując treść art. 12 ust. 4 pkt. 6a updop Spółka wykazuje, iż norma prawna zawarta w tym przepisie będzie miała zastosowanie wówczas, gdy zachowany zostanie określony ciąg zdarzeń ? nastąpi poniesienie wydatku niezliczonego do kosztów uzyskania przychodów, a następnie dojdzie do uzyskania zwrotu tego wydatku. Jednocześnie gramatyczna wykładnia tego przepisu uzasadnia stanowisko, że nie jest koniecznym zachowanie tożsamości pomiędzy (i)osobą na rzecz której poniesiono wydatki nie zaliczony do kosztów uzyskania przychodu, a (ii) osobą która dokonała jego zwrotu.

Zdaniem Spółki, odnosząc treść wskazanych przepisów należy stwierdzić, że w świetle art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze updop w sytuacji, gdy Spółka nie wykonała (nawet w części) umowy Spółka ? X, a więc nie uzyskała z tego tytułu żadnego przychodu, prawidłowym jest nie zaliczenie przez Spółkę do jej kosztów uzyskania przychodów kary umownej zapłaconej przez Spółkę ? i to niezależnie od treści art. 16 ust. 1 pkt. 22 updop.

Spółka uznaje, iż nie istnieje związek prawny pomiędzy poniesieniem kosztów w postaci zapłaty kary umownej przez Spółkę (z literalnego brzmienia art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze updop ? najpierw ten koszt trzeba ponieść, a potem dopiero uzyskać przychód), a uzyskaniem przez Spółkę przychodu w postaci otrzymania odszkodowania od Podwykonawców. Są to bowiem odrębne stosunki prawne ? kara umowna została zapłacona przez Spółkę dlatego, że Spółka nie wykonała własnego zobowiązania, a nie dlatego, by Spółka mogła uzyskać przychód w postaci odszkodowania od Podwykonawcy. Kara umowna powinna być bowiem zapłacona X przez Spółkę również wtedy, gdyby podwykonawca nie zapłacił Spółce odszkodowania.

Zdaniem Spółki, prawidłowe jest stanowisko, że skoro w ogóle nie uzyskała przychodu w związku z realizacją Umowy Spółka - X, zatem kary umownej nie należy zaliczać do kosztów uzyskania przychodów - na podstawie art. 15 ust. 1 zdanie pierwsze updop.

Ad 2. Zdaniem Spółki, zwrot poniesionych wydatków (od kwoty równej kwocie kary umownej zapłaconej przez Spółkę), nie zaliczonego przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodu, uzyskany następnie przez Spółkę w postaci odszkodowania (tj.

wyrównania uprzednio poniesionej szkody, w tym wypadku zapłaconej kary umownej) od Podwykonawcy, nie zalicza się do przychodów podatkowych na podstawie art. 12 ust 4 pkt. 6a updop. Zdaniem Spółki, w świetle ugody zawartej pomiędzy Spółką a Podwykonawcą, związek pomiędzy wydaniem (w postaci kary umownej zapłaconej przez Spółkę) a kwotą zwróconą (w postaci części odszkodowania otrzymanego przez Spółkę od Podwykonawcy) nie budzi żadnych wątpliwości.

Odnosząc się do opisanego stanu faktycznego Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie, uznając stanowisko Spółki za nieprawidłowe, informuje co następuje:

Ad 1. Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r, o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz, U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) ? dalej updop ? kosztami uzyskania przychodów w brzmieniu do 31 grudnia 2006 r. są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop. Natomiast od 1 stycznia 2007 r. definicja kosztów została poszerzona o koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Interpretacja pojęcia 'koszty uzyskania przychodów' zawartego ww. art. 15 ust. 1 updop, prowadzi do wniosku, że podatnik ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków, pod warunkiem że:

- są to koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów,

- są to koszty poniesione w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,

- nie są wydatkami wymienionymi w art. 16 ust. 1 updop.

Kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów. Koszty ponoszone przez podatnika należy oceniać pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego Spółka zawarła umowę o świadczenie usług telekomunikacyjnych na rzecz X. Świadczenie ww. usług telekomunikacyjnych przez Spółkę było bezpośrednio uwarunkowane od wykonania umowy zawartej przez Spółka z Podwykonawcą, tzn. od przystąpienia przez Podwykonawcę do świadczenia usług telekomunikacyjnych na rzecz Spółki. Z przyczyn leżących po stronie Podwykonawcy, nie wykonał on usługi, będącej przedmiotem umowy. Z powodu niewykonania ww. usługi przez Podwykonawcę, Spółka nie wykonała umowy zawartej z firmą X, co spowodowało obowiązek uiszczenia karty umownej.

Kara umowna jest instytucją prawa cywilnego. Zgodnie z przepisem art. 483 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. (Dz. U. z 1964 r., Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) ? Kodeks Cywilny (dalej k.c.) kara umowna jest określoną sumą pieniężną, jaką strona umowy zobowiązana jest zapłacić w przypadku powstania szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania.

W razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania kara umowna należy się wierzycielowi w zastrzeżonej na ten wypadek wysokości bez względu na wysokość poniesionej szkody. Kara umowna należna jest na mocy zastrzeżenia umownego. Możliwość jej żądania nie jest uzależniona od rzeczywistego zaistnienia szkody w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem zobowiązania. Dla powstania obowiązku zapłacenia kary umownej wystarczy zaistnienie określonych w umowie przesłanek (np. odstąpienie od umowy).

Według art. 16 ust. 1 pkt 22 updop, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się kar umownych oraz odszkodowań z tytułu:

1. wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług,

2. zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad,

3. zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Tylko kary umowne wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 22 updop, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów. Natomiast kary umowne z innych tytułów są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, pod warunkiem, że są one związane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą i uzyskiwanymi z tego tytułu przychodami, a obowiązek ich zapłaty wynika z zawartej umowy.

Jak wynika z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego obowiązek zapłaty kary umownej wynikał z zawartej umowy z firmą X.

W wyroku z 13 grudnia 1996 r., sygn. akt SA/Łd 2683/95, na który powołuje się w złożonym wniosku Podatnik stwierdzono, że kara umowna poniesiona z tytułu zerwania umowy, dyktowanego dążeniem do zapobieżenia stratom finansowym, grożącym w razie wykonania zobowiązania, nie może być uznana za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy wskazać, że w sytuacji gdyby racjonalny ustawodawca chciał, aby wszystkie kary umowne i odszkodowania nie stanowiły kosztów uzyskania przychodu, zawarłby to wprost, bez wyszczególniania jedynie niektórych z nich.

W związku z art. 16 ust. 1 pkt 22 updop kara umowna z tytułu niewykonania zobowiązania zapłacona przez Podatnika powinna być zaliczona w ciężar kosztów uzyskania przychodów. Dyspozycja przepisu art. 16 ust. 1 pkt 22 updop nie wyklucza zaliczenia kary umownej z tytułu niewykonania zobowiązania do kosztów uzyskania przychodów. Instytucja kary umownej z tytułu niewykonania zobowiązania, zastrzeżonej w momencie zawierania umowy jest logicznym i racjonalnym narzędziem ekonomiczno ? prawnym zabezpieczającym strony umowy. Warunkiem zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów nie jest późniejsze osiągnięcie przychodu. Natomiast w momencie zawierania umowy i ponoszenia kosztu powinien być spełniony warunek, iż poniesienie kosztu jest logicznie związane z przychodem lub logicznie zabezpiecza źródło przychodu.

Należy podkreślić, iż podmiot, który nie płaci kar umownych z tytułu niewykonania zobowiązania byłby w istocie niewiarygodny dla kontrahentów, a więc w konsekwencji utraciłby źródła przychodów.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy dotyczące nie zaliczania przedmiotowego wydatku, w postaci zapłaty kary umownej, w ciężar kosztów uzyskania przychodu należy uznać za nieprawidłowe.

Ad 2. Przychodem są wszelkie przysporzenia majątkowe o charakterze trwałym, bezzwrotnym i definitywnym, których rzeczywiste otrzymanie powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego.

Przepis art. 12 ust. 1 pkt 1 updop wskazuje, iż przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Z kolei przychodem z działalności gospodarczej ? zgodnie z art. 12 ust. 3 updop ? są także kwoty należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane.

Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a updop do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Otrzymania odszkodowania od Podwykonawcy ani w sensie prawnym, ani ekonomicznym nie można rozumieć jako zwrot wydatków poniesionych na uiszczenie kary umownej dla zleceniodawcy. Czym innym jest bowiem kara umowna, czym innym odszkodowanie. Instytucje te spełniają inne funkcje, kara umowna ? pewność obrotu, odszkodowanie ? pokrycie wyrządzonych strat.

Należy podkreślić, iż odszkodowanie otrzymane na podstawie zawartej między stronami ugody, stanowi przychód w dacie jego otrzymania zgodnie z dyspozycją art. 12 ust. 1 pkt 1.

W związku z powyższym, stanowisko Spółki, polegające na nie zaliczaniu do przychodu dla celu podatku dochodowego od osób prawnych odszkodowania otrzymanego od Podwykonawcy w pełnej wysokości, należy uznać za nieprawidłowe.

Mając na uwadze wskazane wyżej okoliczności, Naczelnik Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Warszawie orzekł jak w sentencji. Naczelnik tutejszego organu podatkowego zaznacza, iż przy wydawaniu niniejszej interpretacji pominął, jako niedotyczące interpretacji prawa podatkowego, wszelkie wyliczenia liczbowe.

Zawarta w niniejszym postanowieniu interpretacja odnosi się do przedstawionego przez podatnika we wniosku stanu faktycznego i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania postanowienia.

Zgodnie z art 14b § 1 ustawy Ordynacja podatkowa powyższa interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, jednakże jest wiążąca dla właściwych organów podatkowych i organów kontroli skarbowej do momentu jej zmiany lub uchylenia.

Na postanowienie służy Stronie prawo wniesienia zażalenia do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, za pośrednictwem Naczelnika tutejszego urzędu, w terminie 7 dni od dnia doręczenia niniejszego postanowienia. Zażalenie na postanowienie organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw postanowieniu oraz uzasadnienie przyczyn uznania interpretacji zawartej w niniejszym postanowieniu za niewłaściwą.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika