Pytanie Podatnika dotyczy kwestii opodatkowani akary umownej i przkazania kontenerów beż wynagrodzenia.

U Z A S A D N I E N I E

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka sprzedaje produkty (np. domieszki zmieniające właściwości betonu), które umieszczane są zazwyczaj w kontenerach. Kontenery te stanowią własność Spółki. Podatnik zawiera z kontrahentami umowy, na mocy których wyraża zgodę na używanie przez kontrahenta kontenera w oznaczonym czasie (90 dni). Spółka nie pobiera odrębnego wynagrodzenia z tytułu korzystania z kontenera przez kontrahenta, gdyż wysokość tego wynagrodzenia została uwzględniona w cenie sprzedawanego w kontenerze produktu. Po upływie ustalonego w umowie terminu kontrahent ma obowiązek zwrócić kontener Spółce lub przedłożyć dokument, na podstawie którego Spółka może wyrazić zgodę na przedłużenie okresu używania kontenera przez kontrahenta.

W sytuacjach gdy:

*kontrahent nie zwróci kontenera w terminie i nie przedłoży dokumentu z prośbą o przedłużenie okresu używania kontenera,

*kontrahent nie zwróci kontenera w terminie i Spółka nie wyrazi zgody na przedłużenie okresu używania kontenera,

*kontrahent po uzyskaniu zgody na przedłużenie okresu używania kontenera nie zwróci kontenera w tym wydłużonym terminie

- Spółka ma prawo obciążyć kontrahenta karą umowną. Wysokość kary umownej określona jest w umowie z kontrahentem.

Jak zaznacza Spółka w uzupełnieniu wniosku, w opisanych wyżej sytuacjach kontenery w ogóle nie zostają zwrócone Spółce. Przypadek, kiedy kontrahent zwraca kontener po obciążeniu go karą umowną nie wystąpił w Spółce. Dodatkowo Spółka wyjaśnia, że w przypadku kontrahentów strategicznych Spółka nie obciąża kontrahenta karą umowną, a kontener zostaje spisany jako koszt własny sprzedawanych produktów.

Zdaniem Spółki, w okresie kiedy kontrahent używa kontenera zgodnie z umową, skutki podatkowe są identyczne jak w sytuacji, gdy kontener jest w ustalonym czasie zwracany Spółce, tzn. wynagrodzenie z tytułu wykonania usługi polegającej na oddaniu kontenera do używania zostało skalkulowane w cenie znajdujących się w kontenerze produktów i jako takie zostało opodatkowane VAT. Cena towaru, w którą wliczono wynagrodzenie za używanie kontenera, stanowi podstawę opodatkowania podatkiem VAT.

Ponadto, zdaniem Spółki, sam fakt, że kontener używany jest do umieszczania sprzedawanych przez Spółkę produktów nie oznacza, że kontener należy uznać za opakowanie zwrotne. Dodatkowo Spółka uważa, że jeśli kontener oddawany jest kontrahentowi do używania na określonych w umowie zasadach, to nie można uznać, że ma miejsce dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ustawy o VAT.

Z kolei, zdaniem Spółki, kara umowna określona przez strony w umowie na wypadek nie zwrócenia kontenera w ustalonym terminie jest sankcją cywilnoprawną na wypadek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. Jest zatem formą odszkodowania. Spółka uważa, że zobowiązany do zapłaty kary umownej kontrahent nie otrzymuje za swoje świadczenie bezpośrednio i jasno zindywidualizowanej korzyści. W związku z powyższym Spółka uważa, że kara umowna płacona przez kontrahenta nie będzie wywoływać skutków w podatku VAT. Oznacza to, że zapłata takiej kary umownej nie powinna być dokumentowana przez wystawienie przez Spółkę faktury VAT, ale wyłącznie noty księgowej.

Ponadto w opinii Podatnika, w wyniku zaistnienia sytuacji, w których kontrahenci nie zwrócą kontenerów zgodnie z umową, nie powstaną inne skutki w zakresie podatku od towarów i usług.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54 poz. 535 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z kolei przez świadczenie usług, zgodnie z art. 8 ustawy o VAT, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1.przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;

2.zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;

3.świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zakres pojęciowy świadczenia ma charakter dopełniający definicję dostawy towarów zawartą w art. 7 ustawy o VAT i jest wyrazem realizacji zasady powszechności opodatkowania podatkiem od towarów i usług wszelkich transakcji wykonywanych przez podatników w ramach prowadzonej przez nich działalności gospodarczej, przy czym do uznania czynności za usługę konieczne jest istnienie odbiorcy usługi, beneficjenta danej czynności.

'U podstaw odszkodowania leży fakt powstania szkody po stronie podmiotu uprawnionego do odszkodowania. Samo powstanie szkody również nie jest czynnością ani zdarzeniem podlegającym opodatkowaniu. W wielu sytuacjach jednak uprawnieni do odszkodowania zgadzają się, czy też dopuszczają do powstania po swojej stronie szkody. Właśnie to zachowanie - na mocy którego powstaje szkoda - może stanowić czynność opodatkowaną VAT. Czynnością opodatkowaną jest wówczas świadome dopuszczenie do powstania szkody po swojej stronie, w wyniku czego podmiot zobowiązany do odszkodowania uzyskuje jakieś korzyści.

W takiej właśnie sytuacji możemy mówić o czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Kwota odszkodowania - które na gruncie podatku od towarów i usług musi być uznane za wynagrodzenie za tę czynność opodatkowaną - stanowi obrót.' (Zagadnienia ogólne do komentarza do ustawy z 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług /Dz.U. 04.54.535/ A. Bartosiewicz, R. Kubacki, VAT. Komentarz. Aneks, Zakamycze, 2005 /LEX Administracja/). Zatem, aby ustalić zasady opodatkowania danej czynności w zamian za odszkodowanie, niezbędne jest rozstrzygnięcie, czy te czynności skutkują uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego. W ocenie Naczelnika tut. Urzędu w przedmiotowym przypadku wypłata kary umownej (odszkodowania) jest ściśle związana z uzyskaniem bezpośrednich korzyści przez wypłacającego i w związku z tym można uznać, iż mamy do czynienia z odpłatnym świadczeniem usług. Kontrahenci bowiem, po okresie korzystania z kontenera określonym w umowie, dalej z niego korzystają, uzyskując w ten sposób pewne korzyści (np. możliwość dłuższego przechowywania zakupionej domieszki). Tym samym Spółka, zgadzając się na takie zachowanie, ponosi szkodę (np. brak możliwości dalszego dysponowania kontenerem na rzecz innych kontrahentów), za którą otrzymuje odszkodowanie, będące w tym wypadku formą wynagrodzenia za świadczoną usługę.

Biorąc pod uwagę stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że wypłacona należność (wysokość kary umownej) za korzystanie z kontenera po terminie określonym w umowie stanowi odpłatność za świadczenie usługi. Spełniona została zatem przesłanka istnienia związku pomiędzy wypłatą należności a otrzymaniem świadczenia wzajemnego, co jest warunkiem koniecznym do uznania, że wypłata tej kwoty pieniędzy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W tej sytuacji Strona jest zobligowana udokumentować powyższą czynność wystawioną fakturą VAT.

Odrębnym zagadnieniem od kwestii opodatkowania otrzymanej kary umownej jest problem braku zwrotu kontenera przez kontrahenta Spółki. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa na cele inne niż związane z prowadzonym przez niego przedsiębiorstwem, w szczególności:

1.przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2.wszelkie inne przekazanie towarów bez wynagrodzenia, w szczególności darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tych czynności, w całości lub w części.

Natomiast zgodnie z art. 7 ust. 3 przepisu ust. 2 nie stosuje się do przekazywanych drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości i próbek. Zawarte w treści art. 7 ust. 3 wyłączenie zakresu stosowania przepisu ust.

2, może dotyczyć więc tylko towarów, które przekazywane są w związku z działalnością przedsiębiorstwa. Z powyższego wynika zatem, że przepis art. 7 ust. 2 musi mieć zastosowanie również do przekazania związanego z tą działalnością. Przeciwne twierdzenie oznaczałoby, że ustawodawca wyłączył spod opodatkowania czynności, które i tak nie podlegają opodatkowaniu. Mając na uwadze racjonalność i celowość działania ustawodawcy, nie można uznać, że przepis art. 7 ust. 2 dotyczy wyłącznie przekazań nie związanych z przedsiębiorstwem. Przez odpłatną dostawę towarów należy więc rozumieć także przekazanie towarów bez wynagrodzenia, jeżeli przekazania dokonano na cele związane z przedsiębiorstwem a podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy nabyciu tych towarów - oczywiście za wyjątkiem druków reklamowych i informacyjnych, prezentów o małej wartości oraz próbek.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa należy uznać, że kontenery, w których sprzedawany jest towar, w wyżej wymienionych przypadkach stanowią przekazanie towarów bez wynagrodzenia, które zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Podstawą opodatkowania w przypadku dostawy towarów, o której mowa w art. 7 ust. 2, zgodnie z art. 29 ust. 10 ustawy o VAT, jest cena nabycia towarów, a gdy cena nabycia nie istnieje, koszt wytworzenia określony w momencie dostawy tych towarów.

Niniejsza interpretacja co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów prawa podatkowego została dokonana dla stanu faktycznego opisanego we wniosku, z zastrzeżeniami wynikającymi z art. 14a, 14b i 14c.

Zgodnie z art.14b § 1 - 2 ustawy Ordynacja podatkowa, niniejsza interpretacja nie jest wiążąca dla Podatnika, wiąże natomiast właściwe organy podatkowe i organy kontroli skarbowej do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Na niniejsze postanowienie, na podstawie art. 236 § 2 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa, Stronie służy zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie za pośrednictwem Naczelnika tutejszego Urzędu w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia. Do zażalenia należy załączyć znaki opłaty skarbowej w wysokości 5zł oraz po 0,50zł od każdego załącznika (ustawa z dnia 9.09.2000r. o opłacie skarbowej /Dz. U. z 2004r., Nr 253, poz. 2532 ze zm./).