Podatnik zwraca się z zapytaniem o zakres stosowania art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług i (...)

1. X otrzymała od Spółki Y z siedzibą w Świdniku ofertę nabycia części nieruchomości wraz, z położonymi na niej budynkami, położonymi w Świdniku. W chwili obecnej odpowiednia Nieruchomość jest przedmiotem umowy najmu pomiędzy X i Y (?Nieruchomość'). Na Nieruchomości znajdują się aktywa majątkowe X służące do prowadzenia warsztatu, nabyte uprzednio od Y a także stacja diagnostyczna i magazyn prowadzone przez podmioty trzecie na podstawie odrębnych umów najmu. W razie nabycia Nieruchomości X przejmie wszystkie prawa i obowiązki wynikające z tych umów zgodnie z przepisami prawa cywilnego. Na obecnym etapie X rozważa możliwość zakupu odpowiedniej części Nieruchomości od Y. Y zachowa własność części nieruchomości, która nie będzie nabyta przez X i która to część nie jest przez X obecnie wykorzystywana.2. Spółka X nabyła uprzednio od Spółki Y aktywa majątkowe tworzącewarsztat położony na nieruchomości w Świdniku, w tym:a) Maszyny, narzędzia, wyposażenie warsztatu, majątek obrotowy związany z warsztatem; b) Dokumentację warsztatową oraz serwisową; c) Dokumentację handlową (oferty, korespondencję i inne);d) X przejęła wszystkich pracowników związanych z warsztatem (na zasadzie art. 23 kodeksu pracy - przejście zakładu pracy).3.Ponadto X nabyła od Y. wszystkie zapasowe (nowe) części znajdujące się zarówno w warsztacie położonym w Świdniku, na podstawie faktur VAT.4.W związku z nabywanymi aktywami majątkowymi X powzięła wątpliwość co do zakresu zastosowania art. 6 pkt. 1) Ustawy o VAT, mianowicie co do możliwości uznania zbycia wskazanych powyżej aktywów majątkowych dokonywanego w ramach kliku transakcji, za zbycie przedsiębiorstwa oraz ewentualnego objęcia tych transakcji art. 6 pkt l Ustawy o VAT. Z uwagi na powyższe, przed zawarciem transakcji Scania Polska zwróciła się do Naczelnik tutejszego Urzędu Skarbowego z zapytaniem w powyższej kwestii (nr sprawy 1473/WV/443/455/301/2005/GW).5.W postanowieniu z dnia 22 marca 2006 roku Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że na tle istniejącego wówczas stanu faktycznego, zbycie aktywów, będących przedmiotem zapytania Spółki X, nie jest wyłączone z opodatkowania podatkiem VAT i nie stanowi przedsiębiorstwa.6.Z uwagi jednak na zmianę stanu faktycznego w związku z rozważaniem przez X możliwości zakupu dotychczas wynajmowanej Nieruchomości, pojawiła się dalsza wątpliwość czy w związku z tą zmianą, uprzednio zawarte transakcje nabycia określonych składników majątkowych (które nie były uznane przez tutejszy urząd skarbowy jako przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów podatkowych) wraz z ewentualną transakcją nabycia Nieruchomości, która nastąpiłaby w czerwcu lub lipcu 2006 roku, stanowią w konsekwencji, jako jedna całość, zbycie przedsiębiorstwa, i co za tym idzie są objęte wyłączeniem z art. 6 pkt l) Ustawy o VAT. Przy tym należy zaznaczyć, iż Y, nie prowadzi dla Nieruchomości, która miałaby zostać nabyta przez X odrębnej księgowości czy ewidencji.

Pytanie Wnioskodawcy:Podatnik zwraca się z zapytaniem o zakres stosowania art. 6 ustawy o podatku od towarów i usług i stanowisko urzędu skarbowego, co do następujących kwestii:1.Czy zmiana stanu faktycznego przedstawionego w poprzednim zapytaniu skierowanym do tutejszego urzędu skarbowego nr sprawy 1473/WV/443/455/301/2005/GW, w związku z ewentualnym nabyciem Nieruchomości przez X, wpływa na ocenę tutejszego urzędu skarbowego w kwestii uznania wskazanych transakcji za czynność zbycia przedsiębiorstwa w rozumieniu przepisów podatkowych.2. Czy zbycie Nieruchomości, na której prowadzony jest przez X warsztat samochodowy w związku z uprzednim zbyciem aktywów majątkowych tworzących ten warsztat przez Y na rzecz X, stanowi w ocenie tutejszego urzędu skarbowego, transakcję zbycia przedsiębiorstwa.W razie gdyby zaś urząd skarbowy uznał, iż mamy do czynienia ze zbyciem przedsiębiorstwa (ewentualnie zorganizowanej części przedsiębiorstwa), podatnik zwraca się z prośbą o wskazanie, czy transakcja taka będzie objęta wyłączeniem z art. 6 pkt) l ustawy VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy co do oceny tego stanu faktycznego: 1. Zgodnie z treścią art. 6 ustawy o VAT jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. Przepisy ustawy nie definiują jednak pojęcia przedsiębiorstwa, jak również zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans. W tym zakresie należałoby posłużyć się przepisami kodeksu cywilnego, w tym art. 55 k.c., określającego przedsiębiorstwo. Zgodnie z powołanym przepisem przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmującym w szczególności oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; koncesje, licencje i zezwolenia; patenty i inne prawa własności przemysłowej; majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; tajemnice przedsiębiorstwa; księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.2. Do zbycia przedsiębiorstwa może dojść nie tylko w wyniku zawarcia jednej umowy obejmującej wszystkie składniki przedsiębiorstwa, ale także wtedy gdy sprzedaż poszczególnych elementów tworzących przedsiębiorstwo dokonywana jest w ramach kilku transakcji zawartych w niewielkich odstępach czasu, zaś wszystkie te elementy łącznie tworzą przedsiębiorstwo.3. Stanowisko powyższe zostało przedstawione m.in. w wyroku NSA z dnia 29 lutego 2000 roku, w którym Sąd stwierdził m.in., iż zawarcie szeregu umów sprzedaży w stosunkowo krótkim okresie, w wyniku których cały majątek spółki cywilnej przeszedł na własność spółki akcyjnej przy jednoczesnym powiązaniu personalnym obu podmiotów gospodarczych oraz w sytuacji kiedy pracownicy jednego podmiotu stali się pracownikami drugiego podmiotu, spółka akcyjna zaś w sposób faktyczny była kontynuatorem działalności gospodarczej prowadzonej przez spółkę cywilną ? dawało organom podatkowym uzasadnione podstawy do przyjęcia, że przedmiotem sprzedaży było przedsiębiorstwo, przy czym oceny tej nie sposób uznać za dowolną.

Skoro zatem przedmiotem sprzedaży było przedsiębiorstwo, a nie czynność nieobjęta przepisami ustawy o podatku od towarów i usług, to, jak trafnie przyjęły to organy podatkowe, strona skarżąca nie mogła w sposób skuteczny dokonać odliczenia podatku VAT wynikającego z przedmiotowych faktur sprzedaży poszczególnych składników majątku spółki cywilnej.4. Powyżej przedstawione stanowisko ma podstawowe znaczenie dla oceny analizowanego stanu faktycznego, ponieważ w rozważanym przypadku w ramach kliku transakcji dochodzi do zbycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, przy czym zbycie nastąpi w pewny odstępie czasowym ok.3 miesięcy.5. Na tle rozważanego stanu faktycznego warto zwrócić uwagę także na wyrok Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2001 roku (III RN 163/00, OSNP 2002/9/199), w którym stwierdzono, iż: wyłączenie z zakresu opodatkowania dotyczy każdej sytuacji 'sprzedaży przedsiębiorstwa', niezależnie od tego, czy cel ten realizowany jest w drodze jednej czynności prawnej, mającej za przedmiot wszystkie składniki ?przedsiębiorstwa? w rozumieniu art. 55 kodeksu cywilnego, czy też w drodze wielu kolejnych czynności prawnych, które dotyczą poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.6. Na tle rozważanego stanu faktycznego warto zwrócić uwagę także na wyrok Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2001 roku (III RN 163/00, OSNP 2002/9/199), w którym stwierdzono, iż: wyłączenie z zakresu opodatkowania dotyczy każdej sytuacji 'sprzedaży przedsiębiorstwa', niezależnie od tego, czy cel ten realizowany jest w drodze jednej czynności prawnej, mającej za przedmiot wszystkie składniki ?przedsiębiorstwa? w rozumieniu art. 55 kodeksu cywilnego, czy też w drodze wielu kolejnych czynności prawnych, które dotyczą poszczególnych składników majątkowych przedsiębiorstwa.7. Dla uznania, że doszło do zbycia przedsiębiorstw, istotne jest, aby zbyty majątek stanowił na tyle zorganizowany kompleks praw, obowiązków i rzeczy, który zdolny jest do realizacji określonych zadań gospodarczych (tak: Trzeci Urząd Skarbowy w Lublinie, P-2-443/74/04, 2004.09.06). Na nabywcę musi przejść minimum środków koniecznych do tego, by mógł on prowadzić przedsiębiorstwo spełniające wszelkie dotychczasowe funkcje określonej działalności gospodarczej. Ponadto zbycie przedsiębiorstwa nie musi być równoznaczne ze zbyciem całego jego majątku, wystarczy zbycie tych jego składników, które umożliwiają kontynuowanie określonej działalności gospodarczej (tak: Zachodniopomorski Urząd Skarbowy, PO-3/443/355/EG/04, 2004.05.21).8. Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny, jak również stanowiska organów skarbowych podatnik doszedł do wniosku, iż nie można łącznie traktować dwóch transakcji tj. zbycia aktywów przez Profit oraz późniejsze nabycia nieruchomości należącej do Profit, która była przedmiotem najmu. Gdyby uznać, iż zawsze takie transakcje muszą być traktowane jako jedna całość, nawet po upływie znacznego okresu Y nigdy nie mógłby dokonać zbycia nieruchomości na rzecz X. Pomimo tego, iż nieruchomość wraz z aktywami (ruchomościami) tam znajdującymi się łącznie stanowią pewną wyodrębnioną całość, nie mogą być uznane za przedsiębiorstwo w rozumieniu przepisów podatkowych, a w konsekwencji nie będą objęte wyłączeniem z art. 6 pkt. l) Ustawy o VAT.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym i prawnym:

Zgodnie z art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11.03.2004 r o podatku od towarów i usług (Dz.U Nr 54, poz 535 z późniejszymi zmianami) przepisów ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans.

Ustawa o VAT nie określa definicji pojęcia przedsiębiorstwo. Przedmiotową definicję zawiera art. 55 #185; k.c., zgodnie z którym przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników materialnych i niematerialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej, obejmującym w szczególności:1. oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa),2. własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości,3.prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych, 4.wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne,5. koncesje, licencje i zezwolenia,6. patenty i inne prawa własności przemysłowej,7. majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne,8. tajemnice przedsiębiorstwa,9. księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarczej.

Przedsiębiorstwo w cytowanym powyżej art.55 #185; k.c. ujęte zostało w znaczeniu przedmiotowym i charakteryzuje się oderwaniem od podmiotu, któremu przysługują prawa i obowiązki składające się na przedsiębiorstwo. W związku z powyższym o tym, czy nastąpiło zbycie przedsiębiorstwa decydują każdorazowo okoliczności faktyczne związane z konkretną transakcją sprzedaży, a ocena ta powinna być przeprowadzona przede wszystkim z punktu widzenia sprzedawcy. Bowiem w cytowanym powyżej przepisie ustawy o podatku od towarów i usług sformułowanie ?zbycie przedsiębiorstwa? odnosi się do formy organizacyjnej związanej z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa istniejącego w chwili sprzedaży. Z orzecznictwa Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego wynika, że każda z transakcji dotyczących zbycia przedsiębiorstwa lub też jego poszczególnych składników musi być oceniona in concreto, bowiem jedynie konkretne okoliczności decydować będą o zakwalifikowaniu danej transakcji jako zbycie przedsiębiorstwa (które nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług ) lub też jako zbycie składników majątkowych ( opodatkowanych tym podatkiem ). Należy zauważyć, iż ustawodawca w przepisie 55 #185; k.c. wskazał jakiego rodzaju elementy wchodzą w skład kompleksu składników materialnych i niematerialnych, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, czyli przedsiębiorstwa, które może być przedmiotem czynności prawnej. Jednocześnie należy nadmienić, iż ustawodawca w art. 6 pkt 1 powyższej ustawy wskazując, iż jej przepisów nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu samodzielnie sporządzającego bilans nie zdefiniował, co należy rozumieć pod pojęciem ?transakcji zbycia?. Uwzględniając zakres przedmiotowy ustawy o podatku od towarów i usług w ocenie tutejszego organu pojęcie to należy rozumieć w sposób zbliżony do pojęcia ?dostawa towarów? w ujęciu art. 7 ust.1 niniejszej ustawy tzn. zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu, oddziału samodzielnie sporządzającego bilans obejmuje wszelkie czynności w ramach których, następuje przeniesienie prawa do rozporządzania przedmiotem tych czynności, jak właściciel np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu pieniężnego (aportu). Jak wynika z powyższego, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa pozostają ze sobą we wzajemnych relacjach w ten sposób, iż można mówić o nich jako zespole, a nie o zbiorze pewnych elementów, których jedyną cechą wspólną jest to, że są one własnością jednego podmiotu. W ustawie o VAT brak jest również definicji ?zorganizowanej części przedsiębiorstwa?, którą zawiera natomiast ustawa z dnia 15 lutego 1992r.

o podatku dochodowym od osób prawnych (jednolity tekst: Dz.U. z 2000r Nr 54, poz. 654 z późniejszymi zmianami). Zgodnie z art. 4a ust. 4 tej ustawy, zorganizowana część przedsiębiorstwa to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Spółka nabywa Nieruchomość będącą przedmiotem umowy najmu pomiędzy Spółką X i Y. Na nieruchomości tej znajdują się aktywa majątkowe X służące do prowadzenia warsztatu, nabyte uprzednio od Spółki Y, a także stacja diagnostyczna i magazyn prowadzone przez podmioty trzecie na podstawie odrębnych umów najmu. Spółka w razie nabycia Nieruchomości przejmie wszystkie prawa i obowiązki wynikające z tych umów zgodnie z przepisami prawa cywilnego. Y zachowa jednocześnie własność części nieruchomości, która nie będzie nabyta przez X i która to część nie jest przez Xobecnie wykorzystywana. W związku z powyższym jeżeli nabyte nieruchomości wraz z aktywami tam znajdującymi się można uznać za nabycie zorganizowanej części przedsiębiorstwa, to wówczas czynność ta podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na ogólnych zasadach. Jednocześnie Naczelnik tut. organu podatkowego stwierdza, że przepisy prawa podatkowego nie ingerują w kwestię uznania danej transakcji jako transakcji sprzedaży przedsiębiorstwa ? decyzję w tym zakresie podejmuje sprzedawca na podstawie okoliczności faktycznych związanych z konkretną transakcją sprzedaży.

Tym samym, w przypadku gdy sprzedawca uznałby że sprzedaż będąca przedmiotem zapytania jest sprzedażą przedsiębiorstwa, to konsekwencją tego będzie wyłączenie tej sprzedaży z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 cyt. ustawy.