Czy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym bank ma prawo (...)

5.3.2004

Czy w świetle przepisów ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym bank ma prawo żądać od Syndyka masy upadłościowej faktury za przekazane przedmioty zastawu i przewłaszczenia z masy upadłościowej (kto jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT ? Syndyk czy kredytobiorca) ?

Zgodnie z art.2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowym (Dz.U. nr 11, poz. 50 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem VAT podlega sprzedaż towarów i odpłatne świadczenie usług oraz inne czynności zrównane ze sprzedażą. Zawarcie umowy przewłaszczenia na zabezpieczenie kredytu bankowego nie powoduje powstania obowiązku podatkowego. Obowiązek ten powstaje w momencie rzeczywistego wydania rzeczy wierzycielowi (bankowi) w sytuacji gdy dłużnik (kredytobiorca) nie wywiązuje się ze spłaty należności kredytowych. Wydanie towaru w zamian za wierzytelność stanowi, w świetle art. 2 ust. 3 pkt 3a ustawy o podatku od towarów i usług, czynność opodatkowaną podatkiem VAT. W związku z powyższym obowiązek podatkowy po stronie dłużnika, będącego podatnikiem podatku VAT, powstaje w momencie wystawienia faktury, nie później niż w 7 dniu od wydania towaru (art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy).

Wydanie postanowienia o ogłoszeniu upadłości nie oznacza zakończenia działalności gospodarczej przez podmiot upadły, który pozostaje podatnikiem podatku VAT w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT. Z chwilą ogłoszenia upadłości, czynności określone w art. 2 powołanej wcześniej ustawy o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym w imieniu upadłego, który ograniczony jest w swoich prawach dysponowania majątkiem, wykonuje syndyk. Podatnikiem podatku od towarów i usług pozostaje jednakże nadal upadły, a nie syndyk zarządzający majątkiem. Na skutek upadłości upadły nie traci bowiem ani osobowości prawnej, ani prawa własności majątku. Syndyk tylko reprezentuje upadłego, działając w jego imieniu i na rachunek upadłego. Skoro więc upadły podmiot pozostaje nadal podatnikiem VAT w rozumieniu art. 5 ust. 1 ustawy o VAT - to konsekwencją tego stanu rzeczy jest konieczność wykonywania przez syndyka - w imieniu upadłego obowiązków określonych wskazaną ustawą.