Czy dochody z tytułu świadczenia usług prawnych uzyskane w ramach wykonywanej działalności gospodarczej (...)

Czy dochody z tytułu świadczenia usług prawnych uzyskane w ramach wykonywanej działalności gospodarczej na rzecz kamcelarii prwanej, w której było się zatrudnionym w charakterze prawnika/aplikanta mogą być opodatkowane podatkiem liniowym według zasda określonych przepisami art. 9 a i 30 c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych?

Pismem z dnia 11.01.2006r. Podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego w Obornikach z wnioskiem o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku, do grudnia 2005 roku zatrudniony był Pan w Kancelarii Prawnej w Poznaniu na umowę o pracę, wykonując funkcję aplikanta radcowskiego. Do obowiązków Pana należało sporządzanie pism procesowych, projektów opinii prawnych i umów, występowanie przed sądami w granicach udzielonego przez pracodawcę pełnomocnictwa sybstytucyjnego oraz podejmowanie wszelkich innych czynności związanych z prowadzeniem spraw i sporów sądowych w granicach podporządkowania. Wszystkie prace były zlecane przez prawników i przez nich kontrolowane. W związku ze złożeniem egzaminu radcowskiego w grudniu 2005 roku i uzyskaniem uprawnień do samodzielnego świadczenia pomocy prawnej jako radca prawny, chce Pan podjąć działania zmierzające do samodzielnego prowadzenia działalności gospodarczej w tym zakresie. Świadczona przyszła pomoc prawna wykonywana będzie zarówno na rzecz podmiotów trzecich, czyli własnych klientów jak i na rzecz byłego pracodawcy i jego klientów. Biorąc pod uwagę powyższe (nabyte uprawnienia) Pana zdaniem zakres obowiązków ulegnie zmianie. Wykonując określone usługi na rzecz byłego pracodawcy, z uwagi na treść przepisów ustawy o radcach prawnych, nie będzie Pan tego już czynił w warunkach podporządkowania, lecz samodzielnie, podejmując własne decyzje o sposobie prowadzenia spraw sądowych oraz czynnościach procesowych.

Wobec zamiaru rozpoczęcia działalności gospodarczej podatnicy obowiązani są do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego oświadczenia o wyborze sposobu opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Pana zdaniem, skoro przed złożeniem egzaminu radcowskiego zakres obowiązków dotychczas wykonywanych na podstawie umowy o pracę z Kancelarią nie pokrywa się z zakresem usług świadczonych na rzecz Kancelarii i jej klientów na podstawie umowy o świadczenie usług, to jest Pan uprawniony do opodatkowania swoich dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej zgodnie z art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. wg stawki w wysokości 19% podstawy obliczenia podatku.

Naczelnik Urzędu Skarbowego w Obornikach nie podzielił Pana stanowiska i postanowieniem z dnia 26.01.2006r. Nr ZB-415/5/2006 stwierdził, że pogląd wyrażony w złożonym wniosku z dnia 11.01.2006r. jest nieprawidłowe.

Nie zgadzając się z zastosowaną interpretacją organu podatkowego pierwszej instancji, złożył Pan zażalenie do Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu. W zażaleniu wnosi Pan o zmianę ww. postanowienia i uwzględnienie stanowiska wnioskodawcy. W uzasadnieniu twierdzi Pan, że postanowienie Naczelnika narusza art. 14a § 1 ustawy Ordynacja podatkowa oraz art. 9a ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych w związku z art. art. 4, 6, 7, 8 oraz 35 i 35#185; ustawy o radcach prawnych poprzez nieuwzględnienie przez organ podatkowy pierwszej instancji różnic w zakresie czynności wykonywanych uprzednio przez Pana na podstawie umowy o pracę, a czynnościami wykonywanymi na rzecz tej samej Kancelarii Prawnej na podstawie nowej umowy o świadczeniu usług prawnych. Uważa Pan, że zakres czynności aplikanta radcowskiego nie odpowiada zakresowi przedmiotowemu świadczenia pomocy prawnej przez radcę prawnego, tym bardziej, że zasadniczą różnicą jest samodzielność w podejmowaniu określonych decyzji.

Ponadto w dalszej części uzasadnieniu podnosi Pan również zarzut naruszenia możliwości wyboru formy opodatkowania o którym mowa w pkt. 3 art. 9a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz związanej z tym konstytucyjnej swobody wykonywania wybranej pracy i jej miejsca, w związku z treścią art. 65 Konstytucji. Pana zdaniem z uwagi na zaskarżoną interpretację postanowienia, nie ma Pan możliwości wykonywania pracy w dotychczasowym miejscu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu, po zapoznaniu się ze stanem faktycznym oraz zarzutami zażalenia stwierdza, co następuje.

Problem w niniejszej sprawie sprowadza się do rozstrzygnięcia kwestii, czy w przedstawionym stanie faktycznym przysługuje Panu prawo opodatkowania dochodów ze świadczenia usług radcy prawnego na zasadach określonych w art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), tj. według liniowej 19% stawki podatkowej.

Zgodnie z art. 9a ust. 1 ww. ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych dochody osiągnięte przez podatników ze źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, są opodatkowane na zasadach określonych w art. 27, z zastrzeżeniem ust. 2 i 3, chyba że podatnicy złożą właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego pisemny wniosek lub oświadczenie o zastosowanie form opodatkowania określonych w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym.

W myśl art. 9a ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wybrać sposób opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c. W tym przypadku są obowiązani do złożenia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego do dnia 20 stycznia roku podatkowego pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego - do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu.

I dalej, zgodnie z ust. 3 art. 9a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli podatnik, który wybrał sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2, uzyska z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki niemającej osobowości prawnej przychody ze świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy, odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników:

1. wykonywał w roku poprzedzającym rok podatkowy lub 2.wykonywał lub wykonuje w roku podatkowym

  • w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy, podatnik ten traci w roku podatkowym prawo do opodatkowania w sposób określony w art. 30c i jest obowiązany do złożenia właściwych deklaracji o wysokości dochodu osiągniętego od początku roku i wpłacenia zaliczek obliczonych przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, oraz odsetek za zwłokę od zaległości z tytułu tych zaliczek.

Z powyższych uregulowań prawnych wynika między innymi, iż z opodatkowania w sposób określony w art. 30c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie mogą korzystać podatnicy, którzy uzyskują przychody z pozarolniczej działalności prowadzonej samodzielnie lub w formie spółki z tytułu świadczenia usług na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy odpowiadających czynnościom, które podatnik lub co najmniej jeden ze wspólników wykonywał lub wykonuje w ramach stosunku pracy.

Ustawa z dnia 06 lipca 1982r. o radcach prawnych (t. jedn. Dz. U. z 2002r. Nr 123, poz. 1059 z późn zm.) określa zakres czynności wykonywanych przez radców prawnych. I tak zgodnie z art. 6 ust. 1 zawód radcy prawnego polega na świadczeniu pomocy prawnej, a w szczególności na udzielaniu porad prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, opracowywaniu projektów aktów prawnych oraz występowaniu przed sądami i urzędami.

Analizując natomiast zakres czynności aplikanta radcowskiego (bo taki status Pan posiadał w czasie stosunku pracy) należy mieć na uwadze przepis art. 35#185; ust. 1 i 2 ww. ustawy o radcach prawnych, zgodnie z którym po upływie sześciu miesięcy od rozpoczęcia aplikacji radcowskiej aplikant radcowski może zastępować radcę prawnego przed sądem rejonowym i organami administracji pierwszej instancji, a po upływie roku i sześciu miesięcy aplikacji radcowskiej aplikant radcowski może zastępować radcę prawnego przed innymi sądami, z wyjątkiem Sądu Najwyższego i Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Organ odwoławczy pragnie również podkreślić, iż nie bez znaczenia pozostaje również zakres pozostałych, wykonywanych, a nie określonych w ustawie czynności jakie wykonuje aplikant radcowski, które niewątpliwie obejmują przygotowanie projektów opinii prawnych jak i innych dokumentów powstających w toku pracy kancelarii radcy prawnego.

Przedstawiony przez Pana we wniosku z dnia 11.01.2006r. stan faktyczny bezspornie wskazuje, że do Pańskich obowiązków należało sporządzanie projektów pism procesowych, sporządzanie opinii projektów prawnych i umów, występowanie przed sądami w granicach udzielonego pełnomocnictwa substytucyjnego oraz podejmowanie czynności związanych z prowadzeniem spraw i sporów sądowych.

Zważywszy więc na okoliczność, iż treść złożonego wniosku, o którym wyżej mowa potwierdza, że zakres czynności dokonywanych przez Pana w czasie trwającego stosunku pracy i w przyszłości na rzecz tego samego podmiotu jest co najmniej zbieżny uznać należy, iż zgodnie z regulacją art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie ma Pan możliwości prawa wyboru opodatkowania uzyskanego z pozarolniczej działalności gospodarczej dochodu według liniowej, 19% stawki podatku dochodowego od osób fizycznych, tj., w sposób określony w art. 30c ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Podkreślić jednak należy, że ograniczenie co do przedmiotowej formy płacenia podatku dotyczy opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej pierwszego roku prowadzenia działalności.

Niezrozumiałym jest zarzut naruszenia konstytucyjnej swobody wykonywania wybranego zawodu oraz jego miejsca, wobec treści art. 65 Konstytucji w związku z dokonaną przez organ podatkowy wykładnią art. 9a ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych, w szczególności treść przepisu art. 9a pkt 3 tej ustawy, wskazuje jedynie warunki jakie należy spełnić przy wyborze sposobu opodatkowania dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej na zasadach określonych w art. 30c ustawy. Nie ogranicza natomiast możliwości rozpoczęcia dowolnie wybranej działalności gospodarczej (w przedmiotowej sprawie - świadczenia usług radcy prawnego) na zasadach określonych w art. 27 ustawy podatkowej, tj. na zasadach ogólnych z obowiązkiem prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów.

Odnosząc się również do zarzutu w zakresie istniejących, w ocenie Podatnika, ograniczeń, zawartych w ustawie o radcach prawnych, co do formy wykonywania zawodu, to wobec treści art. 8 ustawy o radcach prawnych, określającego formy wykonywania zawodu radcy prawnego, trudno zgodzić się z argumentacją Strony. Zdaniem Podatnika radca prawny nie ma możliwości wykonywania zawodu w ramach stosunku pracy w kancelarii radcy prawnego, z uwagi na treść przepisów art. 13 i 14 ustawy o radcach prawnych. Zgodnie z treścią art. 8 ust. 1 ustawy o której mowa, radca prawny wykonuje zawód m. in. w ramach stosunku pracy, na podstawie umowy cywilnej (...), o czym, zgodnie z ust. 3 tegoż artykułu, jest obowiązany zawiadomić radę właściwej okręgowej izby radców prawnych.

Zatem ustawa o radcach prawnych regulująca w rozdziale 2 m. in wykonywanie zawodu radcy prawnego daje możliwość zatrudnienia radcy prawnego w ramach stosunku pracy w kancelarii, zajmującego samodzielne stanowisko. Nie ma więc mowy ze strony ustawodawcy o żadnych ograniczeniach, w zakresie możliwości wykonywania pracy w dotychczasowym miejscu. Natomiast artykuły 13 i 14 ustawy o radcach prawnych dotyczą kwestii samodzielności w prowadzonych sprawach przed organami orzekającymi.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika