1. Czy rozliczenia dokonywane między podmiotem zagranicznym a jego oddziałem w Polsce uznać należy (...)

1. Czy rozliczenia dokonywane między podmiotem zagranicznym a jego oddziałem w Polsce uznać należy za przepływy wewnętrzne nie stanowiące elementów kosztowych i przychodowych w oddziale w Polsce?2. Czy oddział postępuje prawidłowo nie zaliczając wpłat dokonywanych przez spółkę z siedzibą w Finlandii na utrzymanie oddziału do dochodów podlegających opodatkowaniu w Polsce?

Spółka akcyjna z siedzibą w Finlandii powołała w Polsce swój oddział. Jak wynika z odpisu z Krajowego Rejestru Sądowego przedmiotem działania oddziału jest działalność żeglugowa, handel i operacje komercyjne, posiadanie i wykonywanie praw właścicielskich w odniesieniu do nierucho-mości oraz akcji i udziałów oraz inne usługi związane z operacjami w zakresie transportu i handlu zagranicznego. Przedmiot działalności oddziału w całości pokrywa się z przedmiotem działalności spółki z siedzibą w Finlandii. Dotychczas oddział nie wystawiał faktur sprzedaży i nie otrzymywał też żadnych wpłat, koszty jego utrzymywania w całości ponosiła spółka fińska.

W ocenie oddziału nie stanowi on zakładu w rozumieniu art. 5 ust. 2 umowy między Rządem Rze-czypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodat-kowaniu w zakresie podatków od dochodu i majątku.


Ocena prawna stanu faktycznego:


Zasady prowadzenia w Polsce działalności przez przedsiębiorców zagranicznych określa ustawa z dnia 19 listopada 1999r. Prawo działalności gospodarczej (Dz. U. Nr 101, poz. 1178 ze zm.). Zgodnie z tą ustawą osoby zagraniczne mogą - na zasadzie wzajemności - podejmować i wy-konywać działalność gospodarczą na terytorium Polski na takich samych zasadach, jak przedsię-biorcy mający miejsce stałego pobytu lub siedzibę w Polsce.

W przypadku braku wzajemności, osoby zagraniczne zamierzające podjąć i prowadzić w Polsce działalność gospodarczą, mogą tworzyć wyłącznie spółki komandytowe, spółki z ograniczoną od-powiedzialnością, spółki akcyjne a także przystępować do takich spółek oraz obejmować bądź na-bywać ich udziały lub akcje.

Pierwszą formą, w jakiej zagraniczny podmiot może bezpośrednio (bez zakładania polskiej spółki) podjąć działalność w Polsce jest oddział. Z definicji oddziału wynika, że jest to wyodrębniona i sa-modzielna organizacyjnie część działalności gospodarczej, wykonywana przez przedsiębiorcę poza głównym miejscem wykonywania działalności - zakładem głównym. (art. 4 pkt 6 ustawy Prawo działalności gospodarczej).

Drugą formą, w jakiej zagraniczny podmiot może podjąć bezpośrednio działalność w Polsce jest Przedstawicielstwo. Przedstawicielstwo to placówka, której zakres działania może obejmować wy-łącznie prowadzenie działalności w zakresie reklamy i promocji przedsiębiorcy zagranicznego (art. 44 ustawy Prawo działalności gospodarczej).

Jak stanowi art. 3 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r., nr 54, poz. 654 ze zm.) podatnicy nie mający na terytorium RP siedziby lub zarzą-du podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów, które osiągają na terytorium RP.

W przypadku podmiotu zagranicznego prowadzącego działalność w Polsce i pochodzącego z pań-stwa, z którym Polska podpisała umowę o unikaniu podwójnego opodatkowania, zastosowanie znajdą postanowienia umowy, które stanowią integralną część polskiego systemu podatkowego.

W tym przypadku będą to przepisy umowy zawartej między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Finlandii w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu w zakresie po-datków od dochodu i majątku, podpisanej 26.10.1977r. w Helsinkach (Dz. U. 1979r., Nr 12, poz. 84, z późn. zm.).

Jak stanowi art. 7 ust. 1 wymienionej umowy zyski przedsiębiorstwa mającego siedzibę lub miejsce zamieszkania w jednym z umawiających się państw podlegają opodatkowaniu tylko w tym pań-stwie, chyba że przedsiębiorstwo to prowadzi działalność w drugim państwie poprzez położony tam zakład. W takim przypadku zyski tego przedsiębiorstwa mogą być opodatkowane w tym dru-gim państwie, jednakże tylko w takiej mierze, w jakiej mogą być przypisane takiemu zakładowi.

Z kolei w myśl art. 5 ust. 1 wymienionej umowy określenie ?zakład? oznacza stałą placówkę, w której całkowicie albo częściowo wykonuje się działalność przedsiębiorstwa. Pojęcie ?zakładu? obejmuje w szczególności miejsce zarządzania, filię, biuro, zakład fabryczny, warsztat, kopalnię, kamieniołom (albo inne miejsce wydobywania bogactw naturalnych), budowę albo montaż, które trwają przez okres dłuższy niż 12 miesięcy (art. 5 ust. 2).

Natomiast ? jak stanowi ust. 3 art. 5 umowy ? nie stanowią zakładu:

  1. placówki, które służą wyłącznie do składowania, wystawiania lub wydawania dóbr albo towa-rów przedsiębiorstwa,
  2. zapasy dóbr albo towarów przedsiębiorstwa, utrzymywanych wyłącznie w celu składowania, wystawiania lub wydawania,
  3. zapasy dóbr albo towarów przedsiębiorstwa, utrzymywanych wyłącznie w celu obróbki lub prze-robu przez inne przedsiębiorstwo,
  4. stałe placówki utrzymywane wyłącznie w celu zakupu dóbr lub towarów albo w celu uzyskiwa-nia informacji dla przedsiębiorstwa,
  5. stałe placówki utrzymywane wyłącznie dla reklamy, dostarczania informacji, prowadzenia ba-dań naukowych lub wykonywania podobnej działalności o charakterze przygotowawczym lub pomocniczym dla przedsiębiorstwa.

Zatem umowa stanowi, że przedsiębiorstwo mające siedzibę w jednym państwie, a prowadzące działalność na terytorium drugiego, co do zasady, podlega opodatkowaniu w państwie swojej sie-dziby.

Jednak państwu, w którym prowadzona jest działalność gospodarcza, służy prawo do opodatkowa-nia zysków osiąganych przez przedsiębiorstwo pochodzące z innego kraju, pod warunkiem, że przedsiębiorstwo to prowadzi na jego terytorium działalność w formie zakładu.

W przeciwnym razie, jeżeli działalność nie jest prowadzona w formie zakładu, przedsiębiorstwo zagraniczne nie podlega opodatkowaniu w państwie, w którym prowadzi działalność, a jego docho-dy podlegają jurysdykcji państwa, w którym ma siedzibę.

Z ogólnej regulacji zawartej w art. 5 umowy wynika, iż dla uznania, że przedsiębiorstwo prowadzi swoją działalność w formie zakładu winny wystąpić łącznie trzy następujące przesłanki:

  • istnienie miejsca gdzie działalność jest prowadzona (placówka),
  • stały charakter takiej placówki,
  • wykonywanie za pośrednictwem placówki działalności gospodarczej, która nie ma przygoto-wawczego lub pomocniczego charakteru.

W przypadku oddziału fińskiej spółki spełnione zostały wszystkie w/w przesłanki.

oddział stanowi stałą placówkę (dysponuje stałym adresem, wpisany jest do rejestru przedsiębiorców, prowadzi działalność gospodarczą). Ponadto ? z przedstawionego stanu faktycznego ? nie wynika aby działal-ność oddziału miała przygotowawczy lub pomocniczy charakter. Tym samym nie można zgodzić się z zawartym we wniosku stanowiskiem, iż oddział nie jest zakładem w rozumieniu polsko-fińskiej umowy.

Oznacza to że spółka fińska obowiązana jest rozliczać się w Polsce z tyt. podatku dochodowego (wynikającego z ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych) od tej części swoich zysków, jaka może być przypisana jej oddziałowi.

Bez znaczenia dla sprawy jest fakt, iż oddział nie wystawia faktur sprzedaży. Bowiem w sytuacji, gdy faktyczna działalność oddziału jest tożsama z działalnością Spółki (tj. zagranicznego przedsiębiorstwa) pewna część zysku tego przedsiębiorstwa (tj. ta, którą można przypisać temu Od-działowi) podlega w Polsce opodatkowaniu, bez względu na to, kto - oddział czy centrala - wysta-wia fakturę sprzedaży.

Zasady obliczania części zysku zagranicznego przedsiębiorstwa, jaka podlega w Polsce opodatko-waniu uregulowane zostały w art. 7 polsko-fińskiej umowy. W myśl ust. 2 wym. artykułu ustalając zysk zakładu należy traktować go tak, jakby wykonywał on taką samą lub podobną działalność w takich samych lub podobnych warunkach jako samodzielne przedsiębiorstwo i był całkowicie nieza-leżny w stosunkach z przedsiębiorstwem, którego jest zakładem.

Powyższe odnosi się zarówno do obliczania przychodów jak i kosztów zakładu, przy czym wymie-niona umowa dopuszcza (w art. 7 ust. 3) możliwość odliczenia nakładów ponoszonych dla zakładu włącznie z kosztami zarządzania i ogólnymi kosztami administracyjnymi niezależnie od tego, czy powstały państwie położenia zakładu, czy gdzie indziej.

Odnośnie natomiast kwestii ?rozliczeń? oraz ?przepływów pieniężnych? pomiędzy spółką fińską a jego oddziałem, to stwierdzić przede wszystkim należy, że oba te pojęcia nie zostały uregulowane w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych. Z treści wniosku oddziału nie można natomiast wywnioskować, jakie konkretnie zdarzenia (operacje) utożsamia on z w/w pojęciami.

Nie mniej jednak, jeżeli wspomniane ?przepływy pieniężne? (?wpłaty?) w rzeczywistości są środ-kami pieniężnymi przekazanymi przez zagraniczne przedsiębiorstwo na utrzymanie oddziału, to ich wartość nie stanowi przychodu podlegającego w Polsce opodatkowaniu.

Przedsiębiorstwo i jego zakład stanowią jedność, a wobec tego transfer środków pieniężnych mię-dzy przedsiębiorstwem macierzystym a jego zakładem nie powoduje powstania obowiązku podat-kowego ani dla przedsiębiorstwa ani dla zakładu. Wzajemne rozliczenia między Spółką a jej zakła-dem dokonują się w ramach jednego podatnika, nie powodując u tego podatnika skutków w postaci poniesienia wydatku lub osiągnięcia przychodów.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika