Zdaniem podatnika z uwagi na fakt, iż określona w powyższy sposób kwota o charakterze odszkodowawczym (...)

Pismem z dnia 15.02.2005r. Spółka akcyjna zwróciła się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji, co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) w sprawie momentu uzyskania przychodów w sytuacji wygaśnięcia umowy leasingu.

Jak wynika ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku z dnia 15.02.2005r. Spółka akcyjna świadczy usługi leasingu. W zawieranych umowach leasingu umieszczono postanowienia dotyczące sposobu rozliczeń i wypłaty odszkodowania na rzecz finansującego przez korzystającego w przypadku wcześniejszego rozwiązania umowy na skutek całkowitej utraty (?szkody całkowitej?) przedmiotu leasingu. W umowie stwierdza się, iż: ?z dniem stwierdzenia przez Finansującego utraty, w tym kradzieży, całkowitego zniszczenia lub nienaprawialnego uszkodzenia przedmiotu leasingu, a także uznania szkody za całkowitą przez Ubezpieczyciela, które powodują, że przedmiot leasingu nie może być używany zgodnie z jego przeznaczeniem umowa wygasa?. Dalej stwierdza się, iż w przypadku zaistnienia powyższych okoliczności ?wpłacone przez Korzystającego opłaty leasingowe i inne należności nie podlegają zwrotowi, a ponadto Finansujący może żądać od Korzystającego natychmiastowego zapłacenia wszystkich przewidzianych w umowie a nie zapłaconych opłat leasingowych, innych należności przewidzianych w umowie pomniejszonych o korzyści jakie Finansujący uzyskał wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięciem umowy?.

W przypadku zaistnienia wskazanych w umowie okoliczności podatnik w celu pokrycia straty powstałej w wyniku opisanych zdarzeń może ? i tak też czyni w większości przypadków ? żądać od Korzystającego zapłaty kwoty wyliczonej zgodnie z łączącą strony umową. Roszczenie o zapłatę ściśle ustalonej w powyższy sposób kwoty podatnik kieruje do ?byłego? Korzystającego, który w dacie skierowania do niego wezwania do zapłaty nie jest już drugą stroną umowy leasingu, gdyż wygasła ona w dacie stwierdzenia utraty przedmiotu leasingu. Zapłata należności określonej w wezwaniu powinna nastąpić w terminie w nim wskazanym.

Zdaniem podatnika z uwagi na fakt, iż określona w powyższy sposób kwota o charakterze odszkodowawczym nie stanowi przychodu związanego z działalnością gospodarczą określoną w art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych ani też nie stanowi przychodu z tytułu umowy leasingu w rozumieniu art. 12 ust. 3c ustawy z dnia 15.02.1992r., podatnik dokona rozliczenia odszkodowania zgodnie z metodą kasową określoną w art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. Przychód z tytułu przedmiotowej należności uznany zostanie zatem z chwilą otrzymania przez podatnika należnej kwoty ? odszkodowania.

Postanowieniem z dnia 17 marca 2005r., nr DP/P1/423-0028/05/AK Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 15.02.2005r. jest nieprawidłowe w odniesieniu do opisanego w nim stanu faktycznego.

Podatnik, korzystając z przysługującego mu prawa wniósł zażalenie na powyższe postanowienie, zarzucając mu naruszenie prawa materialnego poprzez błędną wykładnię przepisów art. 12 ust. 1, 3, 3a i 3c ustawy z dnia 15.02.1992r. oraz błędną ocenę stanu faktycznego.

W wyniku wniesionego zażalenia kompetencje do jego rozpatrzenia przeszły na Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku. Mając na uwadze przedmiot sporu organ drugiej instancji stwierdza, że w sprawie ma zastosowanie następujący stan prawny:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Jak stanowi art. 12 ust. 3a ustawy z dnia 15.02.1992r. za datę powstania przychodu, o którym mowa w ust. 3, uważa się, z zastrzeżeniem ust. 3c i 3d, dzień wystawienia faktury (rachunku), nie później jednak niż ostatni dzień miesiąca, w którym:

1. wydano rzecz, zbyto prawo majątkowe lub
2. wykonano usługę, w tym częściowo wykonano usługę, jeżeli jej częściowe wykonanie stanowi wynikający z umowy lub z odrębnych przepisów tytuł do zapłaty, lub
3. otrzymano zapłatę za wykonanie świadczenia - w pozostałych przypadkach.

Zgodnie z art. 12 ust. 3c ustawy z dnia 15.02.1992r. za przychody z tytułu umów najmu, dzierżawy, leasingu lub innych umów o podobnym charakterze uważa się przychody należne określone na dzień, w którym należności wynikające z tych umów stają się wymagalne.

Dokonując wykładni powołanego wyżej art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. stwierdzić należy, iż ?związane? to mające zastosowanie do czegoś, z czymś powiązane, zaś ?należne? to przysługujące, należące się komuś lub czemuś. W świetle powyższego do przychodów związanych z działalnością gospodarczą należeć będą zarówno przychody wynikające bezpośrednio z wykonywanej działalności gospodarczej, jak też przychody z tą działalnością związane. Tak więc należności leasingodawcy związane z utratą przedmiotu leasingu w świetle art. 12 ust. 3 ustawy z dnia 15.02.1992r. są dla spółki, której przedmiotem działalności gospodarczej są usługi leasingu, przychodem związanym z działalnością gospodarczą.

Jak wynika z art. 12 ust. 3c ustawy z dnia 15.02.1992r. w przypadku umów leasingu ustawodawca ?sztywno? określił moment powstania przychodu dla celów podatkowych. Momentem tym w przypadku należności wynikających z umowy leasingu jest termin wymagalności, zaś użyte w przepisie art. 12 ust. 3c sformułowanie ?należności wynikające z tych umów? oznacza, iż ustawodawca nie zawęził tych należności jedynie do rat leasingowych uiszczanych zgodnie z ustalonym harmonogramem płatności. Zatem w przypadku wygaśnięcia umowy leasingu, należności wynikające z rozwiązanej umowy będą stanowiły przychody należne, w momencie ich wymagalności bowiem niezapłacone raty leasingowe (pomniejszone o korzyści jakie leasingodawca uzyska wskutek ich zapłaty przed umówionym terminem i wygaśnięciem umowy) w dalszym ciągu pozostają należnościami wynikającymi z umowy leasingu.