Czy otrzymane od sprawcy bądź jego ubezpieczyciela odszkodowanie z tytułu wyrządzenia czynu niedozwolonego (...)
Czy otrzymane od sprawcy bądź jego ubezpieczyciela odszkodowanie z tytułu wyrządzenia czynu niedozwolonego stanowi przychód
- uznając, że zażalenie zasługuje na uwzględnienie zmienia się postanowienie organu pierwszej instancji.
Uzasadnienie
Pismem z dnia 1 września 2006r. Podatnik zwrócił się do Naczelnika Urzędu Skarbowego o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego.
Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w trakcie prowadzonej przez Podatnika działalności gospodarczej zdarzają się sytuacje, gdy z winy osób trzecich uszkodzeniu ulegają jego samochody, które nie są objęte dobrowolnym ubezpieczeniem AC. W takiej sytuacji Podatnik, tytułem naprawienia szkody, otrzymuje odszkodowanie bezpośrednio od sprawcy szkody lub z polisy OC sprawcy. Wydatki na naprawę powypadkową samochodów nieobjętych ubezpieczeniem dobrowolnym nie są zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.
W związku z powyższym powstała wątpliwość, czy otrzymane od sprawcy bądź jego ubezpieczyciela odszkodowanie z tytułu wyrządzenia czynu niedozwolonego stanowi przychód.
Zdaniem Podatnika w przedstawionym stanie faktycznym przychód stanowi nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad poniesionymi kosztami napraw uszkodzonego mienia.
Postanowieniem z dnia 05 grudnia 2006r. nr DP/423-0137/06/AK Naczelnik Urzędu Skarbowego stwierdził, że stanowisko przedstawione we wniosku nie jest prawidłowe. W uzasadnieniu przedmiotowego postanowienia wskazał, że zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych wszelkie koszty poniesione w związku z remontem samochodu, niezależnie od tego czy sprawcą był podatnik, czy też podmiot trzeci, nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów, jeżeli w momencie wypadku pojazd nie był objęty dobrowolnym ubezpieczeniem AC. Jednocześnie, na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 przywołanej ustawy, otrzymane odszkodowanie za szkodę powstałą w składnikach majątku wykorzystywanych do prowadzenia działalności gospodarczej stanowi przychód podatkowy. Odszkodowanie nie stanowi zwrotu innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15.02.1992r.
Podatnik korzystając z przysługującego prawa wniósł zażalenie, w którym wskazał, że nie podziela stanowiska organu podatkowego, bowiem przepis art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy stanowi normę o charakterze szczególnym i ma zastosowanie przed normą o charakterze ogólnym zawartą w art. 12 ust. 1 pkt. 1 ustawy. Rozliczenie zwrotu wydatków z ubezpieczycielem sprawcy albo sprawcą szkody polega na otrzymaniu kwot pieniężnych w wysokości wynikającej z przedstawionych przez Podatnika rachunków za naprawę powypadkową.
Jeżeli poszkodowany poniesie wydatki, które są mu następnie zwracane w formie wypłaconego odszkodowania, to mamy do czynienia nie tylko z ekonomicznym , ale również prawnym zwrotem poniesionych wydatków na naprawę szkody. Końcowo podniósł, że organ podatkowy nie odniósł się w zaskarżonym postanowieniu do przywołanego przez Podatnika orzecznictwa innych organów podatkowych uzasadniającego jego twierdzenie, że przychód stanowi nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad poniesionymi kosztami napraw uszkodzonego mienia.
Decyzją z dnia 24 stycznia 2007r. nr BI/4218-0025/06 Dyrektor Izby Skarbowej utrzymał w mocy postanowienie organu pierwszej instancji.
Nie zgadzając się ze stanowiskiem wyrażonym w tej decyzji Podatnik wniósł skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego.
Wyrokiem z dnia 12 czerwca 2007r. sygn. akt I SA/Gd 358/07 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uchylił zaskarżoną decyzję.
W uzasadnieniu wyroku Sąd stwierdził, że kwota odszkodowania wypłacona podatnikowi, który uprzednio poniósł wydatki związane ze zdarzeniem wywołującym szkodę, a które zgodnie z art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie mogły zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, w wysokości odpowiadającej poniesionym wydatkom, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a powołanej ustawy nie stanowi przychodu podatnika.
Dyrektor Izby Skarbowej w Gdańsku po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:
Zgodnie z art.153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie lub bezczynność było przedmiotem zaskarżenia.
W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 13 i 14, są otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.
Stosownie do postanowień ust. 4 pkt 6a przywołanego przepisu do przychodów nie zalicza się zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 50 ustawy z dnia 15.02.1992r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat powstałych w wyniku utraty lub likwidacji samochodów oraz kosztów ich remontów powypadkowych, jeżeli samochody nie były objęte ubezpieczeniem dobrowolnym.
W niniejszej sprawie nie jest sporne, że wartość kosztów związanych z remontami powypadkowymi samochodów nieobjętych ubezpieczeniem dobrowolnym nie stanowi kosztów uzyskania przychodów. Jednakże należy rozstrzygnąć, czy otrzymane od ubezpieczyciela sprawcy albo sprawcy szkody odszkodowanie w wysokości wynikającej z rachunków za naprawę powypadkową stanowi zwrot wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.
Otrzymane przez Podatnika odszkodowanie związane jest z zawarciem przez sprawcę szkody umowy ubezpieczenia majątkowego odpowiedzialności cywilnej.
Zgodnie z art. 23 ust. 1 ustawy z dnia 22 maja 2003r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz. U. Nr 124, poz. 1152 ze zm.) posiadacz pojazdu mechanicznego jest obowiązany zawrzeć umowę obowiązkowego ubezpieczenia OC posiadaczy pojazdów mechanicznych za szkody powstałe w związku z ruchem posiadanego przez niego pojazdu.
W myśl art. 822 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, względem których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo osoba, na rzecz której została zawarta umowa ubezpieczenia.
W wyroku z dnia 16 maja 2002r. sygn. akt V CKN 1273/00 ? Sąd Najwyższy stwierdził, że podstawową funkcją odszkodowania jest kompensacja, co oznacza, iż odszkodowanie powinno przywrócić w majątku poszkodowanego stan rzeczy naruszony zdarzeniem wyrządzającym szkodę.
Kompensacyjny charakter odszkodowania powoduje objęcie pojęciem szkody kosztów i wydatków poniesionych w następstwie zdarzenia objętego szkodą. W przypadku poniesienia wydatków związanych ze zdarzeniem wywołującym szkodę odszkodowanie przysługujące od ubezpieczyciela obejmuje także zwrot wydatków.
W związku z powyższym Dyrektor Izby Skarbowej podziela stanowisko Podatnika, że otrzymane odszkodowanie stanowi zwrot innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy z dnia 15.02.1992r.
Stąd ? zgodnie z art. 14b § 5 pkt 1 Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do 30 czerwca 2007r. - organ odwoławczy uznając, iż zażalenie Podatnika zasługuje na uwzględnienie, postanowił jak w sentencji.