Czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym odszkodowanie wypłacone w zamian za zrzeczenie się praw (...)
Czy podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym odszkodowanie wypłacone w zamian za zrzeczenie się praw i roszczeń wynikających z umowy najmu oraz praw do poczynionych w tym lokalu nakładów?
Z przedstawionego w złożonym wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2006 r. została zawarta umowa w formie aktu notarialnego, której stronami była Wnioskodawczyni wraz mężem oraz Sp. z o.o., od której był wynajmowany lokal. Sporządzona umowa dotyczyła rozwiązania stosunku najmu lokalu mieszkalnego. W zamian za zrzeczenie się praw i roszczeń wynikających z umowy najmu oraz praw do poczynionych w tym lokalu nakładów (ok. 100.000,00 zł), Spółka wypłaciła Podatniczce i jej mężowi odszkodowanie w kwocie 200.000,00 zł. Zawarta w/w umowa poprzedzona była informacją skierowaną przez właściciela lokalu (Sp. z o.o.) do Podatników o planowanym remoncie kapitalnym budynku, uniemożliwiającym użytkowanie w/w lokalu przez dłuższy okres czasu.
Podatniczka we wniosku podała także, że wstąpiła w stosunek najmu przedmiotowego lokalu po śmierci swojej babci, która to nabyła prawa do niego na podstawie decyzji administracyjnej o przydziale lokalu. Najem podlegał przepisom ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.).
Zdaniem Wnioskodawczyni podstawą wypłaconego odszkodowania pieniężnego są przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny oraz przepisy ustawy z dnia 21 czerwca 2001 r. o ochronie praw a zawarta umowa konkretyzuje jedynie, prawo najemcy lokalu mieszkalnego do takiego odszkodowania. Stąd uznać należy, że wypłacone odszkodowanie podlega zwolnieniu, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdyż jego wysokość lub zasady ustalania wynikają z odrębnych przepisów prawa.
Organ podatkowy pierwszej instancji w postanowieniu z dnia 23.07.2007 r. wyjaśnił, iż w oparciu o przepis art. 21 ust. 1 pkt 3 lit.g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.: Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz.176 z późn. zm.) wyłączeniem ze zwolnienia podatkowego są objęte odszkodowania wynikające z zawartych umów lub ugód. Zdaniem Naczelnika Urzędu Skarbowego Poznań ? Grunwald, w stanie faktycznym wskazanym we wniosku, otrzymane przez Podatników świadczenie pieniężne jest realizacją uzgodnień zawartych w podpisanej dnia 08.12.2006 r. umowie, tym samym nie korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 lit.g) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec czego otrzymana kwota na podstawie przepisów art. 11 ust. 1 i art. 9 ust.1 stanowi przychód Wnioskującej, który zgodnie z art.10 ust. 1 pkt 9 należy zakwalifikować jako przychód z innych źródeł podlegający opodatkowaniu według skali progresywnej określonej w art. 27 w/w ustawy.
W dniu 26.07.2007 r. Podatniczka złożyła zażalenie, w którym podniosła, że w wydanym postanowieniu Naczelnik Urzędu Skarbowego nie uwzględnił okoliczności przeznaczenia odszkodowania, które w Jej ocenie stanowi przychód o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 a-c ustawy podatkowej, przeznaczony na cele określone w art. 21 ust. 1 pkt 32a ? tj. na wykończenie domu. Podatniczka wniosła o zmianę postanowienia organu pierwszej instancji i uznanie swojego stanowiska za prawidłowe.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu po rozpatrzeniu zażalenia stwierdza, co następuje:
Zgodnie z generalną zasadą wyrażoną w treści art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn.
: Dz.U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Jak wynika z treści przywołanego we wniosku Podatniczki art. 21 ust. 1 pkt 3 wyżej cytowanej ustawy, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:
#9679; określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
#9679; odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
#9679; odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
#9679; odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
#9679; odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
#9679; odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane na zasadach, o których mowa w art. 27 ust. 1,
#9679; odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód.
Powołane uregulowania prawne wskazują jednoznacznie, iż nie wszystkie odszkodowania otrzymane przez osoby fizyczne wolne są od podatku dochodowego. Ze zwolnienia przedmiotowego na podstawie w/w przepisów korzystają jedynie te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów rangi ustawy lub aktów wykonawczych wydanych na ich podstawie, z wyjątkiem wyłączonych ze zwolnienia wolą ustawodawcy. Przepisy te nie obejmują swoim zakresem odszkodowań wypłacanych na podstawie umowy cywilnoprawnej.
W przedmiotowej sprawie Strony doszły do porozumienia, czego wynikiem była zawarta umowa cywilnoprawna, na podstawie której w zamian za rozwiązanie stosunku najmu i opuszczenie lokalu mieszkalnego, Podatnicy otrzymali odszkodowanie w kwocie 200.000,00 zł., zapłacona kwota pieniężna przez właściciela nieruchomości ma za zadanie zrekompensować konieczność opuszczenia mieszkania, a zatem stanowi wynagrodzenie za poniesioną przez Podatniczkę stratę.
Zatem, ani wysokość otrzymanego przez Podatników odszkodowania, ani zasady jego ustelenia nie wynikają z przepisów ustawy z dnia 23.04.1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), czy też z przepisów ustawy z dnia 21.06.2001 r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 71, poz. 733 ze zm.), ponieważ wynikają z zawartej między Stronami umowy. W świetle powyższego należy uznać, iż podstawą do wypłaty określonego świadczenia pieniężnego na rzecz Podatniczki są postanowienia wynikające z umowy a nie unormowania prawne.
Biorąc powyższe pod uwagę uznać należy, że stanowisko organu pierwszej instancji wyrażone w zaskarżonym postanowieniu jest prawidłowe.
Odnosząc się do zawartego w zażaleniu stwierdzenia Podatniczki, że uzyskała przychód określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 a-c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stwierdzić należy, że w/w przepisy dotyczą przychodów z odpłatnego zbycia nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości (art. 10 ust. 1 pkt 8a), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej (art. 10 ust. 1 pkt 8b) lub prawa wieczystego użytkowania (art. 10 ust. 1 pkt 8c), uzyskanych przez właściciela.
W przedstawionym przez Podatniczkę stanie faktycznym nie doszło do zbycia o którym mowa w w/w przepisach lecz zrzeczenia się praw i roszczeń wynikających z najmu oraz praw do poczynionych na ten lokal nakładów w zamian za odszkodowanie. Zatem przywołane wyżej stwierdzenie Podatniczki nie znajduje uzasadnienia w przepisach prawa podatkowego.
Wypłacone odszkodowanie należy zaliczyć do źródeł przychodów określonych w art. 10 ust. 1 pkt 9, który stanowi, że źródłami przychodów są inne źródła.
Do powołanej powyżej kategorii przychodów, nie ma zastosowania zwolnienie wynikające z przywołanego przez Podatniczkę art. 21 ust. 1 pkt 32a, zatem bez znaczenia dla istoty rozstrzygnięcia pozostaje fakt przeznaczenia odszkodowania, na cele wymienione w tym przepisie.
Reasumując, wypłacone odszkodowanie stanowi przychód z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych na zasadach ogólnych.
Zauważyć należy, iż stosowanie do dyspozycji zawartej w przepisie art. 14b § 5 pkt 1 ustawy Ordynacja podatkowa (tekst jedn.: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 z późn. zm.), organ odwoławczy w drodze decyzji zmienia albo uchyla postanowienie w sprawie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, jeżeli uzna, iż zażalenie wniesione przez podatnika, płatnika lub inkasenta zasługuje na uwzględnienie.
Jak wyżej wykazano stanowisko organu pierwszej instancji, w tym stanie faktycznym, jest prawidłowe. Stąd też brak jest przesłanek do uwzględnienia zażalenia i dokonania zmiany postanowienia organu pierwszej instancji.
Interpretacji udzielono w oparciu o stan faktyczny przedstawiony we wniosku oraz zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w dniu jej sporządzenia.