skutki podatkowe wniesienia wkładu niepieniężnego (aportu) w formie przedsiębiorstwa do spółki (...)

Uzasadnienie

Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając na podstawie § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.), wydał w dniu 27 stycznia 2010 r., w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną dotyczącą podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych wniesienia przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki cywilnej. Interpretacja wydana została na wniosek z dnia 28 września 2009 r., uzupełniony w dniach 11 i 16 grudnia 2009 r.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Dwie osoby fizyczne mają zamiar utworzyć spółkę cywilną w celu prowadzenia działalności gospodarczej z udziałami w zyskach i stratach spółki po 50%. W spółce cywilnej prowadzona będzie podatkowa księga przychodów i rozchodów. Przyszłymi wspólnikami spółki będą Wnioskodawczyni oraz jej brat. Przy czym, Wnioskodawczyni prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, jej brat, nie jest natomiast przedsiębiorcą. Przedmiotem działalności gospodarczej Zainteresowanej jest działalność w zakresie wznoszenia na własnych i wydzielonych działkach domów mieszkalnych, do tzw. stanu surowego i ich sprzedaż. Nieruchomości te stanowią w przedsiębiorstwie Zainteresowanej towary handlowe, wyroby gotowe lub produkcję niezakończoną. Składniki majątku przedsiębiorstwa stanowią również środki trwałe oraz inne rzeczowe składniki majątku nie będące środkami trwałymi.

Wnioskodawczyni, jako wkład niepieniężny do spółki cywilnej (aport), wniesie prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) oraz własną pracę na rzecz spółki, zaś drugi wspólnik wniesie do spółki cywilnej własną pracę oraz wkład pieniężny w wysokości 15.000 zł. Czynności te niezbędne są dla prowadzenia przez przedsiębiorców w ramach spółki cywilnej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym Wnioskodawczyni zadała pytania:

1. Czy aport przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki cywilnej, tj. wkład niepieniężny, w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług podlega opodatkowaniu tym podatkiem...
2. Czy aport przedsiębiorstwa osoby fizycznej do spółki cywilnej, tj. wkład niepieniężny, podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych...
3. Czy w spółce cywilnej będą podlegać amortyzacji rzeczowe składniki majątku wniesione aportem w ramach wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa oraz jak dokonać ich wyceny dla celów amortyzacji podatkowej...
4. Czy wartość towarów handlowych, wyrobów gotowych i produkcji niezakończonej wniesionych w formie aportu do spółki cywilnej będzie stanowić w tej spółce koszty uzyskania przychodów oraz w jakiej formie i kiedy koszt ten będzie rozliczany w trakcie działalności spółki cywilnej...
5. W jaki sposób wycenić zgodnie z przepisami prawa podatkowego wniesione do spółki cywilnej w ramach aportu w postaci przedsiębiorstwa, towary handlowe, wyroby gotowe i produkcję niezakończoną ? wpisane do księgi przychodów i rozchodów ? jako remanent na początek okresu sprawozdawczego...

W zakresie pytań nr 1, 3, 4 i 5 Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów wydał odrębne interpretacje indywidualne.

Wnioskodawczyni w odniesieniu do pytania nr 2 przedstawiła własne stanowisko w sprawie oceny prawnej zdarzenia przyszłego stwierdzając, że zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jednolity Dz. U. Nr 14, poz. 176 ze zm.), za przychód z działalności gospodarczej, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3, uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. W myśl natomiast art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących: środkami trwałymi, składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1.500 zł. Oznacza to, iż przychodami z działalności gospodarczej są, z pewnymi wyjątkami, należne pieniądze i inne wartości uzyskane w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą. Analogicznie w przypadku zbycia składników majątku związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą, opodatkowaniu podlega jedynie taka czynność, która ma charakter odpłatny.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni, wniesienie aportu do spółki cywilnej, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo, w skład którego wchodzą, m.in. towary handlowe, wyroby gotowe, produkcja niezakończona oraz inne rzeczowe składniki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (np. środki trwałe), nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych dla wnoszącego tenże aport.

Wydając w imieniu Ministra Finansów, interpretację indywidualną z dnia 27 stycznia 2010 r., Nr IBPBI/1/415-866/09/KB, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach uznał stanowisko Wnioskodawczyni za nieprawidłowe, stwierdzając m.in. że: (?) Art. 14 ww. ustawy nie wymienia szczegółowo wszystkich przychodów z tego źródła, zaś w art. 14 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy wymienione zostały tylko niektóre rodzaje przychodów zaliczanych do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, dlatego też odpłatne zbycie każdego innego składnika (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych), wykorzystywanego w działalności gospodarczej stanowi przychód z tej działalności na podstawie ogólnej zasady wyrażonej w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. (?)

Po zapoznaniu się z aktami sprawy Minister Finansów zważył, co następuje.

Stosownie do art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r. poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a oraz art. 17 ust. 1 pkt 9 tej ustawy stanowi, iż za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych, a także nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo wkładów w spółdzielni objętych w zamian za wkład niepieniężny.

Zagadnienie czy wniesienie przez osobę fizyczną do spółki osobowej wkładu niepieniężnego powoduje skutki prawnopodatkowe znalazło odzwierciedlenie w wyrokach sądów administracyjnych. Jednakże orzecznictwo w tym zakresie nie było jednolite.

Z uwagi na rozbieżne rozstrzygnięcia sądów administracyjnych, Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w dniu 14 marca 2011 r. podjął uchwałę sygn. akt II FPS 8/10. W uchwale Sąd wskazał m.in., że (?) Wniesienie aportu do spółki osobowej nie jest zatem ?zbyciem udziałów?, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a/ u.p.d.o.f. Relacja tego przepisu ustawy do jej art. 17 ust. 1 pkt 9 jest jak lex specjalis do lex generali. Jeśli w majątku podatnika pojawia się przychód otrzymany w zamian za wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki, to przychód taki jest opodatkowany tylko wówczas, gdy spółka ta posiada osobowość prawną. Otrzymanie udziałów w spółce osobowej w zamian za wkład niepieniężny jest więc podatkowo obojętne. Tym samym w związku z wniesieniem wkładu do spółki osobowej w drodze aportu nie powstaje przychód, który mógłby być opodatkowany. (?).

Podjęcie uchwały w przedmiocie wyjaśnienia przepisów prawnych, których stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych, spowodowało wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych.

Minister Finansów, stosownie do art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, jeżeli stwierdzi nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej dokonuje, z urzędu, jej zmiany, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów administracyjnych.

Odnosząc się zatem do przedstawionego przez Wnioskodawczynię zdarzenia przyszłego stwierdza się brak podstaw do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a ustawy, bowiem działanie jakie zamierza podjąć Wnioskodawczyni nie spowoduje powstania przychodu, gdyż transakcja wniesienia do spółki cywilnej wkładu niepieniężnego w postaci przedsiębiorstwa, nie stanowi odpłatnego zbycia, o którym mowa w tym przepisie. Zastosowania nie ma również art. 17 ust. 1 pkt 9 ustawy, który wprost definiuje jako przychód z kapitałów pieniężnych nominalną wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną objętych w zamian za wkład niepieniężny. Wymienione regulacje prawne nie dotyczą wkładów wniesionych do spółek niebędących osobą prawną.

Wniesienie do spółki cywilnej wyżej wymienionego wkładu niepieniężnego, nie spowoduje także wystąpienia po stronie Wnioskodawczyni przychodu z tytułu odpłatnego zbycia składników majątkowych wymienionych w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wniesienie tego wkładu nie wiąże się bowiem z odpłatnym zbyciem składników majątkowych będących przedmiotem aportu.

Osoba fizyczna wnosząca wkład niepieniężny do spółki osobowej otrzymuje udziały w tej spółce, których wartość materialna nie stanowi ceny nabycia tych udziałów. Otrzymujący udziały wspólnik nabywa całokształt praw i obowiązków związanych z uczestnictwem w przedsięwzięciu gospodarczym w ramach spółki, do której przystąpił przez wniesienie wkładu. Po stronie wspólnika nie powstaje jednak dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Czynność wniesienia do spółki cywilnej przedsiębiorstwa pozostaje neutralna podatkowo i nie skutkuje powstaniem przychodu po stronie wnoszącego wkład niepieniężny, co znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądów administracyjnych np.: wyrok WSA w Gdańsku z dnia 26 stycznia 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 912/09, wyrok WSA w Warszawie z dnia 24 lutego 2011 r. sygn. akt VIII SA/Wa 1043/10, wyrok NSA z dnia 23 marca 2011 r. sygn. akt 1974/09, wyrok NSA z dnia 15 grudnia 2011 r. sygn. akt II FSK 1202/10.

Mając na uwadze powyższe stwierdza się, że stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej opisanego zdarzenia przyszłego, iż (?) wniesienie aportu do spółki cywilnej, którego przedmiotem jest przedsiębiorstwo (?), nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku dochodowym od osób fizycznych dla wnoszącego tenże aport. (?), jest prawidłowe.

W konsekwencji należało, z urzędu, dokonać zmiany pisemnej interpretacji indywidualnej wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach działającego w imieniu Ministra Finansów, gdyż jest nieprawidłowa.

Zmieniona interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania zmienianej interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie Ministra Finansów ? w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o wydaniu zmienionej interpretacji ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270, z późn. zm.).

Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi Ministra Finansów na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli Minister Finansów nie udzieli odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

Skargę wnosi się za pośrednictwem Ministra Finansów, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ustawy ? Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi), na adres: ul. Świętokrzyska 12, 00-916 Warszawa.