Wnioskodawca ma wątpliwość, czy koszty związane z czynnościami polegającymi na nadzorowaniu prowadzenia (...)

Spółka (zwana w umowie jako Agent) wraz z podmiotami zależnymi kapitałowo od Spółki (razem Uczestnicy) zamierza zawrzeć z Bankiem umową nazwaną jako ?Umowa o objęcie rachunków bankowych umową Cash Pool kompensacyjny? (dalej Umowa). Zgodnie z Umową za podmioty powiązane kapitałowo uznaje się podmioty, w których Agent ma w sposób pośredni lub bezpośredni ponad 50% akcji bądź udziałów i/lub głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy bądź Udziałowców danego podmiotu.

Z umowy wynika, iż w ramach umowy Bank zobowiązuje się do objęcia usługą cash pool kompensacyjny wskazanych rachunków bieżących i pomocniczych prowadzonych przez Bank na rzecz Uczestników. Celem umowy jest efektywne zarządzanie przez Bank odsetkami z tytułu sald ujemnych poprzez ich zmniejszenie ? w granicach i zasadach określonych w umowie oraz odsetkami z tytułu sald dodatnich poprzez ich zwiększanie ? w granicach i na zasadach określonych w umowie. Dla osiągnięcia celu określonego w umowie Uczestnicy powierzają Bankowi dokonywanie kalkulacji stanów sald na rachunkach zwanych rachunkami powiązanymi, a Bank zobowiązuje się do naliczania oprocentowania od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach powiązanych zgodnie z zasadami określonymi w umowie.

Umowy kredytu w rachunku bieżącym zawarte przez Bank z Uczestnikami (umowy kredytowe) oraz umowy prowadzenia rachunku pozostają w mocy. Strony zobowiązane są do wypełniania zobowiązań wynikających z Umów Kredytowych i umów prowadzenia rachunku bieżącego. Zapisy i warunki umowy cash pool mają wartość nadrzędną w stosunku do zapisów i warunków umów kredytowych i umów prowadzenia rachunku bieżącego w zakresie sposobu naliczania odsetek.

Środki zgromadzone na rachunkach powiązanych podlegają oprocentowaniu według zmiennej stawki oprocentowania zależnej od wyniku sumy sald na wszystkich rachunkach powiązanych. Gdy suma sald na rachunkach powiązanych będzie większa od zera, nadwyżka netto za ten dzień będzie oprocentowana wg stopy równej stawce WIBID 1M. Natomiast, gdy suma sald na rachunkach powiązanych będzie mniejsza od zera, zadłużenie netto za ten dzień będzie oprocentowane według stopy równej stawce WIBOR 1M z danego dnia.

Z kolei do środków dodatnich i ujemnych kompensujących się w wyniku zsumowania sald na koniec dnia roboczego stosuje się Wewnętrzne Oprocentowanie Rachunków, które jest oprocentowaniem indywidualnie negocjowanym przez Bank z Agentem. W przypadku stosowania różnego Wewnętrznego Oprocentowania Rachunków dla sald ujemnych i dodatnich bezwzględna wartość różnicy odsetek naliczonych dla sald ujemnych od odsetek naliczonych dla sald dodatnich jest premią za nadzorowanie prowadzenia umowy przez Agenta zaliczaną na rachunek Agenta odrębnym księgowaniem.

Zgodnie z zapisami umowy za korzystanie z usługi cash pool Bank będzie pobierał miesięczną opłatę od każdego rachunku powiązanego objętego tą usługą.

Wnioskodawca ma wątpliwość, czy koszty związane z czynnościami polegającymi na nadzorowaniu prowadzenia umowy cash pool są kosztami uzyskania przychodów Agenta.

Zdaniem Wnioskodawcy opłata za korzystanie z cash pool ponoszona przez Wnioskodawcę oraz koszty związane z czynnościami polegającymi na nadzorowaniu prowadzenia umowy (w szczególności koszty osobowe ? koszty pracowników zatrudnionych w Spółce oraz koszty rzeczowe) stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, gdyż zostały poniesione w celu uzyskania przychodu (premii Agenta) ? w części dotyczącej nadzorowania umowy w zakresie środków innych uczestników, oraz w celu zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów ? w części dotyczącej nadzorowania umowy w zakresie środków własnych Agenta.

Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Cash pool to nowoczesna forma efektywnego zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Cash pool polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Umowa cash pool ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestniczące w niej podmioty dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach bankowych każdego z nich. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie.

Konstrukcja umowy cash pool może przyjąć kilka form: notional cash pooling; zero-balancing cash pooling; near-zero-balancing cash pooling. Pierwsza z wymienionych form charakteryzuje się brakiem fizycznego transferu środków. Fundusze są przekazywane wyłącznie 'na papierze'. Salda, które podlegają potrącaniu (debetowe i kredytowe) fizycznie są pozostawiane na własnych rachunkach uczestników systemu (ewentualnie przeksięgowywane na pomocnicze subkonta do rachunków uczestników w kwotach zapewniających wyzerowanie sald ujemnych), zaś odsetki naliczane są od kwoty netto zgromadzonych sald. Notional cash pooling może zostać wdrożony zazwyczaj wówczas, gdy rachunki wszystkich uczestników są prowadzone przez oddziały tego samego banku.

W przeciwieństwie do notional poolingu, zero-balancing cash pooling dokonywany jest jako rezultat fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami uczestników (lub ewentualnie specjalnie wyodrębnionymi subkontami uczestników) i rachunkiem głównym grupy. Nadwyżki (tj. salda dodatnie) są przekazywane z rachunków uczestników na rachunek główny, zaś deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach uczestników są pokrywane z rachunku głównego. Transfer dokonywany jest standardowo na koniec każdego dnia obrachunkowego, zaś na początku następnego dnia - środki są zwracane na rachunki uczestników. Odsetki naliczane są od salda zgromadzonego na głównym rachunku i przelewane na ten rachunek.

Trzecia ze wskazanych form cash poolingu, różni się od zero-balancing cash pooling tym, iż na rachunkach uczestników na koniec każdego dnia występuje założone z góry saldo (nie zerowe). W konsekwencji transfery - dokonywane również fizycznie - na konto główne nie doprowadzają do wyzerowania rachunków, ale do ustalenia na nich określonego salda dodatniego.

Jeśli chodzi o stosunek przepisów prawa podatkowego do kosztów związanych z czynnościami polegającymi na nadzorowaniu prowadzenia umowy cash pool przez Agenta, to należy stwierdzić, że przepisy te nie odnoszą się wprost do zdarzeń tego rodzaju, zatem ewentualne konsekwencje podatkowe należałoby oceniać z punktu widzenia ogólnych zasad opodatkowania obowiązujących w ustawie z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Według art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. w brzmieniu obowiązującym w 2006r. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust 1.

Stosownie natomiast do art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. w brzmieniu obowiązującym od 01.01.2007r., nadanym przez art. 1 pkt 9 lit. a) ustawy z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. Nr 217, poz. 1589) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Jak wynika z powyższego przepisu kosztem uzyskania przychodów są wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie. Są to więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem, w tym koszty zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, jeżeli zostanie wykazane, że zostały poniesione w sposób racjonalny.

Z uzasadnienia do projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, iż ?zmiana ta odpowiada rozumieniu aktualnie istniejącego przepisu, jakie zostało nadane mu przez orzecznictwo sądów administracyjnych? (druk nr 732). Przykładowo w wyroku z dnia 13 maja 2004 r., sygn. akt III SA 3108/02, WSA w Warszawie uznał, iż ?kosztami uzyskania przychodów są (...) wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów (...)?.

Mając powyższe na uwadze tut. Organ podatkowy potwierdza stanowisko Podatnika, iż opłata za korzystanie z cash pool ponoszona przez Wnioskodawcę oraz koszty związane z czynnościami polegającymi na nadzorowaniu prowadzenia umowy cash pool stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako poniesione w celu uzyskania przychodu (premii Agenta) - w części dotyczącej nadzorowania umowy w zakresie środków innych uczestników, oraz w celu zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów ? w części dotyczącej nadzorowania umowy w zakresie środków własnych Agenta.