Wątpliwości Podatnika budzi, czy do wysokości odsetek od wewnętrznego oprocentowania rachunków mają (...)

Wątpliwości Podatnika budzi, czy do wysokości odsetek od wewnętrznego oprocentowania rachunków mają zastosowanie przepisy o cenach transferowych

Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku, działając na podstawie art.14a §1 i §4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2005r., Nr 8, poz.60 z późn. zm.), po rozpatrzeniu wniosku o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 z późn. zm.) w sprawie: umowa cash pool a przepisy o cenach transferowych

stwierdza, że stanowisko przedstawione w tym wniosku jest prawidłowe w odniesieniu do opisanego stanu faktycznego.

UZASADNIENIE

Spółka (zwana w umowie jako Agent) wraz z podmiotami zależnymi kapitałowo od Spółki (razem Uczestnicy) zamierza zawrzeć z Bankiem umową nazwaną jako ?Umowa o objęcie rachunków bankowych umową Cash Pool kompensacyjny? (dalej Umowa). Zgodnie z Umową za podmioty powiązane kapitałowo uznaje się podmioty, w których Agent ma w sposób pośredni lub bezpośredni ponad 50% akcji bądź udziałów i/lub głosów na Walnym Zgromadzeniu Akcjonariuszy bądź Udziałowców danego podmiotu.

Z umowy wynika, iż w ramach umowy Bank zobowiązuje się do objęcia usługą cash pool kompensacyjny wskazanych rachunków bieżących i pomocniczych prowadzonych przez Bank na rzecz Uczestników. Celem umowy jest efektywne zarządzanie przez Bank odsetkami z tytułu sald ujemnych poprzez ich zmniejszenie ? w granicach i zasadach określonych w umowie oraz odsetkami z tytułu sald dodatnich poprzez ich zwiększanie ? w granicach i na zasadach określonych w umowie. Dla osiągnięcia celu określonego w umowie Uczestnicy powierzają Bankowi dokonywanie kalkulacji stanów sald na rachunkach zwanych rachunkami powiązanymi, a Bank zobowiązuje się do naliczania oprocentowania od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach powiązanych zgodnie z zasadami określonymi w umowie.

Umowy kredytu w rachunku bieżącym zawarte przez Bank z Uczestnikami (umowy kredytowe) oraz umowy prowadzenia rachunku pozostają w mocy. Strony zobowiązane są do wypełniania zobowiązań wynikających z Umów Kredytowych i umów prowadzenia rachunku bieżącego. Zapisy i warunki umowy cash pool mają wartość nadrzędną w stosunku do zapisów i warunków umów kredytowych i umów prowadzenia rachunku bieżącego w zakresie sposobu naliczania odsetek.

Środki zgromadzone na rachunkach powiązanych podlegają oprocentowaniu według zmiennej stawki oprocentowania zależnej od wyniku sumy sald na wszystkich rachunkach powiązanych. Gdy suma sald na rachunkach powiązanych będzie większa od zera, nadwyżka netto za ten dzień będzie oprocentowana wg stopy równej stawce WIBID 1M. Natomiast, gdy suma sald na rachunkach powiązanych będzie mniejsza od zera, zadłużenie netto za ten dzień będzie oprocentowane według stopy równej stawce WIBOR 1M z danego dnia.

Z kolei do środków dodatnich i ujemnych kompensujących się w wyniku zsumowania sald na koniec dnia roboczego stosuje się Wewnętrzne Oprocentowanie Rachunków, które jest oprocentowaniem indywidualnie negocjowanym przez Bank z Agentem. W przypadku stosowania różnego Wewnętrznego Oprocentowania Rachunków dla sald ujemnych i dodatnich bezwzględna wartość różnicy odsetek naliczonych dla sald ujemnych od odsetek naliczonych dla sald dodatnich jest premią za nadzorowanie prowadzenia umowy przez Agenta zaliczaną na rachunek Agenta odrębnym księgowaniem.

Zgodnie z zapisami umowy za korzystanie z usługi cash pool Bank będzie pobierał miesięczną opłatę od każdego rachunku powiązanego objętego tą usługą.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi, czy do wysokości odsetek od wewnętrznego oprocentowania rachunków mają zastosowanie przepisy o cenach transferowych.

Zdaniem Wnioskodawcy przepisy o cenach transferowych zawarte w art. 11 ust. 4 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie mają zastosowania do ustalenia wysokości odsetek od wewnętrznego oprocentowania rachunków, w razie gdy podmioty powiązane (Uczestnicy) ustalą Premię Agenta, zaliczaną przez Bank na rachunek Agenta, w wysokości bezwzględnej wartości różnicy odsetek naliczonych dla sald ujemnych od odsetek naliczonych dla sald dodatnich, ustalonej przez Agenta z podmiotem niepowiązanym (Bankiem) w przypadku stosowania różnego wewnętrznego oprocentowania rachunków dla sald ujemnych oraz sald dodatnich. Wysokość odsetek od wewnętrznego oprocentowania rachunków dla sald ujemnych oraz sald dodatnich jest bowiem ustalana przez Agenta z podmiotem niepowiązanym (Bankiem). Oznacza to, iż nie jest możliwe zastosowanie w tym zakresie przepisów o cenach transferowych.

Na tle zaprezentowanego we wniosku stanu faktycznego Naczelnik Pomorskiego Urzędu Skarbowego w Gdańsku stwierdza, co następuje:

Cash pool to nowoczesna forma efektywnego zarządzania finansami grupy podmiotów powiązanych. Cash pool polega na koncentrowaniu środków z jednostkowych rachunków (sald) poszczególnych jednostek (rachunki uczestników) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą przy wykorzystaniu korzyści skali. Umowa cash pool ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez uczestniczące w niej podmioty dzięki odpowiedniemu wykorzystaniu sumy dziennych sald (dodatnich i ujemnych) na rachunkach bankowych każdego z nich. Dzięki temu rozwiązaniu wynik odsetkowy grupy jest korzystniejszy niż w przypadku oddzielnego inwestowania nadwyżek i ponoszenia kosztów finansowania przez posiadaczy poszczególnych rachunków w tym systemie.

Konstrukcja umowy cash pool może przyjąć kilka form: notional cash pooling; zero-balancing cash pooling; near-zero-balancing cash pooling. Pierwsza z wymienionych form charakteryzuje się brakiem fizycznego transferu środków. Fundusze są przekazywane wyłącznie 'na papierze'. Salda, które podlegają potrącaniu (debetowe i kredytowe) fizycznie są pozostawiane na własnych rachunkach uczestników systemu (ewentualnie przeksięgowywane na pomocnicze subkonta do rachunków uczestników w kwotach zapewniających wyzerowanie sald ujemnych), zaś odsetki naliczane są od kwoty netto zgromadzonych sald. Notional cash pooling może zostać wdrożony zazwyczaj wówczas, gdy rachunki wszystkich uczestników są prowadzone przez oddziały tego samego banku.

W przeciwieństwie do notional poolingu, zero-balancing cash pooling dokonywany jest jako rezultat fizycznego transferu środków pomiędzy rachunkami uczestników (lub ewentualnie specjalnie wyodrębnionymi subkontami uczestników) i rachunkiem głównym grupy. Nadwyżki (tj. salda dodatnie) są przekazywane z rachunków uczestników na rachunek główny, zaś deficyty (tj. salda ujemne) na rachunkach uczestników są pokrywane z rachunku głównego. Transfer dokonywany jest standardowo na koniec każdego dnia obrachunkowego, zaś na początku następnego dnia - środki są zwracane na rachunki uczestników. Odsetki naliczane są od salda zgromadzonego na głównym rachunku i przelewane na ten rachunek.

Trzecia ze wskazanych form cash poolingu, różni się od zero-balancing cash pooling tym, iż na rachunkach uczestników na koniec każdego dnia występuje założone z góry saldo (nie zerowe). W konsekwencji transfery - dokonywane również fizycznie - na konto główne nie doprowadzają do wyzerowania rachunków, ale do ustalenia na nich określonego salda dodatniego.

Jeśli chodzi o stosunek przepisów prawa podatkowego do świadczeń realizowanych w ramach zawartej umowy cash pool pomiędzy uczestniczącymi w niej podmiotami, to należy stwierdzić, że przepisy te nie odnoszą się wprost do zdarzeń tego rodzaju, zatem ewentualne konsekwencje podatkowe należałoby oceniać z punktu widzenia ogólnych zasad opodatkowania obowiązujących w ustawie z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 z późn. zm.).

Jak wynika z art. 11 ust. 4 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 ustawy z dnia 15.02.1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych jeżeli podmiot krajowy bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu innym podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale innego podmiotu krajowego - i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Zgodnie z art. 11 ust. 5a ustawy z dnia 15.02.1992r. posiadanie udziału w kapitale innego podmiotu, o którym mowa w ust. 1 i 4, oznacza sytuację, w której dany podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada w kapitale innego podmiotu udział nie mniejszy niż 5 %.

Regulacja zawarta w art. 11 ustawy z dnia 15.02.1992r. stanowi odstępstwo od ogólnych zasad ustalania podstawy opodatkowania. Ma ona zastosowanie w sytuacji, gdy łącznie wystąpią następujące okoliczności:

  • między podmiotami istnieją wskazane w przepisie powiązania,
  • w wyniku tych powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą podmioty niezależne,
  • wskutek tego podmioty powiązane nie wykazują dochodów albo wykazują dochody niższe od tych, gdyby powiązania pomiędzy podmiotami nie istniały.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że pomiędzy podmiotami uczestniczącymi w umowie cash pool zachodzą powiązania kapitałowe. Została spełniona zatem jedna z przesłanek zastosowania przepisów art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Do oszacowania dochodu, poza faktem wystąpienia powiązań, musi nastąpić wykorzystywanie tych powiązań do zmniejszenia wysokości opodatkowania.

W przedstawionych powyżej typach umowy cash pool istotne jest kto jest podmiotem dokonującym koncentracji i odpowiadającym za cash pooling. Może nim być zarówno bank, jak i jednostka z grupy podmiotów powiązanych. W pierwszym przypadku, warunki, na jakich dokonywany jest cash pooling, wynikają z umowy zawartej pomiędzy podmiotami z grupy i bankiem, zgodnie ze standardowymi warunkami określonymi w ofercie bankowej.

Stąd też, co do zasady, można je uznać za nieodbiegające od rynkowych. Z kolei w drugim przypadku, gdy pool leaderem staje się podmiot z grupy, konstrukcja oraz warunki funkcjonowania systemu zostają określone w umowie zawartej swobodnie przez podmioty przystępujące do cash poolingu, będące z reguły podmiotami powiązanymi. Stąd umowne uregulowania mogą potencjalnie zostać uznane za nierynkowe.

Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego poza oprocentowaniem nadwyżki netto / zadłużenia netto według zmiennej stawki oprocentowania zależnej od wyniku sumy sald na wszystkich rachunkach powiązanych umowa przewiduje, iż do środków dodatnich oraz środków ujemnych kompensujących się w wyniku zsumowania sald na koniec dnia roboczego stosuje się wewnętrzne oprocentowanie rachunków. Zgodnie z przedstawionym stanem faktycznym wysokość tego oprocentowania jest negocjowana przez Bank z Agentem w zakresie przedziału wyznaczonego przez stawki procentowe WIBID 1M i WIBOR 1M. Jeżeli jest stosowane różne wewnętrzne oprocentowanie rachunków dla sald ujemnych oraz sald dodatnich, bezwzględna wartość różnicy odsetek naliczonych dla sald ujemnych od odsetek naliczonych dla sald dodatnich jest premią Agenta, zaliczaną na rachunek Agenta przez Bank. Jak wynika ze stanu faktycznego Spółka nie ma gwarancji, iż uda jej się z podmiotem niepowiązanym (Bankiem) wynegocjować różne wewnętrzne oprocentowanie rachunków dla sald ujemnych oraz sald dodatnich. W niektórych dniach, w razie niestosowania różnego wewnętrznego oprocentowania rachunków dla sald ujemnych i sald dodatnich, Agent nie otrzyma premii Agenta.

Mając powyższe na względzie Organ podatkowy stoi na stanowisku, iż do premii w wysokości bezwzględnej wartości różnicy odsetek naliczonych dla sald ujemnych od odsetek naliczonych dla sald dodatnich, w przypadku stosowania różnego wewnętrznego oprocentowania rachunków dla sald ujemnych oraz sald dodatnich zaliczanej przez Bank na rachunek Agenta w ocenie tut. Organu podatkowego nie będą miały zastosowania przepisy art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile wysokość odsetek od wewnętrznego oprocentowania rachunków dla sald ujemnych oraz sald dodatnich jest negocjowana przez Agenta z podmiotem niepowiązanym, tj. Bankiem (tj. ich wysokość nie jest wyznaczana przez Agenta, bądź przez podmioty powiązane uczestniczące w umowie cash pool).


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika