Z orzeczeń TK można wyprowadzić wniosek natury ogólnej, że w przypadku zmiany przepisów proceduralnych, (...)
Z orzeczeń TK można wyprowadzić wniosek natury ogólnej, że w przypadku zmiany przepisów proceduralnych, gdy ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych, w sprawach wszczętych pod rządami starych przepisów a załatwianych w momencie obowiązywania przepisów znowelizowanych, należy stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania rozstrzygnięcia. Oznacza to, że wniosek Starosty Międzyrzeckiego powinien zostać ?załatwiony' postanowieniem, na które stronie przysługiwało zażalenie do organu odwoławczego, a od decyzji wydanej przez ten organ, strona miała prawo wnieść skargę do Sądu administracyjnego.
W motywach tego rozstrzygnięcia wskazano, że wniosek o udzielenie informacji pisemnej o zakresie stosowania przepisów prawa podatkowego został przez Starostę Międzyrzeckiego zgłoszony w dniu 06.12.2004 r. Przed jego rozpatrzeniem weszła z dniem 01.01.2005 r. w życie nowelizacja Ordynacji podatkowej - ustawa z 02.07.2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz. 1808), która m.in. zdecydowanie zmieniła art. 14-14c dotyczące zasad udzielania pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie. W wyniku wprowadzonych zmian udzielenie interpretacji miało następować w formie postanowienia, na które przysługiwało zażalenie, podczas gdy przed 01.01.2005 r. udzielenie interpretacji przybierało formę zwykłego pisma.
Wobec powyższego Sąd uznał, że sprawa z wniosku Starosty Międzyrzeckiego została wszczęta pod rządami ?starej' Ordynacji i dlatego powinna zostać załatwiona w ówcześnie przewidzianej formie - pisma. Wniosek taki oparto przede wszystkim na stwierdzeniu, że we wprowadzonej nowelizacji Ordynacji brak jest przepisów przejściowych. W związku z tym zastosowanie znajdowała zasada ogólna, zgodnie z którą objęcie spraw wszczętych a niezakończonych przed wejściem nowych przepisów regulacjami przyjętymi w nowelizacji powinno zostać zapisane przez ustawodawcę wprost, bowiem inaczej należy przyjmować, że do spraw wszczętych przed wejściem w życie zmiany przepisów stosuje się przepisy dotychczasowe. Zdaniem Sądu wynika to z założenia racjonalności ustawodawcy oraz z zasady niedziałania prawa wstecz. Tym samym Sąd uznał, iż organy podatkowe nie miały obowiązku udzielenia pisemnej interpretacji (zamiast informacji), przez co nie było podstaw do twierdzeń, że odpowiedź organów powinna nastąpić w formie postanowienia zaskarżalnego zażaleniem.
Niezależnie od powyższych twierdzeń Sąd również doszedł do przekonania, iż udzielona informacja, o której mowa w art. 14a § 1 Ordynacji (w brzmieniuobowiązującym w dniu 31.12.2004 r.) nie mieściła się w katalogu aktów (skarg oraz czynności z zakresu administracji publicznej) wymienionych w art. 3 § 2 ustawy z 30.08.2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. nr 153, poz. 1270 ze zm., zwana daiej ?popsa') podlegających kontroli sądów administracyjnych.
Powyższe postanowienie zostało zaskarżone skargą kasacyjną Starosty Międzyrzeckiego, w której wniesiono o jego uchylenie i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania, zarzucając na podstawie art. 174 pkt 2 popsa wydanie postanowienia z naruszeniem przepisów postępowania, co miało decydujący wpływ na wynik sprawy.
W uzasadnieniu tak sformułowanego zarzutu dokładnie zrelacjonowano dotychczasowych przebieg postępowania przed organami podatkowymi i Sądem pierwszej instancji. Następnie argumentowano, że rozstrzygnięcie wniosku Starosty Międzyrzeckiego o dokonanie interpretacji przepisów prawa podatkowego powinno zostać dokonane w oparciu o obowiązujące od 01.
01.2005 r. przepisy prawa, a więc powinno przybrać formę postanowienia, na które przysługuje zażalenie. Stwierdzenie to wsparto wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 10.05.2004 r., sygn. akt SK 39/03. Podkreślono, że przepisy przejściowe generalnie wskazują na możliwość lub konieczność stosowania przepisów dotychczasowych, jeżeli jest taka wola ustawodawcy. Brak takich przepisów powoduje konieczność stosowania aktualnie obowiązujących w dniu załatwienia sprawy przepisów prawa.
W odpowiedzi na skargę kasacyjną wniesiono o jej oddalenie i zasądzenie kosztów postępowania kasacyjnego, wskazując na wady konstrukcyjne zgłoszonych zarzutów.
Naczelny Sąd Administracyjny orzekł, co następuje:
Skarga kasacyjna jest zasadna.
Strona skarżąca przedmiotową skargę oparła na podstawie określonej przepisem art. 174 pkt 2 popsa, tj. naruszeniu przepisów postępowania w stopniu mogącym mieć istotny wpływ na wynik sprawy. Co prawda konstrukcja tej podstawy kasacyjnej może budzić zastrzeżenia (vide: post. NSA z dnia 08.03.2004 r., sygn. akt FSK 41/04, ONSA WSA 2004, nr 1, poz. 9). Niemniej jednak z uzasadnienia skargi kasacyjnej wynika, że przywołaną podstawę połączono z zarzutem naruszeniaart. 58 § 1 pkt 1 popsa w związku z art. 14 a Ordynacji podatkowej (w brzmieniu obowiązującym do 31.12.2004 r.).
Powyższa konstatacja pozwala przyjąć, że istota sporu w niniejszej sprawie sprowadza się do odpowiedzi na pytanie, według jakich przepisów Ordynacji podatkowej organy podatkowe powinny rozpatrzeć pismo Starosty Międzyrzeckiego z dnia 06.12.2004 r. o udzielenia informacji o stosowaniu przepisów prawa podatkowego ...
Sąd, za organami podatkowymi, przyjął, że w sprawie znajdą zastosowanie przepisy Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym w dacie złożenia wniosku. W ocenie Sądu wynika to z założenia racjonalności ustawodawcy oraz z zasady nie działania prawa wstecz.
Z takim poglądem nie sposób się zgodzić.
Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego rację ma skarżący twierdząc, że jego wniosek należało rozstrzygnąć według przepisów obowiązujących w dacie jego rozpoznania przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Międzyrzeczu, a więc z uwzględnieniem zmian w Ordynacji podatkowej jakie w kwestii interpretacji przepisów prawa podatkowego wprowadziła ustawa z 02.07.2004 r. Przepisy wprowadzające ustawę o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. nr 173, poz: 1808). Pogląd ten wynika z ogólnie przyjętej zasady bezpośredniego stosowania nowej ustawy, na którą zwracał uwagę Trybunał Konstytucyjny w licznych orzeczeniach, w których zajmował się kwestią przepisów intertemporalnych (por. wyrok TK z dnia 18.11.1998 r., sygn. akt SK 1/98, wyrok TK z dnia 08.12.1999 r., sygn. akt SK 19/99, wyrok TK z dnia 28.01.2003 r., sygn. akt SK 37/01, wyrok TK z dnia 10.05.2004 r., sygn. akt SK 39/03, wyrok TK z dnia 31.01.2005 r., sygn. akt P 9/04). Z przytoczonych orzeczeń można wyprowadzić wniosek natury ogólnej, że w przypadku zmiany przepisów proceduralnych, gdy ustawa nowelizująca nie zawiera przepisów przejściowych, w sprawach wszczętych pod rządami starych przepisów a załatwianych w momencie obowiązywania przepisów znowelizowanych, należy stosować przepisy w brzmieniu obowiązującym w dacie wydawania rozstrzygnięcia. Oznacza to, że wniosek Starosty Międzyrzeckiego powinien zostać ?załatwiony' postanowieniem, na które stronie przysługiwało zażalenie do organu odwoławczego, a od decyzji wydanej przez ten organ, strona miała prawo wnieść skargę do Sądu administracyjnego.
W związku z powyższym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim bezpodstawnie oparł swoje rozstrzygnięcie w sprawie na art. 58 § 1 pkt 1 popsa, co było efektem błędnej oceny prawidłowości zastosowania przez organy podatkowe przepisów Ordynacji podatkowej w brzmieniu obowiązującym do dnia 31.12.2004 r.
Na marginesie powyższych uwag dodać jeszcze należy, że dopuszczalność drogi sądowo-administracyjnej w niniejszej sprawie nie przesądza automatycznie o skuteczności wniesionej skargi. Zbadania wymaga, czy skarżący spełnił inne wymogi związane z możliwością złożenia skargi do sądu administracyjnego, w tym czy wyczerpał on wszystkie dostępne środki zaskarżenia.
Stąd też Naczelny Sąd Administracyjny na podstawie art. 185 w zw. z art. 182 popsa orzekł jak w sentencji.