Stosownie do art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania (...)
Stosownie do art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania podatkowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Bezczynność organu występuje wówczas, gdy organ ten nie podejmuje stosownych działań mimo prawnego obowiązku ich podjęcia, albo jeśli działania takie podejmuje, ale nie kończy ich wydaniem stosownego aktu.
Powołując się na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z dnia 18 stycznia 2007r. w sprawie C-313/05 Spółka stwierdziła, że podatek akcyzowy z tytułu nabycia w/w samochodu powinien być określony wg stawki 13,6%, dlatego uzasadniony jest wniosek o wznowienie postępowania na podstawie art. 240 ust. 1 pkt 11 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz.60 ze zm.), zwanej dalej Ordynacją podatkową.
Postanowieniem z dnia 30 marca 2007r. Dyrektor Izby Celnej w Przemyślu wznowił postępowanie w sprawie zakończonej własną decyzją z dnia 21 listopada 2005r. nr xxxxxx-9116-131/2/2005, a następnie postanowieniem z dnia 22 maja 2005r. wyznaczył nowy termin zakończenia postępowania na dzień 22 lipca 2007r., Jako powód niezałatwienia sprawy w terminie organ wskazał brak przepisów i szczegółowych procedur prawnych umożliwiających określenie kwoty podatku akcyzowego w niniejszej sprawie, ponieważ kwestię zwrotu akcyzy regulować ma ustawa, która znajduje się obecnie na etapie prac legislacyjnych.
Spółka wniosła do Ministra Finansów ponaglenie na niezałatwienie sprawy we wznowionym postępowaniu stwierdzając, że postanowienie wyznaczające nowy termin zakończenia postępowania zostało wydane z rażącym naruszeniem art. 201 Ordynacji podatkowej, ponieważ w istocie stanowi o zawieszeniu postępowania na bliżej nieokreślony czas, a podana przez organ przyczyna nie została wymieniona wśród przesłanek zawieszenia postępowania. Spółka podniosła też, że ze względu na długotrwałość procesu legislacyjnego nowy termin zakończenia postępowania również nie zostanie dotrzymany, a poza tym wątpliwe jest w ogóle uchwalenie przepisów o zwrocie akcyzy, bo pomysł ograniczenia wysokości kwot zwracanych podatnikom budzi zastrzeżenia natury konstytucyjnej. Zwróciła uwagę na to, żeprzepisy Ordynacji podatkowej, w szczególności art. 73 § 1 pkt 1, należycie regulują kwestię zwrotu podatku, a organ powinien kierować się przepisami, przede wszystkim prawem wspólnotowym, a nie interesem fiskalnym państwa.
Postanowieniem z dnia 5 lipca 2007r. Minister Finansów uznał ponaglenie za nieuzasadnione, stwierdzając, że Dyrektor Izby Celnej w Przemyślu wywiązał się z obowiązku, o którym mowa w art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej, bo zawiadomił stronę o niedotrzymaniu terminu i wskazał nowy termin załatwienia sprawy.Firma xxxxxxxx spółka jawna z siedzibą w xxxxxx wniosła do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie skargę na bezczynność Dyrektora Izby Celnej w Przemyślu, zarzucając mu naruszenie art. 7 Konstytucji RP poprzez prowadzenie postępowania wbrew obowiązującym przepisom, nakazującym rozstrzygać sprawy w postępowaniu podatkowym wnikliwie i szybko oraz w sposób budzący zaufanie do organów, art. 125 § 1 i art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez bezpodstawne wydłużanie prowadzonego postępowania znacznie przekraczające ustawowe terminy do załatwienia sprawy, art. 201 § 1 Ordynacji podatkowej poprzez faktyczne zawieszenie postępowania, mimo braku ustawowych przesłanek.W ocenie skarżącej Spółki samo poinformowanie strony o wyznaczeniu nowego terminu załatwienia sprawy nie może być uznane za okoliczność usprawiedliwiającą bezczynność, a w skrajnym przypadku może prowadzić do przedłużania postępowania w nieskończoność, gdyż nie wiadomo, kiedy przepisy regulujące zwrot akcyzy zostaną uchwalone.
Firma xxxxxxxxx spółka jawna z siedzibą w xxxxxxx, zwana dalej Spółką, złożyła wniosek o wznowienie postępowania zakończonego decyzją Dyrektora Izby Celnej w Przemyślu z dnia 21 listopada 2005r. nr xxxxxxxx-9118-131/2/2005, utrzymującą w mocy decyzję Naczelnika Urzędu Celnego w Rzeszowie z dnia 24 sierpnia 2005r. nr xxxxxxxx-4801-126/2005/AF, którą odmówiono stwierdzenia nadpłaty w podatku akcyzowym z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia samochodu osobowego marki BMW 525D.
Poza tym, nie można uzależniać wydania decyzji w sprawie nadpłaty od specjalnej ustawy, skoro istniejące przepisy w dostateczny sposób kwestę tę regulują. Od wydania przez ETS orzeczenia w sprawie C-313/05 minęło ponad pół roku i w tym czasie sprowadzono do Polski kilkaset tysięcy samochodów, a organy podatkowe nie miały trudności z opodatkowaniem ich wewnątrzwspólnotowego nabycia, mimo że nie zmieniły się w tym zakresie przepisy ustawy o podatku akcyzowym.
W ocenie skarżącej Spółki do obliczenia należnego podatku akcyzowego w niniejszej sprawie należy zastosować aktualnie obowiązujące przepisy, a następnie - w celu określenia nadpłaty - odjąć go od podatku zapłaconego przez podatnika.Skarżąca Spółka wniosła o zobowiązanie Dyrektora Izby Celnej w Przemyślu do wydania decyzji w przedmiotowej sprawie w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku i o zasądzenie kosztów postępowania wg norm.W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w Przemyślu wniósł o oddalenieskargi, stwierdzając, że choć przepisy Ordynacji podatkowej regulują kwestie zwrotunadpłaty, to jednak określenie jej wysokości, w świetle powołanego orzeczenia ETS,wykracza poza uregulowania tej ustawy.
W związku z orzeczeniem ETS koniecznymstało się ustalenie jednolitych zasad zwrotu części podatku akcyzowego zapłaconegoz tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu w okresie od 1 maja 2006r. do30 listopada 2006r., samochodów osobowych używanych, starszych niż dwuletnie.Zgodnie bowiem z wyrokiem Trybunału kwota zwrotu powinna być obliczona przezporównanie kwoty podatku zapłaconego w przypadku nabyciawewnątrzwspólnotowego, z kwotą podatku zawartą w cenie podobnego samochoduosobowego, który jest użytkowany na terenie kraju. Ministerstwo Finansówprzygotowało projekt specjalnej ustawy, która będzie regulować kwestię zwrotówakcyzy, a do wejścia w życie tej ustawy organ podatkowy nie może podjąćrozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Jest to okoliczność szczególna, niezależna odorganu podatkowego, która uniemożliwiła mu załatwienie sprawy w przewidzianymustawą terminie.
Wydając postanowienie o wyznaczeniu nowego terminu zakończenia wznowionego postępowania organ nie naruszył ani przepisówKonstytucji RP, ani Ordynacji podatkowej. Wbrew zarzutom skargi, organ niezastosował w niniejszej sprawie instytucji zawieszenia postępowania, lecz wyznaczyłnowy termin załatwienia sprawy i podał przyczynę zwłoki. Powołany przez niegoprzepis art. 140 § 1 Ordynacji podatkowej nie określa przesłanek stanowiącychpodstawę do wyznaczenia nowego terminu załatwienia sprawy, a jedynie obligujeorgan podatkowy do ich wskazania.
Stosownie do art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania podatkowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Okolicznością zwalniającą organ podatkowy z odpowiedzialności za niezałatwienie sprawy w terminie jest wydanie postanowienia w trybie art. 140 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej, jeśli wydanie takiego postanowienia jest uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym.
W niniejszej sprawie Sąd nie ocenia prawidłowości wznowienia postępowania dokonanego przez organ podatkowy II instancji, ponieważ zgodnie z art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a orzeka w granicach danej sprawy, a zatem w zakresie istnienia lub nie bezczynności po stronie organu po wydaniu postanowienia w przedmiocie wznowienia postępowania.
Bezczynność organu występuje wówczas, gdy organ ten nie podejmuje stosownych działań mimo prawnego obowiązku ich podjęcia, albo jeśli działania takie podejmuje, ale nie kończy ich wydaniem stosownego aktu.
W rozpoznawanej sprawie Dyrektor Izby Celnej w Przemyślu podjął działania po otrzymaniu wniosku Spółki z dnia 20 marca 2007r. i postanowieniem z dnia 30 marca 2007r. wznowił postępowanie podatkowe zakończone własną decyzją ostateczną z dnia 21 listopada 2005r., ale nie wydał w sprawie rozstrzygnięcia, mimo upływu terminu wskazanego w przepisie art. 139 Ordynacji podatkowej. Nawet uznając, że niniejsza sprawa jest szczególnie skomplikowana rozstrzygnięcie powinno nastąpić nie później niż 30 maja 2007r. Wprawdzie organ podatkowy przed upływem w/w/ terminu powiadomił stronę o niedotrzymaniu terminu załatwienia sprawy i wyznaczył nowy termin ale w ocenie Sądu, podana przez organ przyczyna - brak szczególnej ustawy regulującej zasady zwrotu akcyzy - nie uzasadniałazastosowania trybu postępowania określonego w art. 141 Ordynacji podatkowej.
Istnieją bowiem przepisy zarówno prawa materialnego, jak i procedury podatkowej, które umożliwiają określenie prawidłowej wysokości podatku akcyzowego, a następnie porównanie z kwotą podatku uiszczoną przez Spółkę i ewentualne stwierdzenie istnienia bądź nieistnienia nadpłaty.
Powoływany wyrok ETS z dnia 18 stycznia 2007r. stanowił o sprzeczności uregulowań przepisów polskich z prawem wspólnotowym jedynie w odniesieniu do wysokości stawek podatku akcyzowego nakładanego w związku z nabyciem wewnątrzwspólnotowym samochodów starszych niż dwuletnie, w zakresie w jakim przewyższają rezydualną kwotę tego podatku nakładaną na podobne samochody w kraju.
Organy podatkowe nie zostały zatem pozbawione możliwości stosowania przepisów ustawy o podatku akcyzowym wraz z przepisami wykonawczymi, w brzmieniu obowiązującym w chwili powstania obowiązku podatkowego z tym zastrzeżeniem, że wysokość stawek podatku podlega ograniczeniu wynikającemu z wyroku ETS.Natomiast podstawę formalnoprawną wydania decyzji powinny stanowić przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące nadpłaty, co zresztą nie było sporne.
Skoro organ podatkowy ma możliwość wydania decyzji na podstawie istniejących przepisów, to nie może odwlekać orzekania na bliżej nieokreślony i niepewny termin uchwalenia ustawy szczególnej. Informowanie strony o takiej przyczynie niezałatwienia sprawy i wyznaczenie nowego terminu, nie zwalnia organu z obowiązku wydania decyzji.W związku z powyższym Sąd uznał, że w niniejszej sprawie wystąpiła bezczynność organu i wobec tego zobowiązał ten organ do podjęcia stosownego rozstrzygnięcia w terminie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego wyroku - na podstawie art. 149 ustawy p.p.s.a. w zw. z art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 ustawy p.p.s.a. w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.)
Poza tym, nie można uzależniać wydania decyzji w sprawie nadpłaty od specjalnej ustawy, skoro istniejące przepisy w dostateczny sposób kwestę tę regulują. Od wydania przez ETS orzeczenia w sprawie C-313/05 minęło ponad pół roku i w tym czasie sprowadzono do Polski kilkaset tysięcy samochodów, a organy podatkowe nie miały trudności z opodatkowaniem ich wewnątrzwspólnotowego nabycia, mimo że nie zmieniły się w tym zakresie przepisy ustawy o podatku akcyzowym.
W ocenie skarżącej Spółki do obliczenia należnego podatku akcyzowego w niniejszej sprawie należy zastosować aktualnie obowiązujące przepisy, a następnie - w celu określenia nadpłaty - odjąć go od podatku zapłaconego przez podatnika.Skarżąca Spółka wniosła o zobowiązanie Dyrektora Izby Celnej w Przemyślu do wydania decyzji w przedmiotowej sprawie w terminie 30 dni od dnia uprawomocnienia się wyroku i o zasądzenie kosztów postępowania wg norm.W odpowiedzi na skargę Dyrektor Izby Celnej w Przemyślu wniósł o oddalenieskargi, stwierdzając, że choć przepisy Ordynacji podatkowej regulują kwestie zwrotunadpłaty, to jednak określenie jej wysokości, w świetle powołanego orzeczenia ETS,wykracza poza uregulowania tej ustawy.
W związku z orzeczeniem ETS koniecznymstało się ustalenie jednolitych zasad zwrotu części podatku akcyzowego zapłaconegoz tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego albo importu w okresie od 1 maja 2006r. do30 listopada 2006r., samochodów osobowych używanych, starszych niż dwuletnie.Zgodnie bowiem z wyrokiem Trybunału kwota zwrotu powinna być obliczona przezporównanie kwoty podatku zapłaconego w przypadku nabyciawewnątrzwspólnotowego, z kwotą podatku zawartą w cenie podobnego samochoduosobowego, który jest użytkowany na terenie kraju. Ministerstwo Finansówprzygotowało projekt specjalnej ustawy, która będzie regulować kwestię zwrotówakcyzy, a do wejścia w życie tej ustawy organ podatkowy nie może podjąćrozstrzygnięcia w niniejszej sprawie.
Jest to okoliczność szczególna, niezależna odorganu podatkowego, która uniemożliwiła mu załatwienie sprawy w przewidzianymustawą terminie.
Wydając postanowienie o wyznaczeniu nowego terminu zakończenia wznowionego postępowania organ nie naruszył ani przepisówKonstytucji RP, ani Ordynacji podatkowej. Wbrew zarzutom skargi, organ niezastosował w niniejszej sprawie instytucji zawieszenia postępowania, lecz wyznaczyłnowy termin załatwienia sprawy i podał przyczynę zwłoki. Powołany przez niegoprzepis art. 140 § 1 Ordynacji podatkowej nie określa przesłanek stanowiącychpodstawę do wyznaczenia nowego terminu załatwienia sprawy, a jedynie obligujeorgan podatkowy do ich wskazania.
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie zważył, co następuje:
Stosownie do treści art. 3 § 2 pkt 8 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U Nr 153, poz.1270 ze zm.), zwanej dalej ustawą p.p.s.a., sądy administracyjne orzekają m.in. w sprawie skarg na bezczynność organów administracji publicznej.
Warunkiem wniesienia skargi na bezczynność jest wyczerpanie przewidzianego w art. 52 § 1 i 2 ustawy p.p.s.a. środka zaskarżenia.W niniejszej sprawie skarżąca Spółka powyższy środek wyczerpała wnosząc -stosownie do art. 141 § 1 pkt 2 Ordynacji podatkowej - ponaglenie do ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
Skarga jest uzasadniona.
Postępowanie podatkowe w rozpoznawanej sprawie zostało wszczęte na wniosek Firmy xxxxxxxx spółka jawna z siedzibą w xxxxxx. Wydane przez Dyrektora Izby Celnej w Przemyślu postanowienie o wznowieniu postępowania stanowiło podstawę do przeprowadzenia postępowania, co do przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia sprawy.
Stosownie do art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej załatwienie sprawy wymagającej przeprowadzenia postępowania podatkowego powinno nastąpić bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w ciągu miesiąca, a w przypadku sprawy szczególnie skomplikowanej - nie później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wszczęcia, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Okolicznością zwalniającą organ podatkowy z odpowiedzialności za niezałatwienie sprawy w terminie jest wydanie postanowienia w trybie art. 140 § 1 i 2 Ordynacji podatkowej, jeśli wydanie takiego postanowienia jest uzasadnione pod względem faktycznym i prawnym.
W niniejszej sprawie Sąd nie ocenia prawidłowości wznowienia postępowania dokonanego przez organ podatkowy II instancji, ponieważ zgodnie z art. 134 § 1 ustawy p.p.s.a orzeka w granicach danej sprawy, a zatem w zakresie istnienia lub nie bezczynności po stronie organu po wydaniu postanowienia w przedmiocie wznowienia postępowania.
Bezczynność organu występuje wówczas, gdy organ ten nie podejmuje stosownych działań mimo prawnego obowiązku ich podjęcia, albo jeśli działania takie podejmuje, ale nie kończy ich wydaniem stosownego aktu.
W rozpoznawanej sprawie Dyrektor Izby Celnej w Przemyślu podjął działania po otrzymaniu wniosku Spółki z dnia 20 marca 2007r. i postanowieniem z dnia 30 marca 2007r. wznowił postępowanie podatkowe zakończone własną decyzją ostateczną z dnia 21 listopada 2005r., ale nie wydał w sprawie rozstrzygnięcia, mimo upływu terminu wskazanego w przepisie art. 139 Ordynacji podatkowej. Nawet uznając, że niniejsza sprawa jest szczególnie skomplikowana rozstrzygnięcie powinno nastąpić nie później niż 30 maja 2007r. Wprawdzie organ podatkowy przed upływem w/w/ terminu powiadomił stronę o niedotrzymaniu terminu załatwienia sprawy i wyznaczył nowy termin ale w ocenie Sądu, podana przez organ przyczyna - brak szczególnej ustawy regulującej zasady zwrotu akcyzy - nie uzasadniałazastosowania trybu postępowania określonego w art. 141 Ordynacji podatkowej.
Istnieją bowiem przepisy zarówno prawa materialnego, jak i procedury podatkowej, które umożliwiają określenie prawidłowej wysokości podatku akcyzowego, a następnie porównanie z kwotą podatku uiszczoną przez Spółkę i ewentualne stwierdzenie istnienia bądź nieistnienia nadpłaty.
Powoływany wyrok ETS z dnia 18 stycznia 2007r. stanowił o sprzeczności uregulowań przepisów polskich z prawem wspólnotowym jedynie w odniesieniu do wysokości stawek podatku akcyzowego nakładanego w związku z nabyciem wewnątrzwspólnotowym samochodów starszych niż dwuletnie, w zakresie w jakim przewyższają rezydualną kwotę tego podatku nakładaną na podobne samochody w kraju.
Organy podatkowe nie zostały zatem pozbawione możliwości stosowania przepisów ustawy o podatku akcyzowym wraz z przepisami wykonawczymi, w brzmieniu obowiązującym w chwili powstania obowiązku podatkowego z tym zastrzeżeniem, że wysokość stawek podatku podlega ograniczeniu wynikającemu z wyroku ETS.Natomiast podstawę formalnoprawną wydania decyzji powinny stanowić przepisy Ordynacji podatkowej dotyczące nadpłaty, co zresztą nie było sporne.
Skoro organ podatkowy ma możliwość wydania decyzji na podstawie istniejących przepisów, to nie może odwlekać orzekania na bliżej nieokreślony i niepewny termin uchwalenia ustawy szczególnej. Informowanie strony o takiej przyczynie niezałatwienia sprawy i wyznaczenie nowego terminu, nie zwalnia organu z obowiązku wydania decyzji.W związku z powyższym Sąd uznał, że w niniejszej sprawie wystąpiła bezczynność organu i wobec tego zobowiązał ten organ do podjęcia stosownego rozstrzygnięcia w terminie dwóch miesięcy od uprawomocnienia się niniejszego wyroku - na podstawie art. 149 ustawy p.p.s.a. w zw. z art. 139 § 1 Ordynacji podatkowej.
O kosztach postępowania orzeczono na podstawie art. 200 ustawy p.p.s.a. w zw. z § 2 pkt 2 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz. U. Nr 163, poz.1349 ze zm.)