Czy czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu wirtualnego, której stroną będzie (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007r. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 01 sierpnia 2008r. (data wpływu do tut. Biura ? 14 sierpnia 2008r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 sierpnia 2008r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie opodatkowania umowy cash pooling.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca - spółka z o.o. zamierza przystąpić do struktury wirtualnego cash poolingu oferowanego przez oddział Banku X w L.. Generalnie wirtualny cash pooling jest systemem zarządzania płynnością finansową spółek z danej grupy kapitałowej, którego głównym celem jest bardziej efektywne wykorzystanie nadwyżek finansowych spółek biorących udział w strukturze, co powoduje zmniejszenie kosztów finansowania i efektywną alokację środków pieniężnych w ramach danej grupy kapitałowej.

W wyniku przeprowadzanych codziennie operacji gospodarczych, każda ze spółek biorących udział w strukturze wykazuje na koniec dnia roboczego określone saldo (dodatnie bądź ujemne) na swoim rachunku. W ramach struktury cash poolingu wirtualnego, pomimo, iż salda wykazywane sa na indywidualnych rachunkach, bank na podstawie zawartej umowy cash poolingu traktuje te rachunki jako jeden ?wirtualnie? zintegrowany rachunek. W związku z tym oprocentowaniu podlega kwota łączna, wyliczona z poszczególnych sald spółek uczestniczących w strukturze.

Głowną cechą charakteryzującą wirtualny cash pooling jest brak fizycznego przepływu środków pieniężnych pomiędzy rachunkami spółek z grupy kapitałowej biorących udział w strukturze. Następuje tu wyłącznie wirtualne zsumowanie poszczególnych sald na rachunkach bankowych spółek biorących udział w strukturze.

Mając na uwadze powyższy, ogólny mechanizm działania wirtualnego cash poolingu wnioskodawca przedstawia poniżej specyficzną strukturę, w której będzie uczestniczyć.

• wnioskodawca posiada rachunek bankowy prowadzony w złotych polskich w banku w Polsce (dalej: rachunek w W.)
• Wnioskodawca otworzy w oddziale Banku X w L. rachunek również prowadzony w złotych polskich (dalej: rachunek w L.)
• Na koniec każdego dnia roboczego określone saldo występujące na rachunku w Warszawie zostanie ?przeniesione? na rachunek w L.. Oznacza to, że ewentualne niedobory na rachunku w W., zostaną pokryte ze środków pochodzących z rachunku w L.. Z drugiej strony nadwyżki na rachunku w W. zostaną przelane na rachunek w L.
• Na koniec dnia roboczego określone saldo na rachunku w W. zostanieodzwierciedlone na rachunku w L.
• Po przeprowadzeniu powyższych operacji pomiędzy dwoma rachunkami należącymi do wnioskodawcy rachunek w L. będzie brał udział w wirtualnym cash poolingu świadczonym przez Bank X na rzecz spółek z grupy kapitałowej. Na obecnym etapie zakłada się, iż w strukturze będą brały udział dwa rachunki: rachunek w L. oraz rachunek należący do Spółki Y w M. (jedynego udziałowca wnioskodawcy) prowadzony w euro, na którym gromadzone są środki innych niż wnioskodawca podmiotów z grupy kapitałowej w wyniku odrębnej umowy tzw. rzeczywistego cash poolingu zawartej pomiędzy bankiem, Spółką Y oraz innymi niż wnioskodawca podmiotami z grupy kapitałowej posiadającymi rachunki prowadzone w euro.
• W celu odpowiedniego naliczenia odsetek od środków zgromadzonych na rachunku w L. bank będzie wirtualnie traktował rachunki jak jeden rachunek bankowy. Pomiędzy rachunkami nie będzie dochodziło do żadnych przelewów środków pieniężnych
• Odsetki będą naliczane codziennie, ale stawiane będą do dyspozycji wnioskodawcy raz w miesiącu
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu wirtualnego, której stroną będzie wnioskodawca nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych...

Zdaniem wnioskodawcy, czynności wykonywane w ramach umowy cash poolingu wirtualnego, której stroną będzie wnioskodawca nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych zawiera w art. 1 ust. 1 zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Oznacza to, iż opodatkowaniu tym podatkiem podlegają wyłącznie czynności wymienione w powyższym katalogu.

Zdaniem wnioskodawcy, wirtualny cash pooling będący kompleksową usługą zarządzania płynnością finansową podmiotów z jednej grupy kapitałowej nie został wymieniony w przedmiotowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Ponadto, mając w szczególności na uwadze, iż pomiędzy stronami analizowanego wirtualnego cash poolingu (tj. pomiędzy wnioskodawcą a Spółką Y z siedzibą w M.) nie będą dokonywane żadne faktyczne przelewy środków pieniężnych, struktura taka nie zawiera istotnych elementów czynności cywilnoprawnych wymienionych w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych.

W związku z powyższym, zdaniem wnioskodawcy, czynności wykonywane w ramach umowy o świadczenie przez bank usług wirtualnego cash poolingu nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy darowizny ? w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długówi ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności ? w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnejsłużebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki (akty założycielskie).
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób, to dla oceny czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikacje pod względem prawnym.

Na podstawie art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) ww. ustawy przedmiotem opodatkowania są umowy pożyczki, w których w myśl art. 720 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. ? Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego pożyczkę określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy lub tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Umowa ?cash poolingu? nie jest umową sprzedaży praw majątkowych. Najbardziej zbliżona swą konstrukcją jest do umowy pożyczki. Jednakże przedstawiona we wniosku konstrukcja umowy ?cash poolingu? wirtualnego, jako sposobu gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących podmiotów, pomimo zawierania w sobie pewnych elementów pożyczki, nie wyczerpuje istotnych jej znamion. ?Cash pooling? polega na umożliwieniu lepszej gospodarki finansowej grupy kapitałowej. Dzięki tej usłudze można skompensować niedobory środków przedsiębiorstw należących do danej grupy nadwyżkami innych przedsiębiorstw należących do tej samej grupy oraz korzystnie zagospodarować nadwyżkę środków netto.

W przypadku ?cash poolingu? mamy do czynienia z trzema przynajmniej podmiotami, a mianowicie: podmiotem posiadającym wolne środki finansowe, podmiotem posiadającym niedobór tych środków oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu.

Z tytułu uczestnictwa w tych transakcjach dla wszystkich podmiotów powstają określone prawa i obowiązki, jednak nie dochodzi w tym przypadku do zawarcia umowy pożyczki, ponieważ brak jest zobowiązania do przeniesienia określonej ilości pieniędzy na określony w umowie podmiot. Uczestnik ?cash poolingu? posiadający wolne środki nie wie, czy środki te zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak też jej przedmiot, ponieważ źródłem, z którego zostanie zasilony rachunek o saldzie debetowym, jest rachunek zbiorczy, na którym gromadzone są wolne środki wszystkich posiadających je uczestników ?cash poolingu?.

Należy zatem podkreślić, iż umowa cash pooling pozostaje na gruncie polskiego prawa umową nienazwaną. Ustawa Kodeks cywilny ? w części zobowiązaniowej ? nie zawiera przepisów odnoszących się do tego typu umowy.

Reasumując, należy stwierdzić, iż zawarcie umowy ?cash poolingu? wirtualnego nie zostało wymienione w ustawowym katalogu czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Czynności tego typu nie można zakwalifikować jako umowy pożyczki czy też umowy sprzedaży praw majątkowych wymienionych w tym katalogu. Tym samym czynności dokonywane w ramach umowy cash pooling nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Referencje

IBPBII/1/436-98/09/MZ, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-111/10-2/AF, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-112/09-2/AK, interpretacja indywidualna

IPPB2/436-496/09-2/MZ, interpretacja indywidualna