Czy w sytuacji, w której inwestor nie wyrazi zgody na wykonanie części prac przez wskazanych przez (...)

UZASADNIENIE

W dniu 17 grudnia 2007 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy w przypadku gdy inwestor nie wyrazi zgody na wykonanie prac przez podwykonawców wskazanych przez wykonawcę (podatnika), wydatki ponoszone przez wykonawcę na przecz podwykonawców będą stanowiły dla niego koszt uzyskania przychodu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca zamierza podpisać z inwestorem kontrakt na roboty budowlane. W założeniu część tych robót będzie wykonana przez podwykonawców, ponieważ profil działalności gospodarczej prowadzonej przez podatnika nie daje gwarancji profesjonalnego wykonania części czynności. Istnieje jednak ryzyko, że inwestor może nie wyrazić zgody na wykonanie części prac przez podwykonawców wskazanych przez podatnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w sytuacji, w której inwestor nie wyrazi zgody na wykonanie części prac przez wskazanych przez podatnika podwykonawców, istnieje możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów związanych z umowami zawartymi przez podatnika z podwykonawcami...

Zdaniem wnioskodawcy brak zgody inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą mógłby bowiem stanowić poważną przeszkodę do zaliczenia poniesionych wydatków koszty podatkowe wyłącznie wtedy, gdy fakt ten (brak zgody) powodowałby nieważność czynności prawnej (umowy zawartej pomiędzy Spółką a podwykonawcą). W takim przypadku (tzn. zawarcia umowy, która okazałaby się następnie nieważna) rzeczywiście nie byłoby podstaw do zaliczenia wydatku w koszty, ponieważ czynność prawna nie wywoływałaby skutków prawnych. Takiego stwierdzenie nie można jednak skutecznie opierać wyłącznie na braku zgody inwestora na zawarcie umowy z podwykonawcą. Wynika to w przede wszystkim z faktu, że nie ma żadnych prawnych przeszkód, aby podwykonawca ? niezależnie od tego, czy główny wykonawca uzyska zgodę inwestora ? mógł wykonać na rzecz wykonawcy usługi określone pomiędzy tymi stronami w umowie o podwykonawstwo. Ponadto w przepisie art. 647 § 2 K.c. dotyczącym omawianego przypadku chodzi tylko i wyłącznie o sam fakt wyrażenia lub nie wyrażenia zgody inwestora na zawarcie umowy. Brak tej zgody nie skutkuje natomiast nieważnością umowy, ponieważ jak mowa wprost w powołanym powyżej przepisie skutkiem złożenia (bądź nie złożenia) przez inwestora oświadczenia woli jest wyłącznie zgoda na zawarcie umowy albo jej brak (a nie nieważność samej czynności). Stanowisko takie potwierdza również ustalona linia orzecznictwa sądowego. Przykładowo w uchwale Sądu Najwyższego z dnia 28 czerwca 2006 r. (sygn. akt: III CZP 36/06) zostało stwierdzone, że ?(?) W razie nieprzestrzegania przy żądaniu zgody inwestora, umowy lub jej projektu oraz części dokumentacji, skutki wynikające z jej zawarcia również w zakresie zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy obowiązują tylko inter partes natomiast nie powstaje odpowiedzialność solidarna inwestora na podstawie art. 647 § 5 K.c.?. Sąd wyraźnie potwierdził tym samym, że umowa pozostaje ważna. Podobnie wypowiedział się SN w wyroku z dnia 15 listopada 2006 r. (sygn. akt: V CSK 256/06, LEX nr 276247). Z cytowanych powyżej orzeczeń SN wyraźnie wynika, że skutkiem zawarcia umowy pomiędzy wykonawcą, a podwykonawcą pomimo braku zgody inwertora (czy też w razie jego wyraźnego sprzeciwu) jest fakt, że umowa taka obowiązuje wyłącznie pomiędzy stronami, które ją zawarły. Nie zostaje tym samym rozszerzona odpowiedzialność solidarna za zapłatę podwykonawcy na osobę, która nie jest stroną umowy, tzn. na inwestora. W konsekwencji w takiej sytuacji nie jest możliwe powstanie odpowiedzialności solidarnej inwestora na podstawie art. 647 § 5 K.c. Skutkiem braku zgody inwestora jest zatem brak odpowiedzialności solidarnej za zobowiązania głównego wykonawcy względem podwykonawcy, a nie nieważność samej czynności prawnej. W konsekwencji umowa zawarta pomiędzy głównym wykonawcą a podwykonawcą pozostaje ważna, ale łączy tylko strony, które ją zawarły. Z uwagi na powyższe w ocenie podatnika możliwe jest zaliczenie w koszty podatkowe kosztów związanych z umowami zawartymi przez podatnika z podwykonawcami nawet w przypadku, gdy inwestor nie wyrazi zgody na wykonanie prac przez wskazanych przez podatnika podwykonawców (tzw. na zawarcie umowy z tymi podwykonawcami).

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie bądź zachowanie źródła przychodów i które nie zostały wyłączone z kosztów na podstawie art. 16 ust. 1. Z powyższego wynika, że określony wydatek, nie wymieniony w katalogu wydatków nie stanowiących kosztów podatkowych, może stanowić koszt uzyskania przychodu pod warunkiem, że między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu zachodzi związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie, zwiększenie lub zachowanie przychodu podatnika.

Zgodnie z art. 647(1) § 2 Kodeksu Cywilnego do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora. Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

Z przedstawionego przez Spółkę stanu faktycznego wynika, że zamierza ona podpisać z inwestorem kontrakt na roboty budowlane zatrudniając jednocześnie podwykonawców do prac, których sama nie jest w stanie profesjonalnie wykonać. Zdaniem Spółki istnieje ryzyko, że inwestor może nie wyrazić zgody na wykonanie części prac przez wskazanego podwykonawcę.

W przypadku gdy inwestor w sposób jednoznaczny nie wyrazi zgody na umowę zawartą z podwykonawcą, brak jest podstaw prawnych do ponoszenia przez wykonawcę wydatków na rzecz podwykonawców związanych z realizacją takiej umowy i nie można ich uznać za koszt uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).
Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).
Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.