1) Czy do odsetek wypłaconych w ramach umowy cash-poolingu będą miałyzastosowanie przepisy o tzw. (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 06 października 2008 r. (data wpływu do tut. BKIP 15 października 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• zastosowania przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash-poolingu,
• ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów w przypadku realizacji umowy cash-poolingu,
• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłacanego przez Spółkę wynagrodzenia z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash-poolingu

? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 października 2008 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• zastosowania przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji w związku z zawartą umową cash-poolingu,
• ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów w przypadku realizacji umowy cash-poolingu,
• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłacanego przez Spółkę wynagrodzenia z tytułu świadczenia przez Bank usługi cash-poolingu.
  
  

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Spółka oraz polskie spółki powiązane wchodzące w skład Grupy planują zawarcie z Bankiem umowy cash poolingu. Umowa ma na celu zwiększenie efektywności działalności gospodarczej prowadzonej przez Posiadaczy Rachunków poprzez zoptymalizowanie kosztów zaciągniętego kredytu i odpowiednie wykorzystanie sumy dziennych sald na rachunkach bankowych Posiadaczy Rachunków. Każdy z Posiadaczy Rachunków przystępując do Umowy zakłada, że uczestnictwo w Umowie przyczyni się do zmniejszenia obciążeń z tytułu odsetek od kredytu przyznanego przez Bank danemu Posiadaczowi Rachunku oraz pozwoli na uzyskiwanie większych przychodów z tytułu odsetek od środków zgromadzonych w Banku na rachunku bieżącym. Poniżej przedstawiony stan faktyczny opiera się na wybranych kluczowych fragmentach umowy.

Preambuła umowy zawiera następujące ustalenia:

• Na podstawie odrębnych umów rachunków bankowych bieżących zawartych przez Bank z Posiadaczami Rachunków tzn. Spółką a pozostałymi spółkami, Bank przechowuje środki pieniężne Posiadaczy Rachunków i dokonuje na ich zlecenie rozliczeń pieniężnych;
• Agent w tym przypadku Spółka posiada w Banku rachunek bankowy bieżący tak jak każdy inny Posiadacz Rachunku oraz rachunek pomocniczy do swojego rachunku bieżącego przeznaczony do dokonywania rozliczeń i przeprowadzania operacji związanych z Umową;
• Agent jest gotowy nabywać od Banku jego wierzytelności wobec Posiadaczy Rachunków oraz przejmować dług Banku wobec Posiadaczy Rachunków;
• Bank jest gotowy zbywać na rzecz Agenta wierzytelności oraz zobowiązania Banku wobec Posiadaczy Rachunków;
  
  

Art. 1 Pojęcia wymienione poniżej, a napisane w Umowie wielką literą mają następujące znaczenie:

• 'Dług' oznacza zobowiązanie Banku wobec któregokolwiek Posiadacza Rachunku w kwocie równej nominalnej wysokości dodatniego salda na jego Rachunku według stanu na koniec Dnia Roboczego;
  
• 'Dzień Roboczy' oznacza dzień inny niż sobota lub dzień ustawowo wolny od pracy, w którym Bank jest otwarty w celu prowadzenia działalności objętej Umową;
  
• 'Rachunek' oznacza rachunek bieżący prowadzony w PLN otwarty w Banku przez każdego Posiadacza Rachunku, wymieniony w Załączniku Nr 1 do Umowy;
  
• 'Rachunek Agenta' oznacza rachunek pomocniczy do Rachunku prowadzonego dla Agenta w PLN, otwarty w Banku w celu wykonania postanowień Umowy, wymieniony w Załączniku Nr 1 do Umowy;
  
• 'Wierzytelność' oznacza wierzytelność przysługującą Bankowi wobec któregokolwiek Posiadacza Rachunku w kwocie równej nominalnej wysokości ujemnego salda na jego Rachunku według stanu na koniec Dnia Roboczego.
  
• Na potrzeby Umowy za koniec Dnia Roboczego uznaje się godzinę 17:00, a za początek Dnia Roboczego uznaje się godzinę 9:00 czasu urzędowego obowiązującego w danym dniu na terytorium Polski.
  
• W Umowie, jeżeli kontekst tego wymaga, pojęcia użyte w liczbie pojedynczej oznaczają te same pojęcia użyte w liczbie mnogiej i odwrotnie.
  
  

Art. 2 Nabycie Wierzytelności, zgodnie z jego brzmieniem:

• Na koniec każdego Dnia Roboczego Bank przeniesie na Agenta wszystkie Wierzytelności z wyłączeniem Wierzytelności wobec Agenta, oraz dokona przeksięgowania na Rachunek Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego Rachunku. Z tytułu nabycia Wierzytelności Agent zapłaci Bankowi cenę w wysokości ich wartości nominalnej. Cena zostanie zapłacona przez obciążenie Rachunku Agenta.
  
• Agent wyraża zgodę na nabycie Wierzytelności. Przeniesienie Wierzytelności oraz przeksięgowanie na Rachunek Agenta przysługującej Bankowi wobec Agenta wierzytelności z tytułu ujemnego salda na jego Rachunku będzie następowało w wykonaniu Umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.
  
  

Art. 3 Przejęcia Długu, zgodnie z jego brzmieniem:

• Na koniec każdego Dnia Roboczego Agent przejmie od Banku wszystkie Długi z wyłączeniem Długu wobec Agenta, a Bank dokona przeksięgowania na Rachunek Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego Rachunku. Z tytułu przejęcia Długów Bank zapłaci Agentowi wynagrodzenie w wysokości ich wartości nominalnej.

  Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez uznanie Rachunku Agenta.
  

• Każdy z Posiadaczy Rachunków wyraża zgodę na przejęcie jego Długu przez Agenta. Przejęcie Długu oraz przeksięgowanie na Rachunek Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego Rachunku będzie następowało w wykonaniu umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.
  
  

Art. 4 Zwrotne przeniesienie Wierzytelności, zgodnie z jego brzmieniem:

• Na początek każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym Bank przeniósł na Agenta Wierzytelności, Agent dokona zwrotnego przeniesienia wszystkich Wierzytelności na Bank za cenę w wysokości ich wartości nominalnej, a Bank dokona przeksięgowania na Rachunek prowadzony dla Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku. Cena zostanie zapłacona przez uznanie Rachunku Agenta.
  
• Bank wyraża zgodę na przeniesienie Wierzytelności. Przeniesienie Wierzytelności oraz przeksięgowanie na Rachunek prowadzony dla Agenta wierzytelności przysługującej Bankowi wobec Agenta z tytułu ujemnego salda na jego rachunku będzie następowało w wykonaniu umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.
  
• Wierzytelności zwrotnie przeniesione na Bank zostaną zaliczone w ciężar Rachunku danego Posiadacza Rachunku.
  
  

Art. 5 Zwrotne przejęcie Długu, zgodnie z jego brzmieniem:

• Na początek każdego Dnia Roboczego następującego po dniu, w którym Agent przejął od Banku Długi, Bank dokona zwrotnego przejęcia wszystkich Długów od Agenta za wynagrodzeniem w wysokości ich wartości nominalnej oraz dokona przeksięgowania na Rachunek prowadzony dla Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku. Wynagrodzenie zostanie zapłacone przez obciążenie Rachunku Agenta.
  
• Każdy z Posiadaczy Rachunków wyraża zgodę na przejęcie jego Długu przez Bank. Przejęcie Długu oraz przeksięgowanie na Rachunek prowadzony dla Agenta długu Banku wobec Agenta z tytułu dodatniego salda na jego rachunku będzie następowało w wykonaniu umowy, bez konieczności składania dodatkowych dyspozycji przez Posiadaczy Rachunków.
  
• Dług zwrotnie przejęty przez Bank zostanie zaliczony na dobro Rachunku danego Posiadacza Rachunku.
  
  

Art. 6 Odsetki, zgodnie z jego brzmieniem:

• Jeżeli po dokonaniu czynności, o których mowa w Art. 2 oraz 3, na Rachunku Agenta powstanie saldo dodatnie, Bank będzie naliczał odsetki od tego salda w wysokości (...) za każdy dzień utrzymywania się tego salda na Rachunku Agenta. W ostatnim dniu Roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego Dnia Roboczego, Bank uzna tymi odsetkami Rachunek Agenta.
  
• Jeżeli po dokonaniu czynności, o których mowa w Art. 2 oraz 3, na Rachunku Agenta powstanie saldo ujemne, Bank będzie pobierał odsetki od tego salda w wysokości (...) za każdy dzień utrzymywania się tego salda na Rachunku Agenta. W ostatnim Dniu Roboczym każdego miesiąca z datą waluty następnego Dnia Roboczego, Bank obciąży tymi odsetkami Rachunek Agenta.
  
• Z zastrzeżeniem postanowień wskazanych powyżej salda ujemne i salda dodatnie na Rachunkach nie będą oprocentowane.
  
  

Art. 7 Zgodnie z jego brzmieniem: Agent może dokonywać Lokat z wykorzystaniem środków pieniężnych zgromadzonych na Rachunku Agenta. Dochody z Lokat podlegają wpłacie na Rachunek Agenta.

• Każdy Posiadacz Rachunku upoważnia Agenta do wykonywania czynności Lokat.
  
  

Art. 8 Ograniczenie dysponowania środkami, zgodnie z jego brzmieniem:

• Agent nie może udzielać pożyczek ze środków zgromadzonych na Rachunku Agenta oraz w jakikolwiek inny sposób dysponować tymi środkami, z zastrzeżeniem Artykułu 7.
  
  

Art. 9 Podział odsetek, zgodnie z jego brzmieniem:

• Ostatniego Dnia Roboczego każdego miesiąca odsetki, którymi Rachunek Agenta został uznany (...) lub obciążony (...) podlegają podziałowi pomiędzy Posiadaczy Rachunków poprzez, odpowiednio, uznanie bądź obciążenie ich Rachunków na zasadach określonych w tym Artykule.
  
• Podział odsetek, (...) zostanie dokonany stosownie do udziału każdego z Posiadaczy Rachunku w powstałych każdego Dnia Roboczego, w wyniku dokonania operacji przewidzianych Artykułami 2 i 3, dodatnich albo ujemnych saldach na Rachunku Agenta według następujących zasad:
  a) wobec Posiadaczy Rachunków za wyjątkiem Wnioskodawcy zwanego również Agentem - wg zmiennej stopy procentowej kalkulowanej w odrębny sposób dla Długu oraz dla Wierzytelności;
  b) wobec Wnioskodawcy, zwanego również Agentem - wg zmiennej stopy procentowej, odpowiadającej kwocie salda odsetek na Rachunku Agenta po dokonaniu odpowiedniego podziału, (...).
  
• Nie później niż drugiego Dnia Roboczego każdego miesiąca, Bank sporządzi raport dotyczący podziału odsetek w poprzednim miesiącu. Bank udostępni ten raport Agentowi.
  
• Agent, w przypadku stwierdzenia niezgodności w raporcie udostępnionym przez Bank, niezwłocznie (najpóźniej w ciągu 14 dni) zgłosi Bankowi na piśmie swoje zastrzeżenia dotyczące raportu w celu ich wyjaśnienia.
  
• Agent upoważnia Bank do przenoszenia na odpowiednie Rachunki odsetek wykazanych w powyższych raportach.
  
  

Art. 11 Wynagrodzenie Banku, zgodnie z jego treścią:

• Bank za wykonywanie czynności przewidzianych w umowie pobiera:
  a) wynagrodzenie początkowe w określonej wysokości od każdego Posiadacza Rachunku; oraz
  b) miesięczne wynagrodzenie w określonej wysokości od każdego Posiadacza Rachunku.
  
• Każdy Posiadacz Rachunku Bieżącego obowiązany do zapłaty Bankowi wynagrodzenia, o którym mowa powyżej (...), upoważnia Bank do obciążenia w dniu podpisania umowy jego Rachunku Bieżącego kwotą takiego wynagrodzenia.
  
• Jednocześnie każdy Posiadacz Rachunku Bieżącego obowiązany do zapłaty Bankowi wynagrodzenia, o którym mowa powyżej (...), upoważnia Bank do obciążania w dwudziestym Dniu Roboczym każdego miesiąca kalendarzowego lub Dniu Roboczym poprzedzającym ten dzień, jeśli nie wypada on w Dniu Roboczym, jego Rachunku Bieżącego kwotą takiego wynagrodzenia.
  
• Agent za wykonanie czynności przewidzianych w Umowie pobierze miesięczne wynagrodzenie w wysokości (...) od każdego Posiadacza Rachunku.
  
  

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytania:

1. Czy do odsetek wypłaconych w ramach umowy cash-poolingu będą miałyzastosowanie przepisy o tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o pdop)...
2. Czy odsetki wynikające z podziału dokonanego na ostatni dzień roboczy każdego miesiąca na koncie pomocniczym 'Agenta' w momencie uznania lub obciążenia konta Spółki będą stanowiły przychody lub koszty uzyskania przychodu...
3. Czy wynagrodzenie początkowe jak i miesięczne zapłacone Bankowi będzie kosztem uzyskania przychodu...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

Ad 1)

Zdaniem Spółki, w przedstawionym stanie faktycznym, odsetki wypłacane w ramach umowy, nie podlegają ograniczeniom wynikającym z przepisów art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o pdop. Spółka zauważa, iż w przypadku umowy opisanej we wniosku, cel którym jest minimalizacja kosztów kredytowania działalności powiązanych spółek poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu własnych środków Grupy, realizowany jest poprzez odpowiednie uznawanie i obciążanie rachunków bankowych, ale podmiotem dokonującym operacji przeksięgowań i odpowiedzialnym za cash pooling jest każdorazowo Bank. Oznacza to, że spółki z Grupy faktycznie nie prowadzą pomiędzy sobą żadnych transakcji. Spółka uważa, że w opisanej sprawie wartość zadłużenia Spółki wobec innych powiązanych spółek Grupy, przejmujących de facto zobowiązanie Spółki wobec Banku, nie powinna być uwzględniana przy ustalaniu wartości zadłużenia, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o pdop, gdyż nie jest to zadłużenie z tytułu pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 7b updop. Z przepisu tego wynika, iż za udzielającego pożyczkę uznaje się taki podmiot, który w drodze umowy (jakiejkolwiek) zobowiązał się do przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określoną ilość pieniędzy. Tę samą ilość pieniędzy pożyczkobiorca zobowiązuje się temu podmiotowi zwrócić. Umowa pożyczki jest więc umową zawartą pomiędzy danymi podmiotami i w danym czasie (zawarcia umowy).

W przedmiotowej sprawie nie sposób stwierdzić, iż udzielającym Spółce pożyczki/ pożyczek jest podmiot, z którym zawarła ona umowę. Umowa cash poolingu zostanie zawarta przez Wnioskującą z Bankiem, a nie z podmiotami, które uczestnicząc w cash poolingu wyrażają gotowość do udzielenia pożyczki Spółce w formie przejęcia (chwilowego) jej zobowiązań wobec Banku. Innymi słowy, umowa cash poolingu nie może być utożsamiana z umową pożyczki. Podmioty uczestniczące w cash poolingu, podpisujące umowę z Bankiem, wyrażają tylko gotowość do niejako użyczenia swoich środków finansowych na określony czas (od końca Dnia Roboczego do początku następnego Dnia Roboczego) innym podmiotom uczestniczącym w cash poolingu. W chwili zawarcia umowy żaden z podmiotów nie jest w stanie przewidzieć, czy częściej będzie 'użyczał' swoich pieniędzy, czy częściej sam będzie potrzebował takiego 'użyczenia'. Jednocześnie wszystkie rozliczenia w ramach zawartych umów cash poolingu przez poszczególne podmioty są dokonywane za pośrednictwem Rachunku Agenta przez Bank. Bank sporządza też raport dotyczący podziału odsetek w poprzednim miesiącu, który to raport jedynie udostępnia Agentowi (w tym przypadku Agentem jest Spółka) w celach weryfikacyjnych.

Ad 2)

Spółka uważa, że po dokonaniu podziału odsetek na koncie Agenta i w momencie uznania odsetkami lub obciążenia odsetkami bieżącego rachunku bankowego Spółki będą one stanowiły odpowiednio przychody do opodatkowania lub koszty uzyskania przychodu.

Ad 3)

Zdaniem Spółki, ponoszone opłaty stanowiące wynagrodzenie początkowe za korzystanie z cash poolingu oraz wynagrodzenie miesięczne będą stanowiły dla Spółki koszty uzyskania przychodu gdyż są one ponoszone w celu zabezpieczenia przychodów Spółki i ochrony majątku Spółki poprzez uczestnictwo w umowie, dzięki której Spółka zapłaci niższe odsetki od zadłużenia oraz uzyska wyższe odsetki od należności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Umowa ?cash poolingu? jest formą efektywnego zarządzania środkami finansowymi, stosowaną przez podmioty należące do jednej grupy kapitałowej, lub podmioty powiązane ekonomicznie w jakikolwiek inny sposób. Sprowadza się ona do koncentrowania środków pieniężnych z jednostkowych rachunków poszczególnych podmiotów na wspólnym rachunku grupy (rachunek główny) i zarządzaniu zgromadzoną w ten sposób kwotą, przy wykorzystaniu korzyści w skali Grupy. Pozwala to na kompensowanie przejściowych nadwyżek, wykazywanych przez jedne z podmiotów z przejściowymi niedoborami zaistniałymi u innych podmiotów. Dzięki temu dochodzi do minimalizowania kosztów kredytowania działalności podmiotów z grupy poprzez kredytowanie się przy wykorzystaniu środków własnych grupy. W ramach porozumienia cash poolingu uczestnicy wskazują podmiot organizujący cash pooling i zarządzający systemem, tzw. pool leadera, którym może być wyspecjalizowany bank, jak również jednostka z grupy. Zarządzający systemem w ramach umowy zapewnia dla wszystkich uczestników systemu środki finansowe na pokrycie sald ujemnych, a przypadku wystąpienia sald dodatnich na rachunkach uczestników to na jego rachunek trafiają środki finansowe.

Przedstawiona we wniosku konstrukcja cash poolingu, stanowiąca sposób gospodarowania wolnymi środkami finansowymi uczestniczących w umowie podmiotów zawiera w sobie pewne elementy umowy pożyczki, lecz nie wyczerpuje istotnych jej znamion.

Definicja pożyczki, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 z ze zm.), została zawarta w art. 16 ust. 7b ww. ustawy. Zgodnie z tą definicją, ?pożyczką? jest każda umowa, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy; przez pożyczkę tę rozumie się także emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę.

W przypadku umowy cash poolingu mamy do czynienia przynajmniej z trzema podmiotami, tzn.

podmiotem mającym saldo dodatnie na rachunku głównym, podmiotem posiadającym debet na rachunku głównym oraz bankiem występującym w roli pośrednika działającego we własnym imieniu. Uczestnik tego systemu, który wykazuje saldo dodatnie nie wie, czy środki jego zostaną wykorzystane, w jakiej wysokości i przez którego uczestnika. Tym samym nie jest skonkretyzowana druga strona transakcji, jak i jej przedmiot. Z konstrukcji umowy cash poolingu wynika jednak, iż to bank udziela dziennych kredytów umawiającym się spółkom, natomiast spłacający kredyt uczestnik systemu wstępuje w prawa wierzyciela banku wobec kredytobiorcy w celu żądania zwrotu kwoty spłaconego przez niego kredytu.

Na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów:

• pkt 60 ? odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych spółce przez jej udziałowca (akcjonariusza) posiadającego nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udziałowców (akcjonariuszy) posiadających łącznie nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale takiego udziałowca (akcjonariusza) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki ? w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni,
  
• pkt 61 ? odsetek od pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę innej spółce, jeżeli w obu tych podmiotach ten sam udziałowiec (akcjonariusz) posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę (kredyt) wobec udziałowców (akcjonariuszy) tej spółki posiadających co najmniej 25% jej udziałów (akcji) i wobec innych podmiotów posiadających co najmniej 25% udziałów w kapitale tych udziałowców (akcjonariuszy) oraz wobec spółki udzielającej pożyczki (kredytu) osiągnie łącznie trzykrotność wartości kapitału zakładowego spółki ? w części, w jakiej pożyczka (kredyt) przekracza tę wartość zadłużenia, określoną na dzień zapłaty odsetek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu udziałowego takiej spółdzielni.
  
  

Zgodnie z tymi przepisami, w przypadkach kiedy zadłużenie podatnika będącego spółką kapitałową przewyższy trzykrotność kapitału zakładowego, to zapłacone odsetki przez spółkę (lub ich część) od pożyczek udzielonych tej spółce przez podmioty w określony sposób z nią powiązane nie stanowią kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego przez Spółkę opisu zdarzenia przyszłego wynika, iż w przedmiotowej sprawie umowę cash poolingu mają zamiar zawrzeć podmioty powiązane. Jednak uwzględniając konstrukcję tej umowy, z której wynika, iż to Bank jest podmiotem oferującym tę usługę, należy podzielić stanowisko Wnioskodawcy, że wyżej przytoczone przepisy dotyczące tzw. niedostatecznej kapitalizacji (art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ww. ustawy) nie będą miały zastosowania, bowiem to Bank przenosi środki finansowe dostępne na rachunkach podmiotu, wykazującego saldo dodatnie, na rzecz drugiego podmiotu wykazującego saldo ujemne.

W związku z tym, spółka wykazująca saldo ujemne na rachunku, tj. spółka będąca dłużnikiem banku, zostaje dłużnikiem drugiej spółki. W takim razie podmioty uczestniczące w systemie cash poolingu stają się wobec siebie wierzycielami i dłużnikami z tytułu wcześniej udzielonego kredytu.

Reasumując, odsetki wypłacane w ramach umowy cash pooingu nie będą podlegały przepisom o niedostatecznej kapitalizacji.

Natomiast kwestie powstania przychodów i kosztów podatkowych u Wnioskodawcy z tytułu uczestnictwa w cash poolingu, uregulowane zostały w art. 12 ust. 1 pkt 1, art. 12 ust. 4 pkt 2, art. 15 ust. 1 oraz art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Natomiast przychody neutralne podatkowo, a więc niestanowiące podstawy do obliczenia dochodu podatnika podlegającego opodatkowaniu, wymienia przepis art. 12 ust. 4 wyżej wskazanej ustawy podatkowej, dokonując ich wyczerpującego wyliczenia. Przepis ten tworzy zamknięty katalog, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu poprzez stosowanie analogii, czy wykładni rozszerzającej.

Do przychodów niestanowiących przychodów podatkowych należą, zgodnie z przepisem art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, kwoty naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów). Zgodnie z powyższą regulacją, odsetki stanowią przychód tylko w dacie ich faktycznej zapłaty. Zatem w przypadku, gdy odsetki nie zostały zapłacone, nie można mówić o powstaniu przychodu w rozumieniu przepisów prawa podatkowego, ustawodawca bowiem konstruuje zasadę kasową zaliczania otrzymanych odsetek do przychodów. Tym samym, w stosunku do odsetek nie znajduje zastosowania przepis art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, stosownie do którego, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (?).

Z przedstawionych powyżej przepisów (art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy) wynika, iż podatnik uzyskuje przychód podatkowy z tytułu odsetek dopiero w momencie faktycznego ich otrzymania. A zatem nie może zaliczyć do przychodów należnych naliczonych, lecz nie otrzymanych odsetek.

Przychód podatkowy stanowią więc jedynie faktycznie otrzymane odsetki, tzn. podatnik musi mieć możliwość dysponowania nimi jako właściciel i winny być one zaliczone do przychodów podatkowych w dacie ich otrzymania.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Działania podatnika muszą w związku z tym zmierzać w celu uzyskania przychodu, być na ten przychód ukierunkowane. Nie tworzą kosztów działania podejmowane w innym celu niż uzyskanie przychodu. Będą natomiast kosztem wydatki poniesione w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przyniosło przychody także w przyszłości. Dlatego kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem, aby móc zaliczyć konkretne wydatki do kosztów uzyskania przychodów, niezbędne jest wykazanie związku między ich poniesieniem, a dążeniem do uzyskania przychodów. Wydatki winny również pozostawać w związku z prowadzoną działalnością tak, aby była możliwa ocena oparta na zasadzie logiki i zasad doświadczenia życiowego, że mogą mieć one wpływ na uzyskanie przychodu.

Z zastrzeżenia art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że są wydatki, które nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą. Katalog takich wydatków zawarty został w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten, w pkt 11 stanowi, iż nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Natomiast, na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 12 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów również odsetek, prowizji i różnic kursowych od pożyczek (kredytów) zwiększających koszty inwestycji w okresie realizacji tych inwestycji.

Skoro Spółka jako członek grupy kapitałowej zawrze umowę cash poolingu z Bankiem, będzie zobowiązana do ponoszenia kosztów wynagrodzeń dla Banku (wynagrodzenie początkowe i miesięczne) związanych z realizacją ww. umowy oraz do zapłaty odsetek od salda ujemnego, jeżeli takie w Spółce wystąpi, będzie miała prawo zaliczenia tych wynagrodzeń i odsetek do kosztów uzyskania przychodów. Stosownie do powołanego wcześniej art. 16 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych odsetki dotyczące realizacji umowy cash poolingu będą kosztem uzyskania przychodów w momencie ich faktycznej zapłaty. Ww. wydatki pozostają bowiem w ścisłym związku z prowadzoną działalnością gospodarczą mającą wpływ na uzyskiwane przychody.

Reasumując należy stwierdzić, że stanowisko Spółki zawarte we wniosku z dnia 06 października 2008 r. jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.