Czy w przypadku uzyskania postanowienia o umorzeniu egzekucji wobec jej bezskuteczności, wydanego przez (...)

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 15 września 2014 r. (data wpływu do Organu 24 września 2014 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, wierzytelności udokumentowanych postanowieniem o nieściągalności, dotyczącym części każdej z wierzytelności ? jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 września 2014 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej, wierzytelności udokumentowanych postanowieniem o nieściągalności, dotyczącym części każdej z wierzytelności.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej zawarł umowy (w formie ustnej), których przedmiotem była sprzedaż obuwia. Fakt wykonania umów potwierdzały przyjmowane przez kontrahentkę faktury VAT.

Wnioskodawca wystawił dla kontrahentki następujące faktury VAT z:

• 4 września 2012 r., nr ?/VAT, na kwotę 58.412,17 zł,
• 10 września 2012 r., nr ?/VAT, na kwotę 4.398,48 zł,
• 13 września 2012 r., nr ?/VAT, na kwotę 10.536,43 zł,
• 28 września 2012 r., nr ?/VAT, na kwotę 7.666,96 zł,
• 12 października 2012 r., nr .../VAT, na kwotę 15.428,38 zł,
• 2 listopada 2012 r., nr .../VAT, na kwotę 518,08 zł,
• 2 listopada 2012 r., nr .../VAT, na kwotę 2.705,02 zł,
• 13 listopada 2012 r., nr .../VAT, na kwotę 13.635,53 zł,
• 19 listopada 2012 r., nr .../VAT, na kwotę 2.817,93 zł,
• 5 grudnia 2012 r., nr ../VAT, na kwotę 4.821,60 zł,
• 12 listopada 2013 r., nr .../VAT, na kwotę 1.348,08 zł,
• 22 listopada 2013 r., nr .../VAT, na kwotę 1.348,08 zł.
  
  

Kontrahentka częściowo uregulowała jedynie faktury:

• nr .../VAT, z której do zapłaty pozostało 39.287,48 zł,
• nr .../VAT, z której do zapłaty pozostało 1.164,19 zł,
• nr .../VAT, z której do zapłaty pozostało 7.100,00 zł.
  
  

Kontrahentka nie uregulowała pozostałych zobowiązań wobec Wnioskodawcy, a kierowane do niej wezwania do zapłaty zarówno ustne, jak i pisemne (w tym przez adwokata reprezentującego Wnioskodawcę) okazały się bezskuteczne, gdyż sytuacja finansowa kontrahentki znacznie się pogorszyła. Dłużniczka przyznała, że nie będzie w stanie uregulować na rzecz Wnioskodawcy pozostałych kwot wynikających z ww. faktur VAT. Wszystkie należności wynikające z wystawionych faktur, zostały przez Wnioskodawcę zarachowane jako przychody należne.

Wnioskodawcy znana jest okoliczność, że kontrahentka (osoba fizyczna, prowadząca działalność gospodarczą na podstawie wpisu do ewidencji działalności gospodarczej) utraciła płynność finansową i nie posiada majątku pozwalającego zaspokoić wierzycieli, których posiada wielu. Fakt ten dokumentuje również (poza oświadczeniem samej dłużniczki) postanowienie o umorzeniu egzekucji - wobec jej bezskuteczności, prowadzonej przeciwko dłużniczce na wniosek innego wierzyciela. Wnioskodawca w związku z tym planuje zaliczyć niezapłacone przez dłużniczkę należności w koszty uzyskania przychodu.

Biorąc pod uwagę znaczną kwotę wierzytelności, powodującą wysokie koszty sądowe (które w przyszłości najprawdopodobniej nie będą możliwe do wyegzekwowania od dłużniczki), Wnioskodawca zamierza wystąpić z pozwem o zapłatę jedynie części wartości z każdej z ww. faktur.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku uzyskania przez Wnioskodawcę postanowienia o umorzeniu egzekucji, wobec jej bezskuteczności, wydanego przez komornika prowadzącego egzekucję w oparciu o tytuł wykonawczy opiewający jedynie na części wierzytelności wynikającej z każdej z wystawionych przez Wnioskodawcę faktur VAT, uznanego przez Wnioskodawcę za odpowiadające stanowi faktycznemu do kosztów uzyskania przychodów może zaliczyć całość wierzytelności, dla których części został wydany tytuł wykonawczy, a następnie postanowienie o umorzeniu egzekucji wobec jej bezskuteczności?

(pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Z treści art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika natomiast, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane, jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona. Z kolei z art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że za wierzytelności o których mowa w art. 20 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych uważa się te wierzytelności których nieściągalność została udokumentowana postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego.

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli wystąpi do organu egzekucyjnego o egzekucję jedynie części ustalonej wierzytelności z każdej faktury, postanowienie o nieściągalności tej części spowoduje, że całą wierzytelność wynikającą z poszczególnych faktur VAT można uznać za nieściągalną. Zatem, dowodem do uznania całej wierzytelności za koszty uzyskania przychodów będzie postanowienie o nieściągalności części tej wierzytelności, wydane przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego. W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku uzyskania tytułu wykonawczego na część wierzytelności wynikającej z każdej wystawionej dłużniczce faktury VAT, a następnie uzyskania postanowienia o bezskuteczności egzekucji tych części wierzytelności, wydanego przez właściwy organ, uznanego przez Wnioskodawcę za odpowiadające stanowi faktycznemu, może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całość wierzytelności wynikających z poszczególnych faktur VAT, dla których w części został wydany tytuł wykonawczy, a następnie postanowienie o umorzeniu egzekucji wobec jej bezskuteczności.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Aby dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione. Zauważyć przy tym należy, że kwestie związane z przedawnieniem roszczeń, w tym związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121), których wykładnia nie może być przedmiotem interpretacji indywidualnej, bowiem przepisy tej ustawy nie są przepisami prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 w związku z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

Stosownie do art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Zgodnie z art. 23 ust. 2 cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1.postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo

2.postanowieniem sądu o:

1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo

3.protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.

Art. 23 ust. 2 ww. ustawy, zawiera zamknięty katalog orzeczeń, których wydanie przez właściwy organ pozwala uznać nieściągalność danej wierzytelności za udokumentowaną. Jednakże aby wierzytelność mogła być uznana za nieściągalną i w konsekwencji zaliczona do kosztów uzyskania przychodów, z treści wydawanych przez upoważnione organy postanowień (co do zasady) powinien wynikać fakt braku majątku dłużnika na zaspokojenie choćby części określonej wierzytelności. Nie będzie stanowiło podstawy do zaliczenia wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodu postanowienie o umorzeniu postępowania, jak i inne postanowienia organów egzekucyjnych, z treści których nie wynika jednoznacznie, że podstawą nieściągalności wierzytelności był brak majątku dłużnika.

W świetle powyższych przepisów zaliczenie nieściągalnej wierzytelności w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

1. wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,
2. wierzytelność nie jest przedawniona, w świetle postanowień kodeksu cywilnego,
3. nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
   
   

Reasumując, mając na uwadze obowiązujący stan prawny, stwierdzić należy, że w przypadku gdy wierzytelność została wcześniej zaliczona do przychodów należnych na podstawie art. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie jest przedawniona w świetle przepisów kodeksu cywilnego, a jej nieściągalność została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów nie wcześniej jednak, niż zostanie spełniony ostatni z warunków.

Z wniosku wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej sprzedał towar handlowy, a wynikającą z tego faktu należność uznał za przychód należny. Kontrahentka nie uregulowała całości zobowiązań wobec Wnioskodawcy, a kierowane do niej wezwania do zapłaty okazały się bezskuteczne. Dłużniczka oświadczyła, że nie będzie w stanie uregulować należnych Wnioskodawcy kwot. Z uwagi na wysokie koszty sądowe Wnioskodawca zamierza wystąpić z pozwem o zapłatę jedynie części wierzytelności wynikającej z każdej z wystawionych dłużniczce faktur, a następnie na podstawie tytułu wykonawczego skierować sprawę na drogę postępowania egzekucyjnego. Zatem w przypadku wydania przez właściwy organ postanowienia o umorzeniu egzekucji wobec jej bezskuteczności będzie ono dotyczyło tylko części wierzytelności, wynikającej z każdej faktury.

Odnosząc się do przedstawionego przez Wnioskodawcę zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że otrzymane od organu postępowania egzekucyjnego postanowienie o nieściągalności wierzytelności ze względu na brak majątku dłużnika na zaspokojenie części każdej z wierzytelności Wnioskodawcy, pozwala uznać za udowodnione, że nie ma on tym bardziej majątku pozwalającego na zaspokojenie pozostałych części wierzytelności. Zatem, wydanie dla Wnioskodawcy, przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, postanowienia o nieściągalności części każdej z wierzytelności, spowoduje, że także pozostałe części tych wierzytelności będzie można uznać za nieściągalne.

Wobec powyższego, jeżeli w istocie wierzytelności, o których mowa we wniosku będą spełniały przedstawione powyżej warunki, to Wnioskodawca będzie mógł je zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w dacie uprawomocnienia się postanowienia dokumentującego nieściągalność tylko części tychże wierzytelności, o ile Wnioskodawca uzna stwierdzone nim okoliczności za odpowiadające stanowi faktycznemu.

Nadmienić należy, że spełnienie ww. przesłanek zaliczenia wierzytelności nieściągalnych do kosztów podatkowych może zostać zweryfikowane przez upoważniony organ podatkowy w toku ewentualnego postępowania podatkowego.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, że w zakresie pytań oznaczonych we wniosku Nr 1 i 3 wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Do wniosku dołączono plik dokumentów. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionym przez Wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

W zakresie pytań oznaczonych we wniosku Nr 1 i 3 wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 ? 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.