Ustalenie źródła przychodów, do jakiego należy zaliczyć przychody z tytułu wypłaty odszkodowania (...)

Ustalenie źródła przychodów, do jakiego należy zaliczyć przychody z tytułu wypłaty odszkodowania w związku z powstrzymaniem się od działalności konkurencyjnej

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 26 listopada 2012 r. (data wpływu do tut. Biura 29 listopada 2012 r.), uzupełnionym w dniach 15 i 19 lutego 2013 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ustalenia źródła przychodów, do jakiego należy zaliczyć przychody z tytułu wypłaty odszkodowania w związku z powstrzymaniem się od działalności konkurencyjnej ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 listopada 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek, o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, m.in. dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie ustalenia źródła przychodów, do jakiego należy zaliczyć przychody z tytułu wypłaty odszkodowania w związku z powstrzymaniem się od działalności konkurencyjnej. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 05 lutego 2013 r. Znak: IBPP4/443-543/12/PK, IBPBI/1/415-1482/12/ESZ, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniach 15 i 19 lutego 2013 r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej wpisanej do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zawarł umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania (dalej: ?Umowa?, ?Umowa o zarządzanie?). Na podstawie Umowy zobowiązuje się do osobistego świadczenia na rzecz spółki akcyjnej (dalej ?Spółka"), w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, usług polegających na:

  1. kierowaniu Spółką,
  2. zarządzaniu przedsiębiorstwem Spółki,
  3. reprezentacji Spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów, na stanowisku określonym w uchwale Rady Nadzorczej w zakresie przedmiotowym określonym w regulaminach wewnętrznych dla Wiceprezesa Zarządu.

Umowa reguluje warunki wykonywania zleconych czynności, kwestie wynagrodzenia z tytułu ich wykonania, oraz zakres odpowiedzialności Wnioskodawcy wobec osób trzecich z tytułu wykonania czynności objętych Umową.

Wnioskodawca wskazał, iż z zawartej Umowy wynika, że: ?Zarządzający ponosi odpowiedzialność wobec Spółki i osób trzecich za szkodę wyrządzoną przez niego w związku z wykonywaniem Umowy, będącą następstwem niewykonania lub nienależytego wykonania Usług Zarządczych". Wnioskodawca zawarł umowę odpowiedzialności cywilnej z tytułu roszczeń powstałych w związku z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem Umowy.

Jednocześnie, w przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres obowiązywania zakazu konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy. Działalność konkurencyjna została zdefiniowana w Umowie. Między innymi działalnością konkurencyjną będzie świadczenie na podstawie umowy cywilnoprawnej usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną.

W okresie powstrzymywania się Zarządzającego od działalności konkurencyjnej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy, Spółka wypłaci Wnioskodawcy odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Wnioskodawca był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku wypłaty przez Spółkę na rzecz Wnioskodawcy odszkodowania w związku z powstrzymywaniem się od działalności konkurencyjnej, przychód uzyskany przez Niego stanowić będzie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej?

(pytanie oznaczone we wniosku nr 3)

Zdaniem Wnioskodawcy, w następstwie wygaśnięcia lub rozwiązania umowy będzie On zobowiązany do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres obowiązywania zakazu konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy. W związku z zakazem konkurencji, Wnioskodawca nie będzie mógł między innymi świadczyć na podstawie umowy cywilnoprawnej usług na rzecz podmiotu prowadzącego działalność konkurencyjną. W konsekwencji zakres prowadzonej po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy działalności gospodarczej ulegnie zawężeniu.

W okresie powstrzymywania się przez Zarządzającego od działalności konkurencyjnej (po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy), Spółka będzie wypłacać Wnioskodawcy odszkodowanie (płatne miesięcznie ostatniego dnia każdego miesiąca, w którym Wnioskodawca był zobowiązany do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej).

W opinii Wnioskodawcy, odszkodowanie takie stanowić będzie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w rozumieniu art. 10 ust 1 pkt 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 361 ze zm., dalej: ?ustawa o PIT?).

W myśl art. 5a pkt 6 ustawy o PIT działalność gospodarcza lub pozarolniczą działalności gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

  1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
  2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

-prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1, 2 i 4-9.

W związku z powyższym, w celu uznania, że przychód uzyskiwany przez Zarządzającego stanowić będzie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej powinny zostać spełnione określone warunki:

  • działalność Zarządzającego powinna stanowić działalność np. o charakterze usługowym,
  • działalność Zarządzającego powinna wiązać się z uzyskaniem przez niego zarobku,
  • działalność ta powinna być wykonywana w imieniu własnym Zarządzającego oraz w sposób zorganizowany i ciągły.

W opinii Wnioskodawcy, powstrzymywanie się przez Niego od działalności konkurencyjnej stanowić będzie działalność zarobkową o charakterze usługowym. Z jednej strony Zarządzający, jako usługodawca - podmiot powstrzymujący się od działalności konkurencyjnej - świadczył będzie usługę na rzecz Spółki, z drugiej zaś, jako zarobek otrzymywać będzie odszkodowanie przewidziane Umową. Fakt, iż działalność ta (świadczenie usług) polegać będzie na zaniechaniu, tj. powstrzymaniu się od określonych zachowań (działań konkurencyjnych), nie powinien wpływać na kwalifikację prawną działalności Wnioskodawcy, jako działalności gospodarczej. Co więcej, istotną cechą tej usługi jest właśnie powstrzymywanie się od działalności gospodarczej w pozostałym zakresie. Ponadto należy uznać, że czynności wykonywane przez Zarządzającego już po rozwiązaniu lub wygaśnięciu Umowy wykonywane będą przez niego w jego własnym imieniu. Jednocześnie nie sposób świadczeniu, które trwać będzie przez określony czas, odmówić cech ciągłości.

Zatem powstrzymanie się od działań konkurencyjnych przez Wnioskodawcę spełnia pozytywne przesłanki definicji pozarolniczej działalności gospodarczej z art. 5a pkt 6 ustawy o PIT.

Ponadto, w ocenie Wnioskodawcy, działalność Zarządzającego nie będzie spełniać negatywnych przesłanek, o których mowa w art. 5b ustawy o PIT. Zgodnie z tym przepisem za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

  • odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający te czynności,
  • są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego te czynności,
  • wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

W opinii Zarządzającego, warunki te (przesłanki negatywne) nie zostaną spełnione. Przede wszystkim powstrzymywanie się od wykonywania czynności konkurencyjnych nie będzie wykonywane w miejscu i czasie wyznaczonym przez zlecającego, ani tym bardziej pod jego kierownictwem. Zarządzający będzie powstrzymywał się od czynności konkurencyjnych, które mógłby on sam podjąć w dowolnym, określonym przez siebie czasie oraz miejscu. Poza tym, ryzyko gospodarcze związane z ewentualnym naruszeniem warunków powstrzymywania się od takiej działalności spoczywa na Zarządzającego. Ryzyko takie materializować się może np. poprzez odpowiedzialność odszkodowawczą Zarządzającego wobec Spółki w efekcie naruszenia zakazu konkurencji.

Zdaniem Wnioskodawcy, trudno również mówić o odpowiedzialności wobec osób trzecich, w przypadku świadczenia usługi poprzez zaniechanie, tj. powstrzymywanie się od pewnych działań/zachowań. Zlecający, tj. Spółka, nie ponosi tutaj żadnej odpowiedzialności wobec osób trzecich (na zewnątrz) za powstrzymywanie się Wnioskodawcy od działań konkurencyjnych. Tym samym nie zachodzi również przesłanka negatywna określona w lit. a) artykułu 5b ustawy o PIT. W rezultacie, w opinii Wnioskodawcy, uzyskany przez Niego przychód w postaci odszkodowania w zamian za powstrzymywanie się od czynności konkurencyjnych, stanowić będzie przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z przepisami art. 10 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), odrębnymi źródłami przychodów są:

  • działalność wykonywana osobiście,
  • pozarolnicza działalność gospodarcza.

Definicja pozarolniczej działalności gospodarczej zawarta została w art. 5a pkt 6 ww. ustawy. Zgodnie z jego treścią, działalność gospodarcza albo pozarolnicza działalność gospodarcza to działalność zarobkowa:

  1. wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa,
  2. polegająca na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
  3. polegająca na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych,

-prowadzona we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Wyłączenie to obejmuje więc m.in. przychody uzyskane z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 cytowanej powyżej ustawy. Poszczególne kategorie tych przychodów wymieniono w art. 13 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zgodnie z przepisem art. 13 pkt 9 ww. ustawy, za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się m.in. przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej - z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7.

Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, przychodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze ? przy jednoczesnym zdefiniowaniu na użytek tej ustawy pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej ? nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów nie jest pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz zawsze działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy. Tym samym przychody uzyskane z tego rodzaju umów stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście, nawet jeżeli umowy te zawierane są w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. Bez znaczenia pozostaje forma prawna w jakiej podatnik prowadzi działalność gospodarczą. W konsekwencji, również wówczas, gdy przychody z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze osiągane są w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną w formie spółki cywilnej, jawnej czy komandytowej, ich źródłem dla wspólnika jest działalność wykonywana osobiście.

Przy klasyfikowaniu przychodów z tytułu kontraktów menedżerskich do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, bez znaczenia pozostaje także okoliczność, czy przedmiotowe usługi świadczone są samodzielnie, czy przy udziale osób trzecich np. sekretarki, zleceniobiorców, asystentów czy też wspólnika spółki osobowej.

Jednocześnie, z uwagi na fakt, iż w przypadku zawarcia umowy powierzającej zarząd przedsiębiorstwem występuje duża dowolność nazewnictwa, przepis art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, dotyczy nie tylko przychodów uzyskanych na podstawie kontraktu menedżerskiego, lecz wszelkich umów o podobnym charakterze, na mocy których podatnikowi, w drodze umowy cywilnoprawnej, zostało zlecone sprawowanie zarządu przedsiębiorstwem, spółką czy instytucją.

Natomiast wyjątek, o którym mowa w powołanym przepisie dotyczy sytuacji, gdy podatnik na podstawie kontraktu menedżerskiego lub umowy o podobnym charakterze powołany został np. do składu zarządu, rady nadzorczej, komisji lub innych organów stanowiących osoby prawnej; uzyskane przez niego przychody są wówczas przychodami w rozumieniu art. 13 pkt 7, a nie art. 13 pkt 9 ww. ustawy. Powołanie bowiem podatnika np. do składu zarządu, bez względu na sposób jego powołania, stanowi okoliczność, która powoduje zmianę kwalifikacji przychodu, jednakże przychodu uzyskanego w ramach działalności wykonywanej osobiście.

Ustawodawca, w treści cyt. przepisu art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wprost wskazał, iż przychody z tytułu umów o charakterze opisanym w tym przepisie, bez względu na formę organizacyjną, w jakiej są wykonywane, stanowią przychód z działalności wykonywanej osobiście. Zgodnie z literalnym brzmieniem cytowanego przepisu, przychody z tego rodzaju umów, nawet gdy usługi świadczone są przez podatnika prowadzącego działalność gospodarczą w tym zakresie, zawsze stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście.

Taka kwalifikacja przychodów z tytułu umów, o których mowa w art. 13 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika przede wszystkim z osobistego charakteru usług zarządzania przedsiębiorstwem.

Menedżer to osoba zarządzająca przedsiębiorstwem lub jego częścią na podstawie czasowego kontraktu. Czynności zarządcze wiążą się z określoną osobą, tym samym mogą być dokonywane bezpośrednio przez tę osobę. Nie jest możliwe wykonywanie tego rodzaju czynności przez podmiot inny niż osoba fizyczna, np. przez spółkę jawną.

Jak wynika z przedstawionego zdarzenia przyszłego Wnioskodawca w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej zawarł umowę o świadczenie usług w zakresie zarządzania. Na podstawie Umowy zobowiązuje się do osobistego świadczenia na rzecz spółki akcyjnej, w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, usług polegających na kierowaniu Spółką, zarządzaniu przedsiębiorstwem Spółki, reprezentacji Spółki wobec organów państwowych, organów samorządu terytorialnego i innych podmiotów, na stanowisku określonym w uchwale Rady Nadzorczej w zakresie przedmiotowym określonym w regulaminach wewnętrznych dla Wiceprezesa Zarządu. W przypadku wygaśnięcia lub rozwiązania Umowy, Wnioskodawca zobowiązuje się do powstrzymywania się od działalności konkurencyjnej przez okres obowiązywania zakazu konkurencji po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy. W okresie powstrzymywania się przez Zarządzającego od działalności konkurencyjnej (po wygaśnięciu lub rozwiązaniu Umowy), Spółka wypłaci Wnioskodawcy odszkodowanie.

W związku z powyższym uznać należy, iż wynagrodzenie jakie zostanie wypłacone z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji będzie świadczeniem wynikającym de facto z łączącej wcześniej strony umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania i jako takie, winno zostać zakwalifikowane. W związku z tym, skoro przychody z umów o zarządzanie (lub umów o podobnym charakterze) kwalifikowane są do źródła przychodów określonego w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (działalność wykonywana osobiście), to i wypłacane Wnioskodawcy należności (odszkodowanie) w związku z zawartą umową o zakazie konkurencji, stanowić będą przychód z tego źródła przychodów, tj. z działalności wykonywanej osobiście, ponieważ mają one swoje źródło we wcześniej wykonywanej działalności w zakresie zarządzania na rzecz ww. Spółki.

Konsekwencją powyższych ustaleń jest brak możliwości zaliczenia ww. odszkodowania, które Wnioskodawca otrzyma z tytułu zawartej umowy o zakazie konkurencji, do przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienia się, iż w zakresie podatku od towarów i usług zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? t.j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika