skutki podatkowe zniesienia współwłasności nieruchomości i ruchomości

skutki podatkowe zniesienia współwłasności nieruchomości i ruchomości

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 05 maja 2009r. (data wpływu do tut. Biura ? 06 maja 2009r.), uzupełnionym w dniu 26 czerwca 2009r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m. in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości i ruchomości ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 06 maja 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m. in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych zniesienia współwłasności nieruchomości i ruchomości.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych. Dlatego też pismem z dnia 22 czerwca 2009r. wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 26 czerwca 2009r.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawczyni była wspólnikiem Spółki cywilnej, w oparciu o którą wraz z drugim wspólnikiem prowadziła działalność gospodarczą w postaci ośrodka narciarskiego. Umowa Spółki cywilnej została zawarta pomiędzy wnioskodawczynią a drugim ze wspólników w dniu 10 października 1996r. Spółka ta została rozwiązana w dniu 31 grudnia 2008r. na skutek wypowiedzenia swego udziału przez drugiego ze wspólników.

Wnioskodawczyni i jej wspólnik byli współwłaścicielami we wspólności łącznej wspólników Spółki cywilnej kilku nieruchomości gruntowych, na których prowadzili wspólnie działalność gospodarczą. Nieruchomości te nabyte zostały przez wnioskodawczynię i drugiego wspólnika w 1996 i 1997r. Ponadto wnioskodawczyni i drugiemu wspólnikowi na podstawie trzech umów sprzedaży z 1987r. przysługiwało we wspólności łącznej wspólników Spółki cywilnej prawo wieczystego użytkowania gruntu oraz prawo własności budynków i urządzeń stanowiących przedmiot odrębnej własności, na które składały się: stacja wyciągu dolnego, hotel i garaż oraz zadaszenie koła przewojowego. Wspólnikom Spółki cywilnej przysługiwało również prawo własności rzeczy ruchomych, tj. dwóch agregatów, które zostały nabyte w latach 2003-2004.

W wyniku rozwiązania Spółki cywilnej współwłasność łączna wspólników Spółki przekształciła się z mocy prawa, zgodnie z art. 875 § 1 kodeksu cywilnego we współwłasność w częściach ułamkowych.

Po rozwiązaniu Spółki cywilnej wnioskodawczyni z wykorzystaniem majątku stanowiącego współwłasność jej i drugiego ze wspólników prowadziła działalność gospodarczą jako osoba fizyczna, którą zaprzestała w połowie marca 2009r.

Wnioskodawczyni i drugi ze współwłaścicieli zamierzają zawrzeć umowę zniesienia współwłasności dotyczącą majątku, na którym do dnia 31 grudnia 2008r. prowadzili działalności gospodarczą w formie Spółki cywilnej, poprzez przyznanie prawa własności i prawa użytkowania wieczystego wszystkich stanowiących ich współwłasność nieruchomości oraz urządzeń i rzeczy ruchomych w całości jednemu współwłaścicielowi za spłatą na rzecz drugiego współwłaściciela.

W uzupełnieniu wniosku wskazano m. in., iż:

  • składniki majątku będące przedmiotem planowanej umowy zniesienia współwłasności nie stanowiły środków trwałych w prowadzonej przez wnioskodawczynię indywidualnej działalności gospodarczej,
  • nieruchomości gruntowe, stanowiące współwłasność wspólników oraz pozostające w użytkowaniu wieczystym nie stanowiły środków trwałych Spółki cywilnej, której wspólnikiem była wnioskodawczyni,
  • w ewidencji środków trwałych Spółki znajdowała się nieruchomość budynkowa, stacja wyciągu dolnego, zadaszenie koła przewojowego oraz dwa agregaty,
  • w wyniku planowanej umowy zniesienia współwłasności wnioskodawczyni ma otrzymać spłatę należącego do niej udziału we współwłasności.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Czy spłata na rzecz jednego z współwłaścicieli dokonana przez drugiego współwłaściciela na mocy umowy o zniesienie współwłasności dotyczącej majątku, na którym do dnia 31 grudnia 2008r. prowadzona była działalność gospodarcza w formie Spółki cywilnej, a w oparciu o którą nastąpi przyznanie prawa własności i prawa użytkowania wieczystego wszystkich stanowiących współwłasność wnioskodawczyni i drugiego ze współwłaścicieli nieruchomości oraz urządzeń i rzeczy ruchomych w całości na rzecz jednego współwłaściciela, będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, skoro nieruchomości i prawo użytkowania wieczystego gruntów zostały nabyte w latach: 1987, 1996 i 1997, a ruchomości w latach 2003-2004 i w połowie marca 2009r. przestała być prowadzona przez jednego ze współwłaścicieli z wykorzystaniem tego majątku działalność gospodarcza...

Zdaniem wnioskodawczyni zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a), c) i d) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 1991r. Nr 80, poz. 350) źródłem przychodów w podatku dochodowym od osób fizycznych jest odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, a także prawa wieczystego użytkowania gruntów i innych rzeczy, jeżeli nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku opłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) ? przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy ? przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.

Z powyższego wynika, iż w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości, prawa użytkowania wieczystego oraz innych rzeczy decydujące znaczenie w kwestii opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych ma moment ich nabycia.

Ustawą z dnia 16 listopada 2006r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz mianie niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2006r. Nr 217, poz. 1588) wprowadzono obowiązujące od dnia 1 stycznia 2007r. zasady opodatkowania dochodów z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c) ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W oparciu o treść art. 7 ust. 1 powołanej ustawy z dnia 16 listopada 2006r., do przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a)-c), nabytych lub wybudowanych (oddanych do użytkowania) do dnia 31 grudnia 2006r. stosuje się zasady określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w brzmieniu obowiązującym przed dniem 1 stycznia 2007r.

Wnioskodawczyni i jej wspólnik nabyli stanowiące ich współwłasność nieruchomości w latach 1996 i 1997. Prawo wieczystego użytkowania gruntów zostało przez nich nabyte zaś w 1987r. Z uwagi na upływ pięcioletniego terminu od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie przez wspólników nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntów, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychód uzyskany przez jednego współwłaściciela z tytułu spłaty dokonanej przez drugiego współwłaściciela na mocy umowy o zniesienie współwłasności, nie będzie w ogóle podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a spłata ta nie będzie stanowiła podlegającego opodatkowaniu źródła przychodów. Podkreślić bowiem należy, iż z dniem rozwiązania Spółki cywilnej nie uległ zmianie w żadnej mierze status własnościowy majątku nabytego przez byłych wspólników Spółki cywilnej ? w dalszym ciągu pozostali oni bowiem współwłaścicielami tego majątku, z tym że współwłasność łączna przekształciła się z dniem rozwiązania Spółki cywilnej we współwłasność w częściach ułamkowych.

Analogiczna sytuacja będzie miała miejsce w stosunku do zniesienia współwłasności ruchomości, stanowiących współwłasność byłych wspólników Spółki cywilnej ? skoro zostały one nabyte w latach 2003-2004, a w połowie marca 2009r. przestała być prowadzona z ich wykorzystaniem działalności gospodarcza ? ich odpłatne zbycie dokonane na mocy umowy o zniesienie współwłasności za spłatą na rzecz jednego ze współwłaścicieli przez drugiego współwłaściciela nie będzie podlegało podatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych z uwagi na upływ półrocznego terminu, o którym mowa w cytowanym powyżej przepisie.

Reasumując ? przychód uzyskany z tytułu spłaty dokonanej na mocy umowy zniesienia współwłasności, skoro od końca roku kalendarzowego w którym nastąpiło nabycie nieruchomości i prawa użytkowania wieczystego gruntów, stanowiących majątek wspólny, upłynęło pięć lat, a w stosunku do ruchomości ? pół roku, nie będzie podlegał opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Na poparcie swojego stanowiska wnioskodawczyni powołała interpretację indywidualną Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach sygn. akt IBPB2/415-1242/08/GIS

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zasady działania spółek cywilnych regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 860 § 1 Kodeksu cywilnego (określanego w dalszej części skrótem k.c.), przez umowę spółki wspólnicy zobowiązują się dążyć do osiągnięcia wspólnego celu gospodarczego przez działanie w sposób oznaczony, w szczególności przez wniesienie wkładów. Stosownie do art. 861 § 1 k.c. ? wkład wspólnika może polegać na wniesieniu do spółki własności lub innych praw albo na świadczeniu usług. Spółka cywilna nie posiada własnego, odrębnego majątku. Właścicielami poszczególnych składników majątku pozostają wspólnicy spółki w ramach współwłasności łącznej. Wspólnik nie może rozporządzać udziałem we wspólnym majątku wspólników ani udziałem w poszczególnych składnikach tego majątku (art. 863 § 1 k.c.). W przypadku wniesienia do spółki cywilnej wkładu w postaci składnika majątku stanowiącego wyłączną własność jednego wspólnika bądź też będącego współwłasnością wszystkich wspólników tejże spółki, wyłączna własność wspólnika bądź współwłasność w częściach ułamkowych z chwilą wniesienia do spółki przekształca się we współwłasność łączną. Współwłasność ta ma charakter bezudziałowy, a każdemu ze wspólników przysługują równe prawa do całego majątku. Z chwilą rozwiązania spółki współwłasność łączna zmienia się we współwłasność w częściach ułamkowych (art. 875 § 1 k.c.).

W myśl art. 210 k.c. każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Uprawnienie to może być wyłączone przez czynność prawną na czas nie dłuższy niż lat pięć. Jednakże w ostatnim roku przed upływem zastrzeżonego terminu dopuszczalne jest jego przedłużenie na dalsze lat pięć; przedłużenie można ponowić. Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości (art. 211 k.c.).

Zgodnie z art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) odrębnym źródłem przychodów są określone w pkt 3 i 8 tego przepisu:

  • pozarolnicza działalność gospodarcza,
  • odpłatne zbycie, z zastrzeżeniem ust. 2:
    a. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
    b. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
    c. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
    d. innych rzeczy,

- jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) - przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy - przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie; w przypadku zamiany okresy te odnoszą się do każdej z osób dokonującej zamiany.

W myśl art. 10 ust.

2 pkt 3 ww. ustawy przepisów ust. 1 pkt 8 nie stosuje się do odpłatnego zbycia składników majątku, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1, z zastrzeżeniem ust. 3, nawet jeżeli przed zbyciem zostały wycofane z działalności gospodarczej, a między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia, nie upłynęło 6 lat.

W myśl art. 14 ust. 1 ww. ustawy za przychód z działalności, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 (pozarolniczej działalności gospodarczej), uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Stosownie do treści art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy przychodem z działalności gospodarczej są również przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej składników majątku będących:

  1. środkami trwałymi,
  2. składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1.500 zł,
  3. wartościami niematerialnymi i prawnymi

- ujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, w tym także przychody z odpłatnego zbycia składników majątku wymienionych w lit. b), spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu użytkowego lub udziału w takim prawie nieujętych w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio.

Do przychodów, o których mowa w ust. 2 pkt 1, nie zalicza się przychodów z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą oraz przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej: budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim lokalu, gruntu lub udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, związanych z tym budynkiem lub lokalem, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub udziału w takim prawie. Przepis art. 30e stosuje się odpowiednio (art. 14 ust. 2c ww. ustawy).

Z powyższych przepisów wynika, że przychodami z działalności gospodarczej są zarówno przychody z odpłatnego zbycia wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą składników majątku używanych aktualnie w działalności, jak i przychody uzyskane ze sprzedaży tych składników majątku, które zostały z działalności gospodarczej z różnych względów wycofane, w tym z powodu jej likwidacji. Jeżeli jednak między pierwszym dniem miesiąca następującego po miesiącu, w którym składniki majątku zostały wycofane z działalności i dniem ich odpłatnego zbycia upłynęło 6 lat, to przychód ze sprzedaży tych składników majątku nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej.

Przepisy ww. ustawy o podatku dochodowym nie regulują wprost zasad opodatkowania przychodu ze sprzedaży składników majątku nie spełniających kryteriów wymienionych w cyt. art. 14 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy. Dokonując jednak wykładni przepisów ww. ustawy w tym zakresie stwierdzić należy, iż zasadą jest, że przychód z działalności gospodarczej stanowi każda kwota należna podatnikowi w związku z prowadzoną działalnością. Art. 14 ww. ustawy nie wymienia szczegółowo wszystkich przychodów z tego źródła, zaś w art. 14 ust. 2 pkt 1 cyt. ustawy wymienione zostały tylko niektóre rodzaje przychodów zaliczanych do źródła przychodów jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Dlatego też sprzedaż każdego innego składnika (z wyjątkiem nieruchomości mieszkalnych), wykorzystywanego w działalności gospodarczej lub mającego związek z wykonywaną kiedyś działalnością gospodarczą, stanowi przychód z tej działalności na podstawie ogólnej zasady wyrażonej w art. 14 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych polega przychód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości i innych rzeczy. Odpłatne zbycie oznacza przeniesienie własności lub innych praw majątkowych w zamian za korzyść majątkową. Zniesienie współwłasności polegające na przyznaniu rzeczy jednemu ze współwłaścicieli podczas gdy drugi otrzymuje spłatę, jest formą odpłatnego zbycia, bowiem spłata w takim przypadku jest wyrażoną w pieniądzu równowartością udziału we wspólnym prawie.

Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, iż wnioskodawczyni wraz z drugą osobą jest współwłaścicielką nieruchomości gruntowych, prawa wieczystego użytkowania gruntu oraz będących przedmiotem odrębnej własności budynków i urządzeń, tj. stacji wyciągu dolnego, hotelu i garażu, zadaszenia koła przewojowego, a także rzeczy ruchomych (agregatów). Wszystkie ww. składniki majątku wykorzystywane były w prowadzonej przez wnioskodawczynię zarówno w formie Spółki cywilnej jak i indywidualnie pozarolniczej działalności gospodarczej. Przy czym tylko część z nich stanowiła środki trwałe w ww. Spółce cywilnej. Natomiast żaden z ww. składników majątku nie stanowił środka trwałego w prowadzonej przez wnioskodawczynię indywidualnej działalności gospodarczej. Spółka cywilna uległa rozwiązaniu. Wnioskodawczyni zaprzestała także prowadzenia indywidualnej działalności gospodarczej. Obecnie planuje zawrzeć umowę zniesienia współwłasności ww. składników majątku, w wyniku której otrzyma spłatę swojego udziału we współwłasności.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż przychód uzyskany z odpłatnego zbycia udziału we współwłasności, dokonanego w drodze umowy zniesienia współwłasności, wszystkich ww. składników majątku będzie stanowić przychód ze źródła jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza. Przychód ten pomniejszony o koszty uzyskania przychodu stanowić będzie podlegający opodatkowaniu dochód z ww. źródła przychodów.

Z uwagi na powyższe, przedstawione we wniosku stanowisko, należy uznać za nieprawidłowe.

Zauważyć należy, iż powołana we wniosku interpretacja indywidualna wydana została na gruncie odmiennego stanu faktycznego oraz w konkretnej sprawie innego podmiotu. Nie jest więc wiążąca dla tut. Organu.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Jednocześnie wskazać należy, iż w zakresie opodatkowania planowanego zawarcia umowy o zniesienie współwłasności podatkiem od czynności cywilnoprawnych zostanie wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika