Czy koszty sądowe, obejmujące zwrot opłat i kosztów sądowych, zastępstwa procesowego itp. związane (...)

Czy koszty sądowe, obejmujące zwrot opłat i kosztów sądowych, zastępstwa procesowego itp. związane z brakiem zapłaty dostawcom w terminach określonych umową (fakturą) stanowią koszty uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 31 sierpnia 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP w dniu 07 września 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych, obejmujących zwrot opłat i kosztów sądowych, zastępstwa procesowego itp. związanych z brakiem zapłaty dostawcom w terminach określonych umową (fakturą) - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 07 września 2009 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów sądowych, obejmujących zwrot opłat i kosztów sądowych, zastępstwa procesowego itp. związanych z brakiem zapłaty dostawcom w terminach określonych umową (fakturą).

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą polegającą na produkcji przetworów mięsnych i ich sprzedaży. Wiąże się z tym określone ryzyko gospodarcze, w skład którego wchodzą m.in. możliwości płatnicze. Wnioskodawca zmuszony jest angażować znaczne środki obrotowe w produkcję, a także ponosić określone koszty stałe np. wynagrodzenia pracowników i dotyczące ich składki ZUS. Powoduje to czasami problemy z płynnością. Problemy z płynnością w przypadku niektórych klientów (dostawców) powodują, że kierują oni roszczenia na drogę sądową.

Wnioskodawca w wyniku wyroków sądowych zasądzających te roszczenia ponosi dodatkowe koszty, w postaci zwrotu kosztów i opłat sądowych, ponoszonych przez klientów Wnioskodawcy (dostawców).

W przypadkach, gdy Wnioskodawca po uprawomocnieniu się orzeczeń na korzyść jego wierzycieli, nadal ma problemy z zapłatą roszczeń, do kosztów sądowych dochodzą koszty egzekucyjne, związane z czynnościami komornika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy koszty sądowe, obejmujące zwrot opłat i kosztów sądowych, zastępstwa procesowego itp. związane z brakiem zapłaty dostawcom w terminach określonych umową (fakturą) stanowią koszty uzyskania przychodu dla celów podatku dochodowego od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) nie stanowią kosztów uzyskania przychodów koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań.

Koszty sądowe zwracane przez pozwanego powodowi, jak np. opłaty sądowe, koszty procesowe, koszty zastępstwa procesowego, nie stanowią kosztów egzekucyjnych. W przekonaniu Wnioskodawcy są to koszty procesowe. Natomiast kosztami egzekucyjnymi są koszty ponoszone dopiero w postępowaniu prowadzonym przez właściwy organ egzekucyjny (komornika), zainicjowanym wnioskiem o wszczęcie egzekucji złożonym przez wierzyciela. Wniosek o wszczęcie egzekucji może zostać złożony przez wierzyciela dopiero na podstawie właściwego tytułu egzekucyjnego, którym jest prawomocny wyrok (nakaz zapłaty) z nadaną mu klauzulą wykonalności.

Wynika z tego, że wszystkie koszty związane z procedurą sądową powstają zanim dojdzie do złożenia wniosku o wszczęcie egzekucji, a więc nie mogą być uważane za koszty egzekucyjne: powstają, zanim rozpoczyna się postępowanie egzekucyjne. Inne są to postępowania, inne prowadzą je organy, postępowanie sądowe właściwy sąd, postępowanie egzekucyjne stosowny organ egzekucyjny (komornik). Odrębność tych postępowań przesądza zdaniem Wnioskodawcy o tym, że koszty procesowe (o takie pyta w niniejszym wniosku, bo koszty stricte egzekucyjne nie stanowią dla niego problemu, co do ich kwalifikacji podatkowej) nie mogą być uznawane za część kosztów egzekucyjnych. Koszty te dotyczą odrębnych postępowań i tak też powinny być kwalifikowane. Powołany przepis prawa podatkowego jest przepisem rygorystycznym dla podatnika, stanowiącym wyjątek od zasady uznawania za koszt podatkowy każdego kosztu związanego z prowadzoną działalnością gospodarczą. Jako przepis rygorystyczny dla podatników powinien być stosowany z wyjątkową ostrożnością, przy absolutnym wykluczeniu wykładni rozszerzającej.

Jeżeli Wnioskodawca przekonująco wyjaśnił wyżej, że koszty egzekucyjne są kosztami odrębnymi od kosztów procesowych i te ostatnie nie mogą być traktowane jako część tych pierwszych, to w sytuacji gdy w przepisie o rygorystycznym charakterze mowa jest jedynie o kosztach egzekucyjnych, nie można stosowania tego przepisu rozciągać na koszty procesowe, byłoby to bowiem właśnie stosowanie wykładni rozszerzającej, niedopuszczalnej w tym przypadku.

Reasumując: przepis art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowi podstawy prawnej do uznania kosztów procesowych za koszty nie stanowiące kosztów uzyskania przychodów, bo dotyczy kosztów egzekucyjnych. Jednocześnie koszty takie wiążą się z przedmiotem działalności Wnioskodawcy, bo ich ponoszenie bierze się z pogorszenia płynności finansowej, co jest elementem ryzyka gospodarczego, nieodłącznie związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej, zatem stosownie do ogólnej reguły wynikającej z art. 15 ust. 1 w/w ustawy mając związek z działalnością, realizującą przychody, mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54 poz. 654 z późn. zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Kwalifikując zatem wydatek w koszty podatkowe trzeba stwierdzić, że spełnia on dwa warunki: wydatek musi być poniesiony w celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodów oraz nie może to być wydatek wymieniony w zamkniętym katalogu negatywnym, wymienionym w przepisie art. 16 ww. ustawy. Należy zauważyć, iż kryterium zaliczenia wydatku do kosztów podatkowych jest uzależnione od celu poniesienia wydatku, a nie od wystąpienia efektu w postaci osiągnięcia przychodu. Określony wydatek może bowiem zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów również wówczas, gdy nie przyniósł spodziewanego przychodu, ale został poniesiony w takim celu.

Kosztami uzyskania przychodów będą zatem takie koszty, które spełniają łącznie następujące warunki:

  • zostały poniesione przez podatnika,
  • pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
  • ich poniesienie miało na celu uzyskanie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów,
  • nie zostały wyłączone z kategorii kosztów podatkowych mocą art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych,
  • zostały właściwie udokumentowane.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika iż, Wnioskodawca w związku z brakiem płynności finansowej nie płaci zobowiązań swoim dostawcom, którzy to kierują swoje roszczenia na drogę sądową. Wnioskodawca w wyniku wyroków sądowych zasądzających roszczenia ponosi koszty sądowe obejmujące zwrot opłat i kosztów sądowych, zastępstwa procesowego, ponoszone przez dostawców Wnioskodawcy.

Odnosząc się do tych wydatków należy stwierdzić, iż przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawierają szczególnych rozwiązań dotyczących zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów procesowych. W myśl art. 16 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, za koszty uzyskania przychodów nie uważa się kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań. Przepis ten wyłącza z kosztów uzyskania przychodu wydatki związane wyłącznie z egzekucją. Jednakże z faktu niezaliczenia danej kategorii wydatku do wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów na podstawie wyłączenia zawartego w art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie wynika automatyczny wniosek, że wydatek ten może stanowić koszt uzyskania przychodów. Wydatek ten musi bowiem spełniać ogólną zasadę zawartą w art. 15 ust. 1 tej ustawy, tj. zostać poniesiony w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Koszty sądowe poniesione przez dłużnika, generalnie nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, bowiem stosownie do postanowień art. 15 ust. 1 ww. ustawy nie są kosztami związanymi z osiągnięciem przychodu. Możliwość zaliczenia ponoszonych wydatków związanych z procesem sądowym w ciężar kosztów uzyskania przychodów należy rozpatrywać pod kątem czy były one poniesione w celu obrony przed bezpodstawnie kierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

W analizowanej sytuacji Spółka nie wywiązywała się ze swoich zobowiązań wobec dostawców, a koszty sądowe zasądzone były w związku z niewykonaniem przez Wnioskodawcę zobowiązań. Zatem, należy uznać, iż koszty sądowe poniesione przez Wnioskodawcę nie pozostawały w związku z uzyskiwanymi przychodami i nie miały na celu zachowania źródła przychodów. Poniesione wydatki jakimi są koszty sądowe obejmujące zwrot opłat i kosztów sadowych, zastępstwa procesowego nie przyczyniły się w żaden sposób do uzyskanego przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie były to również normalne koszty funkcjonowania Wnioskodawcy. Zasądzone koszty były efektem niewykonania zobowiązań wobec dostawców. Wydatki te nie spełniają więc warunku kosztów poniesionych w celu zachowania oraz zabezpieczenia źródła przychodu na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o pdop, albowiem były one następstwem niewykonania przez Wnioskodawcę ciążących na nim zobowiązań.

Stanowisko Wnioskodawcy uznać należy zatem za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika