Czy umorzenie przez Wnioskodawcę Pożyczkobiorcy, którego jest udziałowcem, odsetek od udzielonych (...)

UZASADNIENIE

W dniu 05 kwietnia 2011r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy umorzenie przez Wnioskodawcę pożyczkobiorcy odsetek od udzielonych pożyczek oraz części pożyczek spowodowało powstanie dla Spółki przychodu podatkowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka w latach 2007 - 2010 udzieliła pożyczek Spółce A, dalej ?Pożyczkobiorca?, której jest udziałowcem. Wnioskodawca pozostaje z pożyczkobiorcą w kontaktach gospodarczych, tzn. nabywa od niego towary celem dalszej sprzedaży. Z uwagi na trudności finansowe oraz duże problemy z regulowaniem zobowiązań przez Pożyczkobiorcę, celem umożliwienia kontynuowania dalszej współpracy gospodarczej, Wnioskodawca postanowił umorzyć Pożyczkobiorcy niezapłacone na dzień 31 grudnia 2010r. odsetki od pożyczek oraz część pożyczek.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy umorzenie przez Wnioskodawcę Pożyczkobiorcy, którego jest udziałowcem, odsetek od udzielonych pożyczek oraz części pożyczek spowodowało, że po stronie Wnioskodawcy zrealizował się przychód podatkowy z tytułu tego umorzenia...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 3 updop umorzone zobowiązania stanowią przychód podatkowy. Przychód ten powstaje więc po stronie Pożyczkobiorcy, gdyż otrzymuje on niejako korzyść z tytułu nieodpłatnego świadczenia. Zgodnie z regulacją art. 12 ust. 4 pkt 2 updop do podatkowych przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nie otrzymanych, odsetek od należności. Oznacza to, że jako przychód należy traktować odsetki faktycznie otrzymane lub skapitalizowane przez podatnika. W sytuacji, w której Wnioskodawca umorzy Pożyczkobiorcy zobowiązanie z tytułu odsetek, a tym samym nigdy faktycznie nie otrzyma umorzonych odsetek, przychód podatkowy nie powstanie.

Powyższe stanowisko, że przychodem podatkowym są faktycznie otrzymane lub skapitalizowane odsetki, znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądów administracyjnych m.in. w wyrokach WSA w Warszawie w wyroku z 10 września 2009r., sygn. III SAWa 375/09 oraz z dnia 17 czerwca 2009r., sygn. III SA/Wa 3412/08, a także w interpretacjach indywidualnych, np. interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 czerwca 2010r..

Nie istnieje natomiast podstawa prawna pozwalająca na rozpoznanie przychodu po stronie podmiotu umarzającego zobowiązanie. Nie można twierdzić, iż podmiot umarzający zobowiązanie otrzymuje jakąkolwiek korzyść z tego tytułu inną niż możliwość kontynuowania współpracy. Fakt istnienia powiązania w rozumieniu art. 11 ust. 4 updop nie zmienia powyższej konkluzji.

Zgodnie z art. 11 ust 1 updop, jeżeli w wyniku powiązania pomiędzy podmiotami zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

Z kolei przepisy art. 11 ust. 2 oraz ust. 3 updop oraz rozporządzenie określają metody, jakimi mogą posłużyć się organy podatkowe do oszacowania dochodu, o którym mowa w art. 11 ust. 1 updop. Zdaniem Wnioskodawcy art. 11 ust. 1 updop nie znajduje zastosowania do transakcji umorzenia zobowiązań, ponieważ nie można do niej zastosować którejkolwiek z metod szacowania dochodu zawartych w wymienionych powyżej przepisach.

Nie można uznać, iż umorzenie jest świadczeniem, za które może zostać wyznaczona jakakolwiek cena, a tym samym, że skutkuje ono powstaniem jakiegokolwiek zysku.

Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacjach indywidualnych, np. interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 listopada 2009r. IPPB3/423-619/09-3/JB oraz z dnia 25 czerwca 2010r. IPPB3/423-263/10-3/JB.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, umorzenie Pożyczkobiorcy, którego jest udziałowcem, odsetek od udzielonych pożyczek oraz części pożyczek nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podatkowego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011r., Nr 74, poz. 397 ze zm.), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Na mocy ust. 3 powołanego artykułu, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Literalna wykładnia powołanych powyżej przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, a więc takie którymi może podatnik rozporządzać jak właściciel.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy. Jednakże powyższy przepis nie znajduje zastosowania w przedmiotowej sprawie.

Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych w art. 12 ust. 4 enumeratywnie wylicza, jakiego rodzaju przysporzenia podmiotu gospodarczego nie są zaliczane do przychodów. I tak zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Spółka w latach 2007 - 2010 udzieliła pożyczek Spółce A, której jest udziałowcem. Z uwagi na trudności finansowe oraz problemy z regulowaniem zobowiązań przez pożyczkobiorcę, Wnioskodawca postanowił umorzyć pożyczkobiorcy niezapłacone na dzień 31 grudnia 2010r. odsetki od pożyczek oraz część pożyczek.

Stosownie do art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, z podmiotami powiązanymi mamy do czynienia, jeżeli:

1. podatnik podatku dochodowego mający siedzibę (zarząd) lub miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zwany dalej 'podmiotem krajowym', bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu przedsiębiorstwem położonym za granicą lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego przedsiębiorstwa, albo
2. osoba fizyczna lub prawna mająca miejsce zamieszkania albo siedzibę (zarząd) za granicą, zwana dalej 'podmiotem zagranicznym', bierze udział bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu podmiotem krajowym lub w jego kontroli albo posiada udział w kapitale tego podmiotu krajowego, albo
3. te same osoby prawne lub fizyczne równocześnie bezpośrednio lub pośrednio biorą udział w zarządzaniu podmiotem krajowym i podmiotem zagranicznym lub w ich kontroli albo posiadają udział w kapitale tych podmiotów

-i jeżeli w wyniku takich powiązań zostaną ustalone lub narzucone warunki różniące się od warunków, które ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, i w wyniku tego podmiot nie wykazuje dochodów albo wykazuje dochody niższe od tych, jakich należałoby oczekiwać, gdyby wymienione powiązania nie istniały - dochody danego podmiotu oraz należny podatek określa się bez uwzględnienia warunków wynikających z tych powiązań.

W myśl art. 11 ust. 2 ww. ustawy, dochody, o których mowa w ust. 1, określa się w drodze oszacowania, stosując następujące metody:

1. porównywalnej ceny niekontrolowanej,
2. ceny odprzedaży,
3. rozsądnej marży ('koszt plus').
   
   

Jeżeli nie jest możliwe zastosowanie metod wymienionych w ust. 2, stosuje się metody zysku transakcyjnego. W przypadku wydania przez właściwy organ podatkowy, na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej, decyzji o uznaniu prawidłowości wyboru i stosowania metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi, w zakresie określonym w tej decyzji stosuje się metodę w niej wskazaną (art. 11 ust. 3 i 3a ustawy podatkowej).

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie umorzenie odsetek od udzielonych pożyczek oraz części pożyczek nie spowoduje powstania przychodu podatkowego po stronie Spółki. Spółka nie otrzyma przysporzenia majątkowego, nie otrzyma również żadnych innych korzyści z tytułu umorzenia pożyczkodawcy odsetek od pożyczek i części pożyczek. Jednocześnie art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdzie zastosowania w przedmiotowej sprawie, bowiem do umorzenia zobowiązań nie można zastosować którejkolwiek z metod szacowania dochodu zawartych w wymienionych powyżej przepisach. Nie można bowiem uznać, iż umorzenie jest świadczeniem, za które może zostać wyznaczona jakakolwiek cena, a tym samym, że skutkuje ono powstaniem jakiegokolwiek zysku.

Reasumując, umorzenie zobowiązań z tytułu należnych odsetek od pożyczek oraz części pożyczek nie skutkuje koniecznością rozpoznania przez Spółkę przychodu podatkowego.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.