Czy w przypadku datio in solutum, Spółka nie będzie zobligowana do rozpoznania przychodu podlegającego (...)

Czy w przypadku datio in solutum, Spółka nie będzie zobligowana do rozpoznania przychodu podlegającego PDOP w wartości wymagalnych wierzytelności od spółek krajowych, przekazanych Spółce portugalskiej w wykonaniu datio in solutum, jako świadczenia w miejsce wykonania (tj. spłaty przez Wnioskodawcę pożyczki zaciągniętej od Spółki portugalskiej)?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 08 maja 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 11 maja 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy dokonanie ?świadczenia w miejsce wypełnienia? spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) - jest nieprawidłowe.

Porady prawne

UZASADNIENIE

W dniu 11 maja 2012 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia czy dokonanie ?świadczenia w miejsce wypełnienia? spowoduje powstanie po stronie Wnioskodawcy przychodu do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób prawnych.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca z siedzibą na terytorium Polski jest dłużnikiem spółki kapitałowej Y z siedzibą w Portugalii (dalej: ?Spółka portugalska?) z tytułu istniejących pożyczek. Jednocześnie Wnioskodawca jest pożyczkodawcą w stosunku do innych spółek krajowych. Obecnie Wnioskodawca zamierza skorzystać z instytucji ?datio in solutum? (świadczenie zamiast wypełnienia) przewidzianej w art. 453 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. Nr 16 poz. 93 ze zm.).

W tym celu Wnioskodawca podpisze stosowną umowę ze Spółką portugalską, w której to umowie Spółka ta zgodzi się na przekazanie jej pożyczek zawartych pomiędzy Wnioskodawcą oraz spółkami krajowymi. Spółka portugalska potraktuje takie zdarzenie jako rozliczenie pożyczek zaciągniętych od niej przez Wnioskodawcę. Tym samym Wnioskodawca przestanie być dłużnikiem Spółki portugalskiej (zobowiązanie to wygaśnie) oraz wierzycielem spółek krajowych. Przy czym łącznie kwoty te będą równe w ramach każdej z wierzytelności, toteż czynności te nie będą wymagać po stronie Wnioskodawcy i Spółki portugalskiej powstania dodatkowych przepływów pieniężnych. W wyniku datio in solutum nowym wierzycielem spółek krajowych z tytułu pożyczek poprzednio zaciągniętych przez nie od Wnioskodawcy będzie Spółka portugalska. Tym samym ich zobowiązania pożyczkowe pozostaną niezmienione i będą istnieć na podstawie zawartych uprzednio umów w identycznym kształcie jak wcześniej w stosunku do Wnioskodawcy.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w przypadku datio in solutum, Spółka nie będzie zobligowana do rozpoznania przychodu podlegającego PDOP w wartości wymagalnych wierzytelności od spółek krajowych, przekazanych Spółce portugalskiej w wykonaniu datio in solutum, jako świadczenia w miejsce wykonania (tj. spłaty przez Wnioskodawcę pożyczki zaciągniętej od Spółki portugalskiej)? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku dokonania datio in solutum, nie będzie zobligowany do rozpoznania przychodu podlegającego PDOP w wartości wymagalnych wierzytelności z tytułu pożyczek w stosunku do innych podmiotów krajowych, przekazanych Spółce portugalskiej w wykonaniu datio in solutum (tj. jako świadczenia w miejsce wykonania przez Wnioskodawcę wymagalnej wierzytelności wobec Spółki portugalskiej z tytułu pożyczki).

Zdaniem Wnioskodawcy, ustawa o PDOP odnosi się do przychodu podatkowego między innymi w art. 12 gdzie wskazuje, które kategorie są traktowane jako taki przychód, a które kategorie nie są. Jako taka natomiast ustawa o PDOP nie zawiera definicji przychodu wobec czego można się odwołać w tym względzie do poglądu doktryny prawa podatkowego. Zgodnie z tym poglądem, przychodem podatkowym jest trwałe zwiększenie majątku podatnika, które może wyrażać się w zwiększeniu jego aktywów lub zmniejszeniu jego pasywów (w kategoriach bilansowych). O tym więc, czy w wyniku takich czynności po stronie Wnioskodawcy powstanie obowiązek rozpoznania przychodu podatkowego, czy taki obowiązek nie powstanie rozstrzyga kwestia trwałego zwiększenia majątku Wnioskodawcy lub też jej brak. W rezultacie dokonania datio in solutum, zmniejszą się aktywa Wnioskodawcy z tytułu wymagalnych wierzytelności z tytułu pożyczek względem innych podmiotów powiązanych i jednocześnie zmniejszy się jego pasywo z tytułu wymagalnego zobowiązania wobec Spółki portugalskiej tj. pożyczki. Per saldo zatem, w rezultacie datio in solutum, pomimo występowania pewnych ruchów po stronie aktywów i pasywów Wnioskodawcy, żadne z nich nie będą skutkować trwałym zwiększeniem się jego majątku, co przekładając na kategorie podatkowe sprawi, że na moment dokonania datio in solutum (tj. świadczenia zamiast wypełnienia) nie powstanie dla Wnioskodawcy obowiązek rozpoznania przychodu podatkowego na gruncie ustawy o PDOP.

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Przykładowy wykaz zdarzeń uznanych przez ustawodawcę za przychody wymieniony w art. 12 ust. 1-3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74 poz. 397 ze zm., dalej: ?updop?) wskazuje, że co do zasady, za przychód podatkowy można uznać każde przysporzenie majątkowe podatnika o charakterze trwałym, którego rzeczywiste otrzymanie - a w niektórych przypadkach już sam fakt, że jest należne - powoduje obowiązek zapłaty podatku dochodowego, o ile przysporzenie to nie jest wyłączone z przychodów na mocy art. 12 ust. 4 updop.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 updop, przychodami z zastrzeżeniem ust. 3 i ust. 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, iż Spółka jest dłużnikiem spółki z siedzibą w Portugali (z tytułu udzielonych przez tę spółkę pożyczek). Spółka zamierza spłacić przedmiotowy dług poprzez skorzystanie z instytucji datio in solutum. W tym celu zamierza przenieść na Spółkę portugalską wierzytelności z tytułu udzielonych przez siebie pożyczek.

W myśl art. 453 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), jeżeli dłużnik w celu zwolnienia się z zobowiązania spełnia za zgodą wierzyciela inne świadczenie, zobowiązanie wygasa. Uregulowana w tym przepisie instytucja świadczenia w miejsce wypełnienia/wykonania (datio in solutum) stanowi jeden z wyjątków od zasady realnego wykonywania zobowiązań cywilnych, znajdujący podstawę w zasadzie swobody umów. Wskutek zawarcia umowy o świadczenie w miejsce wypełnienia dłużnik uzyskuje upoważnienie przemienne (facultas alternativa), umożliwiające mu wykonanie zobowiązania przez spełnienie świadczenia innego niż pierwotne. Z chwilą wypełnienia świadczenia zastępczego następuje wykonanie umowy o datio in solutum, a zarazem wykonanie istniejącego zobowiązania, co prowadzi do jego wygaśnięcia. Roszczenie wierzyciela, wynikające z umowy zobowiązaniowej zostaje zaspokojone wskutek spełnienia przez dłużnika na jego rzecz świadczenia zastępczego (datio in solutum).

Wykonanie zatem zobowiązania poprzez świadczenie w miejsce wykonania prowadzi do wygaśnięcia zobowiązania Spółki. W ten sposób Spółka jako dłużnik zwolni się z długu, a ww. wierzytelności zmienią właściciela. Prowadzi to do powstania po stronie Spółki przychodu na podstawie art. 12 ust. 1 updop. Celem bowiem datio in solutum jest wygaśnięcie istniejących pomiędzy stronami zobowiązań poprzez spełnienie przez dłużnika świadczenia innego niż określone w treści pierwotnej umowy. Zobowiązanie wówczas wygasa tak, jakby wygasło przez zwykłe wykonanie, przy czym konieczną przesłanką wygaśnięcia zobowiązania - poza umową stron - jest rzeczywiste dokonanie świadczenia przez dłużnika.

Przeniesienie wierzytelności własnych w związku ze skorzystaniem z instytucji datio in solutum należy traktować na gruncie updop na równi ze zbyciem tych wierzytelności. Należy bowiem zauważyć, że z punktu widzenia konsekwencji podatkowych sytuacja jest taka sama, jak ta w której podatnik dokonuje odpłatnego zbycia wierzytelności, tym samym osiąga przychód do opodatkowania, a za otrzymane pieniądze wypełnia swoje zobowiązanie względem swoich wierzycieli. Uznanie, że przeniesienie wierzytelności w związku z uregulowaniem zobowiązania nie spowoduje powstania przychodu po stronie Spółki spowodowałoby nierówne traktowanie podatników. Podatnik, który najpierw dokonuje sprzedaży wierzytelności, a następnie ureguluje swoje zobowiązania byłby opodatkowany podatkiem dochodowym od osób prawnych, natomiast podatnik, który bezpośrednio w ww. drodze przeniósł własność wierzytelności, nie osiągnąłby żadnego przychodu.

Biorąc powyższe pod uwagę, należy uznać, że uregulowanie zobowiązania wobec Spółki portugalskiej w drodze datio in solutum poprzez przeniesienie na Spółkę portugalską wierzytelności z tytułu udzielonych przez Wnioskodawcę pożyczek, spowoduje po stronie Spółki powstanie przychodu z odpłatnego zbycia wierzytelności w myśl art. 14 ust. 1 ustawy.

Reasumując, stanowisko Spółki jest zatem nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Nadmienić należy, iż w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? j.t. Dz. U. z dnia 14 marca 2012 r., poz. 270).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.

Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika