Czy zasądzone odszkodowanie, odsetki, zwrot kosztów procesowych oraz koszty obsługi prawnej poniesione (...)

20.8.2012

Czy zasądzone odszkodowanie, odsetki, zwrot kosztów procesowych oraz koszty obsługi prawnej poniesione w związku z odstąpieniem od przedmiotowej umowy stanowią koszty uzyskania przychodu bez względu na wynik toczącego się postępowania sądowego?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 3 lipca 2012 r., poz. 749) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 10 maja 2012 r. (data wpływu do tut. BKIP 18 maja 2012 r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów:

zasądzonego odszkodowania,
odsetek

?jest nieprawidłowe,

zwrotu kosztów procesowych,
kosztów obsługi prawnej poniesione w związku z odstąpieniem od umowy

-jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 18 maja 2012 r. do tut. BKIP wpłynął wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów:

zasądzonego odszkodowania,
odsetek
zwrotu kosztów procesowych,
kosztów obsługi prawnej poniesione w związku z odstąpieniem od umowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W roku 2007 Spółka zawarła w ramach realizowanego zadania inwestycyjnego umowę ze spółką X na wykonanie kompletnej dokumentacji technicznej systemu zaopatrzenia w wodę i odprowadzenia ścieków. Termin i zakres przedmiotu umowy podlegał kilkakrotnemu aneksowaniu. W związku z niewywiązaniem się przez spółkę X z wykonania zadania w kolejnych wyznaczonych terminach, Spółka w roku 2010 złożyła oświadczenie o odstąpieniu od umowy z powołaniem się na art. 635 kc (z przyczyn leżących po stronie spółki X). W odpowiedzi spółka X złożyła pozew do sądu o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania w kwocie równej dotychczas poniesionym nakładom na przedmiot umowy. W marcu 2012 roku Sąd I instancji przychylił się do wniosku strony powodowej i zasądził na jej rzecz zwrot poniesionych kosztów wraz z odsetkami oraz zwrot kosztów postępowania. W uzasadnieniu Sąd uznał, że opóźnienie w realizacji zadania przez spółkę X nie wynikało z niedochowania przez nią należytej staranności, ale z przyczyn niezależnych - głównie z utrudnienia w uzyskaniu zgody właścicieli działek na planowaną inwestycję. Ponadto Sąd wskazał na braki w zastosowanej przez stronę pozwaną kodeksowej procedurze odstąpienia od umowy. Spółka wniosła odwołanie od wyroku do Sądu II instancji.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Zdaniem Spółki, odstąpienie od umowy ze spółką X było koniecznością, gdyż po raz kolejny wykonawca nie wywiązał się z realizacją zadania w wyznaczonym terminie. Powierzenie wykonania zadania innemu podmiotowi, mającemu duże doświadczenie w zakresie prac objętych umową na lokalnym terenie, stwarzało szansę na szybsze uzyskanie stosownych zgód i zezwoleń, szybsze zakończenie zadania inwestycyjnego i tym samym przybliżenie rozpoczęcia generowania przez inwestycję przychodów. Zdaniem Wnioskodawcy, odstąpienie od umowy było gospodarczo uzasadnione, dlatego też koszty z tym związane stanowią podatkowe koszty uzyskania przychodu nawet w przypadku niekorzystnego dla niego orzeczenia sądowego. Ewentualne zasądzone odszkodowanie, odsetki oraz zwrot kosztów procesowych stanowią koszty okresu w dacie zapłaty na rzecz strony powodowej.

Na tle przedstawionego stany faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74 poz. 397 z późn. zm. dalej ?updop?), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Brzmienie powołanego przepisu wskazuje, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wymienionych w ustawie są kosztami uzyskania przychodów, jeżeli pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Koszty wskazane w przedstawionym stanie faktycznym nie zostały wymienione w art. 16 ust. 1 updop jako niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. W takiej sytuacji, dla uznania tych kosztów za koszty uzyskania przychodów, koniecznym jest, oprócz wykazania związku przyczynowo-skutkowego o jakim mowa w powołanym wcześniej art. 15 ust. 1 updop, także wykazanie, że działanie podjęte przez Spółkę jest racjonalne z punktu widzenia osiąganych przychodów. Ten argument jest szczególnie istotny przy ocenie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z wypłatą odszkodowań. W takiej bowiem sytuacji konieczne jest także ustalenie czy podstawą wypłaty odszkodowania jest prawidłowe, tj. zgodne z prawem działanie podatnika.

Jak wynika ze stanu faktycznego Spółka, w związku z zamiarem rozpoczęcia realizacji zadania inwestycyjnego, zobowiązana była do wykonania kompletnej dokumentacji technicznej. Wykonanie tej dokumentacji powierzyła spółce X, która w wyznaczanych terminach nie wywiązywała się z powierzonego jej zadania. W tej sytuacji Spółka, chcąc przyśpieszyć proces dokumentacyjny realizowanego zadania inwestycyjnego odstąpiła od zawartej ze spółką X umowy, a sporządzenie stosownej dokumentacji powierzyła innemu podmiotowi mającemu duże doświadczenie w zakresie prac objętych umową. Celem odstąpienia od umowy zawartej ze spółką X, jak podkreśliła Spółka, było szybsze zakończenie zadania inwestycyjnego i tym samym ?przybliżenie rozpoczęcia generowania przez inwestycję przychodów?. Spółka X złożyła pozew do sądu o zasądzenie na jej rzecz odszkodowania w kwocie równej dotychczas poniesionym nakładom na przedmiot umowy. W marcu 2012 roku Sąd I instancji przychylił się do wniosku strony powodowej i zasądził na jej rzecz zwrot poniesionych kosztów wraz z odsetkami oraz zwrot kosztów postępowania. W uzasadnieniu Sąd uznał, że opóźnienie w realizacji zadania przez spółkę X nie wynikało z niedochowania przez nią należytej staranności, ale z przyczyn niezależnych - głównie z utrudnienia w uzyskaniu zgody właścicieli działek na planowaną inwestycję. Ponadto Sąd wskazał na braki w zastosowanej przez stronę pozwaną kodeksowej procedurze odstąpienia od umowy.

Odnosząc tak przedstawiony stan faktyczny do powołanej normy prawnej należy stwierdzić, że koszty w postaci odszkodowania i odsetek nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodu, gdyż ? co wynika jednoznacznie z opisu stanu faktycznego - działanie Spółki polegające na odstąpieniu od umowy, efektem czego była wypłata odszkodowania i odsetek, dokonane zostało niezgodnie z kodeksem cywilnym, zaś niewywiązanie się przez spółkę X z umowy nie było efektem braku staranności z jej strony. Nieprawidłowości w działaniu Spółki i wynikające z tego faktu skutki finansowe nie mogą być podstawą do uznania ww. kosztów za koszty uzyskania przychodów. Spółka prowadząc działalność gospodarczą podejmuje ryzyko związane z podejmowaniem błędnych decyzji, jednakże skutki tych decyzji nie mogą być przenoszone na Skarb Państwa w postaci zmniejszenia podstawy opodatkowania dochodu.

Stanowisko w tym zakresie należy zatem uznać za nieprawidłowe.

Odmiennie należy ocenić stanowisko Spółki w zakresie możliwości uznania za koszty uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zwrot kosztów procesowych oraz kosztów obsługi prawnej. Spółka bez względu na ostateczny wynik toczącego się przed sądem sporu podejmowała bowiem działania zmierzające do obrony własnej racji. Działania te podejmowane były w celu uchronienia się od niekorzystnych dla Spółki skutków finansowych, były zatem działaniami zmierzającymi do zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Stanowisko w tym zakresie jest zatem prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. z 14 marca 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.