Czy zaliczenie zapłaconej kwoty ugody stanowi koszt podatkowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 27 kwietnia 2010 r. (data wpływu do tut. BKIP 30 kwietnia 2010 r.), uzupełnionym w dniu 27 lipca 2010 r. oraz w dniu 10 sierpnia 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z ugody sądowej - jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z ugody sądowej, która przypada na odsetki wobec wierzyciela? jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pozostałej kwoty wynikającej z ugody sądowej ? jest nieprawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 30 kwietnia 2010 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z ugody sądowej,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z ugody sądowej, która przypada na odsetki wobec wierzyciela,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pozostałej kwoty wynikającej z ugody sądowej.
  
  

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 16 lipca 2010r. Znak: IBPBI/2/423-638/10/PC oraz pismem z dnia 03 sierpnia 2010r. Znak: IBPBI/2/423-638/10/PC wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia dokonano w dniu 27 lipca 2010r. oraz w dniu 10 sierpnia 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka Komandytowa zaliczyła do kosztów podatkowych kwotę 500.000,00 zł stanowiącą kwotę zawartej ugody sądowej. Spółka Komandytowa będąca deweloperem rozpoczęła w 2007 roku budowę bloku mieszkalnego. Po zakończeniu stanu zerowego okazało się, że firma nie otrzyma kredytu bankowego na prowadzoną inwestycję.

Budowę jednego bloku mieszkalnego prowadziły trzy podmioty gospodarcze. Jeden z niech budował jedną klatkę, dwa pozostałe po dwie klatki.

Spółka Komandytowa budowała dwie klatki. Stan zobowiązań wobec wykonawcy generalnego z tytułu wykonanych prac budowlanych wynosił 1.799.241,35 zł. Stan otrzymanych przedpłat na mieszkania od osób fizycznych wynosił 359.500,00 zł.

Odmowa udzielenia kredytu przez bank pod koniec 2007 r. całkowicie uniemożliwiła prowadzenie dalszych prac budowlanych.

Generalny wykonawca, który nie otrzymał należnych wierzytelności zażądał natychmiastowej ich spłaty.

Ponieważ dłużnik nie otrzymał kredytu, nie dokonał zapłaty wymagalnych zobowiązań i wierzyciel skierował sprawę na drogę postępowania sądowego, a następnie do komornika.

Wspólnicy zadłużonej firmy postanowili sprzedać działkę z rozpoczętą inwestycją.

Działkę z rozpoczętą inwestycją zdecydował się kupić jeden z podmiotów budujących blok.

Warunkiem zakupu było uzyskanie od wierzyciela zwolnienia wpisu w księdze wieczystej (działki na których prowadzono inwestycje) hipoteki przymusowej. Pomiędzy wierzycielem i dłużnikiem zostało zawarte porozumienie, ustalono że dłużnik przystąpi do rokowań na temat zadłużenia i sposobu uregulowania go.

W oparciu o przeprowadzone rozmowy, wierzyciel 30 czerwca 2008 roku złożył do sądu wniosek o cofnięcie wpisu w księdze wieczystej co umożliwiło Spółce Komandytowej zawarcie notarialnej umowy sprzedaży działki z rozpoczętą inwestycją

W ślad za tym 05 sierpnia 2008 r. zostało zawarte pisemne porozumienie, a 08 sierpnia 2008 r. ugoda sądowa.

Wyliczenie kwoty roszczenia wierzyciela z zawartego porozumienia, stanowiącego podstawę zawartej ugody:

Przestoje na budowie: 238 dni x 1.250,00 zł =297.500,00 zł

Odsetki z tytułu nieterminowych płatności na dzień 30 czerwca 2008 r. = 137.350,96 zł

Roszczenia z tytułu kary umownej tj. 10% wartości kontraktu, tj. 806.864,00 zł

Łącznie więc roszczenia wierzyciela wynoszą 1.241.714,96 zł

Dłużnik uznał ww. dług w wysokości 500.000,00 zł, zgodnie z zawartą umową, na co wierzyciel wyraził zgodę. Strony ustaliły ostateczny termin spłaty tego zobowiązania na dzień 31 grudnia 2009 r.

Na podstawie spisanego protokołu ze spotkania w dniu 08 sierpnia 2008 roku zawarta została ugoda sądowa potwierdzająca dług w wysokości 500.000,00 zł płatny do dnia 31 grudnia 2009 r.

Dzięki zawartej ugodzie komornik nie przejął inwestycji za długi.

Wartość sprzedawanej nieruchomości wzrosła dzięki temu, że zostały wycofane wzmianki z księgi wieczystej, a co za tym idzie został uregulowany stan prawny nieruchomości.

Została zawarta transakcja sprzedaży na łączną kwotę 4.454.430,02 zł. Uregulowano zobowiązanie wobec generalnego wykonawcy. Rozliczono się z osobami fizycznymi, które dokonały przedpłat na kwotę 359.500,00 zł.

Uregulowano sporą część innych istniejących zobowiązań.

Podatnik zaliczył koszty ugody do kosztów podatkowych w dacie zapłaty.

W uzupełnieniu wniosku z dnia 22 lipca 2010 r. Spółka wskazała, iż sprawa będąca przedmiotem wniosku jest jej indywidualną sprawą bowiem Wnioskodawca jest komplementariuszem spółki komandytowej i jej wspólnikiem.

Natomiast w uzupełnieniu wniosku z dnia 06 sierpnia 2010 r. Spółka dodatkowo wyjaśniła, iż odsetki od nieterminowych płatności o jakich mowa we wniosku dotyczą zobowiązania wobec wierzyciela zgodnie z kodeksem cywilnym i stanowią 11,06% wierzytelności wynikającej z zawartej ugody. Nie są to odsetki budżetowe ani inne należności do których stosuje się przepisy Ordynacji podatkowej.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zaliczenie zapłaconej kwoty ugody stanowi koszt podatkowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w dacie zapłaty...

Zdaniem Wnioskodawcy, zaliczenie kwoty zapłaconej ugody do kosztów podatkowych roku 2009 w dacie zapłaty jest prawidłowe, gdyż łączy się z tym określony przychód.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W art. 16 ust. 1 koszty te nie zostały wymienione.

Gdyby ugoda nie została zawarta, transakcja sprzedaży nie doszła by do skutku. Działki wraz z rozpoczętą inwestycją przejęliby wierzyciele za długi. Osoby fizyczne nie odzyskały by wpłaconych przedpłat, a kwota ta była znaczna bo 359.500,00 zł.

Poniesione zostałyby koszty sądowe, komornicze, zastępstwa procesowego itd.

Ugoda umożliwiła uzyskanie przychodu, a więc stanowi koszt podatkowy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. ? zwanej dalej ?updop?), przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, z zastrzeżeniem art. 1 ust. 3, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy i praw majątkowych łączy się z przychodami każdego wspólnika proporcjonalnie do posiadanego udziału. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że udziały wspólników w przychodach są równe. Natomiast w myśl ust. 2 tegoż artykułu, zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów, zwolnień i ulg podatkowych oraz obniżenia dochodu, podstawy opodatkowania lub podatku.

W myśl art. 15 ust. 1 updop, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Treść przywołanego art. 15 ust. 1 updop wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów ? dla celów podatku dochodowego ? składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

1. poniesienie wydatku,
2. poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.
   
   

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia ?koszty bezpośrednio związane z przychodami' oraz ?koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami'. Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być ten cel widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności,
2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
   
   

Ponadto obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 updop.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 updop katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków, bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych.

Odnosząc niniejszy stan faktyczny do przepisów prawa podatkowego należy zauważyć, iż ugoda ze swej natury oznacza czynienie ustępstw przez każdą ze stron. Tym samym z racjonalnego punktu widzenia oraz literalnej wykładni art. 15 ust. 1 updop, należy uznać, że wydatek związany z zawartą w trakcie procesu sądowego ugodą jest ponoszony w celu zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.

Dodać należy, iż koszty ugody sądowej należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami.

Koszty te, na podstawie art. 15 ust. 4d updop, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Zgodnie z art. 15 ust. 4e updop, za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Reasumując, zapłacona przez spółkę komandytową kwota wynikająca z zawartej ugody sądowej będzie dla Wnioskodawcy będącego wspólnikiem tej spółki kosztem uzyskania przychodów, w wysokości proporcjonalnej do posiadanych udziałów, w momencie poniesienia z wyjątkiem tej części ugody, która dotyczy odsetek. Koszty z tego tytułu będą stanowić koszt uzyskania przychodu w momencie ich zapłaty. Stosownie bowiem do art. 16 ust. 1 pkt 11 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz nie zapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów).

Jednocześnie nadmienia się, iż obowiązek jednoznacznego wykazania związku przyczynowo ?skutkowego pomiędzy poniesionym wydatkiem, a przychodem uzyskanym z działalności, zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła tego przychodu ? każdorazowo spoczywa na podatniku. Podatnik bowiem musi wykazać, że poniósł koszt celowy i zasadny z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej.

Stanowisko Wnioskodawcy w zakresie:

• możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z ugody sądowej - jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wynikającej z ugody sądowej, która przypada na odsetki wobec wierzyciela ? jest prawidłowe,
• momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów pozostałej kwoty wynikającej z ugody sądowej ? jest nieprawidłowe.
  
  

Nadmienia się, że w zakresie pytania dotyczącego podatku dochodowego od osób fizycznych wydano odrębne rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.