Czy kara umowna poniesiona przez Wnioskodawcę w związku z odstąpieniem przez kontrahenta od umowy (...)

Czy kara umowna poniesiona przez Wnioskodawcę w związku z odstąpieniem przez kontrahenta od umowy stanowi w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 28 czerwca 2010r. (data wpływu do tut. BKIP 30 czerwca 2010r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości uznania za koszt uzyskania przychodów kary umownej wynikającej z odstąpienia od umowy - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 czerwca 2010r. wpłynął do tut. BKIP wniosek Spółki o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości uznania za koszt uzyskania przychodów kary umownej wynikającej z odstąpienia od umowy.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 28 grudnia 2007r. działające na podstawie porozumienia konsorcjum firm: G. - Wnioskodawca (Lider konsorcjum) i. (Członek konsorcjum - organizacja prowadząca działalność gospodarczą) podpisało umowę z K. SA na świadczenie usług pralniczych w latach 2008-2010 dla Oddziału K. SA. W umowie zastrzeżono zapłatę kary umownej za odstąpienie od jej realizacji. W wyniku opóźnień w wykonywaniu zobowiązań, niedotrzymania postanowień oraz obiektywnej niemożności realizacji umowy ze strony współwykonawcy -. doszło 26 marca 2010r. do jej rozwiązania za porozumieniem stron przez K. SA i obciążenia Wnioskodawcy karą umowną w wysokości 35.899,21 zł. Kara ta nie była przez Wnioskodawcę kwestionowana i została rozliczona poprzez potrącenie.

Wnioskodawca w związku z utrzymywaniem na podstawie innych umów stałych transakcji z K. SA, nie kwestionował jego żądań w przedmiocie zapłaty kary umownej. Takie zachowanie miało na celu zapewnienie ciągłości pozyskiwania dochodów pochodzących z pozostałych transakcji prowadzonych z tym kontrahentem, utrzymywania dobrej, wypracowanej przez wiele lat opinii a także co się z tym wiąże utrzymanie równowagi ekonomicznej. Ponadto cena usług pralniczych w podpisanej z K. SA umowie została określona jako stała przez cały okres jej realizacji, podczas kiedy koszty ich realizacji uległy wzrostowi blisko o dwa i pół raza. Na nieracjonalność gospodarczą kontynuacji umowy wskazywały również wysokie koszty poszukiwania i zmiany wykonawcy usługi.

Zawarte w dniu 23 listopada 2007r. wspólne porozumienie Wnioskodawcy oraz. określa zakres uczestnictwa podmiotów w realizacji umowy i wskazuje na zatrudniającego pracowników oraz posiadającego w tym celu wymagane zaplecze techniczne jako odpowiedzialnego za wykonanie usług prania odzieży roboczej. Obciążenie przez K. SA Wnioskodawcy, a nie. karą umowną spowodowane było faktem, iż rozliczenia finansowe umowy prowadzone były z Liderem konsorcjum Wnioskodawcą. W myśl porozumienia podmiot, który dopuścił się błędu przy wykonaniu przedmiotu zamówienia ponosi wyłączną odpowiedzialność odszkodowawczą zarówno wobec drugiego podmiotu jak i osób trzecich. Konsekwentnie według powyższego Wnioskodawca naliczył karę umowną i wystawił dla R. notę księgową na kwotę 35.899,21 zł i rozpoczął jej dochodzenie na drodze sądowej.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy kara umowna poniesiona przez Wnioskodawcę w związku z odstąpieniem przez kontrahenta od umowy stanowi w świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych koszt uzyskania przychodów Wnioskodawcy...

Zdaniem Wnioskodawcy, kara umowna jaką zapłacił kontrahentowi może zostać zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Zapłata kary umownej jako mająca bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą a także mająca wpływ na wysokość osiąganych przez wnioskodawcę przychodów powinna być zaliczona w świetle wyżej wskazanego przepisu prawa jako koszt uzyskania przepisu.

Art. 16 ust. 1 pkt 22 cyt. ustawy stwierdza, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług, zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad, a także zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług. Zatem tylko wymienione wyżej kary umowne nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów. Te, które wynikają z innych tytułów niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, o ile są związane z prowadzoną działalnością i uzyskiwaniem przychodów, a obowiązek ich zapłaty jest konsekwencją zobowiązania umownego winny być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Zdaniem Spółki, gdyby ustawodawca chciał ażeby wszystkie kary umowne i odszkodowania nie były kosztem uzyskania przychodów zawarłby to wprost w ustawie, bez wyszczególniania jedynie niektórych z nich.

Powyższe pozwala zatem stwierdzić, iż kara umowna poniesiona przez wnioskodawcę z tytułu odstąpienia od umowy stanowi w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych koszt uzyskania przychodu, tym bardziej, że wynika ona wprost z umowy i stanowi racjonalne narzędzie ekonomiczno - prawne zabezpieczające strony umowy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Ogólne zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów ustawa z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000r., nr 54, poz. 654 z późn. zm. - dalej ?updop?) określa w art. 15 ust. 1, zgodnie z którym kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust.

1 ustawy. Ustawodawca oparł tę konstrukcję na zasadzie klauzuli generalnej (koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów oraz koszty poniesione w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów) z enumeratywnym wyłączeniem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy. Literalne brzmienie przepisu art. 15 ust. 1 updop nie pozostawia wątpliwości, że nie wszystkie wydatki poniesione przez podatnika, stanowiące z ekonomicznego punktu widzenia koszty działalności, są kosztem uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, to pomiędzy tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 22 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Instytucja kary umownej, jako sposobu zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy, została uregulowana w art. 483 - 485 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks Cywilny (Dz. U. nr 16, poz. 93 z późn. zm.).

W świetle ww. przepisów pod pojęciem kary umownej należy rozumieć zastrzeżenie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy. Innymi słowy, kara umowna jest rodzajem sankcji cywilnoprawnej zastrzeżonej na wypadek szkód powstałych w wyniku niewłaściwego wykonania umowy.

W przepisie art. 16 ust. 1 pkt 22 updop ustawodawca wprost wskazał, jakiego rodzaju kary umowne nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Są to co do zasady kary wynikające z nienależytego wykonania zobowiązań, będące wynikiem niewłaściwego działania lub zaniechania dłużnika.

Nieujęcie pozostałych kar w negatywnym katalogu zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy nie oznacza jednakże, że taki wydatek można automatycznie uznać za koszt podatkowy. Pomiędzy poniesionym kosztem a potencjalnym przychodem musi bowiem zaistnieć związek przyczynowo-skutkowy, albo musi być to wydatek poniesiony w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Odnosząc powyższe rozważania na grunt przedmiotowej sprawy wskazać należy, iż okolicznościami przemawiającymi za uznaniem przedmiotowej kary umownej za koszt uzyskania przychodu są:

  • fakt, że nie kwestionując zasadności żądania przez kontrahenta kary umownej, Spółka zapewniła sobie ciągłość pozyskiwania dochodów pochodzących z pozostałych transakcji z kontrahentem,
  • obciążenie przez K. SA Wnioskodawcy, a nie OZZMiW R. karą umowną spowodowane było wyłącznie faktem, iż rozliczenia finansowe związane z zawartą umową prowadzone były z Liderem konsorcjum (Wnioskodawcą), podczas gdy w myśl porozumienia podmiot, który dopuścił się błędu przy wykonaniu przedmiotu zamówienia ponosi wyłączną odpowiedzialność odszkodowawczą zarówno wobec drugiego podmiotu, jak i osób trzecich. Konsekwentnie według powyższego Wnioskodawca naliczył karę umowną i wystawił dla OZZMiW R. (drugi członek konsorcjum) notę księgową na kwotę 35.899,21 zł (odpowiadająca uiszczonej karze umownej) i rozpoczął jej dochodzenie na drodze sądowej. Zapłata kary umownej kontrahentowi wiąże się zatem z możliwością uzyskania przychodu przez Spółkę z tytułu kary umownej, którą Wnioskodawca obciążył współwykonawcę. Stanowi to bez wątpienia element wskazujący na celowość poniesionego wydatku i jego związek z przychodem.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Spółki w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika