Czy zasądzone przez Sąd alimenty od byłego męża zwolnione są z podatku dochodowego?

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 25 stycznia 2010r. (data wpływu do tut. Biura ? 29 stycznia 2010r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania dochodów uzyskanych w 2009r. z tytułu stosunku pracy oraz zasądzonych na podstawie wyroku sądowego alimentów od byłego męża ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 stycznia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania dochodów uzyskanych w 2009r. z tytułu stosunku pracy oraz zasądzonych na podstawie wyroku sądowego alimentów od byłego męża.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2009r. wnioskodawczyni osiągnęła dochód z tytułu zatrudnienia, ponadto wyrokiem sądowym z grudnia 2008r. zasądzone zostały na jej rzecz alimenty od byłego męża, w kwocie 1.800 zł za miesiąc, obejmujące również i alimenty od lipca 2008r. do grudnia 2008r. (wyrok uprawomocnił się w 2009r., dlatego dopiero w 2009r. komornik sądowy w drodze egzekucji ściągnął całość alimentów od byłego męża z emerytury). Łącznie w 2009r. dochód wnioskodawczyni z tytułu alimentów objął kwoty alimentów za 12 miesięcy 2009r. oraz za 6 miesięcy 2008r.

W trakcie trwającego jeszcze postępowania alimentacyjnego, sporządzając roczne zeznanie podatkowe za 2008r., tj. w kwietniu 2009r. wnioskodawczyni zainteresowana była sposobem rozliczenia z Fiskusem i zwróciła się do Urzędu Skarbowego w R., gdzie opisała swoją sytuację materialno-rodzinną i uzyskała informację co do sposobu sporządzenia w przyszłości zeznania podatkowego (z uwzględnieniem stanu prawnego na 2009r.), a mianowicie wskazano jej, iż wyliczenia winna dokonać następująco:

• (różnica pomiędzy miesięczną kwotą alimentów a kwotą wolną od opodatkowania, czyli 700 zł) x 12 miesięcy + (różnica pomiędzy miesięczną kwotą alimentów a kwotą wolną od opodatkowania, czyli 700 zł) x 6 miesięcy,
• kwotę tę należałoby wykazać w PIT-37 pod poz. ?inne źródła dochodu?,
• następnie wnioskodawczynię poinformowano, że należałoby zsumować dochód z tytułu wynagrodzenia wykazany w PIT-11 i z tytułu alimentów.
  
  

Osoba udzielająca informacji pouczyła wnioskodawczynię, że jeśli łączna kwota uzyskanych dochodów z tytułu wynagrodzenia i alimentów nie przekroczy kwoty bazowej 44.490 zł (za 2008r.), to nie należy naliczyć podatku, dopiero gdyby przekroczyła kwotę bazową, to wnioskodawczyni zmuszona byłaby do naliczenia podatku od nadwyżki kwoty 44.490 zł. Tłumaczono to tym, iż z uwagi na fakt, że alimenty potrącone są z emerytury męża, która jest już opodatkowana, brak podstaw do naliczenia podatku od zasądzonych alimentów, gdyż prawo nie przewiduje podwójnego opodatkowania tego samego dochodu.

Problem pojawił się w roku bieżącym, gdyż w celu upewnienia się co do sposobu określenia zobowiązania wobec Fiskusa, wnioskodawczyni ponownie zaciągnęła opinii w Urzędzie Skarbowym właściwym według miejsca zamieszkania i uzyskała informację, że tylko kwota 700 zł miesięcznie jest wolna od opodatkowania, zaś od pozostałego dochodu z tytułu alimentów musi odprowadzić 18% podatku.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Jakie jest konkretne rozwiązanie, tj. w jaki sposób i jak obliczyć wysokość należnego podatku dochodowego za 2009r., do uiszczenia którego wnioskodawczyni jest zobowiązana w terminie obligatoryjnym do 30 kwietnia 2010r. ? z uwzględnieniem dochodu z tytułu wynagrodzenia za 2009r. oraz dochodu z tytułu alimentów za 2009r. pomniejszonego o kwotę wolną od opodatkowania...

Zdaniem wnioskodawczyni, jest zwolniona z podatku z tytułu alimentów. Zgodnie z interpretacją przepisów przez Urząd Skarbowy w R., w przypadku jeśli jej łączny dochód z tytułu alimentów i wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia nie przekroczy pierwszego progu opodatkowania, który w 2009r. wynosi 85.528 zł, nie musi uiszczać podatku 18% z tytułu alimentów. Zapłata podatku nastąpiłaby z nadwyżki dopiero z chwilą przekroczenia powyższej kwoty bazowej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 11 ust. 1 ww. ustawy wynika, iż przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 12 ust. 1 ww. ustawy za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych.

Przepis art. 20 ust. 1 ww. ustawy stanowi, że za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9, uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Zatem należy stwierdzić, iż opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkie dochody z wyjątkiem enumeratywnie wymienionych w katalogu zwolnień przedmiotowych lub od których zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 127 ww. ustawy wolne od podatku dochodowego są alimenty:

1. na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
2. na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a), otrzymane na podstawie wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 700 zł.
   
   

Należy podkreślić, iż dla zastosowania powyższego zwolnienia nie jest istotna kwota wypłacona w danym miesiącu ale miesięczna kwota zasądzonych alimentów. W konsekwencji, gdy podatnik otrzymuje w jednym miesiącu kwoty należne za kilka miesięcy bądź lat, a w orzeczeniu sądu przyznano alimenty w wysokości przekraczającej 700 zł miesięcznie, to przychodem z tytułu alimentów ? podlegającym opodatkowaniu ? jest nadwyżka pomiędzy kwotą 700 zł miesięcznie, tj. kwotą alimentów zwolnioną z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kwotą alimentów miesięcznych zasądzonych przez Sąd. Bez znaczenia dla celów podatkowych jest fakt skumulowania ich wypłaty, bowiem podstawę opodatkowania dochodu z tego tytułu stanowi nadwyżka należnych za każdy miesiąc alimentów ponad kwotę 700 zł.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż w 2009r. wnioskodawczyni osiągnęła dochód z tytułu zatrudnienia, ponadto wyrokiem sądowym z grudnia 2008r. zasądzone zostały na jej rzecz alimenty od byłego męża obejmujące również i alimenty od lipca 2008r. do grudnia 2008r. W 2009r. komornik sądowy w drodze egzekucji ściągnął całość alimentów od byłego męża z emerytury, tj. alimenty za 12 miesięcy 2009r. oraz za 6 miesięcy 2008r.

Biorąc pod uwagę fakt, iż przedmiotowe alimenty zasądzone wyrokiem sądowym zostały wyegzekwowane od zobowiązanego i przekazane wnioskodawczyni w 2009r. należy przyjąć, że zgodnie z generalną zasadą ustalania momentu powstania przychodu wyrażoną w art. 11 ust. 1 ww. ustawy, alimenty te ? tj. za 12 miesięcy 2009r. i 6 miesięcy 2008r. ? stanowią przychód uzyskany w 2009r.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym w 2009r. podlega zatem kwota w wysokości 19.800 zł będąca różnicą pomiędzy kwotą alimentów otrzymanych w 2009r. w wysokości 32.400 zł <(1.800 zł x 12 miesięcy/2009r.) + (1.800 zł x 6 miesięcy/2008r.)> a kwotą 12.600 zł, tj. wielokrotnością kwoty 700 zł, która odpowiada ilości miesięcy, za jakie wypłacone zostały w 2009r. alimenty <(700 zł x 12 miesięcy/2009r.) + (700 zł x 6 miesięcy/2008r.)>.

Wobec powyższego kwotę alimentów w wysokości 19.800 zł jako przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy, łącznie z dochodami z tytułu wynagrodzenia ze stosunku pracy należy wykazać w zeznaniu podatkowym za 2009r. składanym do 30 kwietnia 2010r. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Przy czym zeznanie podatkowe za 2009r. należy złożyć na formularzu PIT-36 a nie na formularzu PIT-37. Formularz PIT-37 przeznaczony jest bowiem dla podatników, którzy w roku podatkowym uzyskali przychód wyłącznie za pośrednictwem płatnika (np. wynagrodzenie ze stosunku pracy, emerytury krajowej, z umów zlecenia), nie prowadzili pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych na ogólnych zasadach przy stosowaniu skali podatkowej, nie są obowiązani doliczać do uzyskanych dochodów małoletnich dzieci, nie obniżają dochodów o straty z lat ubiegłych.

Wnioskodawczyni w 2009r. uzyskała dochody zarówno ze stosunku pracy, jak również z innych źródeł ? alimenty zasądzone przez Sąd od byłego męża. Dlatego też wnioskodawczyni zobowiązana jest do 30 kwietnia 2010r. złożyć we właściwym urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe na formularzu PIT-36, w którym wykaże dochody z obu źródeł. Przy czym, gdy podstawa obliczenia podatku, tj. łączna kwota obu dochodów uzyskanych w 2009r. nie przekroczy kwoty 85.528 zł, wówczas podatek wynosi 18% minus kwota zmniejszająca podatek w wysokości 556 zł 02 gr. Jeszcze raz w tym miejscu należy podkreślić, iż dochodem z tytułu alimentów ? podlegającym opodatkowaniu ? nie jest cała zasądzona miesięczna kwota, ale nadwyżka pomiędzy kwotą 700 zł miesięcznie, tj. kwotą alimentów zwolnioną z podatku dochodowego na mocy art. 21 ust. 1 pkt 127 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych a kwotą alimentów miesięcznych zasądzonych przez Sąd.

W świetle powyższego nie można zgodzić się z wnioskodawczynią, że z tytułu alimentów zwolniona jest z podatku, w sytuacji gdy jej dochód z tytułu alimentów i wynagrodzenia z tytułu zatrudnienia nie przekroczy pierwszego progu opodatkowania, który w 2009r. wynosi 85.528 zł, nie musi uiszczać podatku 18% z tytułu alimentów oraz, że zapłata podatku nastąpiłaby z nadwyżki dopiero z chwilą przekroczenia powyższej kwoty bazowej.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Do wniosku wnioskodawczyni dołączyła dokument. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów nie przeprowadza postępowania dowodowego w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.