Czy w związku z ponad dziesięcioletnim opóźnieniem rozliczenia dochodów z nieruchomości (1995r.-2000r.) (...)

Czy w związku z ponad dziesięcioletnim opóźnieniem rozliczenia dochodów z nieruchomości (1995r.-2000r.) ? niezawinionym przez współwłaścicielkę i wypłaconych dopiero po wyroku sądowym ? podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych? Jeśli tak ? to jakie należy zastosować skale podatkowe i co dokładnie podlegać będzie opodatkowaniu tj. należność podstawowa, zwrot kosztów procesu, zwrot kosztów zastępstwa procesowego, naliczone odsetki?

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko wnioskodawczyni przedstawione we wniosku z dnia 04 lutego 2010r. (data wpływu dotut. Biura ? 05 lutego 2010r.), uzupełnionym w dniu 07 kwietnia 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty pieniężnej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05 lutego 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania otrzymanej kwoty pieniężnej.

Z uwagi na stwierdzone braki formalne wniosku, pismem z dnia 30 marca 2010r. Znak: IBPB II/1/415-142/10/AŻ wezwano wnioskodawczynię do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniu 07 kwietnia 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni do 2007r. była współwłaścicielką nieruchomości czynszowej (lokale mieszkalne i użytkowe). Początkowo jej udziały wynosiły 25%; po śmierci jej męża wzrosły do 33,33%. Od samego początku tj. od 1952r. administrację nieruchomości prowadziło Przymusowe Zrzeszenie, które następnie przekształciło się w Zrzeszenie. Zarząd Zrzeszenia do 1994r. nie uznawał żadnej współpracy z właścicielami domów i traktował nieruchomości jak swoją własność. Spowodowało to, że urząd skarbowy po kontroli obciążył Zrzeszenie od wszystkich łącznie zarządzanych jednostek podatkiem dochodowym od osób prawnych oraz podatkiem od towarów i usług. Zrzeszenie, które od 1996r. zaczęło rozliczać wpływy i wydatki na poszczególne nieruchomości, opłacało swoje zobowiązania dochodami m.in. z nieruchomości, której współwłaścicielką była wnioskodawczyni. W 2001r. zarząd nieruchomości objęła Spółka, która z dostępnych materiałów oceniła, że w okresie od 1996r. do 2000r. Zrzeszenie zagarnęło z ww. nieruchomości kwotę 150 000 zł przeznaczając ją na spłatę własnego podatku dochodowego od osób prawnych (40%), podatku od towarów i usług oraz odsetek. Sprawę zgłoszono do Prokuratury Rejonowej. Równolegle rozpoczęto działanie na drodze cywilnej występując z pozwem do Sądu Okręgowego o zapłatę należnej ww. kwoty przez Zrzeszenie. Postępowanie w tej sprawie toczyło się do 2009r. W dniu 16 lipca 2009r. Sąd przyznał rację właścicielom nieruchomości i zasądził na ich rzecz zwrot zagarniętych pieniędzy. Wyrok uprawomocnił się 02 września 2009r. W dniu 28 września 2009r. wyrok skierowano do Komornika Sądowego o wyegzekwowanie należności. W dniu 18 listopada 2009r. przekazano na konto wnioskodawczyni kwotę 98 889,37 zł, która wg wyroku zawiera prawdopodobnie: należność podstawową w wysokości 43 496,66 zł, zwrot kosztów sądowych 5 572,00 zł, w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego 2 405,00 zł; pozostałą część stanowią prawdopodobnie odsetki. Do obecnej chwili Zrzeszenie nie przedstawiło żadnych dokumentów rozliczeniowych określających co zawiera suma przekazanych pieniędzy. Największy przychód wykazany w 2000r. na nieruchomości wyniósł 103 916,14 zł na 6 współwłaścicieli.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

Czy w związku z ponad dziesięcioletnim opóźnieniem rozliczenia dochodów z nieruchomości (1995r.-2000r.) ? niezawinionym przez współwłaścicielkę i wypłaconych dopiero po wyroku sądowym ? podlegają one opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych... Jeśli tak ? to jakie należy zastosować skale podatkowe i co dokładnie podlegać będzie opodatkowaniu tj. należność podstawowa, zwrot kosztów procesu, zwrot kosztów zastępstwa procesowego, naliczone odsetki...

Wnioskodawczyni uważa, iż zasądzone kwoty nie powinny być opodatkowane. Zgodnie z art. 21 ust.1 pkt 3b lit. b) ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych można je potraktować jako zadośćuczynienie za ewentualne korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono. Ponadto rozliczając osiągane dochody w poszczególnych latach podatnik korzystałby z najniższej skali podatkowej z uwzględnieniem kwoty wolnej od podatku. Wnioskodawczyni wskazała, iż w sytuacji gdy kwota zostanie rozliczona jednorazowo w 2009r. może tylko raz przyjąć kwotę wolną od podatku, a wysokość przysądzonego odszkodowania sytuuje ją w najwyższej skali podatkowej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176, ze zm.) źródłami przychodów są najem, podnajem, dzierżawa, poddzierżawa oraz inne umowy o podobnym charakterze, w tym również dzierżawa, poddzierżawa działów specjalnych produkcji rolnej oraz gospodarstwa rolnego lub jego składników na cele nierolnicze albo na prowadzenie działów specjalnych produkcji rolnej, z wyjątkiem składników majątku związanych z działalnością gospodarczą.

Oznacza to, że określenia wysokości i momentu powstania przychodu z najmu zaliczanego do źródła przychodów wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a więc najmu niestanowiącego pozarolniczej działalności gospodarczej, należy dokonywać w oparciu o postanowienia ww. art. 11 ustawy.

Przychodem, w myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa w udziale w zysku oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku są równe.

Zgodnie z art. 27 ust. 1 ustawy podatek dochodowy, z zastrzeżeniem art. 29-30e oraz art. 44 ust. 4, pobiera się od podstawy jego obliczenia według następującej skali:

Podstawa obliczenia podatku w złotych Podatek wynosi
Ponad do -----
----- 85.528 18 % minus kwota zmniejszająca podatek 556 zł 02 gr
85.528 ----- 14.839 zł 02 gr + 32 % nadwyżki ponad 85.528 zł

Podstawą uzyskiwania przychodów z tytułu najmu jest zawarcie pomiędzy stronami stosownej umowy. Umowa ta może również być zawarta przez osoby trzecie (np. administratora). Strony umowy określają w niej wysokość czynszu, który stanowi przychód w rozumieniu przepisów prawa podatkowego. Jednakże, aby powstał przychód po stronie wynajmującego muszą zaistnieć przesłanki określone w wyżej powołanym art. 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, czyli czynsz musi zostać otrzymany lub postawiony do dyspozycji wynajmującego.

Z opisu stanu faktycznego wynika, iż wnioskodawczyni do 2007r. była współwłaścicielką nieruchomości czynszowej. Przedmiotową nieruchomością administrowało początkowo Przymusowe Zrzeszenie, które następnie przekształciło się w Zrzeszenie. Zrzeszenie opłacało swoje zobowiązania dochodami m.in. z nieruchomości, której współwłaścicielką była wnioskodawczyni. W 2001r. zarząd nieruchomości objęła Spółka, która z dostępnych materiałów oceniła, że w okresie od 1996r. do 2000r. Zrzeszenie zagarnęło z ww. nieruchomości kwotę 150 000 zł przeznaczając ją na spłatę własnych zobowiązań podatkowych. Sprawę zgłoszono do Prokuratury Rejonowej. Równolegle rozpoczęto działanie na drodze cywilnej występując z pozwem do Sądu Okręgowego o zapłatę należnej ww. kwoty przez Zrzeszenie. W dniu 16 lipca 2009r. Sąd przyznał rację właścicielom nieruchomości i zasądził na ich rzecz zwrot zagarniętych pieniędzy. Wyrok uprawomocnił się 02 września 2009r. W dniu 18 listopada 2009r. przekazano na konto wnioskodawczyni kwotę 98 889,37 zł, która wg wyroku Sadowego zawiera prawdopodobnie: należność podstawową w wysokości 43 496,66 zł, zwrot kosztów sądowych 5 572,00 zł, w tym zwrot kosztów zastępstwa procesowego 2 405,00 zł, a pozostałą część stanowią prawdopodobnie odsetki.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy zatem stwierdzić, iż przychód wnioskodawczyni powstał z dniem 18 listopada 2009r. wówczas bowiem została przekazana zasądzona kwota. Przychód ten w kwocie odpowiadającej należności podstawowej należy zakwalifikować do źródła przychodu,o którym mowa w treści art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Źródłem bowiem jego uzyskania jest współwłasność w nieruchomości czynszowej, której to lokale mieszkalne i użytkowe są (były) wynajmowane. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegać będzie należność podstawowa określona kwotą 43 496,66 zł jak również ta część, która została określona przez wnioskodawczynię jako odsetki. Przy czym, jeżeli istotnie kwota określona jako odsetki nie stanowi należności dotyczącej zaległego czynszu, który przysługiwał wnioskodawczyni (nie jest należnością główną) to kwota ta nie będzie stanowiła przychodu, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ww. ustawy lecz należy ją zakwalifikować do przychodów z innych źródeł, o których mowa w art. 20 ust. 1 w związku z art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Podkreślić bowiem należy, iż odsetki są świadczeniem ubocznym w stosunku do świadczenia głównego. W świetle ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych są kwalifikowane do innych źródeł przychodów.

Przychód (dochód) ten łącznie z innymi przychodami (dochodami) uzyskanymi w 2009r. przez wnioskodawczynię należy zatem wykazać w zeznaniu podatkowym za 2009r. Zgodnie bowiem z art. 45 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem ust. 7 i 8.

Natomiast zwrócone koszty procesu w tym koszty zastępstwa procesowego, jeśli zostały faktycznie poniesione przez wnioskodawczynię, nie stanowią przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, ponieważ po stronie wnioskodawczyni nie nastąpiło realne przysporzenie majątkowe. Kwota ta jest jedynie zwrotem poniesionych wcześniej wydatków.

Nie można zgodzić się ze stanowiskiem wnioskodawczyni, iż zasądzona kwota nie powinna być opodatkowana podatkiem dochodowym od osób fizycznych, gdyż w zaistniałej sytuacji można skorzystać ze zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 3b lit. b ww. ustawy, bowiem kwotę tę można potraktować jako zadośćuczynienie za ewentualne korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub inne zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

  1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
  2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Wskazane zatem przez wnioskodawczynię utracone korzyści stanowią wyjątek, o którym mowa w lit. b), wykluczając tym samym możliwość skorzystania z przedmiotowego zwolnienia

W tym miejscu należy podkreślić, iż podstawowym warunkiem zwolnienia świadczenia od opodatkowania na podstawie przytoczonego przepisu jest jego odszkodowawczy charakter. Zasądzona na rzecz wnioskodawczyni kwota nie posiada cech odszkodowania, bowiem nie odnosi się do poniesionej przez nią szkody, tj. doznania uszczerbku w posiadanym majątku. Stanowi ona bowiem wypłatę zaległego czynszu.

Odszkodowanie jest świadczeniem, którego celem jest naprawienie wyrządzonej szkody. W praktyce szkoda może obejmować stratę polegającą na ubytku w majątku ? wskutek doznania tej straty poszkodowany staje się uboższy niż był dotychczas lub może dotyczyć utraconych korzyści, jakich poszkodowany mógłby się spodziewać, gdyby mu

szkody nie wyrządzono ? wówczas poszkodowany nie staje się bogatszy, jakkolwiek mógł liczyć na wzbogacenie się. Na podstawie ww. przepisów opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlega odszkodowanie otrzymane z tytułu utraconych korzyści, które podatnik mógł otrzymać gdyby mu szkody nie wyrządzono (to odszkodowanie nie korzysta ze zwolnienia). Opodatkowanie to wynika stąd, iż gdyby podatnik osiągnął spodziewane korzyści, to korzyści te podlegałyby opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższego stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.


Masz inne pytanie do prawnika?

Potrzebujesz pomocy prawnej?

Zapytaj prawnika