Czy odszkodowanie otrzymane w związku z wypadkiem przy pracy na terenie Włoch ? pobierane w formie (...)

UZASADNIENIE

W dniu 12 marca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie sposobu opodatkowania odszkodowania otrzymanego z Włoch zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W 2008r. wnioskodawczyni uległa wypadkowi w czasie pracy na terenie Włoch. Z tego tytułu otrzymała odszkodowanie, zgodnie z przepisami prawa w zakresie ubezpieczeń obowiązkowych od wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Odszkodowanie to wnioskodawczyni pobiera w formie renty miesięcznej.

W związku z powyższym zdaniem wnioskodawczyni:

Odszkodowanie to ? pobierane w formie renty miesięcznej ? jest wolne od podatku dochodowego na terenie Polski na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 200r. Nr 14, poz. 176 ze zm.). Wnioskodawczyni podkreśla, że we Włoszech również nie jest pobierany z tego tytułu podatek.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (tzw. nieograniczony obowiązek podatkowy).

Stosownie do art. 3 ust. 1a ww. ustawy za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1. posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2. przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym.
   
   

Natomiast zgodnie z art. 4a tej ustawy, powyższy przepis stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie zapobieżenia podwójnemu opodatkowaniu, których stroną jest Rzeczpospolita Polska.

Z uwagi na to, że wnioskodawczyni jest rezydentem polskim (ma miejsce zamieszkania w Polsce), a otrzymane odszkodowanie z tytułu wypadku jest wypłacane z Włoch, zastosowanie w niniejszej sprawie ma Umowa między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania z dnia 21 czerwca 1985r. (Dz. U. z 1989r. Nr 62, poz. 374).

Polsko-włoska umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie zawiera przepisu, odnoszącego się wprost do odszkodowań, zatem w myśl tej umowy odszkodowanie należy zakwalifikować jako tzw. ?inny dochód?. Zgodnie z art. 22 ust. 1 umowy, części dochodu osoby mającej miejsce zamieszkania lub siedzibę w Umawiającym się Państwie bez względu na to, skąd one pochodzą, a o których nie było mowy w poprzednich artykułach niniejszej umowy, będą opodatkowane tylko w tym Państwie.

Ponadto w myśl art. 18 powyższej umowy, z zastrzeżeniem artykułu 19 ustęp 2, emerytury oraz inne podobne świadczenia wypłacane osobie mającej miejsce zamieszkania w Umawiającym się Państwie z tytułu jej zatrudnienia w przeszłości będą opodatkowane tylko w tym Umawiającym się Państwie, w którym ich odbiorca ma stałe miejsce zamieszkania.

Zatem ? zgodnie z treścią przywołanej Umowy między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Republiki Włoskiej - zarówno wypłata odszkodowań jak i świadczenia w postaci emerytury oraz innych podobnych świadczeń, np. renty są opodatkowane tylko w Polsce, jeżeli odbiorca tych świadczeń ma w Polsce stałe miejsce zamieszkania.

Biorąc pod uwagę opisany we wniosku stan faktyczny oraz przedstawiony powyżej stan prawny, stwierdzić należy, iż przedmiotowe odszkodowanie (wypłacane w formie renty) jest opodatkowane tylko w Polsce, gdyż wnioskodawczyni ma miejsce zamieszkania w Polsce.

Do opodatkowania ww. odszkodowania w Polsce stosuje się przepisy polskiego prawa podatkowego.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych podatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

W myśl ? powołanego przez wnioskodawczynię - art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust.
   1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe;
   
   

Stosownie do art. 21 ust. 1 pkt 3b powołanej ustawy wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3c tej ustawy wolne od podatku dochodowego są odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane wyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż przyznane wnioskodawcy odszkodowanie z tytułu wypadku na podstawie przepisów prawa włoskiego nie mieści się w katalogu zwolnień przedmiotowych określonych w powołanych wyżej przepisach art. 21 ust. 1 pkt 3, pkt 3b i pkt 3c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Z kolei na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

1. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,
2. dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15.
   
   

W niniejszej sprawie brak jest jednak podstaw do zastosowania ww. zwolnienia, gdyż z wniosku nie wynika aby przedmiotowe odszkodowanie było wypłacane z tytułu ubezpieczenia osobowego. Wnioskodawczyni wskazała, iż otrzymuje odszkodowanie w formie renty miesięcznej, jako należne z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia od wypadków przy pracy i chorób zawodowych, które nie jest tożsame z ubezpieczeniem osobowym.

Na podstawie art. 87 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997r. (Dz. U. Nr 78, poz. 483) źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej są: Konstytucja, ustawy, ratyfikowane umowy międzynarodowe oraz rozporządzenia. Tym samym do aktów prawnych określanych mianem źródeł prawa powszechnie obowiązującego w Rzeczypospolitej Polskiej zalicza się jedynie akty ustanawiane przez parlament Rzeczypospolitej Polskiej lub akty prawne, które wchodzą w życie za zgodą tegoż parlamentu. Ta ostatnia uwaga dotyczy umów międzynarodowych, które powstają w wyniku rokowań prowadzonych przez rząd z przedstawicielami obcych państw, ale które do ratyfikacji (dokonywanej przez Prezydenta) wymagają zgody parlamentu wyrażonej w ustawie. Z wyliczonych w art. 87 ust. 1 aktów prawnych tylko rozporządzenia nie są aktami pochodzącymi od parlamentu. Prawo ich wydawania posiada Prezydent, Rada Ministrów, Prezes Rady Ministrów i ministrowie.

Zatem nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej przepisy prawa wewnętrznego innych państw. Tym samym nie są źródłami powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej wewnętrzne przepisy Włoch, na podstawie których wnioskodawczyni otrzymała ww. odszkodowanie. W związku z tym treść cyt. art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, odwołując się do treści przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, odwołuje się jedynie do przepisów prawa, które są źródłem obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, nie uwzględniając przepisów prawa wewnętrznego innych państw (Włoch).

Ponadto zgodnie z konstrukcją i systematyką ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wszelkie ulgi i zwolnienia podatkowe stanowią wyjątek od generalnej zasady powszechności opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 tej ustawy. Tak więc, wszystkie ulgi i zwolnienia są wyjątkiem od zasady powszechności opodatkowania wynikającej z art. 84 Konstytucji RP stanowiącego, że każdy jest obowiązany do ponoszenia ciężarów i świadczeń publicznych, w tym podatków, określonych w ustawie. Oznacza to, że wszelkie odstępstwa od tej zasady, muszą bezwzględnie wynikać z przepisów prawa i być interpretowane ściśle z jego literą. Tym samym podkreślenia wymaga fakt, że tylko określone zdarzenia prawne bądź spełnienie określonych przesłanek, od których ustawodawca uzależnia prawo do zwolnienia z opodatkowania - skutkuje zwolnieniem przychodu z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Odnosząc się do stwierdzenia wnioskodawczyni, iż pobierane w formie renty miesięcznej odszkodowania korzystają w Polsce ze zwolnienia, należy stwierdzić, że na podstawie powołanych wyżej przepisów zwolnione są tylko te renty, które spełniają wymogi w tychże przepisach wskazane. Przedmiotowe odszkodowanie ? wskazane przez wnioskodawczynię ? nie spełnia takich warunków, bowiem nie jest rentą otrzymaną na podstawie prawa cywilnego jak również nie zostało przyznane na zasadach wskazanych w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, otrzymywane przez wnioskodawczynię odszkodowanie z tytułu wypadku z Włoch nie korzysta ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko wnioskodawczyni należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono dokumenty. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do ich oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez wnioskodawcę i jego stanowiskiem.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.