Czy zapłata przez Spółdzielnię składek ubezpieczeniowych, dokonana w ramach zawartej umowy ubezpieczenia (...)

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółdzielni, przedstawione we wniosku z dnia 15 marca 2010r. (data wpływu do tut. Biura ? 22 marca 2010r.), uzupełnionym w dniach 01, 09 oraz 17 czerwca 2010r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych opłacenia przez Spółdzielnię składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na rzecz członków zarządu i rady nadzorczej ? jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 22 marca 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych opłacenia przez Spółdzielnię składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej na rzecz członków zarządu i rady nadzorczej.

Z uwagi na fakt, iż wniosek nie spełniał wymogów formalnych, pismem z dnia 28 maja 2010r. Znak: IBPB II/1/415-339/10/MZ, IBPB I/2/423-481/10/BG wezwano do jego uzupełnienia. Wniosek uzupełniono w dniach 01, 09 oraz 17 czerwca 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (Spółdzielnia Budowlano - Mieszkaniowa) wykupił roczne polisy od odpowiedzialności cywilnej dla prezesa, członków zarządu i członków rady nadzorczej. Polisy są bezimienne, jedynie załączony jest załącznik z wykazem osób ubezpieczonych, który zostałby skorygowany w przypadku zmiany osób ubezpieczonych.

W uzupełnieniu wniosku stwierdzono, iż prezes zarządu i członkowie zarządu zatrudniani są na podstawie umowy o pracę, natomiast rada nadzorcza wybierana jest przez walne zgromadzenie i zgodnie z art. 82 ustawy z dnia 15 grudnia 2000r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz. U. z 2003r. Nr 119, poz. 1116 ze zm.), pełni swoją funkcję społecznie, z tym, że zgodnie ze statutem Spółdzielni za udział w posiedzeniach wypłacane jest wynagrodzenie w formie miesięcznego ryczałtu bez względu na ilość posiedzeń, nie większe niż minimalne wynagrodzenie za pracę.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy opłacana składka na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej jest przychodem dla ww. osób...

Zdaniem wnioskodawcy, polisa od odpowiedzialności cywilnej dla członka zarządu i rady nadzorczej jest zabezpieczeniem przychodów Spółdzielni, dzięki któremu nie jest konieczna zapłata ewentualnego odszkodowania dla osób trzecich, spowodowanego szkodą wyrządzoną przez członka zarządu lub członka rady nadzorczej. Ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej chroni nie tyle interesy członków zarządu i członków rady nadzorczej, ale przede wszystkim interesy Spółdzielni. Dlatego też zdaniem wnioskodawcy, opłacana składka nie jest przychodem dla członków zarządu i członków rady nadzorczej.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Na wstępie zaznacza się, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest ocena stanowiska wnioskodawcy tylko w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Jednocześnie wyjaśnia się, że wniosek w pozostałej części, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych i możliwości zaliczenia składki do kosztów uzyskania przychodów Spółdzielni, zostanie rozstrzygnięty odrębną interpretacją.

W myśl zasady powszechnego opodatkowania wyrażonej w art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Na podstawie art. 11 ust. 1 cytowanej ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

W praktyce, w pojęciu przychodu mieści się każda realna korzyść, jaką uzyskał podatnik. Do tych korzyści zaliczyć należy również kwoty składek od odpowiedzialności cywilnej pokrywanych przez ubezpieczającego dla członków organów swoich władz. Wobec braku przepisów zwalniających je z opodatkowania stanowią one, co do zasady, przychód podlegający opodatkowaniu.

Na podstawie art. 805 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę ubezpieczenia ubezpieczyciel zobowiązuje się, w zakresie działalności swego przedsiębiorstwa, spełnić określone świadczenie w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku, a ubezpieczający zobowiązuje się zapłacić składkę.

Celem umowy ubezpieczenia jest więc udzielenie ubezpieczonemu ochrony na wypadek określonego w umowie ryzyka, w zamian za zapłatę składki. Funkcja ochronna jest istotą każdej umowy ubezpieczenia. Z tej właśnie przyczyny w przedmiotowej sprawie decydujące znaczenie ma przede wszystkim fakt, kto jest chroniony (ubezpieczony) na podstawie zawartej umowy.

Stosownie bowiem do przepisów art. 808 § 1 Kodeksu cywilnego ubezpieczający może zawrzeć umowę ubezpieczenia na cudzy rachunek. Ubezpieczony może nie być imiennie wskazany w umowie, chyba że jest to konieczne do określenia przedmiotu ubezpieczenia. Jednocześnie zgodnie z § 2 ww. artykułu, roszczenie o zapłatę składki przysługuje ubezpieczycielowi wyłącznie przeciwko ubezpieczającemu.

Zgodnie z przepisem art. 822 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej ubezpieczyciel zobowiązuje się do zapłacenia określonego w umowie odszkodowania za szkody wyrządzone osobom trzecim, wobec których odpowiedzialność za szkodę ponosi ubezpieczający albo ubezpieczony.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że wnioskodawca opłaca prezesowi zarządu, członkom zarządu i członkom rady nadzorczej ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej. Polisy ubezpieczenia zostały wykupione na rok, są bezimienne, załączony jest jedynie załącznik z wykazem osób ubezpieczonych.

W związku z powyższym, należy stwierdzić, iż zawarta przez wnioskodawcę bezimienna umowa ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej zapewnia w rezultacie ochronę każdemu członkowi ww. organów Spółdzielni wskazanemu w załączniku do polisy ubezpieczeniowej. Chroni te osoby przed stratami finansowymi wynikającymi z obowiązku pokrycia szkód powstałych wskutek podejmowania przez nich decyzji w związku z pełnieniem swoich funkcji. W takiej sytuacji niewątpliwie korzyścią majątkową dla członka każdego z ww. organów jest zyskanie ochrony płynącej z umowy ubezpieczeniowej przy jednoczesnym nie ponoszeniu wydatków na uzyskanie tej ochrony. Wnioskodawca bowiem ubezpiecza członków swoich władz oraz opłaca składkę na to ubezpieczenie. A zatem osoby objęte ubezpieczeniem niewątpliwie uzyskują korzyść finansową w postaci ochrony prawnej, za którą nie muszą płacić. Każda inna osoba, która chce zyskać ochronę od odpowiedzialności cywilnej za skutki swoich działań musiałaby sobie samodzielnie wykupić polisę a zatem ponieść określony koszt. Prezes, członkowie zarządu oraz rady nadzorczej sami kosztów nie ponoszą, bo ponosi je za nich Spółdzielnia.

Przy tym fakt, że umowa ubezpieczenia zawarta jest w wersji bezimiennej i obejmuje jednocześnie kilka grup osób, nie stanowi przeszkody w ustaleniu wysokości przychodu przypadającego na konkretną osobę. W chwili wpłaty składki, znany jest skład członków zarządu i członków rady nadzorczej. Ustalenie, jakiej osobie przysługuje przysporzenie majątkowe z tytułu opłacanej składki nie budzi wątpliwości. Lista osób objętych ubezpieczeniem stanowi ? jak wskazano w opisie stanu faktycznego - załącznik do polis ubezpieczenia, poza tym dane osobowe tych osób znajdują się niewątpliwie w posiadaniu wnioskodawcy. W rezultacie można więc wskazać każdą osobę, która jest objęta tym ubezpieczeniem, kiedy ta osoba pełni swoją funkcję a także okres, w którym korzysta z ochrony ubezpieczeniowej. Uwzględniając następnie wysokość zapłaconej składki oraz okres ubezpieczenia można ustalić wysokość przychodu uzyskanego przez daną osobę.

Zasady określania wartości pieniężnej świadczeń w naturze określa przepis art. 11 ust. 2a pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, który stanowi, iż wartość pieniężną świadczeń, jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione, ustala się według cen zakupu. Wynika z tego, iż przychodem każdego z członków organów Spółdzielni objętych ubezpieczeniem będzie przypadająca na niego część ceny zakupu usługi objęcia go ubezpieczeniem. Przy czym przychód powstanie w dniu zapłaty składki.

Przychody członków organów osób prawnych są kwalifikowane do źródeł, których rodzaj określany jest w zależności od sposobu, w jaki powierzono członkowi zarządu (rady nadzorczej) wykonywanie obowiązków.

Stosownie do powyższego, mogą oni osiągać przychody ze źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tzn. m.in.:

• ze stosunku służbowego, stosunku pracy, w tym spółdzielczego stosunku pracy, członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, pracy nakładczej, emerytury lub renty,
• z działalności wykonywanej osobiście.
  
  

Na gruncie prawa podatkowego przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych jest każda forma przysporzenia majątkowego tzn. zarówno pieniężna jak i niepieniężna.

Świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika (lub inną osobę) należą do nieodpłatnych świadczeń. Ich pojęcia nie definiuje jednak ustawa o podatku dochodowym. Termin ?świadczenie? pojawia się na gruncie Kodeksu cywilnego i zgodnie z art. 353 tego Kodeksu oznacza przedmiot stosunku zobowiązaniowego, który wyraża się obowiązkiem określonego zachowania się przez podmiot zobowiązany. Dla celów podatkowych pojęcie ?nieodpłatnego świadczenia? ma szerszy zakres niż w prawie cywilnym. Obejmuje ono nie tylko działanie lub zaniechanie na rzecz innej strony, ale w jego zakres wchodzą także wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest nieodpłatne przysporzenie majątku innej osobie kosztem majątku innego podmiotu, mające konkretny wymiar finansowy. Świadczenie nie musi mieć charakteru rękodajnego. Wystarczy, że świadczeniodawca swoim działaniem powoduje, że osoba, na rzecz której jest to działanie otrzymuje korzyści finansowe.

W przypadku osób zatrudnionych na umowę o pracę (pracownicy) będzie miał zastosowanie art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zgodnie z którym za przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy uważa się wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Wskazany w powołanym przepisie zakres świadczeń uznawanych za przychody ze stosunku pracy nie ma charakteru zamkniętego.

W związku z powyższym, ubezpieczone przez Spółdzielnię osoby będą osiągać korzyść finansową, gdyż nie są zobowiązane do zapłaty składki ubezpieczeniowej na własne ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej, ponieważ składkę tę będzie pokrywać za nich wnioskodawca. Dzięki temu dochodzić będzie u nich do przysporzenia w majątku, gdyż inny podmiot ponosi koszt finansowy ubezpieczenia, a tym samym nie muszą oni uszczuplać swojego majątku.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, iż uzyskiwana przez prezesa zarządu, oraz członków zarządu korzyść w postaci opłaconych przez ubezpieczającego składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej stanowi nieodpłatne świadczenie, które należy zakwalifikować do przychodów określonych w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ponieważ pełnione przez ww. osoby obowiązki wynikają ze stosunku pracy. Natomiast w przypadku członków rady nadzorczej dochodzi do sytuacji sprawowania funkcji na podstawie powołania, zatem otrzymana korzyść nie jest zaliczana do przychodów ze stosunku pracy, lecz do przychodów z działalności wykonywanej osobiście, o których mowa w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przypadku osób otrzymujących wynagrodzenie z działalności wykonywanej osobiście, wskazanej w art. 13 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, gdzie za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody otrzymywane przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych, zapłacona za te osoby przez wnioskodawcę składka na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej stanowi również przychód z działalności wykonywanej osobiście. Oznacza to, że kwotę składki na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w części przypadającej na poszczególną osobę należy doliczyć do przychodów tej osoby osiąganych z ww. tytułu i pobrać zaliczkę na podatek dochodowy zgodnie z art. 41 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle powyższego, zapłata przez wnioskodawcę składek ubezpieczeniowych od odpowiedzialności cywilnej dla osób pełniących w Spółdzielni funkcje prezesa zarządu, członka zarządu i członka rady nadzorczej jest dla tych osób przychodem podlegającym opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. W przedmiotowej sprawie możliwe jest ustalenie przychodu u tychże osób z tytułu ubezpieczenia ich od odpowiedzialności cywilnej. Wnioskodawca ma zatem obowiązek zaliczyć opłacone przez siebie składki od odpowiedzialności cywilnej do przychodu każdej z ubezpieczonych osób.

Wobec tego, stanowisko wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4A, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.