Czy zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych? (...)

UZASADNIENIE

W dniu 11 kwietnia 2012 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie skutków podatkowych otrzymania odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Zgodnie z treścią wydanego przez Sąd Okręgowy wyroku z dnia 20 października 2011 r. zostało Wnioskodawczyni przyznane odszkodowanie w wysokości 18.000 zł za niezgodne z prawem wypowiedzenie umowy o pracę.

Do tej pory były pracodawca wypłacił Wnioskodawczyni 13.000 zł. Jednocześnie wstrzymał się od wypłaty reszty wskazanej kwoty tłumacząc się tym, że odprowadził od tej kwoty podatek oraz składki na ubezpieczenie społeczne. Pomimo kilkukrotnych pism i interwencji, nie wypłacił Wnioskodawczyni pozostałej kwoty.

Wnioskodawczyni została zwolniona z pracy 20 września 2010 r., gdyż nie wyraziła zgody na zamianę umowy o pracę na umowę cywilnoprawną (odmówiła prowadzenia własnej działalność gospodarczej). Podając fałszywą przyczynę rozwiązania umowy o pracę na czas nieokreślony, pracodawca wręczył jej wypowiedzenie umowy o pracę. Wnioskodawczyni odwołała się do Sądu Rejonowego i po siedmiu miesiącach procesu, na podstawie wyroku Sądu, została przywrócona do pracy. Były pracodawca, prawdopodobnie chcąc zyskać na czasie, złożył apelację od tego wyroku do Sądu Okręgowego. W obliczu takich okoliczności Wnioskodawczyni zmieniła roszczenie z przywrócenia do pracy na przysługujące jej ? zgodnie z treścią Kodeksu pracy - trzymiesięczne odszkodowanie.

Sąd Okręgowy oddalił apelację strony pozwanej jako bezzasadną i zasądził na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia.

Proces trwał 14 miesięcy, z czego bez pracy Wnioskodawczyni pozostawała ponad 6 miesięcy. Od momentu wręczenia jej wypowiedzenia intensywnie poszukiwała pracy, trwało to od września 2010 r. do czerwca 2011 r. W czerwcu znalazła nową pracę, w której pracuje do chwili obecnej.

Były pracodawca nie chce wypłacić pozostałej kwoty, tj. 5.000 zł, tłumacząc się obowiązkiem zapłaty podatku od tego odszkodowania oraz składek na ubezpieczenie społeczne. Wnioskodawczyni podejrzewa, że tego ?podatku? nie odprowadził i jest to tylko próba zyskania na czasie. Nie zapłacił również należnych odsetek, mimo iż wyrok z dnia 20 października 2011 r. posiadał klauzulę natychmiastowej wykonalności. Wnioskodawczyni czeka więc na należne odszkodowanie od sześciu miesięcy.

W sytuacji, gdy Wnioskodawczyni otrzyma przychylną dla siebie interpretację w przedmiotowej sprawie, będzie zmuszona oddać sprawę do Komornika.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy zasądzone na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie jest zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych?

Czy były pracodawca miał prawo pomniejszyć zasądzone odszkodowanie o kwotę podatku oraz składki na ubezpieczenie społeczne?

Zdaniem Wnioskodawczyni, zasądzone odszkodowanie jest - zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych, bowiem zawarte w tym punkcie wyłączenia nie mają zastosowana w przedstawionym stanie faktycznym.

Wnioskodawczyni wskazuje, iż w przedmiotowej sprawie nie toczy się postępowanie podatkowe, nie trwa kontrola podatkowa, ani postępowanie przed sądem administracyjnym.

Dla potwierdzenia swego stanowiska Wnioskodawczyni przywołuje art. 9 ust. 1, art. 21 ust. 1 pkt 3 i pkt 3b ustawy o podatku o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W ocenie Wnioskodawczyni, odszkodowanie zasądzone wyrokiem sądowym na jej rzecz za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie wymienionego art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zdaniem Wnioskodawczyni, zgodnie z art. 9 ust. 11 art. 26 ust 1 tejże ustawy, nie należy wykazywać go w zeznaniu podatkowym. Jednoczenie oznacza to, że były pracodawca ma obowiązek wypłacić odszkodowanie w takiej wysokości, jaką zasądził Sąd Okręgowy wyrokiem z dnia 20 października 2012 r.

Wnioskodawczyni, uzasadniając swe stanowisko, powołuje się na postanowienie w sprawie interpretacji prawa podatkowego, sygnatura: 1424/2170/4111/415/04/2007/Msz, z treści którego wynika, iż odszkodowanie zasądzone wyrokiem sądowym za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego na podstawie wymienionego w art. 21 ust. 1 pkt 3b cyt. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, zatem zgodnie z art. 9 ust. 11 i art. 26 ust 1 tejże ustawy nie należy wykazywać go w zeznaniu podatkowym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe, jednakże uzasadnienie prawne jest odmienne od uzasadnienia przedstawionego przez Wnioskodawczynię.

Na wstępie należy zaznaczyć, iż przedmiotem niniejszej interpretacji są skutki podatkowe otrzymania odszkodowania z tytułu niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. W pozostałym zakresie zostanie wydane odrębne rozstrzygnięcie.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a, 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, iż wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.
   
   

Należy jednak podkreślić, że zwolnieniem określonym w art. 21 ust. 1 pkt 3 cyt. ustawy objęte są tylko te odszkodowania, których wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Oznacza to, że zwolnienie nie obejmuje wszystkich odszkodowań, a tylko te, których wysokość lub zasady ustalania zostały określone wprost w stosownych przepisach prawa.

Z kolei z treści ? przywołanego przez Wnioskodawczynię - art. 21 ust. 1 pkt 3b ww. ustawy wynika, że wolne od podatku dochodowego są inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Oznacza to, że na mocy tego przepisu wolne od podatku są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa, otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej z wyjątkami wymienionymi powyżej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Sąd zasądził na rzecz Wnioskodawczyni odszkodowanie, w wysokości trzymiesięcznego wynagrodzenia, za niezgodne z prawem wypowiedzenie zawartej na czas nieokreślony umowy o pracę.

Były pracodawca nie chce wypłacić całej kwoty odszkodowania, tłumacząc się m.in. obowiązkiem zapłaty podatku od tego odszkodowania.

Kwestie dotyczące stosunku pracy, w tym wypłaty odszkodowań z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę, zawarte zostały w ustawie z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).

W myśl art. 45 § 1 ww. Kodeksu pracy, w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy ? stosownie do żądania pracownika ? orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu ? o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. Sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 2 ww. ustawy). Przepisu § 2 nie stosuje się do pracowników, o których mowa w art. 39 i 177, oraz w przepisach szczególnych dotyczących ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę, chyba że uwzględnienie żądania pracownika przywrócenia do pracy jest niemożliwe z przyczyn określonych w art. 41¹; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu (art. 45 § 3 ww. ustawy). Zgodnie z art. 47¹ Kodeks pracy, odszkodowanie, o którym mowa w art. 45, przysługuje w wysokości wynagrodzenia za okres od 2 tygodni do 3 miesięcy, nie niższej jednak od wynagrodzenia za okres wypowiedzenia.

Mając na uwadze przedstawiony stan faktyczny oraz powołane powyżej przepisy prawa należy stwierdzić, iż skoro przyznane na podstawie wyroku sądu odszkodowanie jest odszkodowaniem za nieuzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę, to odszkodowanie to korzysta ze zwolnienia na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem jego wysokość oraz zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw, tj. art. 45 w związku z art. 47¹ Kodeksu pracy (a jak wynika z wniosku właśnie na podstawie tychże przepisów odszkodowanie zostało wypłacone). Zatem brak jest podstaw prawnych do pobrania i odprowadzenia od tego odszkodowania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.

Wskazane przez Wnioskodawczynię zwolnienie z art. 21 ust. 1 pkt 3b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych w przedstawionym stanie faktycznym nie znajdzie zastosowania, gdyż jak wskazano wyżej na mocy tego przepisu wolne od podatku są inne odszkodowania niż te, których wysokość lub zasady ustalania wynikają z przepisów prawa.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe, jednakże z innych przyczyn niż wskazała Wnioskodawczyni.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Do wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej dołączono kserokopię dokumentu. Należy jednak zauważyć, że wydając interpretacje w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, nie przeprowadza postępowania dowodowego, w związku z czym nie jest obowiązany, ani uprawniony do jego oceny; jest związany wyłącznie opisem stanu faktycznego przedstawionym przez Wnioskodawczynię i jej stanowiskiem.

Odnosząc się do powołanego przez Wnioskodawczynię postanowienia w sprawie interpretacji przepisów prawa podatkowego wskazać należy, iż rozstrzygnięcie w nim zawarte nie jest wiążące dla tutejszego Organu. Postanowienia organów podatkowych w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczą tylko konkretnych, indywidualnych spraw podatników, osądzonych w określonym stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym i tylko w tych sprawach rozstrzygnięcia w każdej z nich zawarte są wiążące. Nie wywołują one zatem żadnych skutków prawnych w odniesieniu do innych podatników.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu ? do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi ? Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach ? art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.